วีดีโอ

Mooi voortgedragen.

Die kat <3

th-cam.com/video/0ASpvFGCkQ0/w-d-xo.html simpele versie...

💐

De tekst op het scherm, de stem uit de luidspreker en de commentaar onderaan maken samen een mooi sfeerbeeld van een negentiende-eeuws gezin-bij-de-olielamp. Leuk die oude, bijna onbekende dichtsels.

Wat een historisch document! Dit is een voorname stijl die we vandaag niet meer horen op de scène. Voor mij als Vlaming is het merkwaardig om vast te stellen dat in die tijd de voor ons typische Nederlandse (Hollandse?) uitspraak zo goed als afwezig is. Geen huig-r, geen Haagse a en een ei/ij die ook als dusdanig klinkt en niet bijna als aai. Had men mij dit fragment zonder toelichting voorgeschoteld dan zou ik niet meteen geweten hebben dat het een Nederlander was. Merkwaardige evolutie in meer dan een eeuw.

Prachtig, die Langendijk in dié stem! 🎉

Mooi!!! ❤

Zorgvuldig samengesteld deze Tollens, heel fijn. Een prachtige wijze van sociaal maatschappelijke ondersteuning met een knipoog naar meneer de president.

Merkwaardige opname van deze in Nederland zeer bekende voordrachtkunstenaar. Het stuk wordt gebracht in een stijl die nu wel erg gedateerd klinkt maar toen als heel normaal gold en tot in de jaren vijftig nog werd beoefend. Ook in andere talen was dat het geval. In Vlaanderen was Antoon Vander Plaetse voor en na de oorlog een vooraanstaand declamator met ook de nodige tremolo's in de stem. Ik vind het wel terecht dat we ook vandaag nog tot op zekere hoogte mogen laten horen dat een bepaald gedicht destijds geschreven werd met de bedoeling om uitgegalmd te worden zoals hier bij Bilderdijk en voor Vlaanderen de met heimwee doordrenkte stukken van Rodenbach. Maar zoals Vogel Sr en Vander Plaetse, nee, zo doen we het niet meer.

😀

Dit is inderdaad zijn handtekening. Ik heb zelf een boek van hem dat hij gesigneerd heeft, mét opdracht. Het gedicht is inderdaad heel Belgisch: Zwartberg! Een donker stuk geschiedenis uit de mijnstreek. Die doden zijn echt gevallen onder de kogels van de toenmalige Rijkswacht.

Altijd weer leuk die onbekende pareltjes.

Klasse.

Dank u

Merkwaardig historisch document, bijna honderd jaar oud. Fascinerend. Als ik het goed heb is dit de moeder van actrice Ellen Vogel en voordrachtkunstenaar Albert Vogel Jr. Jaren geleden zette ik een video op YT waarin deze laatste te horen is in een tv-programma van de VRT over de zin en onzin van gedichten voordragen.

