Jan Hospes - Urgent need to fly (ode aan Jan Ykema)

Jan Ykema (artikel van: janhospes.nl)
Ik was tot tranen toe geroerd toen ik de biografie 'pikstart, verslaving en comeback van een supersprinter' over Jan Ykema dichtklapte. Niet alleen Haanstra's geweldige stijl van schrijven was hier debet aan. Nee, het was met name ook de 'in en intrieste' inhoud van het boek dat me zo diep raakte; hoe de flamboyante clown Ykema, met bovenbenen zo sterk als negen paarden, langzaamaan veranderde in een onzekere en eenzame junk.
De lach die ik op mijn gezicht had zitten nadat ik het eerste gedeelte van het boek had gelezen (het eerste deel omschrijft Ykema's mooie en onbezonnen jaren en is werkelijk doorspekt met humor) verdween stukje bij beetje. Per bladzijde die ik omsloeg voelde ik mijn gemoed triester worden. Ykema heeft diep gezeten, heel diep zelfs. Op het dieptepunt van zijn junkenbestaan was Ykema zo eenzaam dat hij op parkeerterreinen sliep, zijn zoon in de auto liet wachten terwijl hijzelf drugs ging halen en klinkertjes bikte om zichzelf van zijn drugsbehoefte te voorzien. Een gevallen held dus. De man, de atleet, die Nederland aan z'n voeten had liggen en die altijd met een glimlach voor de camera's verscheen, was niet meer. Ykema was geworden tot een zielig hoopje mens. Niks aan hem deed je meer denken aan die zelfverzekerde, excentrieke en flamboyante winnaar uit 1988.
Ik voelde door de letters heen dat Ykema nog niet klaar was met het schaatsen. Poetsen, aan z'n techniek schaven en bochten doorknallen: dat ik wat Ykema wilde. Kortom: schaatser zijn! IJs, schaatsen en competitief bezig zijn, daar ging zijn hart sneller van kloppen. Niet van ordners doorspitten en huizen verkopen. Maar de werkelijkheid kwam niet overeen met wat Ykema die in zijn hart wilde. De werkelijkheid was namelijk dat Ykema schaatser-af was. Dat z'n schaatsen hem waren ontnomen en dat het schaatspakje was ingeleverd voor een maatpak. Ik schreeuwde tegen het boek: 'Geef die man z'n schaatsen toch terug! Als je een schaatser z'n schaatsen afpakt, dan ontneem je hem z'n ziel!' Maar de pagina's zwegen. 'Zien jullie dan niet dat dit fout gaat aflopen. Zien jullie dan niet dat hij dit niet gaat trekken! Dit prachtig stukje mens gaat kapot, verloren zo!' Maar niemand luisterde. Kon ook niet natuurlijk. Maar toch denk ik dat wanneer 'schaatser' Ykema z'n 'Viking sprintjes' weer om z'n voeten zou hebben gekregen, hij een stuk minder zwaar door het leven zou zijn gegaan. Aan de andere kant zocht Ykema de lijn van extremen ook op getuige het feit dat hij zijn laatste race ook al onder invloed van cocaïne reed. De woorden van Brian Wilson, geniaal brein achter de 'Beach boys', schieten door m'n kop: 'God only knows what I'd be without you....'
Ykema wilde het moment van verlichting, dat hij na zijn tweede plek op de Olympische spelen ervoer, de kroonprins zong zelfs voor hem - Ykema omschreef het in een reportage van Netwerk zelf als 'vliegen'- , weer beleven, maar zijn nieuwe werkzaamheden als accountant brachten hem daar niet. Hij vloog niet. Sterker nog: hij kwam niet eens van de grond. Niet zonder lier in ieder geval. En zo kwam Ykema bij de 'coke' terecht; het witte spul fungeerde als lier. En zo verdorde Ykema tot een lege, onzekere en eenzame Junk. Ykema heeft de donkerste hoeken en de zwarstste plekken van het bestaan gezien. Dat hij uit dit ravijn van ellende is geklommen, want Ykema heeft inmiddels z'n 'viking sprintjes' weer aan, verdient al uw respect. Ykema is een held!
Nadat ik het boek had dichtgeklapt was ik zo onder de indruk dat ik besloot een nummer over Ykema te schrijven.

[@Robindenouden]

Mooi filmpje!!

[@050larissa]

wauww