Çandarlı Halil Paşa Neden İdam Edildi - Çandarlı Ailesi - Çandarlı Türbesi

ÇANDARLI AİLESİ.
Orhan Gazi devrinden başlayarak II. Selim’in tahta çıkışının ilk yıllarına kadar birçok ilmiye ricali ve devlet adamı yetiştirmiş bir sülaledir. Mevcut şecerelere göre bu aile mensupları çeşitli kollar halinde zamanımıza kadar gelmiş, son devirlerde içlerinden bazıları mutasarrıf olarak görev yapmış, bir kısmı da İznik yöresinde ayanlıkta bulunmuştur.
Kara Halil Efendi, ilk Osmanlı Sultanı Osman Gazi’nin kayınpederi Şeyh Edebali ile akraba bacanak olup, Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda önemli rol oynayan ahi teşkilâtına mensuptu. Dolayısıyla Çandarlı ailesi daha o devirde seçkin şahsiyetlere sahipti ve tanınmış ailelerle akrabalık kurmuştu.
Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa’dan sonra gelen oğulları ve torunlarından Ali Paşa, İbrahim Paşa, ikinci Halil Paşa ve ikinci İbrahim Paşa veziriazamlığa kadar yükselmiş devlet adamlarıdır. Halil Hayreddin Paşa’nın üç oğlundan ikincisi olan İlyas Paşa ise babası ve kardeşleri gibi ilmiye sınıfına girmeyerek askerî hizmetlerde bulunmuş, beylerbeyi makamına kadar yükselmiş ve Yıldırım Bayezid zamanında vefat etmiştir.
Fatih sultan Mehmet tarafından idam ettirilen çandarlı halil paşa, ikinci halil paşadır.
1453 tarihinde İstanbul’un fethinden hemen sonra, rüşvet aldığı şeklindeki söylentiler ve istanbulun fethine karşı çıktığı gerekçesiyle sultan Mehmet tarafından 30 Mayıs 1453’te azledildi ve çocuklarıyla birlikte tevkif olundu. Daha sonra çocukları serbest bırakıldıysa da kendisi kırk gün sonra Edirne veya İstanbul zindanında idam edildi.
Bu basit ve sade türbe idam edilen çandarlı halil paşanın türbesi. Çandarlı Halil Paşa, 1439 ile 1453 yılları arasında 14 sene boyunca Osmanlının Sadrazamlığını yapmıştır ve Osmanlı’da idam edilen ilk sadrazamdır.
Diğer mezarlar oğulları ve çandarlı ailesinden kişilere aittir.
İznik kent mezarlığı içinde bulunan bu türbe ise çandarlı kara halil Hayreddin paşaya ait türbedir. arklı büyüklükte olan İki kubbeli mekandan oluşan bu türbenin doğu tarafındaki bölümde, iki mermer lahid vardır. Bunlardan biri Çandarlı Halil Hayreddin Paşa'ya, yanındaki ise oğlu Ali Paşa'ya aittir. Türbenin batı mekanında ise yazısız on beş mezar bulunmaktadır Yapının duvarları bir sıra taş ile, almaşık düzende tuğla ile örülmüştür.