เพลงนกขมิ้น ๓ ชั้น - เดี่ยวซอด้วง งานศรีศตวรรษวิเศษ ครูประเวช กุมุท

เพลงนกขมิ้น ๓ ชั้น - เดี่ยวซอด้วง งานศรีศตวรรษวิเศษ ครูประเวช กุมุท
เพลงนกขมิ้น เดิมอยู่ในเพลงเรื่องประเภทเพลงช้าชื่อ “แม่ม่ายคร่ำครวญ” ต่อมา
ในสมัยที่นิยมการร้อง และบรรเลงเพลงอัตรา ๓ ชั้นกันอย่างแพร่หลาย ราวสมัยรัชกาลที่ ๔
ครูเพ็งซึ่งเป็นญาติของพระประดิษฐไพเราะ (มี ดุริยางกูร) จึงได้นำเพลงนกขมิ้นตัวผู้
ในเพลงเรื่องแม่ม่ายคร่ำครวญ ซึ่งเป็นอัตรา ๒ ชั้น มาแต่งขยายขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้น
และให้สอดแทรกการร้องว่าดอก และปี่เป่าว่าดอกตามเสียงร้องในท่อน ๓ ขึ้น ทำให้เพลงนี้
มีความไพเราะเพราะพรื้งขึ้นอีกเป็นอันมาก จึงได้รับความนิยมในวงการดนตรีไทย ใช้ขับร้อง
และบรรเลงกันสืบมาจนปัจจุบันนี้ นอกจากจะใช้ร้อง และบรรเลงโดยปกติแล้ว เพลงนกขมิ้น
๓ ชั้นของครูเพ็ง ยังได้รบเลือกเป็นเพลงสำหรับบรรเลงเดี่ยวอวดฝีมือกันอีกด้วย
เพลงนกขมิ้นนี้ถูกบรรจุในเพลงตับต้นเพลงฉิ่งที่เป็นเพลงพื้นฐานสำคัญ
ของวงเครื่องสาย ครูประเวชได้เข้าเรียนเครื่องสายที่โรงเรียนนาฏดุริยางคศาสตร์
โดยครูมี พูลเจริญ และครูโสภณ ซื่อต่อชาติ เป็นผู้ปรับพื้นฐานการบรรเลงซอ และมีโอกาส
เรียนขับร้องจากครูคุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง ครูทองต่อ (โองการ กลีบชื่น) ครูลิ้นจี่ จารุจรณ
จากนั้นจึงได้เรียนขับร้องเพิ่มเติมกับครูทับ (อุษา สุคันธมาลัย) ครูท้วม ประสิทธิกุล
ในภายหลัง ครูประเวช ได้เคยขับร้องเพลงนกขมิ้น ๓ ชั้นนี้ โดยมีครูเทียบ คงลายทอง
เดี่ยวขลุ่ยเพียงออ บันทึกแผ่นเสียงกรมศิลปากรไว้เป็นมรดกของชาติ
คุณครูประเวชได้ถ่ายทอดทางขับร้องเพลงนกขมิ้นให้กับครูดนัย น้อยชื่น
ซึ่งท่านให้เกียรติมาขับร้องในคราวนี้ โดยได้รับเกียรติจากอาจารย์บุญถึง พระยาชัย
บรรเลงเดี่ยวซอด้วง ซึ่งอาจารย์บุญถึงเป็นศิษย์คนสำคัญของคุณครูประเวช ได้รับการถ่ายทอด
วิชาการบรรเลงซอไว้เป็นอันมาก ทั้งยังมีส่วนช่วยคุณครูประเวชในการบันทึกโน้ตเพลงไทย
ตามหลักสูตรของวิทยาลัยนาฏศิลปจนครบสมบูรณ์อีกด้วย
บทร้องเพลงนกขมิ้น ๓ ชั้น
เจ้านกขมิ้นเหลืองอ่อน ค่ำแล้วเจ้าจะนอนที่รังไหน
นอนไหนนอนได้ สุมทุมพุ่มไม้ที่เคยนอน
ลมพัดมาอ่อนอ่อน เจ้าก็ร่อนไปตามลมเอย
ดอกเอ๋ย ดอกขจร
นกขมิ้นเหลืองอ่อน ค่ำแล้วจะนอนไหนเอย ฯ
(บทเก่า)
ขับร้อง ดนัย น้อยชื่น
ซอด้วง บุญถึง พระยาชัย
โทน-รำมะนา ประยงค์ ทองคำ
ฉิ่ง สุภร อิ่มวงศ์
------------------------------------
องก์ที่ ๑ ต้นกล้าวาทิน
ข้อมูลคำอธิบายเพลง
ศิวัชญ์ สลิลรัตน์ กานต์ สุวรรณกิติ
บรรลือ พงษ์ศิริ วิรัช สงเคราะห์
---------------------------------------
คลิกอ่านชีวประวัติ ครูประเวช กุมุท และรายละเอียดสูจิบัตรฉบับเต็มได้ที่ลิงก์นี้
drive.google.com/file/d/1O6nE...
-----------------------------------
เรียนเชิญรับชม
มหกรรมการแสดงดนตรีไทย
เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
"ศรีศตวรรษวิเศษ ครูประเวช กุมุท"
ในวาระ ๑๐๐ ปีชาตกาล ครูประเวช กุมุท ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) พ.ศ.๒๕๓๒
วันพุธที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๖๗
เวลา ๑๗.๐๐ น.
หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย