Do tej pory był to najcięższy odcinek jaki napisałem. Obyście nie posnęli od ilości suchych faktów w materiale, który mam nadzieję ostatecznie wyjaśnia kwestię reform Mariusza. Tak w ogóle, nie mogę dodawać od jakiegoś czasu rozdziałów - jest to "kara" za ostrzeżenie o prawach autorskich (xDD). Do 12 grudnia nic nie mogę na to poradzić. W następnej kolejnosci zajmę się: - Inwazją Cymbrów i Teutonów (1. część) - Bitwą na Polach Katalaunijskich Pozdrawiam, Aleksander
Nie, nieodpowiednio oznaczyłem twórcę artykułu naukowego, na którego pracy opeirał sie w dużej mierze poprzedni odcinek. Dlatego teraz tak przykładam się do bibliografii i źródeł grafik. Pozdrawiam ;)
Bitwa na Polach Katalaunijskich z Hunami to prawie koniec Cesarstwa. Czy mógłbyś wczešniej omówić przyczyny i skutki powstania w Judei i powstania Boudiki ze szczególnym uwzględnieniem finansowych działań Seneki i Burrusa? A także spalenie Londynu i bitwę XIV legionu na Walking Street? Pozdrawiam
Generalnie świetna robota ale popieram poprzednika także bardziej widział bym to chronologicznie na tyle na ile się da bo do inwazji Atylli zostało jeszcze kilkaset lat :)
Myślałeś może o odcinkach opisujących uzbrojenie i zmiany w uzbrojeniu legionistów na przestrzeni lat?? Może też odcinki opisujące społeczeństwo i systemy ustawodawcze w imperium??
To są bardzo ciężkie sprawy - głównie przez niedobór grafiki. Bardzo trudno jest znaleźć zdjęcia w odpowiedniej jakości dotyczące antyku ( a wiadomo, że te sprawy ciężko wyanimować w moim stylu). Już małym cudem było to, ze trafiłem na tą ilustrację z ewolucją pilum. W każdym razie, przemyślę temat jak będę robił opisowe odcinki z przyszłej serii "Republika+". Wtedy bardziej przyjrzę się zasobom jpgów w Internecie. Pozdrawiam ;)
Świetny drugi odcinek. Naprawdę dobrze to opracowałeś. Parę przejęzyczeń pod koniec: w 28:51 mówisz o tabula heraclensis, że została odnaleziona w stosiedemdziesiątymdrugimtrzecim w Lukanii ;) A w 27:07 mówisz o 5 głównych typach sztandarów wymieniając jednak tylko 4. Nie myli się jednak ten, kto nic nie robi. Pozdro!
A co do pierwszego to efekt pluskwy milenijnej w mojej głowie od 3 cyfrowych dat tłuczonych od tylu odcinków. Dobrze, ze na koniec nie powiedziałem "p.n.e." :D
Tak z ciekawskości. Planowałeś kiedyś odcinek o buncie Eunusa? Tak ogólnie patrząc jest to wydarzenie co w zasadzie zginęło w cieniu buntu Spartakusa. Druga sprawa, nie pamietam juz gdzie (prawdopodobnie artykuł w "Mówią Wieki") czytałem że hastati wycofywali się na przegrupowanie/odpoczynek za linie triarii, którzy to zapewniali im osłonę klękając, zasłaniając sie tarczami i wysuwając do przodu włócznie
Niestety, bunt Eunusa musiałem pominąć, ze względu na niszowośc tematu - ALE - w głosowaniu na odcinki Republika+ postaram się zmieścić opcję o niewolnikach lub konkretniej - ich buntach w Republice i tu jest szansa na powrót do tematu buntu Eunusa. Co sądzisz?
Bardzo dziękuję za jeden z najcenniejszych odcinków! Obalanie mitów i dochodzenie do prawdy to najszlachetniesza forma publicystyki historycznej. Do tego opracowania sam przyjmowałem reformy Mariusza i jego kunszt wodzowski za pewnik choć uważam go za podłego człowieka. I nie mogę się doczekać analizy jego konfliktu z Sullą. Jeszcz raz bardzo dziękuję. P.S. Czy mógłbyś nieco dopracować tło muzyczne? Jęczące zakłócenia w tle przeszkadzają w odbiorze.
