Sayılır mı bilmem ama benimki Ebu Bekir er-Razi, bugünkü klişe ateist-teist tartışmalarının ilk örneğini vermiş. Ebu Halim er-Razi ile yaptığı tartışmaları okumak çok komik. Bu arada kendisi aslında deist.
Çok keyifli bir konu seçmiş Esg. Format ve zaman darlığı sebebiyle değindiği konuları kısa kısa, özet bilgiler şeklinde geçmek zorunda kalmış. Benim de ilgilendiğim bir konu başlığı olduğundan bir de işsiz zamanıma denk geldiğinden videoda bahsi geçen konular hakkında art arda yorumları parselleyip bir iki kelam edeceğim. Zındık sözcüğünün kökeni Maniheizm ile bağlantılıdır. Mani'nin kurduğu din Çin sınırından Fransa içlerine kadar yayıldı. İran'da Zerdüştlüğün bir reformu olarak mümin buldu. Avrupa'da bir Hristiyanlık mezhebine dönüştü. Orta Asya'da Uygur Türkleri resmi din olarak benimsediler. Sonra her yerde kovuşturmaya uğradı. Taraftarları zindana atıldı, işkence gördü, yakıldı, derileri yüzüldü, sürüldü, dışlandı, aşağılandı. Mani'nin taraftarlarına "maniac" denildi. Yani Mani'nin ardılı. Kilise ve gelenekçi kurumların kara propaganda makinesi çalışmaya başladı. Maniaklar sapkın olarak yaftalandı. Bugün batı dillerindeki manyak sözcüğü buradan türemiştir. Mani, Zerdüştlüğün kutsal kitabını yeniden yorumlamış, Avesta'nın yorumu anlamına gelen Zend Avesta kitabını yazmıştı. Zerdüştler "zend"i yani yorumu sapkınlık olarak nitelediler. Yoruma bağlı olanları kâfir anlamında Farsça zendik olarak aşağıladılar. İran ve Orta Doğuda İslam yayılınca zendik sözcüğü Arapçaya da geçti, anlamı aynı kaldı. Zındık sözcüğü buradan türemiştir. Manyak sözcüğünün etimolojisi için Amin Maaoluf’un Işık Bahçeleri, Zındık sözcüğünün kökeni için Ahmet Yaşar Ocak’ın Zındıklar ve Mülhitler kitabına bakılabilir
Hristiyan mezhepleri hakkında : Hristiyan mezhepleri yüzyıllarca bir iki konuda tartışıp durmuştur. İslam'da mezhepler ağırlıklı olarak siyasi sebeple bölünürken Hristiyanlik'ta teolojik sebepler etkili olmuştur. Bu tartışmalardan en başta geleni, İsa (logos/kelam) mahluk mudur (yaratılmış mı/peygamber mi) yoksa ezeli midir (tanrı mı) tartışmasıdır. Hristiyanlık teolojisi ile anlamamız gereken en temel şey şudur: İsa, ana akım Hristolojik itikada göre sadece tanrının oğlu değildir aynı zamanda oğul tanrıdır. Yani insan bedeninde cisimleşen ama baba tanrıyla aynı özden aynı cevherden bir varlıktır. Nasıl ki okyanustan bir bardak su alırsak ölçeği dışında aynı maddedir. Bir görüş İsa'nın insanda bedenlenen yaşayan tanrı olduğunu, baba ile aynı doğadan geldiğini yani İsa'nın ölümlü bedeninin mesajın zarfı olduğunu, mesajın kendisinin (kelamın) Tanrıyla birlikte ezelden vaki olduğunu iddia eder. Ortodoks Hristiyanlık tarafından heretik (sapkın) sayılan diğer görüş ise İsa'nın bedeninin her beşer gibi ölümlü olduğunu ilahi yanının yani kelamın her şeyden önce ama yine de zaman içinde baba tanrı tarafından yaratıldığını yani İsa'nın ilahiliğinin ezeli olmadığını savunur. Bu arada heterodoks ile heretik aynı şey değildir. Tarih boyunca ortodoks akımlar tarafından heterodoks mezhepler, seksiyonlar ekseriyetle heretik ilan edildiği için birbiri yerine kullanılagelmiştir. Ama ortodoks (kanonlaştırılmış / mainstream) akımın dışında kalan (heterodoks) ile ortodoks akım tarafından sapkın (heretik) ilan edilen her zaman birebir örtüşmek zorunda değildir.
Benzer şekilde kelam tartışması İslam tarihinde Mutezile ile Eşariyeciler arasında belki elli yıl kadar sürmüştür. İsa yerine Kuran-ı Kerim’i koyarak kelam ezeli midir yaratılmış mıdır sorusunu sormuşlardır. Bu tartışmalara İslam tarihinde Halkul Kuran denir. İsa peygamberin Kuran'da Kelimetullah olarak bahsi geçtiğini akılda tutalım. Eşariyeciler ile Mutezile arasındaki kelam (Kuran) ezeli midir tartışmasının aslında ilk sinodlardan, konsillerden beri tartışılan, kelam (İsa) ezeli midir tartışmasının form değiştirmesinden ibaret olduğu düşünülebilir. 325 İznik Konsili’nde aforoz edilen ilk “mezhep” olan Aryusçulara göre oğul İsa yaratılmıştır. Yani ezeli ve ebedi baba tanrı gibi değildir. Allah zamanı yaratmadan önce onu bir şekilde tasarlamış ve onu kainatı yaratmak için bir araç olarak kullanmış. Bunu başka nerede görürüz. "Levlake levlak lema halaktül eflak” diye bir kutsi hadis var. Sen olmasaydın alemleri yaratmazdım diyor Allah, Muhammed’e. Aynı Aryusçuların İsa için iman ettikleri gibi bir kısım İslam düşünürleri Muhammed'in özünün Allah'ın ilk yarattığı şey olduğunu diğer her şeyin onun yüzü suyu hürmetine yaratıldığını iddia ederler. Bu konuda en aşırıya kaçanlardan biri 9. Yüzyılda yaşamış Şeyh Tusteri'dir. Muhammed için "ezeli nur" terimini ortaya atmıştır. Nuru Muhammed'in (peygamberin cevherinin) ezeli mi yoksa yaratılan mı olduğu, yaratılansa sırasını ve ehemmiyeti konusundaki tartışmalara İslam tarihinde hakikati Muhammediye denir. Şeyh Tusteri ve öğrencisi Hallac-ı Mansur’un öğretisi İslam inancı içindeki heretik akımlardan sayılabilir.
Nesturiliğin Ortodoksiden ayrılması ise Arius ihtilafından sonradır. Ne var ki hem Ariusçular hem de Nesturilerin İsa’nın tanrılığı konusunda itirazları yoktur. Sadece formasyonu konusunda anlaşamamışlardır. İsa’yı salt bir beşer ve peygamber olarak kabul eden inanç sahipleri ilk Hristiyanlar da denilen Yahudi-Hristiyanlardır (Judeo-Christianism) Hıristiyanlığın en başından beri olan bu mezhepler Ebioniteler, Elkesaitler ve Nasranilerdir. Havariler Meclisine kadar Hristiyanlık ayrı bir din değil Yahudilik içinde reformist bir koldur. Ebionitlerin Yahudi mezhebi mi Hristiyanlık mezhebi mi bir şey söylemek zordur. Nesturilere gelirsek 431 Efes Konsili ile Ortodoks amentüye iman etmedikleri için aforoz edilen Piskopos Nestorius taraftarları. İsa'nın beşer ve ilah iki doğası olduğunu Meryem ananın sadece insan İsa'yı doğurduğunu tanrı anası (theotokos) olamayacağını savunmuşlardır. 325 İznik Konsilinde Arius'un başına geldiği gibi Nestorius da geleneğin dışına atılmıştır. Ebioniteler İsa'yı sadece insan ve peygamber olarak görürken Nesturiler İsa'nın tanrı oğlu ve mesih olduğunu kabul ederler. İslam’ın, İsa'ya ve Meryem anaya bakışı çeşitli doğu itikatlarının sentezi gibidir. İslami yorum İsa'nın özü, doğası ile ilgili konularda Ebioniteler ve Samasotalı Pavlus'la çakışır. İsa'nın çarmıha gerilmesi ve göğe yükselmesi konusunda Doketizm ile uyuşur. Meryem'den doğumu konusunda Adoptiyonist Monarşiyanistlerin görüşüne benzer. Yer yer Ariusçular ve Nesturilerle de ortak yaklaşım görülür.
Senkretizm ve dinlerin evrimi üzerine: Güzel bir örnek silsilesi için Hindistan'a ve Ortadoğu'ya göz atalım. Vedizm, İndus vadisinin en eski dini, Vedacılık zaman içinde evrimleşmiş Brahmanizm olmuş, Brahmanizm'den Hinduizm ve Caynacılık çıkmış. Hinduzimin bir reformu Budizm olarak ayrılmış. Budizm Japonya'da Şintoizm ile karışmış Zen Budizm ortaya çıkmış, Tibet'te ise Lamaizm'e dönüşmüş. Hinduizm İslam'la harmanlanmış Sihizm dini meydana gelmiş. Asya dinlerinin bir çoğu bu şekilde birbirinden türemiş, biri diğerinin içinden ayrılmış, birbiriyle sentezlenmiş, biri diğerine dönüşmüş. Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam'ın birbirinin içinden çıkması zaten malum. Maniheizm kurucusu Mani ise Budizmin, Hristiyanlığın ve Zerdüştlüğün iyi yanlarını almış yeni bir din doğmuş. Manicilik batıda Hristiyan mezheplerinden sayılmış, doğuda Zerdüştlüğün devamı algılanmış. Zerdüştlük de aslında Mazdacılığın bir reformuymuş. Zerdüştlüğün içinden Manicilikten sonra Mazdekçilik doğmuş. Vaftizci Yahya Hristiyanlığı da denilen Mandeizm(Sabiilik) Hristiyanlığın Gnostik bir kolu sayılırken, Ezidilik ise Zerdüştlüğün bir kolundan türeyip İslam'ın sapkın bir koluna evrilmiştir.
Osmanlı - İran çatışması konusunda: Ortadoğu’da Fırat nehrinin sınır olduğu iki önemli mukim bölge vardır. Batıda Suriye, doğuda Irak. Bugünkü sınırlarından farklı olarak batıdaki bölge yani tarihi Suriye, Lübnan, Ürdün, İsrail, Filistin ülkelerini ve Türkiye'deki Hatay şehrini, hatta Mısır'ın Sina yarımadasını da içine alır. Bu bölgenin tarih boyunca Biladüş Şam, Levant, Kenan ülkesi gibi isimleri olmuştur. Doğudaki bölge Irak, güneybatı İran ve güneydoğu Türkiye topraklarını içine alan Mezopotamya’dır. Bu iki bölge arasında tarım devriminin başından bu yana tam bir siyasal ve ekonomik bütünlük sağlanamamıştır. Abbasi, Emevi, Osmanlı gibi aynı imparatorluğun çatısı altında yer aldıkları dönemlerde bile iki rakip coğrafi bölge olma özelliklerini korumuşlardır. Bu bölge tüm antik çağ boyunca doğu ve batıdaki iki kudretli devin, iki ezeli rakibin çekişme sahasıdır. İskender İmparatorluğu döneminde doğuda Ahameniş İmparatorluğu vardır. Ahameniş İmparatorluğu yerine geçen Partların çağdaşı Roma İmparatorluğudur. Bizans Döneminde doğudaki gücün adı Sasanilerdir. Levant (Suriye), Fenike hükümranlığı, Roma eyaleti ya da Bizans vassalı olarak geçirdiği bin yıllar boyunca kısa dönemli geçici fetihler hariç her zaman Akdeniz uygarlığının bir parçası olmuştur. Mezopotamya ise her zaman Pers medeniyet kubbesinin etki alanında kalmıştır. Irak-ı Arab ve Irak-ı Acem diye isimlendirilmesinden anlaşılacağı üzere İran ve Irak bütünlük içinde bir tarihsel konum arz eder. Geç antik çağ iki süper gücün de tüm enerjisini tüketen sonu gelmez savaşlara sahne olmuştur. Öyle ki rekabet sadece siyasi ve askeri alanda değildir. Roma pagan iken İran Zerdüşttür, Suriye'de lingua franca Yunanca iken, Irak'ta cari dil Pehlevicedir. Bizans Hristiyanları teslisci iken İran Hristiyanları tevhidcidir. Sosyal, dini ve kültürel konularda da birinin ak bellediğine diğerinin kara dediği iki denk güç. Sasanilerden kaçan Bizans'a sığınacak, basileusların sürgün ettiğine şehinşahlar sahip çıkacak. Yunan kökenli Bizans geçmişine