พ.ศ.1200 พระคเณศมาอยู่ที่ศรีมโหสถ จ.ปราจีนบุรี ได้อย่างไร และเหตุใดจึงถูกทุบทำลาย?
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 2 ก.ค. 2022
- เมืองโบราณศรีมโหสถ อายุกว่า 1300 ปี ซึ่งแต่เดิมอยู่นอกสายตา ได้ถูกค้นพบหลักฐานสำคัญมากมาย ซึ่งเผยให้เห็นประวัติอารยธรรมยุคแรกอย่างที่ไม่เคยปรากฏ ใครคือผู้สร้างเมืองโบราณแห่งนี้ และถูกสร้างขึ้นเมื่อไหร่ เหตุใดจึงปรากฏศิลปกรรมทั้งศาสนาพุทธและฮินดู รวมถึงพบเทวลัยที่ประดิษฐานพระคเณศที่นี่
พระคเณศมาอยู่ที่เมืองศรีมโหสถนี้ได้อย่างไร ?
ขอบคุณ
อ.วรณัย พงศาชลากร
อ.คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง
อ.ฉัตตริน เพียรธรรม
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
สำนักศิลปากรที่ 5 กรมศิลปากร
มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร
ภาพประกอบ
อ.ฉัตตริน เพียรธรรม
วิกิพีเดีย
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
สำนักศิลปากรที่ 5 กรมศิลปากร
อาจารย์มีรูปเต็มของพระคเณศ ว่าต่างจากยุคปัจจุบันมั้ย ถ้าต่าง นั่นหมายถึงการหลอมรวม ของอินเดียทางใต้ และทางเหนือ โดยส่วนตัว คิดว่า อินเดียหลังสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์จากกรีก รุกรานอินเดีย และกลับมารุกรานอีกครั้งในสมัยหลัง พระเจ้าอโศก ตอนนั้น ชาวอินเดียทั่วทุกภาคเกิดกระแสต่อต้าน ขับกรีกออกไป แต่ก็น่าจะปกครองนานพอควร สังเกตได้อิทธิพล เทวรูป พุทธรูป แบบอย่างกรีก หมด ซึ่งศูนย์กลางผลิตเทวรูป ยิ่งเห็นหมวกทรงสูงแล้วนึกถึงพระเจ้ากนิษกะ แล้วส่งต่อมาบ้านเราสมัยทวารวดี แต่หนูก็ไม่ทราบเช่นกันว่าในอินเดียเกิดการเปลี่ยนแปลง สิ่งใด เพราะไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญ แต่เหมือนกับว่า อินเดีย ตอนเหนือ ในยุคที่พระพุทธศาสนาเสื่อมลง แล้วฮินดู พยายามจะหลอมรวมอำนาจ ทั้งการเมือง ดินแดน ความเชื่อ และวัฒนธรรม ทางใต้ แต่ก็มีการแย่งชิงอำนาจ สงคราม ระหว่าง ทางเหนือ ตอนกลางกับทางใต้ แล้วดูเหมือนในอีกสมัยนึงจะมีการรุกไล่ จากตอนเหนือลงใต้ ลุกไล่จากทางบังคลาเทศ มาทางพม่า ส่วนบ้านเรา กระแสวัฒนธรรมอินเดีย ที่เป็นรากของเรานั้น ดูเหมือน จะเปลี่ยนตาม ยุคสมัยอินเดีย คุปตะ ปาละ โจฬะ มาก ๆ เสมือนประหนึ่ง