Racja, zmianę motywu muzycznego obiecuję sobie od tygodni, ale ciągle wyskakuje coś ważniejszego. Postaram się poszukać w końcu nowych motywów by urozmaicić nieco tło muzyczne. Pozdrawiam ;)
Dzięki, że tworzysz tak dobre i merytorycznie doskonałe programy o historii starożytnej. Mam pytanie: co myślisz o profesorze Aleksandrze Krawczuku i jego książkach?
No tak sam Mariusz wprowadził niewiele czyli orła czy też brak taborów. Ale połączył to co wcześniej wymyślono i stosowano rzadko. Po tej tzw. reformie stało się to standardem owszem zdarzały się odstępstwa ale już nieliczne. Tak mi się wydaje.
Mam uwagi. Jeśli bowiem nie było spadku liczby potencjalnych rekrutów to po co obniżano cenzus? Bo jedynym wytłumaczeniem byłoby więcej w armii nawet mniej zamożnych chłopów - szybsza ich ruina i w konsekwencji więcej ziemi w rękach nobilów. Po drugie nie zwróciłeś uwagi na fakt ostrego kryzysu polityczno-społecznego ,którego jednym z elementów będzie zachwianie autorytetu nobilitas i to zarówno pełniących funkcje urzędników jak i dowódców wojskowych co zwłaszcza było widoczne w wojnach hiszpańskich a później w pierwszej fazie wojny z Jugurtą. Żołnierz nawet rzymski musiał niechętnie walczyć pod dowództwem nieudolnych wodzów. Dowodem na to jest choćby pierwsza rzecz jaką musiał zrobić Scypion Afrykański Młodszy pod Numancją ... przywrócić dyscyplinę wśród żołnierzy. Zresztą żeby podkreślić ruinę średniego chłopstwa wystarczy tylko wziąć pod uwagę reformy Grakhów . Przecież obaj bracia pochodzący z szanowanego ,topowego rodu Semproniszy, krewni obu Scypionów mieli otwartą drogę do kariery ,wystarczyłoby wkomponować się w tamtejszy skorumpowany układ władzy. A tu nie - poszli na konflikt ze swoim własnym środowiskiem. No i co dziwnego mimo klęski obu Grakhów kryzys narastał aż skończył się wojnami domowymi. Istnieje też opowieść tłumacząca Tyberiusza - był wstrząśnięty biedą chłopstwa przyjeżdżając przez zamożną Etrurię. Z kolei kwestia niewolnictwa to ja mam ogromne wątpliwości w stosunku do przedstawionych wyników badań. Jest bowiem kapitalne i niepodważalne dzieło z epoki jakim jest "O gospodarstwie rzymskim" Marka Porcjusza Katona Cenzora. Otóż podaje on jak powinno wyglądać dobrze zarządzane gospodarstwo typu villa nastawione na zbyt powinno mieć - 25 hektarowe z winoroślą - 16 niewolników, . Nie ma proporcji 1 niewolnik na 2 ha. Mało tego Są dziesiątki dowodów na masowe zatrudnianie niewolników na terenie Italii i Sycylii a to ze względu na prymitywną technikę uprawy roli. W czasie I powstania niewolników na Sycylii Diodor ocenił siły powstańców (z przesadą) na 200 tys, w drugim powstaniu na 30 tys (przy czym byli to przeważnie byli obywatele ... azjatyckich sprzymierzeńców Rzymu, którzy trafili tam w wyniku machinacji publikanów i zwykłych porwań) Na kilkadziesiąt tysięcy oceniono całe siły Spartakusa. Do tego dodam rolę Delos jako portu-centrum handlu niewolnikami. Dla miasta Rodos było to główne źródło budżetu państwa dzięki któremu utrzymywali flotę wojenną liczącą kilkadziesiąt okrętów. Po tym jak Rzymianie ogłosili wyspę wolnym portem Rodos flota uległa rozwiązaniu. Ponadto nikt nie zwraca uwagi na to ,że cena niewolnika była niska a jak niewolnik (narządzie mówiące jak twierdzili rzymianie) pracował na roli to utrzymywano go do tej pory do której przynosił zyski. Potem się pozbywano bo taniej było kupić nowego a właściciel ziemski w okresie republikańskim był bezkarny. Zresztą sam fakt ,że nigdy przedtem ani nigdy potem w Imperium nie miały miejsca w krótkich okresach czasu masowe powstania niewolników świadczy o masowości skali zjawiska.
