"นครธม" ที่คุณไม่เคยรู้ I ท่องเที่ยวนอกตำรา EP.2 I ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.224

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 8 ก.พ. 2024
  • เปิดประตูเมือง "นครธม" หรือเอกสารไทยมักเรียกว่า ‘เมืองอินทปัตถ์’ เป็นเมืองที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 1724-1761
    ประวัติศาสตร์นอกตำราพร้อมด้วยสมาชิกกว่า 40 ชีวิตที่เข้าร่วมกิจกรรม "ท่องเที่ยวนอกตำรา" เริ่มต้นการเดินทางกันที่ประตูชัย ทางด้านทิศตะวันออก ซึ่งเป็น 1 ใน 5 ประตูของเมืองนครธม
    กำแพงเมืองนครธมทั้ง 4 ด้าน ก่อด้วยศิลาแลงสูงราว 7 เมตร ยาว 3 กิโลเมตร ล้อมรอบด้วยคูน้ำกว้าง 80 เมตร มีสะพานหินขนาดใหญ่สร้างขึ้นข้ามคูน้ำเพื่อไปยังประตูเมือง สองข้างของสะพานมีรูปประติมากรรมเทวดา และอสูรกำลังยื้อยุดฉุดดึงพญานาค เป็นแนวคิดเรื่องการกวนเกษียรสมุทรที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ทรงนำมาใช้ โดยให้ที่นี่เป็นเสมือนศูนย์กลางแห่งมัณฑลคีรีที่มีการถูกชักทั้ง 4 ด้าน เพื่อเป็นการกวนเกษียรสมุทร นี่คือนครที่ถูกตั้งชื่อว่า "ชยคีรี" ตามที่ปรกฏในจารึก
    ภายในเมืองนครธม นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่มักให้ความสนใจกับความงดงามอลังการของปราสาทหินจำนวนมาก แต่มักละเลยเรื่องพัฒนาการทางศาสนาที่มีผลต่อรูปแบบการปกครองราชธานีแห่งนี้ โดยเฉพาะจุดเริ่มต้นของการสร้างศาสนสถานที่เกี่ยวเนื่องในศาสนาพุทธแบบเถรวาทขึ้นที่นี่ในช่วงท้ายของอาณาจักรเมืองพระนครก่อนที่จะล่มสลายลง
    เช่น ที่ “วัดปรำปรีลเวง” (Pram pi Lveng) แปลว่า “วิหารเจ็ดชั้น” ตั้งอยู่บริเวณด้านหน้าของสระน้ำก่อนถึงเขตพระราชวังหลวง
    ที่นี่เป็นที่ตั้งของกลุ่มศาสนสถานพุทธเถรวาท หนึ่งในหลายสิบแห่งในเขตเมืองนครธม สันนิษฐานว่าถูกสร้างขึ้นในช่วงสุดท้ายของพุทธศตวรรษที่ 18 ตามคติพุทธศาสนาแบบเถรวาท และยังสะท้อนความสัมพันธ์ทางศาสนาพุทธเถรวาทระหว่างไทยและเขมรที่มีมายาวนานหลายร้อยปี กระทั่งเจ้าสามพระยาจากอยุธยายกทัพบุกเข้ายึดเมืองพระนครหลวงแห่งนี้เอาไว้ได้สำเร็จในปี พ.ศ. 1974
    ซากฐานเจดีย์ที่ “วัดปรำปรีลเวง” (Pram pi Lveng) ถือเป็นหลักฐานที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะไม่เพียงแสดงถึงการเปลี่ยนผ่านทางศาสนามาสู่พุทธแบบเถรวาทของที่นี่ แต่ยังสัมพันธ์กับประวัติศาสตร์ในช่วงต้นของกรุงศรีอยุธยาด้วย
    "วัดเทพพนม" เทวาลัยในศาสนาพราหมณ์ที่ถูกดัดแปลงให้เป็นวัดในพุทธศาสนาในภายหลัง โดยยังปรากฏซากฐานสถูปขนาดเล็กอยู่รายรอบให้เห็นอยู่จำนวน 27 องค์ และใบเสมาคู่ล้อมรอบ รวมทั้งยังมีพระพุทธรูปประทับยืนทำจากหิน 1 องค์ ซึ่งเป็นหลักฐานของพุทธเถรวาท โดยบางส่วนได้รับอิทธิพลจากอยุธยา ในช่วงเวลาที่เมืองนครธมกำลังเริ่มอ่อนแอ ก่อนจะเสียให้แก่อยุธยาในอีกเกือบร้อยปีต่อมา
    ไม่ห่างจากวัดเทพพนม คือที่ตั้งของ "ปราสาทป่าเลไลยก์" สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 8 หลังจากพระองค์ได้เปลี่ยนอาญาจักรจากพุทธมหายานในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 มาเป็นลัทธิพราหมณ์ฮินดู ดังหลักฐานที่ปรากฏอยู่ที่ตัวปราสาทประธาน อย่างไรก็ตามปราสาทหลังนี้ได้เปลี่ยนหน้าที่เป็นวัดในศาสนาพุทธแบบเถรวาทในรัชกาลต่อมา ตามภาพสลักบริเวณซุ้มประตู และทับหลัง ที่มีรูปพระพุทธเจ้าในอริยาบทต่าง ๆ รวมทั้งยังมีพระพุทธรูปหินทรายขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ด้านหน้าซุ้มประตู พบร่องรอยการรับอิทธิพลศิลปะจากอยุธยาเข้ามา เป็นหลักฐานให้เห็นอย่างชัดเจน
    ประวัติศาสตร์นอกตำรา ยังสำรวจพื้นที่ภายในเขตพระราชวังหลวงแห่งเมืองนครธม เริ่มจาก "สระสรง" สำหรับพระมหากษัตริย์ และชนชั้นสูงที่ถูกก่อสร้างขึ้นด้วยการสลักลวดลายนูนต่ำอย่างวิจิตรงดงามโดยรอบ
    ไม่ไกลจากสระสรง เป็นที่ตั้งของปราสาทสำคัญประจำพระราชวังหลวง นั่นคือ “ปราสาทพิมานอากาศ” ที่ซ่อนความหมายอันเกี่ยวกันกับการกำเนิดอาณาจักรเขมรโบราณตั้งแต่ยุคเริ่มแรก
    เมื่อเดินตัดผ่านประตูพระราชวังหลวงออกมาอีกด้าน ยังเป็นที่ตั้งของปราสาทสำคัญอีกหลัง นั่นคือ "ปราสาทบาปวน" อันเป็นต้นแบบของศิลปะแบบบาปวนโดยแท้จริง และยังเป็นศิลปะร่วมของปราสาทในประเทศไทยอีกหลายแห่งด้วยกัน อย่างไรก็ตาม ด้านหลังของปราสาทบาปวนได้ถูกดัดแปลงให้เป็นพระพุทธไสยาสน์ตามคติเถรวาทโดยกษัตริย์ในยุคหลัง ซึ่งเชื่อว่าได้รับอิทธิพลจากอยุธยา
    จากปราสาทบาปวน เราเดินทางสำรวจปราสาทที่สำคัญที่สุดในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 นั่นคือ "ปราสาทบายน" มีชื่อเสียงไปทั่วโลก จากเอกลักษณ์อันโดดเด่นของพระปรางค์จำนวน 54 ปรางค์ ที่มีภาพสลักพระพักตร์ของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรหันหน้าออกไปทั้ง 4 ทิศ
    ระเบียงคดชั้นนอกของปราสาทบายน มีภาพสลักนูนต่ำที่เล่าเรื่องกองทัพพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ทำให้เราเห็นถึงการจัดกระบวนทัพ ยุทธวิธีการรบ อาวุธ รวมถึงเครื่องแต่งกายของนักรบ นอกจากนี้ยังมีเรื่องราวของพิธีกรรมและประเพณี รวมทั้งพระราชพิธีต่าง ๆ ที่เคยเกิดขึ้นเมื่อราว 800 ปีมาแล้ว
    สิ่งที่ทำให้ภาพสลักแห่งบายนแตกต่างไปจากปราสาทหลังอื่น ๆ ที่ส่วนใหญ่มักเป็นภาพสลักเรื่องราวเกี่ยวกับเทพเจ้า หรือความเชื่อทางศาสนาเป็นส่วนใหญ่ แต่สำหรับบายนยังมีภาพสลักที่บันทึกเรื่องราวของวิถีชีวิตชาวบ้าน ทำให้เราเห็นถึงสภาพความเป็นอยู่ สังคม รวมทั้งสภาพแวดล้อมของเมืองพระนครในอดีตได้แจ่มชัดมากขึ้น
    ปิดท้ายการเดินทางของวัน เราเลือกที่จะเก็บภาพความประทับใจกับแสงสุดท้ายของวันที่พนมบาเค็ง หรือเขาบาเค็ง ภูเขาลูกเล็ก ๆ กลางเมืองพระนคร โดยจะใช้เวลาในการเดินขึ้นสู่ยอดเขาราว 20 นาที
    บนยอดเขาเป็นที่ตั้งของ "ปราสาทบาเค็ง" ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสถาปนาเมืองพระนครขึ้นในครั้งแรก โดยพระเจ้ายโศวรมันที่ 1 พระองค์ทรงเลือกเขาพนมบาแค็ง ให้เป็นศูนย์กลางของราชธานี อันมีชื่ออย่างเป็นทางการว่า "ยโศธรปุระ"
    บนปราสาทพนมบาเค็ง เราสามารถมองเห็นทิวทัศน์ของเมืองพระนครนครได้โดยรอบ ทั้งบารายขนาดใหญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปราสาทนครวัดที่อยู่ห่างออกไปไม่ไกล บนจุดสูงสุดของเมืองแห่งนี้ ยังเป็นสถานที่ที่นักท่องเที่ยวนิยมเดินทางมาเฝ้ารอชมแสงสุดท้ายก่อนที่พระอาทิตย์จะลับขอบฟ้าที่นี่ด้วย