savaş açıp Hellenizmi siyasal ve ideolojik perspektifinden silerken paradoksal olarak Antik Yunan Hellenizmi rakibi Sasanilerin entelektüel korumasında güvenle yaşayacak. İslam bu bölgelerde yayıldıktan sonra bile Suriye Muaviye'nin Irak Ali'nindir. Bu iki ülke İslam içi ilk iç savaşların tarafı olmuştur. Abbasiler devrim ile iktidarı ele geçirir geçirmez ilk iş başkenti Suriye'den (Şam) Irak'a (Bağdat) taşımışlardır. Roma İmparatorluğu ve Persler'den beridir devam eden bu çekişme yeni çağlarda Osmanlı - Safevi rekabetiyle de şekil değiştirip devam edecektir. İşte bu kadim ideolojik ve teolojik bilek güreşi Sünni Osmanlı ile Şii Safevi arasında aynı zamanda mezhep çatışması şeklinde de devam etmiştir. Osmanlı ve İran’ın neyi paylaşamadığını merak edenler için bu noktaları da söylemiş olalım
Hocam yine güzel bir konuyla gelmişsiniz, teşekkürler. Sizin tekrar Flu TV'ye İlker Canikligil'in de sizin kanalınıza konuk olduğu bir video görsek çok güzel olur gibi duruyor. Üstüme düşen zındıklığı yaparak kenara çekiliyorum :D
Hocam dinin merkezi otoriteden uzak uç bölgelerinde ortak adak ve ortak kültürün çıkmasına dair çok güzel bir tahlil yapmışsın. Buna bir örnek eklemek isterim. Pakistan Hint kültürünün göbeğinde olmasından dolayı çok ilginçtir. İslam'ın en büyük gruplarından Çiştiyye'nin kurucusu Ganje Şakar Müslümanlar, Sihler ve Hindular için saygıdeğer bir evliya. Lal Şahbaz Kalender de aynı şekilde o bölgeden bir dini figürdür. Bu tür yerleşimler farklı temasları sağlayan ve kültürel anlamda orijinal eserler veren hub'lar oluyorlar.
Hocam papyon yakıyor çok iyiymiş. Nereden aldınızı öğrenebilir miyiz? :) Bir de baş aşağı duruyor papyon ters gibi söylentiler var. Bilginize, saygılar.
Hocam matbu dışında Osmanlıcayı ilerletmek için ne önerirsiniz. Nesih, divani, rika ve daha ileri stil yazı stilleri için ne yapmamızı tavsiye edersiniz? Osmanlıca ve Osmanlıca öğrenme ile ilgili de bir video çeker misiniz?
3 ปีที่แล้ว +5
Nasıl bir çağdayız arkadaş ESG yı bile 1.25 ile izliyorum
@@fatihbahaaydn3267 Ben beğenmedim diye illa kötü olacak diye bir şey yok. Beğenen arkadaşlar da olabilir. Bu kategorideki espriler genelde beni güldürür, ama bu seferlik bizimle değilsiniz diyorum :)
Hocam youtube da tüm videoları 2x de izlerim sizi 2x de dinleyince anlamıyorum hatta normal hızla da anlamıyorum. :))) ama sizi seviyorum .Bilgilendirdiğiniz için sonsuz teşekkür ederim.
Hocam, emeğinize sağlık ancak eski kanalınızdan beridir süre gelen bu tarih programlarında sizin konseptinizi oluşturan şeyin hızlı ve kesintisiz konuşmanız olduğu kanaatindeyim. Bu sebeple programın kurgusunda hazırlanan soruların belli bir bilgi ihtiyacı gerektirmesi ve sizin kelime sonlarınızın ya da cümle sonlarınızın ardından uzun bir sessizlik oluşuyor. Bunları azaltırsanız ve soruları da daha yüzeysel ve hatta mizahi hale getirip o eski kanaldaki programlardan aldığımız zevki tekrar yaşatabilirsiniz. Netice de "Tarih TH-cam'dan öğrenilmez, biz size sadece konu hakkında bir fikir veririz" demiştiniz. Şu anda bayağı şekilde ders verdiğinizi görüyor, üzülüyor, kahroluyorum... Saygılar. :)
arka fona derinliği olan birşey koysanız daha iyi olabilir izlerken yoruluyoruz.
3 ปีที่แล้ว +8
insanların toplu halde acımasız kararı konusu geçti de (ne yazık ki saniyesini unuttum), bu konuyla ilintili, common law vs civil law konusu benim çok ilgimi çekiyor. ABD'deki yargı sistemi ile ilgili çekilmiş yeni ve eski dönemle ilgili bazı belgeselleri izledim. Anladığım kadarıyla örneğin ırkçılık karşıtı kanunu koyuyorsunuz ama jüri sistemi olduğundan ve bölge insanı hala ırkçı olduğundan bildiklerini okumaya devam ediyorlar. Oysa ki kıta Avrupasında adam kanunu koyuyor, eğer ispatlanabilir bir hareket olduysa hakim ne düşünürse düşünsün mesleğini kaybetmekten korktuğundan kanun ne diyorsa ona karar veriyor. Çünkü kanun gayet açık ve sadece bir sınıflandırma problemi onun için. Hangi maddeye giriyor? Bu kadar. Diğer taraftan anladığım kadarıyla common law ile jüri sisteminin getirdiği şöyle bir avantaj var, vatandaş askerliğini yapar gibi gidip jüri görevini yapıyor ve ülkedeki herkes yargı sistemini, adaletin ne olduğunu suçun ne olduğunu öğrenmiş oluyor böylece. Mahkemede de toplum vicdanını temsil ediyorlar. Bu iki sistemin tarihsel gelişimi ve kime ne sağladığı, kimin hangisini neden tercih ettiği ile ilgili bir bölüm nasıl olurdu acaba :)
kimse doğru anlatmıyor, ders kitaplarında bile öyle ezbere kelimelerle anlatıyor, anlayana kadar canım çıktı ondan yaymaya çalışıyor. Yalnız farkında olmadan Monofizitizmi yayıyormuşum şimdi farkettim.
@@OMNIBUSLIVE Ben de geçen sizin anlatımınızı ingilizceye çevirip avrupalı arkadaşlara hava atayım dedim. Beklediğim etki oluşmadı onlar da anlamadı hocam.