Na razie co do pierwszego - spadek rekrutów był, co zaznaczam w filmie. Z tym, że był on wywołany dezercjami przed mało atrakcyjnymi bojami w Hiszpanii, przez co liczba obywateli w oficjalnych statystykach zaczęła spadać. Cenzus obniżono by powiększyć pulę dostępnych rekrutów, skoro ci bogatsi nie za bardzo chcieli wojować w ubogich krainach.
@@kronikahis Przyznam pierwszy raz czytam ,że obywatele rzymscy obciążeni służbą wojskową mieli cokolwiek do powiedzenia w sprawie gdzie i pod jaką komendą ich wyślą. Były losowania był przydział i koniec. Za to można racjonalnie wyjaśnić rosnącą niechęć do służby. Dopóki Rzym toczył wojny na terenie Italii przydzielano roczną służbę a przegląd wojskowy odbywał się w maju (campus maius). Inne wypadki po prostu były traktowane nadzwyczajnie Ale od czasu wojen punickich coraz częściej działania wojenne toczyły się poza Italią a w czasie wojen hiszpańskich trzeba było zmienić zasady . Przegląd wojskowy przenieść na marzec (żeby żołnierze mieli czas na dotarcie na front i wzięcie udziału w walkach bo w zimie z reguły nie wojowano) a długość ciągłej służby wojskowej wydłużyć nawet do kilku lat Ten ostatni fakt jeszcze potęgował pauperyzację bo po kilku latach własność chłopska albo nie nadawała się już do uprawy ze względu na zaniedbania ,albo została wykupiona czy zagarnięta przez jakiegoś nobila. Nic dziwnego więc że tak traktowani żołnierze-chłopi łatwo dawali posłuch hasłom o reformach
@@michapluta1657 Nie mówię, ze mieli wybór , tylko że to nie była era informacji i są nawet badacze (E. Lo Cascio chociażby) którzy twierdzą, że zadowalająca skuteczność cenzorów podczas spisów mogła oscylować wokół nędznych 45% - dość spory margines by wykazać się i nie podpaść pod dany cenzus. Dr M.N. Faszcza, na którego wielokrotnie w filmie się powołuję, w swojej pracy opisuje to w ten sposób : "problemy z poborem powtarzały się za każdym razem, gdy planowana kampania nie dawała nadziei na zdobycie bogatych łupów, a jednocześnie w wojnach z królestwami hellenistycznymi uczestniczyły największe legiony w dziejach republiki (liczące nawet po 6200 ludzi). Problemem nie był więc kryzys demograficzny, ale niedostatek motywacji wynikający z przewidywanych trudów kampanii w połączeniu ze względną ubogością ludności zamieszkującej teatr wojny" Z tymi wojnami z państwami hellenistycznymi to też ciekawa sprawa - jak byś wytłumaczył, że w 190 r. p.n.e. liczba powołanych sięgnęła zawrotnych 182,400 (razem ze sprzymierzeńcami). Czyż nie wskazuje to na głównie ekonomiczne pobudki uczestnictwa w wojnie? Ten trend wzrostowy pojawia się za każdym razem gdy przychodzi walczyć w bogatym kraju - lata 171-168 to też okres sporego rozrostu rozmiaru powołanych legionów. Nie przeczę, ze pauperyzacji ludności nie było, ale ze jej faktyczny wpływ na możliwości wojska rzymskiego i jego rozmiaru jest ewidentnie przesadzony jak pokazują liczby.
@@kronikahis Ciekawe. Który badacz twierdzi, że w czasie wojny z Antiochem siły rzymskie na froncie były tak ogromne? Pod Magnezją armię rzymską szacowano na 25 do max 30 tys żołnierzy, resztę stanowiły oddziały sojusznicze głownie z Pergamonu. Zresztą podobnie było w czasie II wojny macedońskiej z Filipem II która była trochę wcześniej (200-196 pne). W książkach które znam napisano wprost - byli to głównie rzymscy ochotnicy bo senat nie chciał ryzykować dużych strat po wielkim ubytku obywateli rzymskich w czasie II wojny punickiej. Stąd nawet cele wojenne miały charakter ograniczony bo nie chciano zniszczyć ani Macedonii ani monarchii Seleukidów. Ponadto pragnę dodać ,że pomiędzy wojną z Antiochem a wojną numantyjską (której datę końcową uważa się za zbieżną z początkiem kryzysu Republiiki upłynęło ponad 50 lat i w tym czasie w Rzymie zwyciężyła tendencja jawnie imperialistyczna reprezentowana przez Katona dążąca do podbojów i eliminacji potencjalnych konkurentów.
Chociażby M.N. Faszcza - “Reformy Mariusza, czyli długie trwanie historiograficznego mitu”, „Res Historica" 2021, nr 51, s. 14-42 - tu m.in. o największych legionach podczas wojen z państwami hellenistycznymi (mój cytat z poprzedniego komentarza pochodzi właśnie stąd). A w temacie demografii starożytnego Rzymu i liczbie mężczyzn powołanych pod broń w danych latach odsyłam do - P. A. Brunt, “Italian Manpower 225 BC - 14 AD”, Oxford 1971. - w tej edycji na stronie 424 znajduje się dokładna tabelka z danymi. To w ogóle jest chyba "najważniejsza" książka, która w XX wieku rozpoczęła na dobre nurt odkłamywania mitów nt. Reformy Gajusza Mariusza z perspektywy dorobku demografii historycznej.
Chętnie pobiłbym Cię w Rome 2, armiami które możesz wybrać. Proponuję jeśli jesteś fanem cykliczne cotygodniowe bitwy online. Nie mówię tutaj i wszystkich ale chociaż ze mną jak znalazł byś czas bo nudy tutaj w Lipsku
Rome 2 dopiero się uczę (daj mi czas) tworzenie odcinków mnie do tej gry w końcu zachęciło. W jedynkę grałem bardzo dużo za dzieciaka, choć nie sprawdzałem jeszcze zremasterowanej wersji.
Ale czy w tych liczbach obywateli nie znajdują sie też proletariusze? Przecież ich liczba mogła rosnąć kosztem liczby posesjonatow i miałoby to sens w kontekście reform Grakhow.
Cóż obecnie praktycznie wszystkie jego serie są o starożytnym Rzymie i ma tylko jedną poboczną serie która nie dotyczy strikte rzymskiej historii i zrobił jak narazie zaledwie jeden materiał nie tyczący się Rzymu więc jak dla mnie dobrze prowadzi ten kanał i jest to dla niego zdrowe jeśli ciąglę tylko by skupiał się na Rzymie to stracił by zapał temat Rzymu by mu się przejadł przez co praca nad odcinkiem trwała by dużej albo odcinki były by gorszej jakości albo nawet oba warianty a tak jeśli zacznie mu się Rzym przejadać no to ma już jakąś odskocznie od tematu Rzymu może troche od niego odpocząć a potem wrócić z nowym zapałem
Do tej pory był to najcięższy odcinek jaki napisałem. Obyście nie posnęli od ilości suchych faktów w materiale, który mam nadzieję ostatecznie wyjaśnia kwestię reform Mariusza. Tak w ogóle, nie mogę dodawać od jakiegoś czasu rozdziałów - jest to "kara" za ostrzeżenie o prawach autorskich (xDD). Do 12 grudnia nic nie mogę na to poradzić.
W następnej kolejnosci zajmę się:
- Inwazją Cymbrów i Teutonów (1. część)
- Bitwą na Polach Katalaunijskich
Pozdrawiam,
Aleksander
od kogo te zgłoszenia są kierowane? Muzyka jakaś jest objęta prawami czy grafiki?
