Indianie Ameryki Północnej - Komancze (film)

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 25 พ.ค. 2013
  • www.villsethnoatlas.wordpress.com
    VillsEthnoAtlas
    Serial dokumentalny TV 20 odcinków PL Lektor
    Zrealizowany w latach 1993 - 1995, emitowany w Planete, TVP3 oraz Ale Kino.
    Vill's Ethno Atlas to zbiór publikowanych codziennie etnologicznych ciekawostek z całego świata.

ความคิดเห็น • 730

  • @zdzislawaleska3535
    @zdzislawaleska3535 ปีที่แล้ว +9

    Piekny film.cudowni Ludzie.dumni!
    Pozdrawiam

  • @100malutka
    @100malutka 8 ปีที่แล้ว +26

    harmonia, mądrość, szacunek do ziemi i istot żywych a bije od tych indian .byłabym dumna mając takich nauczycieli

    • @janenowak455
      @janenowak455 8 ปีที่แล้ว +6

      +izabela tomaszewicz-ruszkowska Może i tak, ale z drugiej strony czego by CIę nauczyli co potem wykorzystywałą byś w życiu codziennym? Ja jesem w Połowie Polką a w połowie (nienawidzę słowa "Indianka, więc rdzenną amerykanką) ale widzisz, żyję w świecie współczesnym, używam komputera, smartfona, telewizora, itd. Tamten świat umarł, lub umiera, i nic na to nie można poradzić. NIe wrócimy już do czasów kiedy człowiek żył w rówadze z naturą, bo ludzi jest zbyt wiele. Jedyne co ludzie powinni zrobić (a nawet MUSZĄ) zrobićto postarać się o przywrócenie równowagi dzięki technologii a nie wyrzekając się jej. Część moich przodków mówię o rdzennych starała się żyć wyrzekając się nowoczesności, to się nie udało, i nie uda się! Człowiek musi nauczyć się naprawiaćnaturę dzięki technologii zamiast niszczyć naturę dzięki technologii. Tak myślę. NIe ma już powrotu do życia zgodnie z naturą w stary sposób.

    • @eHeYz
      @eHeYz 8 ปีที่แล้ว +9

      +Jane Nowak Oni nie starali się żyć bez technologi, zamknęli ich w rezarwatach, wytępili ich przywódców na ich własnej ziemi, pamiętaj o inkach aztekach majach, wszyscy zyli w zgodzie z naturą, przybyła biała twarz i wszystko zrujnowała swoją technologią "wyższością" obdarli ich z honoru, teraz ich honor prezentują w rezerwatach grając na fletach zbierając na jedzenie, klekając przed białą twarzą. Technologia zniszczyła ludzkość, niszczy, to nie jest postęp to samodestrukcja, idei wartosci uczuc, liczy sie pycha pieniadze i slawa.. Pozdrawiam "Indianko"

    • @100malutka
      @100malutka 8 ปีที่แล้ว +4

      szacunku większego do tego pięknego świata.każdej żywej istoty, rośliny.nie masz dość betonu w zasięgu wzroku ?

    • @janenowak455
      @janenowak455 8 ปีที่แล้ว +2

      eHeYz Ja się zgadzam z tym co napisałeś, ale chyba Ty nie zrozumiałeś mnie. Gdyby istniała droga inna niżtechnologia do powrotu do natury dla wszystkich mieszkańców naszej planety chętnie bym nią kroczyła. Ale takiej drogi nie ma. Czy nie lepiej wykorzystywać wiatr i słońce zamiast węgla i poprawiać te na razie nie za bardzo wydajne technlogie tak aby kiedyś stały się użyteczne na tyle żeby zrezygnować z paliw kopalnych na świecie? Czy to nie jest droga technoligii, ale i jedności z naturą? Ty oburzasz się na to co zrobili kolonizatorzy europejscy z rdzennymi mieszkańcami zarówno AMeryki Płd. jak i Płn. - ja również, ale ja nie żyję w świecie iluzji, nie ma powrotu do dawnego sposobu życia, jest droga powrotu do życia w zgodzie z naturą dzięki postępowi technologicznemu. Dlatego napisałam to co napisałam. Pewnie, że uważam, że kiedyś człowiek żył w zgodzie z naturą i to było piękne, ale sam odpisując mi na mój wpis korzystasz z technologii która zanieczyszcza świat i jest przeciw temu co chyba oboje uważamy za wspaniałe - przecież Twój lapek czy comp używa prądu, jak i cały internet, on nie jest uzyskiwany w inny sposób niż wysysanie krwi Matki ZIemi albo poprzez rozpad atomu a po tym procesie też zostają radioaktywne odpady. NIe starajmy się wrócić do przeszłości, bo nie jest to możliwe, użyjmy technologii by wrócić do rówowagi z naturą. O to mi chodziło, przykro mi, że tak mnie osądziłeś a nie inaczej ale rozumiem CIę.