Yemek yerken izliyordum, ceyranda klima karşısında 5dk dursam her şeye inanırım kısmında boğuluyordum hozom. Abone olup vergi vermeyen tebaanızı öldürmeyin lütfen. Hdjsjsjsjssjjsjs
@@mertcanunsal4236 ateşiniz bol olsun. Sizin ölüleriniz cehenneme bizimkiler cennete gidiyor. Bizi öldürseniz şehadet, sürgün etseniz hicret, hapsetseniz halvettir bundan sonrasını siz düşünün
Aşiretlerin kökeni hakkında bir video olsa da izlesek. Neden varlar. Avcı toplayıcı kültürün devamı mı yoksa tarım toplumunun bir fenomeni mi. Her toplumda var mı. Neden varlar.
5:10 Tartışma İsa'nın ezeli olup olmadığıyla ilgili. İsa'nın Tanrı'nın oğlu olduğu konusunda kesinlikle bir tartışma yok. Yaygın görüş İsa'nın, Baba ve Kutsal Ruh gibi ezeli olduğunu yani başlangıcı olmadığını söylüyor. Yani Tanrı'nın ve İsa'nın birbirine denk olduğunu söylüyorlar. Yoksa "İsa peygamberdi, tanrının buyruklarını ileten bir elçiydi" gibi bir tartışma veya söylem söz konusu değil. Onu dediğin an zaten hristiyan olmadığını itiraf etmiş olursun. Yani öyle bir şeyi ancak bir yahudi söyleyebilir. O dönemdeki bir yahudiyle tartışsan ve biraz üzerine gitsen, "Belki İsa, bizim tanrımızdan vahiy almış olabilir ama Tanrımızın oğlu olamaz" şeklinde bir şeyler zırvalar. Gerçek görüşü tabii ki çok daha negatiftir. İsa'nın bir müşrik olduğunu düşünüyordur aslında.
Ayreten bir faşistlik tanımı videosu gelse çok güzel olur bence, konu konuyu açar, bu tür terimler konusundaki kafa karışıklığı biraz giderilmiş olur belki.
Bogomiller, favori zındığınız kimdir?
@Златан Реванович ne alaka sevgili zlatan, her asi, vizyoner vs zındık değil.
Tabii ki papaz Bogomil.
@Златан Реванович wtf
Sayılır mı bilmem ama benimki Ebu Bekir er-Razi, bugünkü klişe ateist-teist tartışmalarının ilk örneğini vermiş. Ebu Halim er-Razi ile yaptığı tartışmaları okumak çok komik. Bu arada kendisi aslında deist.
Şeyh Bedrettin. Eğer başarılı olsaydı Türkler bugün bu kadar sağcı olmazdı :)
Hozom lütfen kendinize haksızlık etmeyin siz bizim için çok değerli bir Flu TV zındığısınız
Hahahahahffjfjf
Flu tv mi 🚬
sesli güldüm
Çok keyifli bir konu seçmiş Esg. Format ve zaman darlığı sebebiyle değindiği konuları kısa kısa, özet bilgiler şeklinde geçmek zorunda kalmış. Benim de ilgilendiğim bir konu başlığı olduğundan bir de işsiz zamanıma denk geldiğinden videoda bahsi geçen konular hakkında art arda yorumları parselleyip bir iki kelam edeceğim.
Zındık sözcüğünün kökeni Maniheizm ile bağlantılıdır. Mani'nin kurduğu din Çin sınırından Fransa içlerine kadar yayıldı. İran'da Zerdüştlüğün bir reformu olarak mümin buldu. Avrupa'da bir Hristiyanlık mezhebine dönüştü. Orta Asya'da Uygur Türkleri resmi din olarak benimsediler. Sonra her yerde kovuşturmaya uğradı. Taraftarları zindana atıldı, işkence gördü, yakıldı, derileri yüzüldü, sürüldü, dışlandı, aşağılandı.
Mani'nin taraftarlarına "maniac" denildi. Yani Mani'nin ardılı. Kilise ve gelenekçi kurumların kara propaganda makinesi çalışmaya başladı. Maniaklar sapkın olarak yaftalandı. Bugün batı dillerindeki manyak sözcüğü buradan türemiştir.
Mani, Zerdüştlüğün kutsal kitabını yeniden yorumlamış, Avesta'nın yorumu anlamına gelen Zend Avesta kitabını yazmıştı. Zerdüştler "zend"i yani yorumu sapkınlık olarak nitelediler. Yoruma bağlı olanları kâfir anlamında Farsça zendik olarak aşağıladılar. İran ve Orta Doğuda İslam yayılınca zendik sözcüğü Arapçaya da geçti, anlamı aynı kaldı. Zındık sözcüğü buradan türemiştir.
Manyak sözcüğünün etimolojisi için Amin Maaoluf’un Işık Bahçeleri, Zındık sözcüğünün kökeni için Ahmet Yaşar Ocak’ın Zındıklar ve Mülhitler kitabına bakılabilir
Hristiyan mezhepleri hakkında :
Hristiyan mezhepleri yüzyıllarca bir iki konuda tartışıp durmuştur. İslam'da mezhepler ağırlıklı olarak siyasi sebeple bölünürken Hristiyanlik'ta teolojik sebepler etkili olmuştur. Bu tartışmalardan en başta geleni, İsa (logos/kelam) mahluk mudur (yaratılmış mı/peygamber mi) yoksa ezeli midir (tanrı mı) tartışmasıdır. Hristiyanlık teolojisi ile anlamamız gereken en temel şey şudur: İsa, ana akım Hristolojik itikada göre sadece tanrının oğlu değildir aynı zamanda oğul tanrıdır. Yani insan bedeninde cisimleşen ama baba tanrıyla aynı özden aynı cevherden bir varlıktır. Nasıl ki okyanustan bir bardak su alırsak ölçeği dışında aynı maddedir. Bir görüş İsa'nın insanda bedenlenen yaşayan tanrı olduğunu, baba ile aynı doğadan geldiğini yani İsa'nın ölümlü bedeninin mesajın zarfı olduğunu, mesajın kendisinin (kelamın) Tanrıyla birlikte ezelden vaki olduğunu iddia eder.
Ortodoks Hristiyanlık tarafından heretik (sapkın) sayılan diğer görüş ise İsa'nın bedeninin her beşer gibi ölümlü olduğunu ilahi yanının yani kelamın her şeyden önce ama yine de zaman içinde baba tanrı tarafından yaratıldığını yani İsa'nın ilahiliğinin ezeli olmadığını savunur. Bu arada heterodoks ile heretik aynı şey değildir. Tarih boyunca ortodoks akımlar tarafından heterodoks mezhepler, seksiyonlar ekseriyetle heretik ilan edildiği için birbiri yerine kullanılagelmiştir. Ama ortodoks (kanonlaştırılmış / mainstream) akımın dışında kalan (heterodoks) ile ortodoks akım tarafından sapkın (heretik) ilan edilen her zaman birebir örtüşmek zorunda değildir.
Benzer şekilde kelam tartışması İslam tarihinde Mutezile ile Eşariyeciler arasında belki elli yıl kadar sürmüştür. İsa yerine Kuran-ı Kerim’i koyarak kelam ezeli midir yaratılmış mıdır sorusunu sormuşlardır. Bu tartışmalara İslam tarihinde Halkul Kuran denir. İsa peygamberin Kuran'da Kelimetullah olarak bahsi geçtiğini akılda tutalım. Eşariyeciler ile Mutezile arasındaki kelam (Kuran) ezeli midir tartışmasının aslında ilk sinodlardan, konsillerden beri tartışılan, kelam (İsa) ezeli midir tartışmasının form değiştirmesinden ibaret olduğu düşünülebilir. 325 İznik Konsili’nde aforoz edilen ilk “mezhep” olan Aryusçulara göre oğul İsa yaratılmıştır. Yani ezeli ve ebedi baba tanrı gibi değildir. Allah zamanı yaratmadan önce onu bir şekilde tasarlamış ve onu kainatı yaratmak için bir araç olarak kullanmış. Bunu başka nerede görürüz. "Levlake levlak lema halaktül eflak” diye bir kutsi hadis var. Sen olmasaydın alemleri yaratmazdım diyor Allah, Muhammed’e.
Aynı Aryusçuların İsa için iman ettikleri gibi bir kısım İslam düşünürleri Muhammed'in özünün Allah'ın ilk yarattığı şey olduğunu diğer her şeyin onun yüzü suyu hürmetine yaratıldığını iddia ederler. Bu konuda en aşırıya kaçanlardan biri 9. Yüzyılda yaşamış Şeyh Tusteri'dir. Muhammed için "ezeli nur" terimini ortaya atmıştır. Nuru Muhammed'in (peygamberin cevherinin) ezeli mi yoksa yaratılan mı olduğu, yaratılansa sırasını ve ehemmiyeti konusundaki tartışmalara İslam tarihinde hakikati Muhammediye denir. Şeyh Tusteri ve öğrencisi Hallac-ı Mansur’un öğretisi İslam inancı içindeki heretik akımlardan sayılabilir.
Nesturiliğin Ortodoksiden ayrılması ise Arius ihtilafından sonradır. Ne var ki hem Ariusçular hem de Nesturilerin İsa’nın tanrılığı konusunda itirazları yoktur. Sadece formasyonu konusunda anlaşamamışlardır. İsa’yı salt bir beşer ve peygamber olarak kabul eden inanç sahipleri ilk Hristiyanlar da denilen Yahudi-Hristiyanlardır (Judeo-Christianism) Hıristiyanlığın en başından beri olan bu mezhepler Ebioniteler, Elkesaitler ve Nasranilerdir. Havariler Meclisine kadar Hristiyanlık ayrı bir din değil Yahudilik içinde reformist bir koldur. Ebionitlerin Yahudi mezhebi mi Hristiyanlık mezhebi mi bir şey söylemek zordur. Nesturilere gelirsek 431 Efes Konsili ile Ortodoks amentüye iman etmedikleri için aforoz edilen Piskopos Nestorius taraftarları. İsa'nın beşer ve ilah iki doğası olduğunu Meryem ananın sadece insan İsa'yı doğurduğunu tanrı anası (theotokos) olamayacağını savunmuşlardır. 325 İznik Konsilinde Arius'un başına geldiği gibi Nestorius da geleneğin dışına atılmıştır. Ebioniteler İsa'yı sadece insan ve peygamber olarak görürken Nesturiler İsa'nın tanrı oğlu ve mesih olduğunu kabul ederler. İslam’ın, İsa'ya ve Meryem anaya bakışı çeşitli doğu itikatlarının sentezi gibidir. İslami yorum İsa'nın özü, doğası ile ilgili konularda Ebioniteler ve Samasotalı Pavlus'la çakışır. İsa'nın çarmıha gerilmesi ve göğe yükselmesi konusunda Doketizm ile uyuşur. Meryem'den doğumu konusunda Adoptiyonist Monarşiyanistlerin görüşüne benzer. Yer yer Ariusçular ve Nesturilerle de ortak yaklaşım görülür.
Senkretizm ve dinlerin evrimi üzerine:
Güzel bir örnek silsilesi için Hindistan'a ve Ortadoğu'ya göz atalım. Vedizm, İndus vadisinin en eski dini, Vedacılık zaman içinde evrimleşmiş Brahmanizm olmuş, Brahmanizm'den Hinduizm ve Caynacılık çıkmış. Hinduzimin bir reformu Budizm olarak ayrılmış. Budizm Japonya'da Şintoizm ile karışmış Zen Budizm ortaya çıkmış, Tibet'te ise Lamaizm'e dönüşmüş. Hinduizm İslam'la harmanlanmış Sihizm dini meydana gelmiş. Asya dinlerinin bir çoğu bu şekilde birbirinden türemiş, biri diğerinin içinden ayrılmış, birbiriyle sentezlenmiş, biri diğerine dönüşmüş.
Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam'ın birbirinin içinden çıkması zaten malum.
Maniheizm kurucusu Mani ise Budizmin, Hristiyanlığın ve Zerdüştlüğün iyi yanlarını almış yeni bir din doğmuş. Manicilik batıda Hristiyan mezheplerinden sayılmış, doğuda Zerdüştlüğün devamı algılanmış. Zerdüştlük de aslında Mazdacılığın bir reformuymuş. Zerdüştlüğün içinden Manicilikten sonra Mazdekçilik doğmuş. Vaftizci Yahya Hristiyanlığı da denilen Mandeizm(Sabiilik) Hristiyanlığın Gnostik bir kolu sayılırken, Ezidilik ise Zerdüştlüğün bir kolundan türeyip İslam'ın sapkın bir koluna evrilmiştir.
Osmanlı - İran çatışması konusunda:
Ortadoğu’da Fırat nehrinin sınır olduğu iki önemli mukim bölge vardır. Batıda Suriye, doğuda Irak. Bugünkü sınırlarından farklı olarak batıdaki bölge yani tarihi Suriye, Lübnan, Ürdün, İsrail, Filistin ülkelerini ve Türkiye'deki Hatay şehrini, hatta Mısır'ın Sina yarımadasını da içine alır. Bu bölgenin tarih boyunca Biladüş Şam, Levant, Kenan ülkesi gibi isimleri olmuştur. Doğudaki bölge Irak, güneybatı İran ve güneydoğu Türkiye topraklarını içine alan Mezopotamya’dır. Bu iki bölge arasında tarım devriminin başından bu yana tam bir siyasal ve ekonomik bütünlük sağlanamamıştır.
Abbasi, Emevi, Osmanlı gibi aynı imparatorluğun çatısı altında yer aldıkları dönemlerde bile iki rakip coğrafi bölge olma özelliklerini korumuşlardır. Bu bölge tüm antik çağ boyunca doğu ve batıdaki iki kudretli devin, iki ezeli rakibin çekişme sahasıdır. İskender İmparatorluğu döneminde doğuda Ahameniş İmparatorluğu vardır. Ahameniş İmparatorluğu yerine geçen Partların çağdaşı Roma İmparatorluğudur. Bizans Döneminde doğudaki gücün adı Sasanilerdir. Levant (Suriye), Fenike hükümranlığı, Roma eyaleti ya da Bizans vassalı olarak geçirdiği bin yıllar boyunca kısa dönemli geçici fetihler hariç her zaman Akdeniz uygarlığının bir parçası olmuştur. Mezopotamya ise her zaman Pers medeniyet kubbesinin etki alanında kalmıştır. Irak-ı Arab ve Irak-ı Acem diye isimlendirilmesinden anlaşılacağı üzere İran ve Irak bütünlük içinde bir tarihsel konum arz eder. Geç antik çağ iki süper gücün de tüm enerjisini tüketen sonu gelmez savaşlara sahne olmuştur.
Öyle ki rekabet sadece siyasi ve askeri alanda değildir. Roma pagan iken İran Zerdüşttür, Suriye'de lingua franca Yunanca iken, Irak'ta cari dil Pehlevicedir. Bizans Hristiyanları teslisci iken İran Hristiyanları tevhidcidir. Sosyal, dini ve kültürel konularda da birinin ak bellediğine diğerinin kara dediği iki denk güç. Sasanilerden kaçan Bizans'a sığınacak, basileusların sürgün ettiğine şehinşahlar sahip çıkacak. Yunan kökenli Bizans geçmişine savaş açıp Hellenizmi siyasal ve ideolojik perspektifinden silerken paradoksal olarak Antik Yunan Hellenizmi rakibi Sasanilerin entelektüel korumasında güvenle yaşayacak. İslam bu bölgelerde yayıldıktan sonra bile Suriye Muaviye'nin Irak Ali'nindir. Bu iki ülke İslam içi ilk iç savaşların tarafı olmuştur. Abbasiler devrim ile iktidarı ele geçirir geçirmez ilk iş başkenti Suriye'den (Şam) Irak'a (Bağdat) taşımışlardır. Roma İmparatorluğu ve Persler'den beridir devam eden bu çekişme yeni çağlarda Osmanlı - Safevi rekabetiyle de şekil değiştirip devam edecektir. İşte bu kadim ideolojik ve teolojik bilek güreşi Sünni Osmanlı ile Şii Safevi arasında aynı zamanda mezhep çatışması şeklinde de devam etmiştir. Osmanlı ve İran’ın neyi paylaşamadığını merak edenler için bu noktaları da söylemiş olalım
Tam bir video arayışındayken gelen esg bildirimi. En güzel an.
Aynen 😅
Hocam yine güzel bir konuyla gelmişsiniz, teşekkürler. Sizin tekrar Flu TV'ye İlker Canikligil'in de sizin kanalınıza konuk olduğu bir video görsek çok güzel olur gibi duruyor. Üstüme düşen zındıklığı yaparak kenara çekiliyorum :D
Bruh...
Zındık...
kesinlikle hayır
Yine çok başarılı. Bakış açısı ve konulara yaklaşımını çok beğeniyorum Emrah beyin başarılarının devamını dilerim.
Hocam dinin merkezi otoriteden uzak uç bölgelerinde ortak adak ve ortak kültürün çıkmasına dair çok güzel bir tahlil yapmışsın. Buna bir örnek eklemek isterim. Pakistan Hint kültürünün göbeğinde olmasından dolayı çok ilginçtir. İslam'ın en büyük gruplarından Çiştiyye'nin kurucusu Ganje Şakar Müslümanlar, Sihler ve Hindular için saygıdeğer bir evliya. Lal Şahbaz Kalender de aynı şekilde o bölgeden bir dini figürdür. Bu tür yerleşimler farklı temasları sağlayan ve kültürel anlamda orijinal eserler veren hub'lar oluyorlar.
Google hocanın konuşmasını çeviremiyor.Google'ın hocanın hızına yetişemediği görülüyor.
Bravo hocam daha hızlı
Emeği geçenlerin eline sağlık
Emrah babam Zapatista ve meksika devrimi bölümü yapar mısın ¿
Çin tarihi hakkinda bir video cok güzel olurdu.Hazir gündemde Çin modeli var:)
Çin tarihi aşırı kompleks bir şey yav öyle videoyla falan anlatılamaz
üç krallık dönemi veya qing'in yıkılışı güzel olur
çok güzel bayılıyorum hocanın sohbetine sabaha kadar dinlerim 💜💜
Hocam cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan seçimlerle ilgili video yapar mısınız?
Bu arada şahsi bi isteğim olacak; İsviçre Paralı Askerleri (Swiss Mercenaries(?) hakkında da Emrah hocam biraz konuşabilir mi?
hocam Ridley Scott'ın son filmi Last Duel filmini ne zaman inceleyeceksiniz ? Jean the Karuju Niğbolu da biz haklamışız öyle diyorlar:D
Yapacağım
Karısı gözeldi ha
@@OMNIBUSLIVE hozom bütün mesajlara siz mi yoksa adminler mi cevap veriyor.