ความคิดเห็น • 558

  • @techi9015
    @techi9015 2 หลายเดือนก่อน +22

    ฟังผ่านๆครับ ประวัติศาสตร์มักมีหลายมุมมอง แต่ดูจะดูถูกท่านอื่นไปมาก

  • @SuperDiasuke
    @SuperDiasuke 2 หลายเดือนก่อน +34

    ฟังหูไว้หูนะครับ เรื่องลอยกระทง นักวิชาการอาวุโสของสำนักงานอัปราชาวเขมรที่ชื่อ Ang Choulean บอกเอง (ให้สัมภาษณ์สื่อ thmeythmey) ว่า ภาพบนกำแพงไม่ใช่ลอยกระทง เทศกาลน้ำของเขมรเพิ่งมีขึ้นในกษัตริย์นโรดมนี่เอง แต่แกบอกว่า ไม่อยากจะมาเถียงกับคนที่เชื่อว่าภาพบนกำแพงเป็นงานลอยกระทง

    • @bpforever5094
      @bpforever5094 หลายเดือนก่อน +2

      กระทงมันหมายความได้หลายแบบ แต่หลักๆเอาไว้ไหว้สิ่งที่บอกไม่เห็น ใส่เครื่องเซ่น แต่มันก็มีหลายแบบ พัฒนาไป ให้มีหลายความหมาย พอมาเป็นคติบูชาพระแม่คงคา ก็ปรับให้มันเป็นไหว้เทพ ธูป เทียน ดอกไม้ ไม่มีเครื่องเซ่นแล้วเอาไปลอยน้ำ ถ้าไหว้ผีก็วางไว้ตามสามแพร่ง เอาไปไว้ที่วัด อย่างภาพสลัก เจาไว้ต้นกระเพรา แต่ไหว้ในแบบพื้นถิ่น ทำกระธงไว้ ถ้าปกติตามคติฮินดู ต้องใช้ทองเหลือง แต่แถบนี้เขานับถือผี ก็เลยยังติดวิธีดั้งเดิมอยู่ จนมาเป็นการผสมผสานต่อมา

    • @freejame3022
      @freejame3022 26 วันที่ผ่านมา

  • @SUMATEKSHOW
    @SUMATEKSHOW 2 หลายเดือนก่อน +12

    งานระดับบทคัดย่อ​ THESIS ข้อมูลอย่างเป๊ะ! สืบค้นหลักฐานแน่น
    กัมพูชา​สวยขนาดนี้เลยเหรอ? ไปเมื่อก่อนโควิดช่องจอม สมโพไพกุกไปดูปราสาทจาม ไม่สวยขนาดนี้แถมไปไหนต้องระวังระเบิดที่หลงเหลือจากสงคราม ภาพสวยมาก ถ่ายได้ฝีมือมาก ทริปแบบนี้ดึ

  • @Ritz168
    @Ritz168 2 หลายเดือนก่อน +40

    ชอบดูรายการประวัติศาสตร์นอกตำรามากๆครับ ภาพสวยมาก มุมกล้องดี บรรยายเข้าใจง่าย ถ่ายทอดเรื่องราวได้ดีเหลือเกิน ทั้งเสียงเพลงประกอบก็ลงตัวไปหมด เหมือนหลุดไปในยุคพระนครเลย ทุกอย่างคือดีงามมากครับ ขอบคุณท่านอาจารย์เละทีมงานทุกคนมากๆครับ ที่ทำรายการดีๆแบบนี้ขึ้นครับ ขอบคุณที่แบ่งปันความรู้ที่ไม่เคยรู้มาก่อน จะรอติดตามตอนต่อไปนะครับ ❤

    • @bpforever5094
      @bpforever5094 2 หลายเดือนก่อน

      อารยธรรมไทยและเขมรคนละแบบ ถ้าฟังแล้วได้ความรู้ ก็หยุดเคลม เขมรจู่ๆจะมาสร้างเจดีย์ไม่ได้ทันที ถ้าคนไทยไม่มาสอน ไม่มาช่วยสอน มันมีแค่บางช่วงที่เขมรมีอำนาจก็มาสร้างวัดฮินดู พุทธมหายานบนดินแดนพุทธเถรวาท แต่ไทยเขาสร้างเจดีย์ สร้างพระนอน รับอารยธรรมมอญมานานแล้ว ดนตรีไทยก็มีกลิ่นอายของลักษณะมอญผสม เหมือนเขมรมาเคลมรำไทย ดนตรีไทย เหมือนเคลมของมอญด้วย คนไทยลงมาจริง ของเขมรจริงๆเหลืออยู่แค่เขมรบนเท่านั้นแหละ เขมรล่างกัมพูชารับไทยมอญไปหมด และบอกเป็นของตัวเอง

    • @Pawaridear12
      @Pawaridear12 2 หลายเดือนก่อน

      เอาความรู้ที่ได้ไปบอกคนในประเทศด้วยนะ

    • @PheaRith-xc1ll
      @PheaRith-xc1ll 2 หลายเดือนก่อน

      ខំប្រឹងចូលCommtenទៅហែងស្មានថាថៃវាត្រេអរហី

    • @user-jk2pm3to2b
      @user-jk2pm3to2b 2 หลายเดือนก่อน

      ❤ ผมก็ด้วยครับ😊

    • @comsonsincharoen9243
      @comsonsincharoen9243 2 หลายเดือนก่อน

      ​@@PheaRith-xc1ll คนที่เหลืออยู่คือเขมรแดง นั่นคือพ่อนายแต่เค้าไม่กล้าบอก เพราะฆ่าข่มขืนไว้เยอะ แล้วแฝงตัวมาอาศัยไทย ทำตัวน่าสงสาร

  • @ktboom995
    @ktboom995 2 หลายเดือนก่อน +4

    บรรยายได้ดีมากค่ะ​เสียงดี​บรรยายดี ไม่เร็วเกินไป​ขอชมค่ะ​ ดูมาหลายตอนแล้ว​นะคะ

  • @olivermurphy7763
    @olivermurphy7763 2 หลายเดือนก่อน +26

    เพลิดเพลินไปกับภาพที่ตื่นตาตื่นใจ และเสียงบรรยายที่ไพเราะ ขอชื่นชมทีมงานทุกท่านจากใจครับ❤❤❤❤

  • @nutnut2686
    @nutnut2686 2 หลายเดือนก่อน +30

    อยากให้รายการนี้ทำต่อไปเรื่อยๆ ไม่มีวันหยุดเลย ได้ความรู้มากๆ เลยค่ะ ติดตาม กดใจ กดไลค์ให้แล้วน๊า❤ ไล่ดูทุกตอนเลย 🙏🙏🙏

  • @user-rf2fc2gd1l
    @user-rf2fc2gd1l 2 หลายเดือนก่อน +13

    ทำไมนักวิชาการไทยมักชอบไปเอาศัพท์ภาษาอื่นมาใช้ ทั้งๆที่ ศัพท์ภาษาไทยเองก็มี

    • @chayanatchusiangjaew8054
      @chayanatchusiangjaew8054 2 หลายเดือนก่อน +1

      1. ตอนเรียน เขาแาจติดมาจากตอนเรียนครับ
      2. บางคำ คำนอกมันเข้าใจกว่าคำไมยครับ😊

  • @user-dp4qo3yo4i
    @user-dp4qo3yo4i 2 หลายเดือนก่อน +18

    ไม่ค่อยเห็นด้วยกับรูปพระพักต์ที่แกะบนซุ้มประตู และปราสาทต่างๆ เป็นพระอวิโลกิเตศวร เพราะชื่อพระอวิโลกิเตศวร ถูกประดิษฐคำขึ้นมากี่ปี มันสะท้อนเจตนาการสร้างและแกะสลักพระพักต์ในยุคนั้นแล้วหรอยัง สิ่งเชื่อคือรากเหง้าของคนในดินแดนสุวรรณภูมิ รวมทั้งนครวัด นครธม ทั้งหมดรวมทั้งดินแดินชมพูทวีป มีความเชื่ออยู่สองกลุ่มเท่านั้น คือความเชื่อในศาสนาผี และศาสนาพราหมณ์สยาม ทั้งสองความเชื่อไม่ได้เกี่ยวข้องกับความเชื่อในอินเดีย ศาสนาผีมีความเคารพต่อพระอินทร์ เชื่อเรื่องมิ่ง กับขวัญ มีผีเป็นกฏหมายเพื่อจัดระเบียบสังคมให้เป็นไปตามกฏของธรรมชาติ ศาสนาผีจึงกุมความอุดมสมบูรณ์ ส่วนศาสนาพราหมณ์สยาม มีเความเคารพต่อพระพรหม (ไม่เกี่ยวกับพระศิวะ พระวิษณุ หรือพระนารายณ์แต่อย่างได) มีความสันโดด บำเพ็ญเพียร มีเหตุผลเชิงวิทยาศาสตร์ มีความเชื่อเรื่องวอญญาน กับ กาย สถาปัตยกรรมของศาสนาผีจะสร้างโดยอิฐ(ดินจี่)และปูนปั้น เรียกว่าพระธาตุ ส่วนพราหมณ์มรสถาปัตยกรรมเป็นหินตัดวางทับกัน และแกะสลัก ศิลปะผีจะเป็นศิลปะแบบอิยทรเทพ หรือลายไทยลายกนกไทย ลายเทพบุจร ลายเทวดาในจิตรศิลป์ไทยในปัจจุบัน สาวนศิลปะพราหมณ์หรือขอม จะเป็นลักษณะเทวะเทพ ภาษาของกลุ่มศาสนาผีจะพูดกันด้วยภาษาไทกะได บันทึกด้วยอักขระไทยน้อยและมคธ ส่วนพราหมณ์สยามจะพูด้วยภาษาบลู ภาษากุย ภาษาเยอ บันทึกด้วยอักขระขอม
    ศาสนาผีกับศาสนาพราหมณ์อยู่ร่วมกันในสุวรรณภูมิมาก่อนพุทธกาล และมีการสร้างอริยธรรมของตนเองเจีิญรุ่งเรื่องมาก่อนพึทธกาล มีความขัดแย้งเชิงเหตุผลแต่ก็อยู่ด้วยกันเชิงเครือญาติ มีการแต่งงานกันไปกันมา จากความขัดแย้งทางสองความเชื่อ ก็เกิดศาสนาพุทธจากท่ามกลางสองความเชื่อ ศาสนาพุทธจึงมีหลักธรรมและพิธีปฏิบัติทั้งสองศาสนา เพราะเจ้าชายสิทธัตถะเป็นเจ้าชายของแคว้นสักกะ ซึ่งแปลว่าพระอินทร์ หรือกลุ่มศาสนาผี พระชายาโสรยาเป็นบุตรีของเทวะทหะ ซึ่งเป็นเมืองขอม ทั้งสองความเชื่อมาอยู่ร่วมกัน จึงเกิดการสังเคราะห์ความเชื่อทางพุทธศาสนาขึ้นมาใหม่ และแพร่กระจายไปทั่วสุวรรณภูมิ พอสิ้นพระพุทธเจ้า หลังจากนั้น 1100 ปี แขกทมิฬจึงยึดคนองพระนครได้ด้วยการแต่งงานกับกษัตริย์ผู้หญิงนามโสมาราชินี แล้วสถาปนาตนเองเป็นกษัตริย์นามโกณฑิณญวรมันต์เทวะ แล้วขับขอมออกจากนครวัด ยึดนครวัดเป็นศาสนสถานของฮินดู และขยายอิทธพลด้วยการเพิ่มประชากร ด้วยพิธีบูชายันต์ และพิธีเกษียณสมุทร(พิธีแบบนี้จะไม่มีในศาสนาพราหมสยาม เพราะพราหมณ์สยามจะประพฤติพนหมจรรย์) ขอมที่ถูกขับออกมาจากนครวัดก็มาสร้างปราสาธตาพรหมด้วยแรงศัทธาของประชาชนพระนคร
    การวิเคราะห์ตามฝรั่งขี้ขโมยวัตถุโบราณทั้งอังกฤษและฝรั่งเศส จะทำให้หลงทาง เพราะนักล่าอาณานิคมเขาไม่สนใจความถูกต้องทางวิชาการ แต่เขาต้องการขายวัตถุโบราณที่ขโมยออกไปขายเท่านั้น เขาจึงเขียนเรื่อราวต่างๆ ขึ้นเพื่อสร้างความน่าเชื่อถือ และอวดตัวเป็นผู้เชี่ยวชาญเพื่อขายวัตถุโบราณได้ราคาสูงเท่านั้น จะถูกจะผิดเขาไม่สนใจ แล้วนักวิชาการไทย นักเล่าก็เอากรอบคิดที่ไม่ถูกต้องมาเป็นเนื้อหาสื่อสารแบบผิดๆ ถูกๆ ออกไป ก็เพียงเพื่อหสกินกับการขายข้อมูลกับคนไม่รู้ เรื่อราวเชิงปนะวัติจึงถูกบิดเบือนไปเรื่อยตามจินตนาการของคนเล่า เล่าผิดเล่าถูกก็ไม่สนใจ เพียงแค่ให้ผู้ตามไปเที่ยวด้วยพอใจในกาคเล่า เขาก็โอเคแล้ว เพราะมีรายได้จากอาชีพเล่าเรื่อง

    • @kimmykung33
      @kimmykung33 2 หลายเดือนก่อน

      พบรูปสลักพระนารายณ์ที่ศรีเทพ รวมทั้งสุริยะเทพ

    • @user-dp4qo3yo4i
      @user-dp4qo3yo4i 2 หลายเดือนก่อน

      @@kimmykung33 พบอยู่แล้วครับ เพราะทั้งพุทธกำมะลออโศกมหาราชนิกายมหายานก็พบ ทั้งพระนารายณ์ก็พบ รวมทั้งสุริยเทพก็พบ เพราะทั้งหมดมาจากอินเดียผู้รุกราน ซึ่งมันสอดคล้องกับการพบภาพแกะสลักพระพุทธเจ้ามหายาน พระนารายณ์ และพระศิวะ ในถ้ำวัดพระโพธิสัตว์ จังหวัดสระบุรี นั่นไม่ใช่พระพุทธเจ้าไปโปรดพระนารายณ์กับพระศิวะ แต่นั่นคือกลุ่มคนอินเดียเจรจากันในการยึดครองแผ่ดินสยาม ทั้งดินแดนและจิตวิญญาน ดังนั้นที่ศรีเทพย่อมพบทั้งคาถาเยธรรมมา ที่มีเนื้อหาเดียวกับธรรมจักรกัปปวัตนสูตร และธรรมจักรที่มีกงซี่ล้อมากกว่าแปดซี่ ซึ่งไม่มีนัยแห่งหัวในของธรรมจักรเลย นั่นคือการเคลมเพื่อยึดทั้งแผ่นดินและจิตวิญญานของคนสยาม

    • @AKN6671
      @AKN6671 2 หลายเดือนก่อน +4

      คุณดูถูกอาชีพนักวิชาการเกินไป

    • @user-dp4qo3yo4i
      @user-dp4qo3yo4i 2 หลายเดือนก่อน

      @@AKN6671 นักวิชาการฝ่ายอวยโจรฝรั่งก็ประกอบอาชีพขายจิตวิญญาน จนจะทำให้คนไทยไม่รู้จักตัวตนของตนเอง

