จีนขิมเล็ก เถา

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 22 พ.ค. 2020
  • เพลงจีนขิมเล็กเป็นเพลงสำเนียงจีนประเภทสองไม้ มีสามท่อน เฉพาะสองชั้นของเก่านิยมใช้ร้องส่งประกอบโขนละคึรโดยทั่วไป
    ครูมนตรี ตราโมทและครูวิเชียร กุลตัณฑ์ ได้กล่าวถึงประวัติของเพลงนี้ไว้ในหนังสื่อชื่อ "ฟังและเข้าใจเพลงไทย" ว่า
    " ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ความนิยมในการบรรเลงเพลงที่มีสำเนียงเป็นต่างภาษาได้เกิดขึ้นมิใช่น้อย เพลงเหล่านี้ บางเพลงก็นำเอาเพลงของชาติอื่นมาใช้ บางเพลงก็แต่งขึ้นเองโดยอาศัยสำเนียงทำนองของชาติอื่นมาเป็นแนวทาง ทุก ๆ เพลงมักจะมีชื่อภาษาบอกสำเนียง แต่เพลงต่าง ๆ เหล่านี้เป็นอัตรา ๒ ชั้น และชั้นเดียว เท่านั้น เช่น เพลงสำเนียงจีนเพลงหนึ่ง เรียกว่า “เพลงจีนขิม” ซึ่งเป็นเพลงอัตรา ๒ ชั้น ใช้สำหรับบรรเลงมโหรีมาแต่โบราณ มาสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ราว ๆ รัชกาลที่ ๑ หรือต้นรัชกาลที่ ๒ การบรรเลงมโหรีนิยมเพลงเล็ก ๆ ต่อท้ายที่เรียกว่า “ออกลูกบท” กันขึ้น ก็ปรากฏตามตำรามโหรีว่าการร้องและบรรเลงเพลงในเรื่องอิเหนา บทพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑ บทที่ร้องเพลงฉิ่งนั้น กำหนดให้ออกลูกบทเพลงจีนขิม
    เมื่อสมัยรัชกาลที่ ๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พระประดิษฐ์ไพเราะ (มี ดุริยางกูร) ซึ่งขณะนั้นยังมิได้รับพระราชทานสัญญาบัตร จึงเรียกกันว่า ครูมี หรือครูมีแขก เป็นครูดนตรีไทยที่มีผีมือและสติปัญญาสามารถเป็นที่เลื่องชื่ออยู่ในสมัยนั้นได้ยินการบรรเลงดนตรีของชาวจีนผู้หนึ่ง เข้าใจว่าจะบรรเลงด้วยขิม เพราะเมื่อครูมีกลับมาถึงที่พัก ได้แต่งเพลงอัตรา ๒ ชั้น สำเนียงจีนขึ้นเพลงหนึ่ง จากทำนองที่จดจำมาได้จากการบรรเลงของจีนผู้นั้น จึงตั้งชื่อว่า เพลงจีนขิม เหมือนกับเพลงในสมัยอยุธยา หากแต่ได้กำหนดชื่อให้เป็นที่หมายรู้โดยเรียกเพลวจีนขิมสมัยอยุธยาว่า “เพลงจีนขิมใหญ่” และเรียกเพลงจีนขิมที่แต่งขึ้นภายหลังว่า “เพลงจีนขิมเล็ก” ซึ่งได้เรียกกันมาจนบัดนี้
    ราวสมัยต้นรัชกาลที่ ๔ พระประดิษฐ์ไพเราะ จึงได้แต่งเพลงจีนขิมเล็ก ๒ ชั้น ของท่านขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้นอีกขั้นหนึ่ง เข้าใจว่าในเวลาใกล้ ๆ กันนี้เอง ท่านก็ได้แต่งเพลงจีนขิมใหญ่ (เพลงจีนขิมสมัยอยุธยา) ขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้นด้วย เพราะทั้งสองเพลงมีสำนวนทำนองและท่วงทีเป็นอย่างเดียวกัน
    เมื่อปลาย พ.ศ. ๒๔๗๔ นายมนตรี ตราโมท ได้แต่งบทและทำนองร้องเพลงจีนขิมเล็ก ๓ ชั้นขึ้น เพื่อใช้ในการทำแผ่นเสียงของราชบัณฑิตยสภา และเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๒ จึงได้ตัดแต่งทำนองดนตรีและทำนองร้องเพลงจีนขิมเล็กลงเป็นอัตราชั้นเดียว เพื่อร้องและบรรเลงรวมกับของพระประดิษฐ์ไพเราะ (มี ดุริยางกูร) ให้ครบเป็นเถา ดำเนินทำนองแสดงความงามของธรรมชาติ "
    ** วิดีโอชุดนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเป็นสื่อกลางให้นักดนตรีที่ผ่านการเรียนเพลงดังกล่าวมาแล้วได้ทบทวน ผู้จัดทำยังเชื่อว่าการเรียนดนตรีควรเรียนกับครูผู้ชำนาญการ **
    ผู้บรรเลงฆ้องวงใหญ่ : ปกป้อง ขำประเสริฐ
    ฉิ่งและกลอง : เรียบเรียงในโปรแกรม FL Studio 20
    Camera : Panasonic Lumix Gh4 with LUMIX G X VARIO 12-35mm / F2.8 II ASPH. / POWER O.I.S
  • เพลง

ความคิดเห็น • 3