Henüz izlemeden Like'ladığım nadir kanallardan.
Hocam papyon yakıyor çok iyiymiş. Nereden aldınızı öğrenebilir miyiz? :) Bir de baş aşağı duruyor papyon ters gibi söylentiler var. Bilginize, saygılar.
Moris art dı sanırım
25:47 Bunu lütfen Yargıtayada anlatın🙂
Muhteşemsiniz hocam
Hocam Umberto Eco bölümü gelir mi???????????
Hocam bu sefer okuma listesi vermemişsiniz?
Hocam deyyuslukla alakalı da bir video gelir mi?
Cadı bölümü kaldırıldı mı
Hocam Prof.'luk hayırlı olsun.
Hocam gülün adı filmi kitabı bu orta çağ zındıklığını iyi inceliyor siz bununla ilgili video yapar mısınız?
hocam 300 spartalıyı anlatır mısınız ?
Teşekkürler hocam
Hocam matbu dışında Osmanlıcayı ilerletmek için ne önerirsiniz. Nesih, divani, rika ve daha ileri stil yazı stilleri için ne yapmamızı tavsiye edersiniz? Osmanlıca ve Osmanlıca öğrenme ile ilgili de bir video çeker misiniz?
Nasıl bir çağdayız arkadaş ESG yı bile 1.25 ile izliyorum
Enflasyon
Yarın 1.5 le izlersin
Profesör olmanızı kutlarım sayın hozom
Je me réjouis de visualiser vos vidéos.
Merci et bonne continuation 👏👏👏👏👏👏
Hocam bu bölümde bilerek yavaş mı konuşmaya çalıştınız yoksa bana mı öyle geliyor? =D
Baha Bey'in esprisi hariç güzel bir video olmuş :) Bu arada katılımcılar niye videoları bir gün önceden izleyemiyor artık ?
Ben çok eğlendim
@@fatihbahaaydn3267 Ben beğenmedim diye illa kötü olacak diye bir şey yok. Beğenen arkadaşlar da olabilir. Bu kategorideki espriler genelde beni güldürür, ama bu seferlik bizimle değilsiniz diyorum :)
Videolar 1 saat olsun youtube de video kalmadi emrah hocanin
Videoyu 1×25'te dinledim, başarı belgesi bekliyorum. :)
tangra rahipleriyle ilgili önerdiğiniz bir araştırma var mı hozam
Hocam youtube da tüm videoları 2x de izlerim sizi 2x de dinleyince anlamıyorum hatta normal hızla da anlamıyorum. :))) ama sizi seviyorum .Bilgilendirdiğiniz için sonsuz teşekkür ederim.
ah o değişim kokusunu bir alabilsek hocam biz de...
Hocam, emeğinize sağlık ancak eski kanalınızdan beridir süre gelen bu tarih programlarında sizin konseptinizi oluşturan şeyin hızlı ve kesintisiz konuşmanız olduğu kanaatindeyim. Bu sebeple programın kurgusunda hazırlanan soruların belli bir bilgi ihtiyacı gerektirmesi ve sizin kelime sonlarınızın ya da cümle sonlarınızın ardından uzun bir sessizlik oluşuyor. Bunları azaltırsanız ve soruları da daha yüzeysel ve hatta mizahi hale getirip o eski kanaldaki programlardan aldığımız zevki tekrar yaşatabilirsiniz. Netice de "Tarih TH-cam'dan öğrenilmez, biz size sadece konu hakkında bir fikir veririz" demiştiniz. Şu anda bayağı şekilde ders verdiğinizi görüyor, üzülüyor, kahroluyorum... Saygılar. :)
Son 5 dakika efsane :D
17:14 bu miraç olayına benziyor hz muhammedin kalbi yıkanıyodu orda da
arka fona derinliği olan birşey koysanız daha iyi olabilir izlerken yoruluyoruz.
insanların toplu halde acımasız kararı konusu geçti de (ne yazık ki saniyesini unuttum), bu konuyla ilintili, common law vs civil law konusu benim çok ilgimi çekiyor.
ABD'deki yargı sistemi ile ilgili çekilmiş yeni ve eski dönemle ilgili bazı belgeselleri izledim. Anladığım kadarıyla örneğin ırkçılık karşıtı kanunu koyuyorsunuz ama jüri sistemi olduğundan ve bölge insanı hala ırkçı olduğundan bildiklerini okumaya devam ediyorlar. Oysa ki kıta Avrupasında adam kanunu koyuyor, eğer ispatlanabilir bir hareket olduysa hakim ne düşünürse düşünsün mesleğini kaybetmekten korktuğundan kanun ne diyorsa ona karar veriyor. Çünkü kanun gayet açık ve sadece bir sınıflandırma problemi onun için. Hangi maddeye giriyor? Bu kadar.
Diğer taraftan anladığım kadarıyla common law ile jüri sisteminin getirdiği şöyle bir avantaj var, vatandaş askerliğini yapar gibi gidip jüri görevini yapıyor ve ülkedeki herkes yargı sistemini, adaletin ne olduğunu suçun ne olduğunu öğrenmiş oluyor böylece. Mahkemede de toplum vicdanını temsil ediyorlar.
Bu iki sistemin tarihsel gelişimi ve kime ne sağladığı, kimin hangisini neden tercih ettiği ile ilgili bir bölüm nasıl olurdu acaba :)
hozom biraz mikrofona konuşun lütfen
Hocam şu Pörfek Yuniyın olayını anlatmayı çok seviyorsunuz galiba.
kimse doğru anlatmıyor, ders kitaplarında bile öyle ezbere kelimelerle anlatıyor, anlayana kadar canım çıktı ondan yaymaya çalışıyor. Yalnız farkında olmadan Monofizitizmi yayıyormuşum şimdi farkettim.
@@OMNIBUSLIVE Ben de geçen sizin anlatımınızı ingilizceye çevirip avrupalı arkadaşlara hava atayım dedim. Beklediğim etki oluşmadı onlar da anlamadı hocam.
6:58 "Katarcılar" bi yerden tanıdık geliyor amaaa...
Brimstone çok fena filmdir yalnız.
Guy pearse ve Abla fanning iyi oynamıştı.Senaryo da fena zaten.
Gerilmekten çatlatır.