    • @user-dp4qo3yo4i
      @user-dp4qo3yo4i 2 หลายเดือนก่อน

      นักวิชิการที่เอาตัวหนังสือของยอร์จ เซเดย์ และเซอร์ อเล็กซานดอร์คันนิ่งแฮม โจรฝรั่งนักล่าอาณานิคม แล้วเขียนเรื่องผิดๆ ถูกๆ เพื่อชุบตัวเองเป็นผู้เชี่ยวชาญ ในการหลอกขายวัตถุโบราณที่ขโมยไป มาท่องเป็นนกแก้วนกขุนทอง กล่อมนักศึกษาทางประวัติศาสตร์แบบถูกๆ ผิดๆ จนคนไทยแทบจะไม่รู้จักรากเหง้าของตัวเอง ค้นหาตัวเองทางประวัติศาสตร์ไม่เจอ นักวิชาการพวกนี้ขายจิตวิญญานที่ไม่ยอมรับแม้แต่คนในท้องถิ่นบอกเล่า แล้วอ้างไม่มีหลักฐานโดยไม่ค้นหา แต่ก็เอาตัวอักษรที่โจรขโมยเขียนมาอ้างเป็นสำคัญ พอพูดมากๆ เข้าก็ยึดว่าสิ่งที่พูดมานั้นถูกต้อง ของคนอื่นผิด เพราะยอมรับไม่ได้ที่ตนเองพูดโกหกมานาน ด้วยเกียรติของความเป็นนักวิชาการค้ำคอ

  • @Blackliprim
    @Blackliprim 2 หลายเดือนก่อน +6

    อยากให้ทำคลิปราชวงศ์อยุธยาตั้งแต่ต้นจนจบค่ะ ชอบเสียงบรรยาย

  • @SUMATEKSHOW
    @SUMATEKSHOW 2 หลายเดือนก่อน +9

    การซ่อมแซม ปรับปรุง​ แก้ไขเป็นเรื่องข้อสนธิสัญญา​โบราณสถานครับ ถ้าสืบค้นหรือเรียนรู้ ทำให้ทราบว่าการบูรณะ ถ้าไม่มีของเก่าหรือชิ้นส่วนชำรุด ต้องตกแต่งหรือแก้ไข เขาไม่ให้ทำซ้ำเลียนแบบของเดิม เพื่อให้รู้อันไหนของเก่า อันไหนของใหม่ ผมทราบเรื่องนี้ตอนไปชมปิรามิด​ชาวแอซเท็ก มายา ที่เม็กซิโก​ครับ
    ส่วนการควบคุมกัมพูชา เป็นผู้เชี่ยวชาญจากต่างประเทศครับ และคนกัมพูชา​ไม่ใช่คน"เขมร" คำนี้คนไทยเรียก เขาเรียกตัวเองว่า"ขแมร์"ครับ
    เมื่อพันกว่าปีไม่มีไทย ไม่มีกัมพูชา​ มีแต่อินทรปุระ มหิทรปุระ ยโสธรปุระ
    ถ้าตามทฤษฏี​คนชมพูทวีปแล่นเรือตามลมขึ้นฝั่งแต่งงานกับชนพื้นเมือง หลักฐานหาได้จากจารึกพิพิธภัณฑ์​ ไทย-กัมพูชา​-สปป.ลาว ถ้าอ่านจารึกออกนะครับ

  • @SUMATEKSHOW
    @SUMATEKSHOW 2 หลายเดือนก่อน +11

    ดูจบ2รอบประวัติศาสตร์นอกตำรา พวกท่านยอดเยี่ยมมาก นับถือด้วยใจ มันส์มาก เหตุและผล ตรงไปตรงมาสมเหตุสมผล คงต้องดูอีกหลายรอบทำความเข้าใจ นี่คือคนโบราณจริงๆที่เขาสร้างศิลปะ เป็นรัฐโยบายการปกครอง ผลงานท่านยอดเยี่ยมมาก👍👏👏👏
    ชอบมาก.... ปัญญา​เกิด
    "ความดูถูก​ดูแคลน​เหยียดหยาม​คนอื่น
    ไม่ได้ทำให้เราดูสูงขึ้นเลย
    ในทางกลับกันอาจจะทำให้จิตใจเราต่ำลงกว่าเดิมด้วยซ้ำไป"
    #​ถ้าเรามองคนด้วยความเป็นคน จะเข้าความเป็นคนเหมือนกัน เราผ่านอะไรมา เขาผ่านอะไรมา จะได้ไม่เบาปัญญา​และเห็นใจเพื่อนร่วมโลกมากกว่า​โลภโมโทสัน​เห็นแก่ตัว

  • @dearfillings8869
    @dearfillings8869 2 หลายเดือนก่อน +12

    เห็นคลิปก็รีบกดเข้ามาดู
    ขอบคุณอาจารย์วรณัย อาจารย์อดิศักดิ์และทีมงานด้วยนะครับที่พามาทัศนศึกษา

    • @chaiyawatsripa2934
      @chaiyawatsripa2934 2 หลายเดือนก่อน

      ชอบมากๆช่องนี้ดูแล้วได้ความรู้จริงๆ

  • @kittimaattakit9229
    @kittimaattakit9229 2 หลายเดือนก่อน +7

    ขอบคุณสำหรับคลิปนี้...ได้ความรู้มากเลยค่ะ...เคยมีโอกาสไปเยือน กัมพูชา ร่วมกับคณะโบราณคดี...ปลายปี 2565 ชอบโบราณสถานและประวัติศาสตร์ของอารยะ
    .
    อยากให้ประวัติศาสตร์นอกตำรา...พาไปชม "ปราสาทเบ็งเมเลีย"...ค่ะ