Nie, nieodpowiednio oznaczyłem twórcę artykułu naukowego, na którego pracy opeirał sie w dużej mierze poprzedni odcinek. Dlatego teraz tak przykładam się do bibliografii i źródeł grafik. Pozdrawiam ;)
Bitwa na Polach Katalaunijskich z Hunami to prawie koniec Cesarstwa. Czy mógłbyś wczešniej omówić przyczyny i skutki powstania w Judei i powstania Boudiki ze szczególnym uwzględnieniem finansowych działań Seneki i Burrusa? A także spalenie Londynu i bitwę XIV legionu na Walking Street? Pozdrawiam
Wiedziałem, że Gajusz Mariusz Ci nie odpuści sprofanowania jego dziedzictwa ;)
Generalnie świetna robota ale popieram poprzednika także bardziej widział bym to chronologicznie na tyle na ile się da bo do inwazji Atylli zostało jeszcze kilkaset lat :)
Klasycznie komentarz dla zasięgu
niedlugo 5k subow, gratulacje olek
Super, ze coś zrobiłeś. Czekałem tygodniami.
Myślałeś może o odcinkach opisujących uzbrojenie i zmiany w uzbrojeniu legionistów na przestrzeni lat?? Może też odcinki opisujące społeczeństwo i systemy ustawodawcze w imperium??
To są bardzo ciężkie sprawy - głównie przez niedobór grafiki. Bardzo trudno jest znaleźć zdjęcia w odpowiedniej jakości dotyczące antyku ( a wiadomo, że te sprawy ciężko wyanimować w moim stylu). Już małym cudem było to, ze trafiłem na tą ilustrację z ewolucją pilum. W każdym razie, przemyślę temat jak będę robił opisowe odcinki z przyszłej serii "Republika+". Wtedy bardziej przyjrzę się zasobom jpgów w Internecie. Pozdrawiam ;)
Super pomysł wspominałem o nim wczesniej ale teraz jeszcxe bardziej chce zobaczyc
Komentarz dla zasięgu 😉
Czekam na następny odcinek.
Świetny drugi odcinek. Naprawdę dobrze to opracowałeś.
Parę przejęzyczeń pod koniec: w 28:51 mówisz o tabula heraclensis, że została odnaleziona w stosiedemdziesiątymdrugimtrzecim w Lukanii ;) A w 27:07 mówisz o 5 głównych typach sztandarów wymieniając jednak tylko 4. Nie myli się jednak ten, kto nic nie robi. Pozdro!
Oj, co do drugiego - to w domyśle tym piątym był orzeł. Rzeczywiście mogło to nie wybrzmieć, Dzięki ;)
A co do pierwszego to efekt pluskwy milenijnej w mojej głowie od 3 cyfrowych dat tłuczonych od tylu odcinków. Dobrze, ze na koniec nie powiedziałem "p.n.e." :D
Tak z ciekawskości. Planowałeś kiedyś odcinek o buncie Eunusa? Tak ogólnie patrząc jest to wydarzenie co w zasadzie zginęło w cieniu buntu Spartakusa. Druga sprawa, nie pamietam juz gdzie (prawdopodobnie artykuł w "Mówią Wieki") czytałem że hastati wycofywali się na przegrupowanie/odpoczynek za linie triarii, którzy to zapewniali im osłonę klękając, zasłaniając sie tarczami i wysuwając do przodu włócznie
Niestety, bunt Eunusa musiałem pominąć, ze względu na niszowośc tematu - ALE - w głosowaniu na odcinki Republika+ postaram się zmieścić opcję o niewolnikach lub konkretniej - ich buntach w Republice i tu jest szansa na powrót do tematu buntu Eunusa. Co sądzisz?
Można by rzec ,, Przystoi , aby Ojczyzna była nam droższa niż my sami sobie " . Pozdrowienia dla Wszystkich.
@Jaś Podróżnik Witaj Jasiu .
Uwielbiam twój kontent
Świetny odcinek
Jesteś i jest film więc jest super. Czekam na następne filmy
Bardzo dziękuję za jeden z najcenniejszych odcinków! Obalanie mitów i dochodzenie do prawdy to najszlachetniesza forma publicystyki historycznej. Do tego opracowania sam przyjmowałem reformy Mariusza i jego kunszt wodzowski za pewnik choć uważam go za podłego człowieka. I nie mogę się doczekać analizy jego konfliktu z Sullą. Jeszcz raz bardzo dziękuję. P.S. Czy mógłbyś nieco dopracować tło muzyczne? Jęczące zakłócenia w tle przeszkadzają w odbiorze.