Hocam hayırlı olsun yeni statunuz :) rutbeniz
"İnsan oğlunun aptallığına tarih denir arkadaşlar" The King Of Bogamils ESG
Hocam çin videosu gelir mi?
"İnsanoğlunun aptallığının hikayesine tarih denir" 😅 22:58
osmanlıda zındıklığın en iyi örneği kadiri - sivasi olayları olabilir
Kadiri dediklerin kadizadeliler mi
Hoca niye cümlelerin son kelimelerinin son hecelerini iyice uzatmaya başlamış ya
Yemek yerken izliyordum, ceyranda klima karşısında 5dk dursam her şeye inanırım kısmında boğuluyordum hozom. Abone olup vergi vermeyen tebaanızı öldürmeyin lütfen. Hdjsjsjsjssjjsjs
hocam lütfen 1830-1848 anlatın
14:05 agaca cifit baglanmaz, caput baglanir. Agaca cifit baglayani anti semit diye linc ederler hoca.
Cjfjdjdjdjsskjd
@@besteady109 😂😂😂😂
Timur hakkında bir çalışma yapabilirsiniz
Hocam çoğunluk Müslüman roma veya antik uygarlık kökenli mi yoksa çoğunluk orta Asya veya Doğu Asya mı...
seküler olarak biz, zındık konumunda mıyız?
Hocam eski tarihlerde aşk nasıl oluyordu? Mesela bir selçuklu şehrinde falan :D Nasıl yaşıyorlardı?
21:44 adletmek değil, addetmek hocam :) yaramaz öğrenci hocanın hatasını arar..... 🤣🤣🤣
Adam 3 Alilerle enginizasyonu karşılaştırdı kendi çapında, şaka gibi. Neyse allahtan hocamız var sakiniz.
Engizisyona rahmet okuturlar
@@osmantosun7647 Ruhları şad olsun bu vesileyle anmış olduk. Sen de gidip ağlayarak günlüğüne yazabilirsin.
@@mertcanunsal4236 ateşiniz bol olsun. Sizin ölüleriniz cehenneme bizimkiler cennete gidiyor. Bizi öldürseniz şehadet, sürgün etseniz hicret, hapsetseniz halvettir bundan sonrasını siz düşünün
@@osmantosun7647 Ben zaten düşünüyorum da beni asıl şaşırtan senin düşünebilmen.
@@mertcanunsal4236 ilkokuldasın anlaşılan hadi git kumda oyna faşist
Mum söndü mevzusunun da çıkış sebebini anlayabiliyoruz bu açıdan.
hocam sanki yavaş konuşmuşsunuz bu bölümde bana öyle geldi
hoca sufi islamla freemasonluk arasinda bi bag var, bunu aciklayabilirminiz
Esg bizim için şanstır değerdir🦾🫀🦾
Jordan Peterson ❤️
Düşüne düşüne konuşunca yavaşlama olmuş sanki😀😉
24:00
Bir gecede zındık olduk.
👍👍🙋♂️
Favori zındık: 😈Deyyûs-ı Ekber İbşir Paşa
ESG'yi ilk defa normal insan hızında konuştuğunu da gördük lol
Heretic 2 güzel oyundu yaa.
Nüfus müdürlüğü din hanesine zındık yazıyor mu?
"Tefekkür", "tekeffür" birbirine girdi.😄
Bölümün başındaki espriler yüzünden az kalsın vefat edecektim.
Hocam arkadakiler neden gülmüyorlar hem sizin hem benim modumu düşürüyorlar yav
Hocam bugün farklı bir persona ile gelmiş 💀
ESG engizisyonu övmüştür. Kendisi kripto engizitördür.
Zındıklık Allah'ın emridir
Aşiretlerin kökeni hakkında bir video olsa da izlesek. Neden varlar. Avcı toplayıcı kültürün devamı mı yoksa tarım toplumunun bir fenomeni mi. Her toplumda var mı. Neden varlar.
"insanoğlunun aptallığının hikayesine tarih denir"-esg
kullanırım ben bunu.
Cok iyi yaaa
zındıkım maalesef ! katlivacip edilmek hakkım :(
Hocam doğum gununuz ne zaman size oyun hediye edem
sorular hocadan gelince oluşan öğrenci sessizliği...
hoca--ispanyadaki Müslümanları niye yargılıyorlar ?
cengiz-.......
Hoca- Niye cengiz ?
Cengiz........
5:10 Tartışma İsa'nın ezeli olup olmadığıyla ilgili. İsa'nın Tanrı'nın oğlu olduğu konusunda kesinlikle bir tartışma yok. Yaygın görüş İsa'nın, Baba ve Kutsal Ruh gibi ezeli olduğunu yani başlangıcı olmadığını söylüyor. Yani Tanrı'nın ve İsa'nın birbirine denk olduğunu söylüyorlar. Yoksa "İsa peygamberdi, tanrının buyruklarını ileten bir elçiydi" gibi bir tartışma veya söylem söz konusu değil. Onu dediğin an zaten hristiyan olmadığını itiraf etmiş olursun. Yani öyle bir şeyi ancak bir yahudi söyleyebilir. O dönemdeki bir yahudiyle tartışsan ve biraz üzerine gitsen, "Belki İsa, bizim tanrımızdan vahiy almış olabilir ama Tanrımızın oğlu olamaz" şeklinde bir şeyler zırvalar. Gerçek görüşü tabii ki çok daha negatiftir. İsa'nın bir müşrik olduğunu düşünüyordur aslında.
Blasphemous oynayın hocam🤘🏻
Kapak resmi neden flutv rengi? İnsanlar flutv sanıp izlesinler diye mi? Yazık...
Ayreten bir faşistlik tanımı videosu gelse çok güzel olur bence, konu konuyu açar, bu tür terimler konusundaki kafa karışıklığı biraz giderilmiş olur belki.
Yapmayı en sevdiğim şey
👍👍👍
👍👍👍
👍👍👍
Ya abi biz sizi özlüyoruz hocam lütfen niteliği azalt niceliği arttır o kadar uğraşmana gerek yok
Derler derler :D
Hozom protestanlar da cok temiz degild ediniz de. zaten prospeteryanlar kuzey amerikada gunde 3 ogun her yemekden sora bi cadi yakmamislarmiydi?
Anında görüntü...
"davadan döneni, ben bile olsam, vurun"
Aha Pazar Kahvaltısı videosu
aa emrah hoca benim hakkımda video yapmış xdfgdfgn