Joan de Haes (1685-1723) “„Eerekroon voor mijn geboortestat Rotterdam” (1716) Het is 1716. De vrede van Utrecht is drie jaar oud en Nederland blijkt er bij de Spaanse successieoorlog bekaaid te zijn afgekomen. De zo belangrijke Oostzee handel lag door de grote Noordse oorlog (1700-1721) stil en geen enkel land wilde Nederland bij dit handelsprobleem helpen. Het Barrière-tractaat van 1709, bedoelt om de Fransen op een afstand te houden werd tegengewerkt door Engeland en sluiks wist deze laatste mogendheid eveneens de zeevaart voor Nederland op de atlantische oceaan steeds moeilijker te maken. Ok, het was vrede, geen echte oorlog meer, maar hoe moesten de verenigde provinciën verder? Nou ja, verenigd… De Raad van State en de Staten Generaal hadden nauwelijks nog grip op wat er in de provincies gebeurde en de afdracht van belasting aan de Unie werd steeds onregelmatiger. Overal was willekeur, vriendjespolitiek en in stad en land zag men de toekomst steeds somberder in. Hoe geef je dan jouw eigen bevolking een oppepper? Hoe laat je het volk weer trots op jouw eigen stad of gebied zijn en laat de neuzen weer dezelfde kant laten opkijken? Je laat een lofdicht schrijven… Enter Joan de Haes. Hij was een welvarend koopman uit een bekend Rotterdams geslacht. Voorvechter van wetenschap en fraaie letteren, bewierookt door de dichters David van Hoogstraten en Hubert Poot, die later ook het gehele oeuvre van de Haes zou redigeren en heruitgeven. Hij was de onofficiële stadsdichter van Rotterdam en aan hem werd gevraagd een gedicht te schrijven, die de glorie en eer van de stad zou kunnen uitdragen, zoals dit in meerdere Europese steden eerder was gebeurd. Resultaat was het ronkende “Eerekroon voor mijn geboortestat Rotterdam”, waarin de verworvenheden, bezienswaardigheden en bekende (oud)ingezetenen van Rotterdam verheerlijkt werden. De stad Rotterdam werd door de dichter toegezongen. Speciaal plekje was er voor Amsterdam, waar kennelijk (ook toen al dus!) een competitie mee werd aangegaan: Hoe gy in hachlijke oorloghstijden Om zeerirannen te bestrijden Den Zeeleeu, aanvoert met uw vlag, Terwijl ze!fs Amsterdam moet wijken; Die Keizerin van 't zeegezag, En voor uw vlag de vlagge strijken. Of later, iets deemoediger: In 't kort, 'k zoude u zoo hoog verheffen, Dat u geen stat zoude overtreffen ; Dat ge in den ring van Nederland Naest Amsterdam voor alle steden, Gelijk de de schoonste diamant, Verheerlijkt wierde en aangebeden. Probleem alleen, het gedicht is opgedragen aan “de grootachtbare Heeren Burgermeesteren” Johan Steenlak, Marinus Groeninx, Aernout van Zuylen van Nievelt en Daniel Noorthei. En laten die Steenlak en van Zuylen van Nievelt nu net twee van de gehaatste personen van Rotterdam zijn… Wat was er aan de hand? Johan Steenlak was in het einde van de 17e eeuw de rechterhand geweest van Jacob van Zuylen van Nievelt (1642-1695), vader van Aernout en een van de meest beruchte en brutaalste baljuws die de Nederlanden ooit gekend heeft. Door en door corrupt, maar door zijn positie als baljuw ook onschendbaar, want waar kwamen alle klachten over zijn functioneren terecht? Juist, bij de baljuw! Bovendien hield Willem III, stadhouder, hem continu de hand boven het hoofd. Dit gebeurde tot in het extreme toe. Toen in 1690 de bom barstte en vanwege de executie van wijnkoopman en schutter Cornelis Costerman de Rotterdammers in opstand kwamen en het huis van van Zuylen van Nievelt tot op de grond toe afbraken (!), stuurde de stadhouder troepen om de orde te herstellen. Door persoonlijk ingrijpen van Willem III werd van Zuylen van Nievelt door de Raad van Holland vrijgesproken en, tot ongeloof van de Rotterdammers, de stad tot een schadevergoeding van f 152.000 veroordeelt. Als giftige kers op de taart mochten de van van Zuylen van Nievelt’s en Johan Steenlak volgens de reglementen helemaal geen bestuurder zijn, omdat ze geen vroedschapslid en niet uit de streek afkomstig waren. De gouden medaille die Joan de Haes van Steenlak kreeg hielp ook niet erg mee in de perceptie van het gedicht. Ondanks dat er waardering was voor de statige verzen van de Haes, werd de verering van de burgerheren in diverse tegengedichten volkomen de grond in geboord. De Rotterdammers konden zich verlustigen aan het anonieme “„Eer-kroon voor den Ed. Groot Agtbaren Heer Johannes Klomp geboren vorst van Grieters-burg, vrijheer van Maas-sigt, ridder van 't KoningsHart, grootmeester van de Westphaliaansche Kreitzen, heer tot Kroonekerk, etc. etc. etc” Waarin “de Mof” Johannes Klomp (cq. Steenlak), volkomen de grond in werd geboord. Joan de Haes kreeg in dat gedicht ook een veeg uit de pan. Verder verscheen “„De Maasgod in den rouw” waarin het wanbestuur aan de kaak werd gesteld en “„Dankzegging der Water-Nimfen aan den klagenden Maasgodt”, waar de gouden medaille aan de Haes wordt gehoond. Net als in de “„Weergalm aan den schrijver van de Eer kroon van Rotterdam op zijn Heusche Vermaning”, waarin de Haes een “gouden tor” werd genoemd. Er verschenen dan vervolgens ook weer twee tegengedichten, die allemaal, incluis de schimpdichten, in 1717 werden gepubliceerd in “Vervolg van de Nederduitse keurdigten, by een verzameld door de liefhebberen der oude Hollandse vryheit”. Gedichten als barometer van de publieke opinie in Rotterdam! Hoewel de “Eerkroon” voor 21e eeuwse oren wat stug en eenvormig mag overkomen is het een belangrijk document om kennis te nemen waar Rotterdammers rond 1716 trots op waren. De kerken, de beurs, de scheepsbouw, Erasmus (het beeld specifiek genoemd!) en de schilder Adriaen van der Werff. Ook de competitie en stiekem, door de regels heen, het zich moeten bewijzen tegenover de stad Amsterdam is opvallend. Het is verder een mooi voorbeeld van de gelegenheidsgedichten cultuur, die zo belangrijk was is de 17e en 18e eeuw en die in heel Nederland diverse mensen tot voordrachten verleidde. En gezien de vele reacties op de Eerkroon, die ook nog eens afgedrukt werden, die gedichten lééfden bij de mensen en hadden een belangrijke sociale functie. Ik wil Dr. John Tholen van de bibliotheek Rotterdam danken voor de tip voor dit gedicht en het beschikbaar stellen van de 1720 druk van de verzamelde gedichten van Joan de Haan, gebruikt in de video. Meer info en gebruikte bronnen: De Eerkroon en vervolggedichten: books.google.nl/books?id=rONWAAAAcAAJ&dq=%22Dankzegging%20der%20Waternimfen%22&hl=nl&pg=RA1-PA43#v=onepage&q&f=false Over gelegenheidsgedichten: www.geschiedenisbibliotheekgroningen.nl/historie/schatkamer/bijzondere-archiefstukken/poezie-als-sociaal-smeermiddel Over de Corterman affaire uit 1690: www.engelfriet.net/Alie/Hans/costerman.htm www.vergetenverhalen.nl/2015/09/28/rellen-in-de-gouden-eeuw-het-kostermanoproer-in-rotterdam-1690/ Over het gedicht en de polemiek rondom het gedicht van Joan de Haes: rjb.x-cago.com//GARJB/1946/12/19461231/GARJB-19461231-0182/story.pdf Over de in het gedicht genoemde Burgemeesters: resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/nnbw/#source=3&page=768&view=imagePane resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/nnbw/#source=2&page=687&view=imagePane&size=830&accessor=accessor_index