Racja, zmianę motywu muzycznego obiecuję sobie od tygodni, ale ciągle wyskakuje coś ważniejszego. Postaram się poszukać w końcu nowych motywów by urozmaicić nieco tło muzyczne. Pozdrawiam ;)
Uważałem siebie od lat za wybitnego historyka, ale dzisiaj wiem że wybitnym historykiem jesteś Ty , bo ja wiem dużo ale ty wiesz najwięcej. Pozdrawiwm
SPQR Rzym najwspanialsze imperium świata i kolebka naszej cywilizacji
Dzięki, że tworzysz tak dobre i merytorycznie doskonałe programy o historii starożytnej. Mam pytanie: co myślisz o profesorze Aleksandrze Krawczuku i jego książkach?
Kolejny świetny odcinek.
No tak sam Mariusz wprowadził niewiele czyli orła czy też brak taborów. Ale połączył to co wcześniej wymyślono i stosowano rzadko. Po tej tzw. reformie stało się to standardem owszem zdarzały się odstępstwa ale już nieliczne. Tak mi się wydaje.
Ciekawa analiza.
Fajny odcinek 😀
Może warto zrobić odcinek o buntach i wojnach domowych w Republice Rzymskiej? Nie tylko o buntach niewolników....
👍
W końcu
Mam uwagi. Jeśli bowiem nie było spadku liczby potencjalnych rekrutów to po co obniżano cenzus? Bo jedynym wytłumaczeniem byłoby więcej w armii nawet mniej zamożnych chłopów - szybsza ich ruina i w konsekwencji więcej ziemi w rękach nobilów. Po drugie nie zwróciłeś uwagi na fakt ostrego kryzysu polityczno-społecznego ,którego jednym z elementów będzie zachwianie autorytetu nobilitas i to zarówno pełniących funkcje urzędników jak i dowódców wojskowych co zwłaszcza było widoczne w wojnach hiszpańskich a później w pierwszej fazie wojny z Jugurtą. Żołnierz nawet rzymski musiał niechętnie walczyć pod dowództwem nieudolnych wodzów. Dowodem na to jest choćby pierwsza rzecz jaką musiał zrobić Scypion Afrykański Młodszy pod Numancją ... przywrócić dyscyplinę wśród żołnierzy. Zresztą żeby podkreślić ruinę średniego chłopstwa wystarczy tylko wziąć pod uwagę reformy Grakhów . Przecież obaj bracia pochodzący z szanowanego ,topowego rodu Semproniszy, krewni obu Scypionów mieli otwartą drogę do kariery ,wystarczyłoby wkomponować się w tamtejszy skorumpowany układ władzy. A tu nie - poszli na konflikt ze swoim własnym środowiskiem. No i co dziwnego mimo klęski obu Grakhów kryzys narastał aż skończył się wojnami domowymi. Istnieje też opowieść tłumacząca Tyberiusza - był wstrząśnięty biedą chłopstwa przyjeżdżając przez zamożną Etrurię.
Z kolei kwestia niewolnictwa to ja mam ogromne wątpliwości w stosunku do przedstawionych wyników badań. Jest bowiem kapitalne i niepodważalne dzieło z epoki jakim jest "O gospodarstwie rzymskim" Marka Porcjusza Katona Cenzora. Otóż podaje on jak powinno wyglądać dobrze zarządzane gospodarstwo typu villa nastawione na zbyt powinno mieć - 25 hektarowe z winoroślą - 16 niewolników, . Nie ma proporcji 1 niewolnik na 2 ha. Mało tego Są dziesiątki dowodów na masowe zatrudnianie niewolników na terenie Italii i Sycylii a to ze względu na prymitywną technikę uprawy roli. W czasie I powstania niewolników na Sycylii Diodor ocenił siły powstańców (z przesadą) na 200 tys, w drugim powstaniu na 30 tys (przy czym byli to przeważnie byli obywatele ... azjatyckich sprzymierzeńców Rzymu, którzy trafili tam w wyniku machinacji publikanów i zwykłych porwań) Na kilkadziesiąt tysięcy oceniono całe siły Spartakusa. Do tego dodam rolę Delos jako portu-centrum handlu niewolnikami. Dla miasta Rodos było to główne źródło budżetu państwa dzięki któremu utrzymywali flotę wojenną liczącą kilkadziesiąt okrętów. Po tym jak Rzymianie ogłosili wyspę wolnym portem Rodos flota uległa rozwiązaniu. Ponadto nikt nie zwraca uwagi na to ,że cena niewolnika była niska a jak niewolnik (narządzie mówiące jak twierdzili rzymianie) pracował na roli to utrzymywano go do tej pory do której przynosił zyski. Potem się pozbywano bo taniej było kupić nowego a właściciel ziemski w okresie republikańskim był bezkarny. Zresztą sam fakt ,że nigdy przedtem ani nigdy potem w Imperium nie miały miejsca w krótkich okresach czasu masowe powstania niewolników świadczy o masowości skali zjawiska.