  • @zurazakut-sa4107
    @zurazakut-sa4107 2 หลายเดือนก่อน +10

    เคยสงสัยมานานตั้งแต่เป็นเด็ก กับคำว่า "นครธม" ว่าทำไมถึงสะกดด้วย ธ.ธง แม้โดยส่วนตัวจะรู้ภาษาเขมรพอประมาณเพราะเป็นลูกหลานชาวสุรินทร์ แต่ก็แอบแย้งในใจมาตลอดว่า คำว่า"ธม" อาจแค่บังเอิญพ้องเสียงกับคำว่า "ทม" ที่แปลว่าใหญ่ในภาษาเขมร(บรมทม-เบ้อเริ่มเทิ่ม) ด้วยความที่เป็นเมืองหลวงที่สร้างในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่7 ผู้ทรงศรัทธาในศาสนาพุทธ(มหายาน) ต่างจากกษัตริย์องค์อื่นๆที่นับถือฮินดู เห็นได้จากปราสาทที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในเมืองแห่งนี้อย่าง"ปราสาทบายน"อันเป็นศาสนสถานที่สร้างตามอุดมคติทางพระพุทธศาสนาและนับถือพระโพธิสัตว์ มิใช่พระศิวะหรือพระวิษณุเหมือนศาสนถานแบบฮินดู ดังนั้นชื่อเมือง"นครธม" ที่จริงมันอาจจะเป็นเป็น "นครธมฺ" อันหมายความว่า"เมืองแห่งธรรม(ะ) โดยอาจจะ(เคย)มีเครื่องหมายใต้ม.ม้า (ก่อนที่จุดเล็กๆนั้นอาจเลือนรางไปตามกาลเวลา-หรือ-ถูกจงใจ"ละ"จุดนี้ไป) เมืองหลวงอันยิ่งใหญ่ขนาดนี้ไม่น่าจะแปลทื่อๆว่า"เมืองใหญ่" ------- ก็เป็นได้

    • @poodpad2525
      @poodpad2525 2 หลายเดือนก่อน +2

      ถูกต้อง นครวัด และ ธรรม ที่เขียน ธม ไม่ใช่ ธม หรือ ทม แต่จุด ใต้ ม การสกัดหินไม่ง่าย คนเลยตีความหมายผิด

    • @mechairungnaphawet7794
      @mechairungnaphawet7794 2 หลายเดือนก่อน +3

      เป็นการใช้ความหมายที่ผิดครับ และใช้ต่อๆกันมาโดยไม่แก้ไข ธม จริงๆ ก็คือคำเรียกศิลปะแบบพระปรางค์(ไทย) แต่ทางขอมจะเรียกพระธม มีเขียนไว้ชัดเจนในจารึกวัดศรีชุม(กรอมหมายถึงพวกพรามณ์ ไม่ใช้เชื้อชาติ ยุคนั้นไม่มีเชื้อชาตินะ มีแค่ ชนชั้น วรรณะ ความเชื่อ ศาสนา) เพราะนั้น นครธม จึงเป็นนครที่เต็มไปด้วยพระปรางค์ เหมือนทะเลเจดีย์ที่พม่าครับ ไม่ใช่นครใหญ่ และลักษณะเมืองก็เป็นแบบนั้น คือมีพระปรางค์แบบบายนเต็มไปหมด

    • @Myni813
      @Myni813 2 หลายเดือนก่อน +1

      อักษรไทยกับอักษรเขมรมีสัมพันธ์กันและทุกตัวจะเทียบกันได้ ซึ่ง ធ=ธ และธมในภาษาเขมร ធំ
      เวลาไทยเอาไปเขียนให้ออกเสียงว่าธมก็ต้องธ ธงนั้นและ ไม่มีอะไรเกี่ยวกับธรรมะ😂

    • @nuttybean5134
      @nuttybean5134 วันที่ผ่านมา

      นครธรรม ทำให้ นึกแบบนครแห่งธรรม พระเจ้าชัยวรมันที่7 ทรงศรัทธาพระพุทธศาสนามาก ด้านในเหมือนเต็มไปด้วยพุทธศาสนามหายาน ท่านอาจจะปรารถนาพุทธภูมิ ไม่แปลกที่จะสร้างนครแห่งธรรมขึ้นมา อะไรที่ออกเสียงคล้ายแนวไทยใครจะเชื่อ😂❤ ชื่อก็เหมือนนะชัยวรมัน ไชยาวรมัน ตระกูลที่มาจากไชยา ให้เดาไชยาอยู่ไหน จริงประวัติศาสตร์ตามนักประวัติศาสตร์ใช่ว่าจะถูกยังต่ออีก แต่มันก็จะเลือนหายตามไตรลักษณ์😂❤

    • @Myni813
      @Myni813 วันที่ผ่านมา

      @@nuttybean5134 ธมคือธม ธรรมคืธรรม แต่ถ้าอยากเชื่อแบบไทยก็ได้ เพราะวิชาประวัติศาสตร์ไทยเขียนเอง เรียนเอง เชื่อเองอยู่ดี😂🤣

  • @13master29
    @13master29 2 หลายเดือนก่อน +1

    เปิดฟังตอนทำงานไปดูไปฟังไป ดูแล้วดูอีกซ้ำแทบทุกคลิป คลิปล่ะหลายๆรอบ แล้วไปศึกษาต่อ ขอชื่นชมทีมงานและผู้บริหารทุกท่านครับ🙏🏻🙏🏻🙏🏻♥️♥️♥️#ทิมคุณพระช่วย