Wat een vertelling! Vloeiend van begin tot eind, en dat op rijm.

😃😃😃🍷🍷🍷

Heel boeiend stuk. Sterke lezing van dit Middelnederlands. In deze paastijd trof mij vooral op het eind de regel 'Laat mij het Kruis gelaten dragen'. Ze moet een getormenteerde ziel geweest zijn. Ik denk meteen ook aan Werumeus Bunings verzen: Vervloekt en ongezegend is het lijden Totdat men leert onder het kruis te staan, En dat dit zo zal zijn in alle tijden: Dit zijn de dingen die niet overgaan.’

Errata: Waar “Wij hoorden ’t, en wij spraken niet” staat, zeg ik “Wij hoorden ’t, en spraken niet”. Waar “Gewijde stond” staat, zeg ik “gewijde grond”. Edoch kwam het gedicht er zo aardigst uit, dat ik deze foutjes maar voor lief nam :-)

Is het kinker of kikker

Schitterend. Ik woon aan de Tollensstraat in Amsterdam, en kijk uit op het Bellamyplein.

Ik moet toevallig voor eind januari een kort opstel schrijven over dit gedicht (als neerlandicus in spe). Bedankt aan Anna Simon voor het voorlezen en bedankt aan u voor het uploaden! :)

Jan Frans Willems is inderdaad een zeer belangrijke figuur uit onze culturele geschiedenis. Wat die man in zijn leven allemaal bijeen heeft geschreven is niet te geloven. Alleen al zijn 'Belgisch Museum' dat volledig opgenomen is in de DBNL is een schatkamer. Merkwaardig dat de honkvaste Willems in zijn leven toch in vier landen heeft gewoond: de Oostenrijkse Nederlanden, het Franse Keizerrijk, het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België. Leuk dat een Nederlandse stem een stuk leest van die begaafde 'Belg', vader van de Vlaamse Beweging zoals hij de geschiedenis is ingegaan. Dank.

Soms doet een bij toeval gevonden publicatie je verder zoeken naar de vorige bezitter ervan of naar de bedoeling van een bepaald gedicht. Zo ben ik ooit op zoek geweest naar wat er schuilde achter een gedicht van Truus Gerhardt, de zuster van Ida. Wat het heeft opgeleverd lees je in de commentaar bij mijn upload van nu bijna tien jaar geleden. th-cam.com/video/uLsbia0J134/w-d-xo.html

Heel interessant. Rond de kerstperiode las ik zijn roman 'Het Gevaar'. Ik heb ook De Muur gelezen, allebei kringloopboeken of van de 2de hands boekenmarkt. Ik wist niet dat hij een dichter was! Nederlands is niet mijn eerste taal.

Het vergt wel wat voorbereiding en oefening om deze lange 18e-eeuwse tekst zo vlot te lezen. Geldt ook voor al die andere stukken uit vergane jaren die je hier zo vlot brengt. Mooi werk!

Leuk om eens een ander gedicht van Revius te horen lezen dan 'Hij droeg onze smerten'.

een uitgebreid Evangelie :) wel knap hoor

De gedichten van Huygens zijn geweldig mooi, maar ze hebben wel wat uitleg nodig.

Hahaha! Het kon net zo goed over de Tweede Kamer in Den Haag of het Parlement in Brussel gaan. Er zijn nog zekerheden in het leven!

Ik dacht eerst een vertaling/bewerking van Homeros te horen maar nee, origineel Nederlands werk weliswaar gebaseerd op de Ilias. Mooi!

Héél mooi! 🥰

knap

Fraaie lezing van dit bekende sonnet. Een andere ingelezen versie (door een Vlaamse stem) van dit sonnet vind je op mijn kanaal: th-cam.com/video/pGmj96sT75I/w-d-xo.html Over de uitspraak van het Middelnederlands vind je een interessante bijdrage van wijlen Dr. Maurits Gysseling, een specialist op dit gebied. Je vindt die tekst in dezelfde reeks (16 uploads in totaal) van mijn 'Audio-Bloemlezing uit de Noord- en Zuidnederlandse poëzie'. th-cam.com/video/gju7BMY6VHc/w-d-xo.html

Prachtig! Dank.