Na razie co do pierwszego - spadek rekrutów był, co zaznaczam w filmie. Z tym, że był on wywołany dezercjami przed mało atrakcyjnymi bojami w Hiszpanii, przez co liczba obywateli w oficjalnych statystykach zaczęła spadać. Cenzus obniżono by powiększyć pulę dostępnych rekrutów, skoro ci bogatsi nie za bardzo chcieli wojować w ubogich krainach.
@@kronikahis Przyznam pierwszy raz czytam ,że obywatele rzymscy obciążeni służbą wojskową mieli cokolwiek do powiedzenia w sprawie gdzie i pod jaką komendą ich wyślą. Były losowania był przydział i koniec. Za to można racjonalnie wyjaśnić rosnącą niechęć do służby. Dopóki Rzym toczył wojny na terenie Italii przydzielano roczną służbę a przegląd wojskowy odbywał się w maju (campus maius). Inne wypadki po prostu były traktowane nadzwyczajnie Ale od czasu wojen punickich coraz częściej działania wojenne toczyły się poza Italią a w czasie wojen hiszpańskich trzeba było zmienić zasady . Przegląd wojskowy przenieść na marzec (żeby żołnierze mieli czas na dotarcie na front i wzięcie udziału w walkach bo w zimie z reguły nie wojowano) a długość ciągłej służby wojskowej wydłużyć nawet do kilku lat Ten ostatni fakt jeszcze potęgował pauperyzację bo po kilku latach własność chłopska albo nie nadawała się już do uprawy ze względu na zaniedbania ,albo została wykupiona czy zagarnięta przez jakiegoś nobila. Nic dziwnego więc że tak traktowani żołnierze-chłopi łatwo dawali posłuch hasłom o reformach
@@michapluta1657 Nie mówię, ze mieli wybór , tylko że to nie była era informacji i są nawet badacze (E. Lo Cascio chociażby) którzy twierdzą, że zadowalająca skuteczność cenzorów podczas spisów mogła oscylować wokół nędznych 45% - dość spory margines by wykazać się i nie podpaść pod dany cenzus.
Dr M.N. Faszcza, na którego wielokrotnie w filmie się powołuję, w swojej pracy opisuje to w ten sposób : "problemy z poborem powtarzały się za każdym razem,
gdy planowana kampania nie dawała nadziei na zdobycie bogatych łupów,
a jednocześnie w wojnach z królestwami hellenistycznymi uczestniczyły
największe legiony w dziejach republiki (liczące nawet po 6200
ludzi). Problemem nie był więc kryzys demograficzny, ale niedostatek
motywacji wynikający z przewidywanych trudów kampanii w połączeniu
ze względną ubogością ludności zamieszkującej teatr wojny"
Z tymi wojnami z państwami hellenistycznymi to też ciekawa sprawa - jak byś wytłumaczył, że w 190 r. p.n.e. liczba powołanych sięgnęła zawrotnych 182,400 (razem ze sprzymierzeńcami). Czyż nie wskazuje to na głównie ekonomiczne pobudki uczestnictwa w wojnie? Ten trend wzrostowy pojawia się za każdym razem gdy przychodzi walczyć w bogatym kraju - lata 171-168 to też okres sporego rozrostu rozmiaru powołanych legionów.