  • @ambition6667
    @ambition6667 2 หลายเดือนก่อน +4

    อยากไปแบบนี้ค่ะ น่าจะเปิดทัวร์ให้ลงชื่อไปด้วยได้จะดีมากค่ะ

    • @user-qr7yr9yv4f
      @user-qr7yr9yv4f  2 หลายเดือนก่อน

      ติดตามข่าวสาร เร็วนี้ค่ะ

  • @SUMATEKSHOW
    @SUMATEKSHOW 2 หลายเดือนก่อน +4

    ถ้าตามที่นักสำรวจต่างชาติ โดยเฉพาะ​ฝรั่งเศส​ หลักฐานการพบปราสาท ยุคสมัยล่าอาณานิคมปราสาทหิน(น่าจะหมายถึงบ้านตามไฟด้วย)​ ในเขตของ​กัมพูชามีเป็นพันกว่าที่ ที่ได้รับการบูรณะและแก้ไขเฉพาะที่สำคัญ ศูนย์กลาง
    แม้จะมีอุปสรรค​จากสงครามการเมือง การครอบงำจากชาติอำนาจต่างๆ ถ้าจะรอคนของเขาทำเองหรือสร้างใหม่ ก็คงยาก อีกประเด็น ปราสาทในกัมพูชา บอกถึงพัฒนาการจากยุคสู่ยุค ศิลปะ วรรณคดี​ เศรษฐศาสตร์​ รัฐประศาสนศาสตร์​ ความเชื่อการเมืองการปกครอง​ นี่สำหรับผู้ทรงปัญญา​ไปเพื่อศึกษา​หาความรู้ ในep.แรกผมจึงยินดีกับคณะที่ได้ไปเพราะ คนในสังคมปัจจุบัน​ไปศึกษาคนในอีกสังคม โยงไปถึงความเข้าใจความเป็น​คนในยุคโบราณ​ ว่ามีวิวัฒนาการ​ อัจฉริยะ​ ความรู้พัฒนา​มาได้อย่างไร เป็นนักวิทย์เหมือน ชาลส์ ดาร์วินเจ้าของทฤษฏี​วิวัฒนาการ​สมัยใหม่ ไม่แนใน40ชีวิตอาจจะมี เลโอนาร์โด ดา วินชี ที่ค้นพบโค้ดลับไขรหัส ดาวินชีโค้ด ก็ได้
    นี่แหละ การได้เห็นจริง สมผัสจริง ของผู้ทรงปัญญา​ความสมเหตุสมผล​ตรงไปตรงมา​ด้วยหลักการ​เหตุแลผล นอกคอกไม่นอกกรอบ แห่งประวัติศาสตร์​นอกตำรา​ พวกคุณเยี่ยมมาก ทำปัญญา​ให้หนักแน่น ไม่เบาปัญญา​ด้วยอคติ👍

  • @13master29
    @13master29 2 หลายเดือนก่อน +1

    เรื่องข้อมูลสุดยอดอยู่แล้วครับ ขอชื่นชมเพลงประกอบในทุกๆตอนครับ ได้อารมณ์ได้บรรยากาศมากๆ

  • @guitarthongyaem7656
    @guitarthongyaem7656 2 หลายเดือนก่อน +5

    อยากให้ทำเทวรูปGolden boy ,เทวรูปสำริดสระกำแพงใหญ่ครับ

  • @AdamSiamnew
    @AdamSiamnew 2 หลายเดือนก่อน +5

    นักประวัติศาสตร์ระบุบว่า อโยธยาคือเมืองเดิม(เมืองเก่าก่อนย้ายมาเกาะเมืองคืออยุธยา) ผมสงสัยว่า อโยธยาคือชื่อเดียวกันกับอยุธยา แต่เรียกต่างกัน นาที่ 10.50 แสดงว่านักประวัติศาสตร์ที่ระบุบว่าอโยธาคือเมืองเดิมไม่ใช่ อย่างนั้นหรือครับ.

  • @iamwhoiam1554
    @iamwhoiam1554 2 หลายเดือนก่อน +16

    golden boy เป็นศิลปะพิมาย ไม่ใช่บาปวน มีความต่างกัน

  • @sasilekha
    @sasilekha 2 หลายเดือนก่อน +3

    สนุกมากค่ะ

  • @arthitsuwanvigit6557
    @arthitsuwanvigit6557 2 หลายเดือนก่อน +5

    ทำให้ได้รับประโยชน์มากๆ😊❤

  • @jp7cr729
    @jp7cr729 2 หลายเดือนก่อน +4

    ชอบมากคลิปยาวๆๆ❤

  • @noommeawmeaw9239
    @noommeawmeaw9239 2 หลายเดือนก่อน +5

    ภาพสลักหินเป็นของดั้งเดิม หรือซ่อมทำขึ้นใหม่

  • @tianmemee3398
    @tianmemee3398 2 หลายเดือนก่อน +6

    อยากเคลียร์งานหาเวลาไปทัวร์กับรายการสักทริปจังเลยค่ะ ได้เที่ยวได้ความรู้

  • @user-bz5kr9fz7w
    @user-bz5kr9fz7w 2 หลายเดือนก่อน +2

    ขอบคุณมากครับอาจารย์ ติดตามตลอดครับ

  • @samsungmanmobile6475
    @samsungmanmobile6475 2 หลายเดือนก่อน +3

    ขอบคุณครับทีมงาน

  • @user-sf8rm9hc8b
    @user-sf8rm9hc8b 2 หลายเดือนก่อน +4

    ดู ฟัง ไม่ต่อเนื่อง สับสนไป..บรรยาย..ดนตรี..

  • @user-apiromsomjai
    @user-apiromsomjai 2 หลายเดือนก่อน +4

    ได้ความรู้มากมาย..ต้องวางแผนตามรอย..