เป็นดินแดนเดียวกัน แล้วมาเปลี่ยนอีกครั้งสมัยโรคระบาดและมองโกลรุกราน ที่โครงสร้างประชากรอาจเปลี่ยน แต่กระแสวัฒนธรรมไม่เปลี่ยน มีที่เวียดนามเปลี่ยน เพราะจีนทั้งยึดครองและครอบครอง พยายามกลืนประชากรด้วยกระแสวัฒนธรรม หนูไม่ทราบเหมือนกันว่าอินเดียสมัยพระเจ้ากนิษกะ ตรงกับสมัยโรมันตะวันตกมั้ย แล้วสมัยไบเซนไทน์ มีอิทธิพลต่อภูมิภาคอินเดียมั้ย แต่บ้านเราก็เจอเหรียญสมัยโรมัน ในภาคใต้มิใช่หรือค่ะ แต่ในภาคตะวันออก บริเวณไผ่ชะเลือด มีการขุดพบลูกปัด จำนวนมากอยู่นะ
เรื่องพระพิเณศ ผมมีข้อมูลน้อยมาก เพราะกาอนที่เคยทำงานที่ฉะเชิงเทรา ผมเองยังรู้สึกขัดแย้งกับการสร้างอุทยานพระพิฆเณศ แต่พอได้ฟังเรื่องราวจากคุณสุจิตต์ วงศ์เทศ ก็ตกใจว่า พระพิฆเณศทร่เก่าแก่ที่สุดอยู่ที่ปราจีนบุรี ผมก็เลยสมมติฐานว่า เป็นการผสมผสานวัฒนธรรมของกุย เข้ากับพราหมณ์ฮินดู นั่นคือสมมติฐานนะครับ แต่ผมมีข้อมูลน้อยมาก
อินเดีย ไม่ใช่คนกลุ่มเดียวกัน มีภาษามากมาย สีผิวหลากหลาย มีทั้งรับวัฒนธรรมจากภายนอกเข้ามา และส่งต่อวัฒนธรรมไปยังดินแดนอื่น ถือเป็นชาติที่หลอมรวมหลายๆความเชื่อ หลายๆเชื้อชาติ หลายๆวัฒนธรรม รวมกันเป็นอย่างดี
"เมตตาจิตมีทุกๆในศาสนา"ด้วย"จิต" จิตอันมีเมตตา กรุณาจะหลอมรวมศาสนอันเป็นมงคลให้ยังมี ยังได้ค้นพบ เคารพ ระลึกทราบในปัจจุบันเป็นจริงทุกประการ🙏ขอขอบพระคุณยิ่งค่ะ🙏🙏🙏ขออนุโมทนา☺️
ตามดูคลิปของอาจารย์ สนุกและน่าติดตามมากๆ
ดีใจมาก ได้ยินเสียงอาจารย์ และ ได้รับความรู้ที่ยังไม่เคยฟังจากที่อื่นมาก่อน สนุกมากค่ะ ขอบคุณมากค่ะ รอฟังตอนต่อไปค่ะ
ขอบคุณมากครับอาจารย์..ที่หาสิ่งดีๆมาฝาก
สวัสดีค่ะ อ. ติดตามค่ะ
ขอบคุณครับอาจารย์
ขอบคุณครับ อาจารย์♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️
เรื่องพระคเณศ ศรีษะถูกเผาด้วยตาสามของพระศิวะ จึงไม่เหลือซากเดิมกลับมาต่อ ต้องแสวงหาได้ศรีษะช้าง..การเชื่อมต่อ อัญเชิญพุทธเจ้าองค์หนึ่ง ที่อยู่บนสวรรค์(บรรลุธรรมบนสวรรค์ สอนสั่งเทวดา) มาช่วยต่อหัวชุบชีวิต...นี่ตำนานนึง.......เรื่องวัฒนธรรมอินเดียในไทยสมัยโบราณน คืออินเดีย เค้าก็แบ่งเป็นเมืองเป็นประเทศ มากมาย เวลามาตั้งนิคมการค้าในไทย เค้าก็แบ่งเขตอิทธิพลกัน เช่นพวกอินเดียตอนเหนือ(กัลกัตต้า) เค้าก็คุมการค้าทวาย-กาญจ-นครปฐม-อู่ทอง ก็จัดหาสินค้ากลับ.....