    • @janenowak455
      @janenowak455 8 ปีที่แล้ว +1

      izabela tomaszewicz-ruszkowska Zobacz mój komentarz na wpis eHeYz wyżej to również odpowiedź na Twoj komentaz na mój wpis.

  • @bushcraftpopolsku4107
    @bushcraftpopolsku4107 10 ปีที่แล้ว +21

    Szkoda ze nie zyja jak dawniej w naturze niech walcza o swoje prawa aby mogli upierac sie jak dawniej i zyc tak powodzenia zycze wszystkim indjanom

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 10 ปีที่แล้ว +1

      nie zyja jak dawniej bo wygodniej jest im teraz...

    • @Liriel194m
      @Liriel194m 8 ปีที่แล้ว +2

      +kedar lupus Niech oni sami sobie to ocenią. Czytasz im w myślach, że jesteś tego taki pewny?
      Naiwnością jest sądzić, że powrót do "korzeni" w dzisiejszych czasach, był by fizycznie możliwy. I co ci Indianie, by niby zrobili? Gdzie są bizony, na które mogliby znowu polować? Zostało by im chyba najwyżej zbudować tipi, a z rana wracać do pracy w fabryce. Nie można swawolnie niszczyć sobie przez dziesięciolecia czyjegoś dziedzictwa kulturowego , a potem ni stąd ni zowąd żądać, żeby powrócił do stylu życia sprzed niemalże dwustu lat!

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 8 ปีที่แล้ว +1

      piszesz jakbym ja to niszczył... znam temat i znam współczesnych Indian i wiem co czują i myślą. Mają lepiej niz kiedykolwiek. Co z tego ze kiedyś mieli duzo ziemi skoro kazdy dzien to była walka o przetrwanie, walka z naturą, głodem i sąsiadami - nawet z ziomalami. Poczytaj o tym ale nie dziełą Maya i innych bajerantów ale monografie antropologów, historyków i kulturoznawców. A najlepiej relacje samych Indian, bo co ciekawe oni niczego nie ukrywali i przez dekady chwalili się w opowiesciach jak i ilu wrogów zabili - białych czy Indian. I równiez jak ciezko im się żyło. Myślisz że stada bizonów same podchodziły pod obozy i dawały się zabić? myślisz że to było romantyczne polowanie jak na "Tańczącym z wilkami"? . Najważniejsze było znaleźć stado a szukały ich tez inne grupy z innych plemion co doprowadzało do starć i rzezi calych obozów. Dlaczego warunkiem jaki stawiali Indianie Amerykanom przed przystąpieniem do rozmów na temat sprzedaży ziemi był warunek dostarczenia żywnosci? dlatego ze bardzo często głodowali. I nie pisz mi że dlatego ze biali wybili bizony... bizony wybito niemal doszczętnie jak już Indianie byli w rezerwatach i objadali sie wołowiną z dostaw rządowych. Sami Indianie wyjezdzali z rezerwatów polować na bizony uzbrojeni w nowoczesną broń, bardziej dla skór niż dla mięsa bo mięso dawał rząd a skóry można było sprzedać z dużym zyskiem. Czesto za alkohol ale nie wszyscy pili, byli tez rozsądni. Paradoksem jest że w Kanadzie to Indianie przyczynili sie do wybicia bizonów, na ich bezmyslne rzezie narzekali i Metysi i nieliczni biali osadnicy bo w tamtejszym ciezkim klimacie bizony były doskonałymi rezerwami miesa na przednówku, tym bardziej że mrozy lub szarancza niszczyły zbiory regularnie. Ale to długi temat. Poczytaj anglojezyczną literaturę tematu lub pozycje Grzegorza Swobody. Reasumując bizonów jest coraz więcej a Indian w rezerwatach coraz mniej bo wolą wyjechac do miasta na studia lub do roboty niż kultywowac tradycje i tym bardziej życie przodków. Owszem... są Indianie w rezerwatach co usiłują żyć jak przed wiekami. I to im się udaje bo jest ich mało, tereny są małe w porównaniu z tymi co posiadali a ochrona fauny powoduje że liczba wszelkiej zwierzyny rośnie. Ale nie oszukujmy się - mało jest Indian którym chce sie oderwac od TV w swoim małym domku, wziac strzelbe i pojechac na polowanie. Jesli nawet to robią to autami, konno to chyba tylko ci co duchem żyją w starych czasach - i słusznie bo tradycje nalezy pielegnowac. Inna rzecz to Indianie z Kanady czy Alaski z regionu subarktycznego czy arktycznego. Oni muszą polowac bo z tego żyją a sklepów u nich nie ma ,chyba tylko w wiekszych osiedlach. Człowiek poluje gdy naprawdę musi, jak nie musi to woli isc do sklepu i kupić mieso - to samo odnosi sie do Indian. Polowałeś kiedyś ? wiesz że ponad 90% czynności to tropienie, maskowanie się, podchodzenie, wybieranie sztuki? złożenie sie do strzału i pociągnięcie za spust to końcówka całosci. piszę tu o prawdziwych łowach a nie o jeździe terenowym autem i strzelanie przez szybę z karabinu z celownikim teleskopowym bo to zwyczaje opasłych knurów a w Polsce byłych komuchowych ormowców co myslą ze maja monopol. Pozdrawiam

    • @bushcraftpopolsku4107
      @bushcraftpopolsku4107 8 ปีที่แล้ว

      +kedar lupus czytając twój tekst zgadzam się praktycznie w 100% ale akurad wiem co to jest polowanie sam nie szczelalam bo nie jestem myśliwy ale chodzę na nagonke z psem myśliwskim, nie wiem jak wygląda sytuacja w innych kołach ale u nas nie ma starych komuchów. Pierwszy raz słyszę żeby ktoś polował z samochodów, my zawsze chodzimy pieszo średnio 20km może dlatego że mieszkam w górach i jazda jest nie umożliwiona ale i tak wydaje mi się mało prawdopodobne żeby inne koła polowały w ten sposób.

    • @Liriel194m
      @Liriel194m 8 ปีที่แล้ว

      +kedar lupus No i widzisz jaki biały człowiek jest hojny. Tak to do tej pory żarliby się z sąsiadami. 60 milionów Indian mniej - I wreszcie mogą sobie w spokoju oglądać TV. Chwała konkwistadorom!

  • @maciejkozuch4304
    @maciejkozuch4304 4 ปีที่แล้ว +6

    kiedy będzie jeszcze taki film o indianach oprócz film o komanczach i apaczach

  • @ewapawlowski7004
    @ewapawlowski7004 7 ปีที่แล้ว +3

    God bless them

  • @damianmatwiejczuk6856
    @damianmatwiejczuk6856 6 ปีที่แล้ว +3

    Muzyka na koniec fajna

  • @neospaaco9486
    @neospaaco9486 8 หลายเดือนก่อน +2

    Juz czas oddac Indianom co jest ich !!!!

    • @tomaszgodzwon3706
      @tomaszgodzwon3706 4 หลายเดือนก่อน

      Jak niby to ma nastąpić? Białe ku.wy z rodzin rotshieldów i inny banksterów mają oddać prawowitym mieszkańcom Ameryki ich ziemie ??? Co Ty ku.wa pier.olisz ??? !!!

  • @jankowal3045
    @jankowal3045 5 ปีที่แล้ว +1

    I co Pan na to, Panie Pawle Trz. ? A propos naszych dyskusji. Proszę posłuchać tej historii. A jest jeszcze wiele innych opowieści. ;-) th-cam.com/video/KRwKVmmfs9g/w-d-xo.html
    M.S. Pozdrawiam.

  • @BeataAndrejas
    @BeataAndrejas 10 ปีที่แล้ว +27

    bezkarne LUDOBÓJSTWO założycielskie masońskiej co do zasady USA

    • @brutusartrea6847
      @brutusartrea6847 7 ปีที่แล้ว +1

      Bardzo szanuję tę panią z którą wymieniłeś zdanie😐Niestety już nie żyje....zmarła na nowotwór...Jej przyjacielem był rozsławiony przezemnie w powieści pan Helios z Centrali z Kroólewskiej TV😯

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 7 ปีที่แล้ว +1

      tak, ta pani zasłynęła nie okazywaniem strachu przed wszędobylską bandą zwaną żydami, reprezentowała krajny patriotyzm i za to Ją szanuję.... niech spoczywa w pokoju i zazna go po Tamtej Stronie.

    • @brutusartrea6847
      @brutusartrea6847 7 ปีที่แล้ว

      kedar lupus Życzę Jej w sercu jak najlepiej...p.Szczytyński już za życia doznaje pokoju na Polach Helizejskich😆

    • @brutusartrea6847
      @brutusartrea6847 7 ปีที่แล้ว

      kedar lupus Kedar jesteś tam...przyjacielu miły...mój pierwszorzędny specjalisto od indiańskiej gnozy?😒Mam przed oczyma coś jakby Indiankę...która pieje słowa...chyba w narzeczy cheyenne😮Nie jestem pewien czy to nie zaklęcia nowoszamańskie...chociaż dziewczę miłe...to nie wiadomo...co tam mruczy pod nosem😒Byłbyś w stanie mi to przetłumaczyć...?😮Prosiłem o to Ind Jankę...ale się na mnie wypięła...chyba😶

    • @brutusartrea6847
      @brutusartrea6847 7 ปีที่แล้ว

      Okazuje się sprawa...że więcej czerwonoskórych w Nepalu...niźli Żydów...w oborze Tewiego Mleczarza!!!!😶

  • @calgon261976
    @calgon261976 4 หลายเดือนก่อน +1

    My we Wrocku mamy też dużo szoszonów w obecnym czasie

  • @user-xy1bo5zm7i
    @user-xy1bo5zm7i 3 หลายเดือนก่อน

    Norma, biały zawsze najgorszy, cały świat zachodni ze swoją chciwością

  • @kedarlupus
    @kedarlupus 10 ปีที่แล้ว +4

    Tendencyjny materiał.... autorzy zapomnieli dodać ze w czasach gdy Teksas był niezaleznym państwem tak naprawdę zasiedlony był w częsci południowej i nieco centralnej - północ Teksasu była niezasiedlona przez osadników bo panowali tam Komancze właśnie. Wtedy Teksas nie tylko był tak słaby żeby te ziemie opanować to jeszcze musieli z trudem odpierac najazdy Komanczów na ziemie które ngdy do nich nie nalezały. Zadanie to nalezalo do Texas Rangers ale było ich za mało zeby powstrzymac najazdy. Po tej zdradzieckiej masakrze w 1840 roku o której wspomniano Komancze w wielkiej sile najechało poludnie Teksasu paląc miasta i mordując i gwałcąc, porywając i niszcząc. dotarli az nad zatokę meksykanska gdzie spalili miasto Galveston wraz z portem - mieszkancy schronili sie na statkach a artyleria okretowa przepedziła wojowników. jedyny odwet jaki zakonczyl sie sukcesem to zasadzka armii teksanskiej którzy wraz z rangerami zadali pewne straty powracajacym z lupami Komanczom i odebrali czesc lupów, Dopiero ponad 30 lat później jak rząd USA zabral sie za zasiedlanie poludnia Wielkich Równin przewaga była bezwzglednie po stronie bialych i dopiero wtedy zaczela tragedia tego plemienia. Ale wczesniej...? to paradoksalnie Komancze najezdzali Teksanczyków a nie odwrotnie bo Teksas nie maił na to siły jako młode słabe panstwo. Czytam komentarze ponizej - i pewnie poczytam ataki na moja wypowiedź - i dochodze do wniosku ze w swiadomosci ogólnej ciagle pokutuje obraz tematyki indiańskiej ukuty przez klamstwa Karola Maya i innych bajkopisarzy oraz przez propagandystów epoki PRL-u. To dziwne bo literatury nie brak, fachowej, naukowej, także relacje bialych i Indian w listach pamietnikach i dokumentacjach róznego typu - wcale nie propagandowej jak twierdza bezkrytyczni milosncy Indian.

    • @fidziek
      @fidziek 6 ปีที่แล้ว

      pierdolisz

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 5 ปีที่แล้ว

      @@fidziek udowodnij że pisze nieprawdę

    • @lulusowca271
      @lulusowca271 ปีที่แล้ว +4

      a kto to byli ci teksańczycy?

    • @DOROTAFANTAGIRO
      @DOROTAFANTAGIRO ปีที่แล้ว

      A co tam robili biali? Podbijali tereny obu Ameryki. Bezprawnie.

    • @sudety6598
      @sudety6598 ปีที่แล้ว

      ​@@lulusowca271 podbijam pytanie, choć wiem, że jest retoryczne

  • @rejmons1
    @rejmons1 5 ปีที่แล้ว +4

    To dość śmieszne żale, bo taki los spotykał tego rodzaju kultury zawsze i wszędzie. Także i dziś. I to, że akurat biali skolonizowali Amerykę Pn. było paradoksalnie BŁOGOSŁAWIEŃSTWEM dla Indian. Mogołowie czy Muzułmanie nie bawiliby się w tego rodzaju "drobiazgi" jak rezerwaty. Nie bynajmniej! Los licznych ludów żyjących na stepach Azji Centralnej, Rosji, Ukrainy i Węgier to najlepszy przykład: Kałmucy mieszkający dziś nad Morzem Kaspijskim wywodzą się od mongolskich Ojratów. W latach dwudziestych XVII w. część z nich, który nazwali siebie "Kałmuk" wywędrowała z dawnej ojczyzny na zachód i w latach trzydziestych dotarła nad Morze Kaspijskie. A po tym wyparli oni z okolic dolnej Wołgi tureckich Nogajów. A w sumie to ich zwyczajnie eksterminowali, tak, że ci zniknęli z kart historii. Muzułmanie stosują tego typu metody do dziś. Na przykład Indonezja, która zajęła kompletnie obcą jej kulturowo Zachodnią Papuę w 1963 r. i od tej pory systematycznie spycha Papuasów w góry i na bagna. A zdobyte tereny zasiedla "swoimi". Już dziś jest ich 47%. A za parę lat Papuasów już nie będzie... Ale nikt jakoś nie płacze nad ich losem.

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 5 ปีที่แล้ว +1

      słuszna uwaga

    • @DOROTAFANTAGIRO
      @DOROTAFANTAGIRO ปีที่แล้ว

      😂 Jaki jasnowidz.

    • @rejmons1
      @rejmons1 ปีที่แล้ว

      @@DOROTAFANTAGIRO No bo tak to wygląda. Tybetańczycy czy Ujgurzy zostali "włączeni" do Chin w latach 50tych XX w. Dziś Tybetańczycy stanowią już mniejszość w Tybecie, a Ludy Tureckie z Sinciangu ledwie o kilka procent przewyższają populację Chińczyków Chan. Przypomnę, ich (Chanów) tam do lat pięćdziesiątych XX prawie nie było! A ktoś protestuje? Ba! Europa taka chętna do krytykowania innych białych wobec Chin zachowuje wstrzemięźliwe milczenie. Niemcy nota bene poszli jeszcze dalej - wielka fabryka Volkswagena powstała tuż przy jednym z licznych tam "obozów reedukacji" czyli gułagów. Ciekawe po co? Czy aby nie dlatego, że tam mają zapewnione dostawy taniej i przymusowej siły roboczej? Mają chłopaki w genach podobne rozwiązania...

  • @krystynakrankiewicz7454
    @krystynakrankiewicz7454 2 ปีที่แล้ว

    my europie

  • @agnieszkarybacka326
    @agnieszkarybacka326 3 ปีที่แล้ว

    wine tu

  • @superkaka49
    @superkaka49 10 ปีที่แล้ว +4

    4:20 nie bawoły tylko bizony

  • @CzarnaSzablaHetmana
    @CzarnaSzablaHetmana 10 ปีที่แล้ว +1

    gen. Custer poległ w bitwie z Indianami dowodzonymi przez wodza Komanczów Siedzącego Byka...

    • @juliadugoborska185
      @juliadugoborska185 10 ปีที่แล้ว +2

      Pomyłka Siedzący Byk był Dakota

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 10 ปีที่แล้ว +3

      Lakota, droga Julio....

    • @siarka3456
      @siarka3456 9 ปีที่แล้ว

      kedar lupus
      Santee Lakota, drogi Lupusie:)

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 9 ปีที่แล้ว +4

      jak Santee to nie Lakota ale Dakota. Lakota to Tetoni a Nakota to Yanktoni.
      Tatanka Yotanka był ze szczepu Hunkpapa należącego do Tetonów czyli Lakota. Znanym wodzem Santee był Little Crow ten co stanął na czele powstania w Minesocie w 1862 roku. Proszę kojarzyć nazwy a jak nie jest się pewnym to proszę sie upewnić... Drogi Grzechu Widmo'usie...

    • @siarka3456
      @siarka3456 9 ปีที่แล้ว

      kedar lupus
      Hmm...Z tego co wiem, to plemię Dakota a poprawniej Lakota składało się z dwóch nacji, czyli Santee i Teton. Więc nie bardzo rozumiem jak Lakota mogą należeć do Teton...Ale oczywiście mogę sie mylić, gdyż moja wiedza na ten temat mogła ulec zatarciu.

  • @waluskwico9083
    @waluskwico9083 9 ปีที่แล้ว

    Komańcze , Apacze, Czarne Stopy, Irokezi, Szoszoni,Mohikanie i tyle słynnych grup reszta to byli słabi indianie.

    • @janenowak455
      @janenowak455 8 ปีที่แล้ว +11

      +el corona Ale czerpiesz te informacje z dobrych źródeł czy z fimów a lat 60-ych i innych bzdur ? Wiesz ja jestem częściowo Komanczem, częściowo (w sumie to więcej krwi mam Oneida jak Komaczow), ale moja mama oficjalnie pochodziła z plemienia Komanczow a w połowie jestem Polką i mieszkam w Polsce.

    • @brutusartrea6847
      @brutusartrea6847 7 ปีที่แล้ว +1

      Jane Nowak Najważniejsza sprawa jest taka...kim naprawdę czujesz się w sercu pani Jane.