Nie przeczę, ze pauperyzacji ludności nie było, ale ze jej faktyczny wpływ na możliwości wojska rzymskiego i jego rozmiaru jest ewidentnie przesadzony jak pokazują liczby.
@@kronikahis Ciekawe. Który badacz twierdzi, że w czasie wojny z Antiochem siły rzymskie na froncie były tak ogromne? Pod Magnezją armię rzymską szacowano na 25 do max 30 tys żołnierzy, resztę stanowiły oddziały sojusznicze głownie z Pergamonu. Zresztą podobnie było w czasie II wojny macedońskiej z Filipem II która była trochę wcześniej (200-196 pne). W książkach które znam napisano wprost - byli to głównie rzymscy ochotnicy bo senat nie chciał ryzykować dużych strat po wielkim ubytku obywateli rzymskich w czasie II wojny punickiej. Stąd nawet cele wojenne miały charakter ograniczony bo nie chciano zniszczyć ani Macedonii ani monarchii Seleukidów. Ponadto pragnę dodać ,że pomiędzy wojną z Antiochem a wojną numantyjską (której datę końcową uważa się za zbieżną z początkiem kryzysu Republiiki upłynęło ponad 50 lat i w tym czasie w Rzymie zwyciężyła tendencja jawnie imperialistyczna reprezentowana przez Katona dążąca do podbojów i eliminacji potencjalnych konkurentów.
Chociażby M.N. Faszcza - “Reformy Mariusza, czyli długie trwanie historiograficznego mitu”, „Res Historica" 2021, nr 51, s. 14-42 - tu m.in. o największych legionach podczas wojen z państwami hellenistycznymi (mój cytat z poprzedniego komentarza pochodzi właśnie stąd).
A w temacie demografii starożytnego Rzymu i liczbie mężczyzn powołanych pod broń w danych latach odsyłam do - P. A. Brunt, “Italian Manpower 225 BC - 14 AD”, Oxford 1971. - w tej edycji na stronie 424 znajduje się dokładna tabelka z danymi. To w ogóle jest chyba "najważniejsza" książka, która w XX wieku rozpoczęła na dobre nurt odkłamywania mitów nt. Reformy Gajusza Mariusza z perspektywy dorobku demografii historycznej.
Jesteś fanem pierwszej lub drugiej części Rome total war??
Chętnie pobiłbym Cię w Rome 2, armiami które możesz wybrać. Proponuję jeśli jesteś fanem cykliczne cotygodniowe bitwy online. Nie mówię tutaj i wszystkich ale chociaż ze mną jak znalazł byś czas bo nudy tutaj w Lipsku
Rome 2 dopiero się uczę (daj mi czas) tworzenie odcinków mnie do tej gry w końcu zachęciło. W jedynkę grałem bardzo dużo za dzieciaka, choć nie sprawdzałem jeszcze zremasterowanej wersji.
Ale czy w tych liczbach obywateli nie znajdują sie też proletariusze? Przecież ich liczba mogła rosnąć kosztem liczby posesjonatow i miałoby to sens w kontekście reform Grakhow.
Syty odcinek, nie ma to tamto ;)
Według mnie najlepiej by było jakbyś skupił się tylko na historii Rzymu A dopiero potem otworzył inne projekty
Cóż obecnie praktycznie wszystkie jego serie są o starożytnym Rzymie i ma tylko jedną poboczną serie która nie dotyczy strikte rzymskiej historii i zrobił jak narazie zaledwie jeden materiał nie tyczący się Rzymu więc jak dla mnie dobrze prowadzi ten kanał i jest to dla niego zdrowe jeśli ciąglę tylko by skupiał się na Rzymie to stracił by zapał temat Rzymu by mu się przejadł przez co praca nad odcinkiem trwała by dużej albo odcinki były by gorszej jakości albo nawet oba warianty a tak jeśli zacznie mu się Rzym przejadać no to ma już jakąś odskocznie od tematu Rzymu może troche od niego odpocząć a potem wrócić z nowym zapałem
Oh yea
Kroniki historii napisz do typa który jest autorem i dogadaj się z nim
@Adam Tarnowski Szczególnie, że część już nie żyje. Kontakt mógłby być nieco utrudniony.
germanie ante portas!!! Mariuszu! do boju!!!!
Łapka w góre ???.
👍