ดังนั้นพวกอินเดียใต้ ก็อยากได้สินค้าบ้างแต่ทับเส้นทางกับกลุ่มอินเดียเหนือไม่ได้ จึงมาทางระนอง พังงา สุราษฎ นครฯ ชุมพร ตัดทะเลมา เข้าบางประกงถึงปราจีน สิ่งที่พวกอินเดียต้องการหลักๆคือทองคำ ผมคิดว่า วัฒนธรรมที่ศรีมโหสถ เป็นพวก ทมิฬนาดูผสมลังกา มาร่วมกัน ดังนั้นกลุ่มอนานิคมศรีมโหสถ จะมีเส้น การค้าทางบก เข้าทะเลสาปเขมร ขึ้นสระบุรี ศรีเทพ โคราช จึงทิ้งร่องรอยงานสลักทางศาสนา รวมถึงรอยพระบาท ดังนั้นวัฒนธรรมทวารวดีแรกเริ่ม อาจแบ่งเป็นกลุ่มอู่ทอง กับกลุ่มศรีมโหสถ พูดง่ายๆคือแข่งกัน เพราะมาจากประเทศแม่อินเดียคนละประเทศ
ขอบคุณมากครับ
อ.ส..แข็งแรงครับ❤🙏❤
ในอดีต เริ่ม ทวา ขยายเยอะ แต่ไม่ยืนยาว มาอีกหลายยุค
น่าสนใจมากครับ ขอบคุณครับ
เรื่องของสระน้ำบ่อน้ำ เคยถามคนที่อยู่ศรีสะเกษน่าจะเป็นคนเชื่อสายเขมรถิ่นไทยดูลักษณ์เขาคงจะมีความรู้ เขาบอกว่าสระน้ำในอดีตยุคอาณาจักรเขมรโบราณ กษัตริย์เขมรโบราณเมื่อจะไปสู่เทวาลัยหรือเทวสถาน กษัตริย์จะนั่งบนเสลี่ยงจะมีคนหามเเละกษัตริย์จะถือพระขรรค์ติดตัวไปด้วย มีนางอัปสรามีขุนนางเเละทหารองครักษ์เดินตามอยูขนาบข้าง เมื่อถึงสระน้ำกษัตริย์จะลงไปที่สระลักษณะการกระทำเขาบอกว่าเหมือนคนที่เกาะบาหลีอาบน้ำศักดิ์สิทธิ์ เขายังบอกว่า กษัตริย์สมัยอดีตเเต่งตัวอย่างไรให้ดูภาพจารึกของชัยวรมันที่2ที่เมืองพระนคร สระน้ำจะมีทางลงเป็นบันไดลงไปกษัตริย์จะเปลื้องเครื่องทรงออกจะเหลือเเต่ชุดลำลอง
สวัสดีครับ อาจารย์ ผมติดตามรับชมอยู่เสมอครับ ได้ความรู้ดีมากๆครับอาจารย์ สิ่งที่ไม่รู้เราก็ได้รู้ครับอาจารย์ สุดยอดจริงๆ
ทวิเท้าวางดี (ทวาราวดี)
เรื่องพระพิฆเนศคือน่าสนใจมากครับ
ศรีมโหสถ นี่ผมรู้จักครั้งแรกจากรายการทอดน่องท่องเที่ยว คุณสุจิตต์ จะเล่าว่าเป็นบ้านเกิดท่าน แต่บรรพบุรุษท่านเป็นลาวกวาดต้อนมาตั้งถิ่นฐาน เมืองโบราณเดิมร้างอยู่แล้ว พระคเณศที่นี่ถ้าไม่ถูกทุบจะงามมาก พอ อ.สัณณิฐานว่าเกิดความขัดแย้ง ตัวผมเลยเพิ่มข้อสงสัยในการที่เมืองถูกทิ้งร้าง เพิ่ม จาก 1.ทางน้ำเปลี่ยน 2.เส้นทางการค้าเปลี่ยน เพิ่ม 3.สงครามและกวาดต้อนผู้คนไป เหมือนที่ ครอบครัว คุณสุจิตต์ ถูกพามา ครับ ตอนนี้ฟังเก็บข้อมูล ยังไม่ได้พล๊อต Time Line ไว้โม้กับเพื่อนเวลาพาเพื่อนติดรถไปเที่ยวครับ