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 7 ปีที่แล้ว

      Droga Jane , nie warto brać sobie do serca uwagi niektórych Twoich współrozmówców. Ci ludzie czerpią wiedzę o Pierwszych Narodach z filmów i taniej literatury. Pocahontas (która nie miała tak na imię tylko był to przydomek) a właściwie Matoaka i inne bzdurne legendy, porównywanie Słowian a nawet Polaków do Indian i inne takie. Ja wiem... przybył biały i wszystko zniszczył... tylko widzisz... prawda jest taka: nie byłoby takiej Ameryki jak teraz - ba ! nie byłoby takiego świata gdyby nie było zasiedlenia Ameryki przez białych. Powiem więcej... klasyczna kultura Indian Równin przez którą romantyczni miłośnicy Indian jak przez pryzmat patrzą na WSZYSTKICH Indian nie narodziłaby się gdyby biali nie przywieźli koni do Ameryki - taki drobny szczegół niekoniecznie dostrzegany. Pisze się i mówi bzdury o tym że źli biali przywiedli wojnę do Ameryki... tamtejsze plemiona wyrzynały się od stuleci zanim mogli usłyszeć że przybędzie biały człowiek który zmieni ich świat (niekoniecznie zniszczy). Biali zniszczyli naturę a nie Indian. Ktoś napisze że to to samo - nie jest to to samo bo Indianie owszem żyli na jej łonie ale codzienny byt to była walka o przetrwanie i jakby romantycznie rozumowali (jak chcą biali bezkrytyczni miłośnicy Indian - jak ich nazywam) to wygineliby co do jednego. Słusznie prawi się że biali wybili bizony - w USA. Ale mało kto wie że stada tych zwierzat w Kanadzie wybili własnie Indianie bo poznali wartość dolara za którego można było kupić niemal wszystko. Indianie nie garneli sie tak bardzo do tradycyjnego stylu życia jak się sadzi - owszem byli nieprzejednani co walczyli do końca. Ale życie w rezerwacie było kuszące bo wygodne. Indianie dostali socjal a w nim nie musieli już szukać stad zwierząt i gonić za nimi skoro raz na dwa tygodnie dostawali kilka sztuk bydła na rodzinę na ubój lub do hodowli - jak chcieli. Dlatego większość Indian wolała rezerwaty i podpisywali traktaty bo to oznaczało dla nich górę jedzenia i ubrań , wygodne domki z drewna na zimę i stabilizację (wojsko czuwało zeby nie było walk międzyplemiennych). Indianie nietraktatowi byli prowadzeni przez nieprzejednanych którzy nic swoim oporem wskórać nie mogli tylko odsuwali ostateczne poddanie sie i amerykanizację. Ale ludzie w zaciszach bibliotek i kinowych fotelach wolą wiedzieć coś co im się spodoba. Paradoksem jest to że w czasie lat 1865-1890 tylko kilka plemion swoim stosunkowo krótkotrwałym ale efektownym oporem tak zdominowali zbiorową wyobraźnię, że przez ten pryzmat kolejne pokolenia dostrzegają całą epokę. Zdumiewające na swój sposób jest to że do masowej świadomości przeszły nie imiona Indian którzy akceptowali "białą cywilizację" i propagowali ją dla dobra swoich ludzi i ich przyszłych pokoleń, (jak wódz Absaroka Mnóstwo Ciosów, czy Szoszonów - Washakie), lecz tych którzy byli jej nieprzejednanymi wrogami (Siedzący Byk, Szalony Koń ... - wyliczać możnaby długo). Jak to bardzo trafnie ujął znawca tematu R. I. Dodge: " Większość cywilizowanych przyjaciół Indian kocha ich za szlachetne występki, wspaniałe wykroczenia, olśniewające przestępstwa. Dla sentymentalistów genialna zbrodnia zawsze jest godna podziwu, pospolita praca zasługuje tylko na pogardę".
      Wygrali w ostatecznym rozrachunku nie ci co walczyli do śmierci ale ci co walczyli ale wiedzieli kiedy przestać i isć drogą zwycięscy - i tak uczyniło większosć plemion. Droga Jane...Twoi rodacy z linii matki uczynili dobrze walcząc o prawo do swojego życia i do polowań na topniejące stada bizonów ale po klęsce w Palo Duro Canyon jeszcze lepiej zrobili stając się rolnikami i hodowcami jak Quanah Parker poddał się - wyszedł na tym lepiej niżby walczył jak np. Kiowa Satank.
      Armia USA nie pokonała Indian na Zachodzie bo wojna z nimi była wojną niekonwencjonalną i nie była nigdy wykładana w żadnych akademiach wojskowych a zagmatwane przepisy prawne czyniły z wojska siłę policyjna mającą na celu pilnowanie żeby Indianie wychodząc z rezerwatu (bo mieli do tego prawo polując poza nim) nie napadali na inne plemiona i białych osadników. Dopiero jak napady miały skale masową to wojsko stawało się wojskiem i wykonywało operacje militarne w celu zepchnięcia Indian do rezerwatu i ukarania winnych. Indian na Równinach pokonali w pośredni sposób cywilni migranci- osadnicy. Z czasem osadnictwo gęstniało tak że indiańskie rajdy były niemożliwe bo wszędzie biali byli uzbrojeni i przygotowani do walki.Ale o tym temat rzeka.
      mam pytanie do Ciebie Droga Jane: do jakiej grupy Komanczów należy Twoja mama?
      pozdrawiam serdecznie

    • @janenowak455
      @janenowak455 7 ปีที่แล้ว +5

      Zaczne od konca nie mam pojecia do ktorej grupy. Ja mam mala wiedze na temat rdzennych mieszkańców jak patrzysz historycznie na ta grupę. Ja się dopiero tego uczę. Mieszkam w Kanadzie jednak zrezygnowałam z Polski i wyjechałam. Ty widzisz to wszystko inaczej bardziej pragmatycznie, ale właśnie pragmatyzm był tą cechą białych ludzi która doprowadziła do upadku Wielkich Plemion. Ja nie widzę rdzennych mieszkańców jak romantycznych bohaterów, jak niektorzy ludzie chcą widzieć, ale czy nie potepiamy holocaustu? czy czyms innym byl najazd bardziej technologicznie wyposażonych ludzi na Północną Amerykę? czym było Wounded Knee jak nie masakrą etniczną? Czym jest to czym dzisiaj i USA bardziej USA ale i Canada traktują rdzennych mieszkańców - jest to ja to tak nazywam sama - nektar miłości z dodatkiem trucizny. Nie wiem czy byłeś i widziałeś obozy nazywane rezerwatami pełne ćpunów, pijaków a alkohol nadal kosztuje w USA taniej bo bez podatku dla rdzennych to jest dla mnie dno. nie potrafię opisać mojej złości na to.
      Może w końcu odejda rdzenni Amerykanie, nawet takie jak ja "połówki" i mam nadzieję, że będzie wam lepiej w tym nowym swiecie. Jak zabraknie Bizonów to może dla zabawy wybijecie krowy, słonie, antylopy i wieloryby do końca a na koniec zostawicie po kuli aby sobiue w głowy wpakować.

    • @kedarlupus
      @kedarlupus 7 ปีที่แล้ว

      nie do kónca prawde piszesz moja Droga, od razu lament...Dla przykładu akurat w Kanadzie na skrawku Wielkich Równin wlatach 80-tych XIX wieku do zagłady bizonów przyczynili się Indianie - poznali wartosć dolara dość szybko i zabijali więcej niz potrzebowali do jedzenia bo szło o skóry. Ciężki i surowy klimat tam panujący powodował że metyskie społecznosci i nieliczni biali osadnicy korzystali z bizonów jako alternatywnych spiżarni (częste były ubogie przednówki a to zbiory zamarzły a to susza a to szarańcza...) i na wiosnę polowali zeby mieć co jeść. Cree i Czarne Stopy polowali na modłę swoich przodków jeszcze z czasów epoki lodowcowej i chociaz dysponowali końmi i bronia palna to budowali wielkie zagrody , zaganiali stado i mordowali (sic!) wszystko co tam było , bez względu na płeć i wiek. Wg ich wierzeń bizony rozmnażały się przez reikarnację pod ziemią i im więcej ich zabiją tym wiecej się urodzi (sic!). Ginęły całe pokolenia, więcej zabijano niz się rodziło. Osadnicy prosili rząd Kanady o objęcie bizonów ochroną przed ta masakrą i premier McDonald ustanowił sezon polowań od listopada do marca (zima, kiedy samice nie są w ciąży). I co? No i to że wszyscy tego przestrzegali tylko nie Indianie bo wiedzieli że jedzenie i tak dostana z socjalu jaki zafundowali im ich przyjaciele w rezerwacie. Owszem w USA chciwość za dolarem białych spowodowała tę rzeź ale Indianie równiez do tego dołączyli ale późno i nie w takim stopniu. Zresztą mitem jest że Indianie na Równinach polowali tyle ile potrzebowali i nie marnowali nic z zabitego bizona bo to "świętość" . To tekst z ksiażek przygodowych o Indianach. Mogło tak być w czasach gdy nie mieli koni i polowanie było trudne - wtedy mogli i pewnie musieli byc oszczedni,. Jak zaczeli polować konno to trudnoscią było znalezienie bizonów a nie ich ubicie i zabijali ich mnóstwo - paradoksalnie wiecej niz mogli zjeść. Połączenie koni z bronia palna powodowało podzwonne dla bizonów gdyby tylko polowali na nich Indianie. Szacuje się że gdyby nie masakra białych mysliwych polujących dla skór to Indianie na Równinach wybiliby bizony w podobnym tempie tylko trwałoby to jakies dwie dekady dłużej. Podejrzewam że scenariusz byłby jak w Kanadzie. No ale stało sie inaczej...

  • @fidziek
    @fidziek 6 ปีที่แล้ว

    kurwa, co za brednie