  • @dekchaiyaphum1088
    @dekchaiyaphum1088 2 หลายเดือนก่อน +3

    ชอบรายการนี้มากจร้า

  • @user-eh8ol9zd6p
    @user-eh8ol9zd6p 2 หลายเดือนก่อน +4

    อยากไปด้วยจัง🎉🎉🎉

  • @user-zh2jn9un1l
    @user-zh2jn9un1l 2 หลายเดือนก่อน +3

    ติดตามตลอดครับ

  • @seksanseksan5275
    @seksanseksan5275 2 หลายเดือนก่อน +4

    อ เก่งมาก สุดยอดเลยยยย

  • @oeunok8308
    @oeunok8308 2 หลายเดือนก่อน +3

    ฟังแล้วรู้สึกเพลินครับ

  • @artitmunghamanee6308
    @artitmunghamanee6308 2 หลายเดือนก่อน +5

    ขอบคุณมากครับ

  • @nunnun26
    @nunnun26 2 หลายเดือนก่อน +3

    ❤❤❤สุดยอดมาก,,ช่องนี้,,,ขอปรบมือรัวๆๆๆๆๆๆๆๆๆ🎉🎉🎉🎉🎉🎉🎉🎉

  • @vivotrue9663
    @vivotrue9663 2 หลายเดือนก่อน +8

    อยากไปแบบนี้จัง ได้ความรู้ด้วย😊

  • @oppoooppoo9546
    @oppoooppoo9546 2 หลายเดือนก่อน +4

    สุดยอด สาระดีมากครับ
    👍👍

  • @orachoonhnagaviroj2560
    @orachoonhnagaviroj2560 2 หลายเดือนก่อน +2

    รอชมตอนต่อไปครับ

  • @lumpao
    @lumpao 2 หลายเดือนก่อน +3

    ภาพรวม อาจารย์อธิบายได้มีเหตุผลมากครับ น่านำไปคิดพิจารณาต่อ

  • @user-wt6ml4tt2n
    @user-wt6ml4tt2n 2 หลายเดือนก่อน +4

    สวยมากกกกครับ

  • @sobarxr._7500
    @sobarxr._7500 2 หลายเดือนก่อน +3

    ชอบมาก

  • @happyphone797
    @happyphone797 2 หลายเดือนก่อน +4

    ขอบคุณทีมงานมากๆครับ

  • @user-xm6od3ix4p
    @user-xm6od3ix4p 2 หลายเดือนก่อน +3

    ได้ความรู้ดี

  • @chenlove8576
    @chenlove8576 2 หลายเดือนก่อน +8

    ខេត្តសៀមរាបជាគោលដៅទេសចរ ជុំវិញពិភពលោក និងមានភ្លៀវទេសចរ ថៃជាច្រើនដែលមកទស្សនាប្រាសាទផ្សេងៗនៅតំបន់អង្គរ សូមអរគុណសម្រាប់ការផ្សព្វផ្សាយវីដេអូមានប្រយោជន៍ និង ចំណេះដឹងជាច្រើនសម្រប់មនុស្សជាតិ❤

  • @user-jj7ly2qm3r
    @user-jj7ly2qm3r 2 หลายเดือนก่อน +5

    ผมอยากฟังดูเมืองชากังราว.. กำแพงเพชรครับ

  • @MaHaDeF
    @MaHaDeF 2 หลายเดือนก่อน +4

    ผมชอบมากเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ สมัยเรียนชอบมากวิชาประวัติศาสตร์

  • @yutazwajaz2933
    @yutazwajaz2933 2 หลายเดือนก่อน +2

    อีกอย่างรายการโคตรคุณภาพเลยครับ สุดยอดมาก

  • @eimmybb_five-o7899
    @eimmybb_five-o7899 2 หลายเดือนก่อน +5

    เยี่ยมเลยคร้าบ❤❤❤❤❤❤❤

  • @phimvattphimvatt4463
    @phimvattphimvatt4463 2 หลายเดือนก่อน +2

    🎉🎉🎉🎉ยอดเยี่ยมมากค่ะ

  • @PenAek31
    @PenAek31 2 หลายเดือนก่อน +3

    ขอบคุณความรู้ดีๆครับ 🙏🙏🙏

  • @user-pm2om2lw5j
    @user-pm2om2lw5j หลายเดือนก่อน

    สวยงามสุด

  • @user-dm7is9ny1r
    @user-dm7is9ny1r 2 หลายเดือนก่อน +1

    ชอบมากครับ

  • @ZillaChannel
    @ZillaChannel 2 หลายเดือนก่อน +12

    ขอบคุณครับแต่พอดูถึงตอนอาจารย์คนนี้อธิบายเรื่องอโยธยากับอยุธยาก็รำคาญ อัตราแกสูง อยู่ดีๆก็ไปดูถูกนักวิชาการคนอื่นๆ ทั้งๆที่ตัวเองก็ไม่ใช่นักประวัติศาสตร์สักหน่อยมีความเห็นอะไรก็ว่าไปสิ คนดูคนฟ้งเค้าตัดสินเอง

    • @hilatchikkakul8980
      @hilatchikkakul8980 หลายเดือนก่อน +1

      มันไม่ใช่การดูถูกครับ ถ้าจะคุยแบบนักวิชาการ เขาไม่ถือกันหรอก มีการเห็นด้วย หรือไม่เห็นด้วยกับนักวิชาการคนอื่นๆ เป็นเรื่องปกติ เพราะเรายึดเอาความจริง ไม่ใช่ยึดตัวบุคคลครับ
      ที่แกเชื่อว่า อโยธยา ไม่น่าจะมีจริง แกก็สำทับด้วยเหตุผล ว่ายังไม่เจอสิ่งก่อสร้างหรือหลักฐานทางวัฒนธรรมใดที่เก่าไปกว่าอยุธยา มีแค่พวกเครื่องถ้วยจีนสมัยหยวน สมัยซ่ง ซึ่งมันเป็นปกติของการตั้งบ้านเมืองก่อนหน้าอยุธยาอยู่แล้ว เป็นเมืองเล็กๆ ซึ่งไม่ได้ชี้ให้เห็นได้ว่าเป็นเมืองใหญ่อย่างอโยธยา ที่นักวิชาการบางคนเชื่อ
      ทั้งหมด มันก็แค่ว่ากันด้วยหลักฐาน เหตุผลครับ ไม่สนใจเรื่องดูถูกคนอื่นหรือไม่ (ซึ่งฟังจริงๆ ก็ไม่ได้พูดดูถูกใครเลย) การที่คุณยกข้อกล่าวอ้างมา ก็ควรต้องอธิบายตามด้วยเหตุผล ว่าทำไมถึงเชื่อแบบนั้น ทั้งฝั่งที่เชื่อว่ามีอโยธยา ก็ยกเหตุผลมาอธิบาย ฝั่งที่ไม่เชื่อว่ามีอโยธยา ก็ยกเหตุผลมาอธิบาย คนที่ฟัง ก็ตัดสินกันเองตามเหตุผล เชื่อกันเองตามเหตุผล
      บางทีเราอาจยึดติดตัวบุคคลมากไป เกรงว่าพูดแย้งกับคนนั้น แล้วจะหมายถึงไปดูถูกเขา หรือไม่เคารพเขา แต่แท้จริงในทางวิชาการ เขาไม่สนใจเรื่องพวกนี้เท่าไหร่เลยครับ มันไม่ได้เป็นสาระเลย ความรู้ต่างหากที่สำคัญ มันก็ช่วยกันคิด ซึ่งความคิดมันมีแตกต่างกันอยู่แล้ว

    • @user-bj2fh4qy5q
      @user-bj2fh4qy5q หลายเดือนก่อน

      ❤นักวิชาเดามากกว่า เพี้ยน

    • @hilatchikkakul8980
      @hilatchikkakul8980 หลายเดือนก่อน

      @@user-bj2fh4qy5q ทุกคนก็เดาแหละครับ แต่ขึ้นอยู่กับว่า เดาบนพื้นฐานของหลักฐานมากน้อยแค่ไหน ซึ่งสิ่งที่เขาพูดในคลิปนี้ ก็อธิบายว่ามาจากหลักฐานอะไรบ้าง

    • @user-bj2fh4qy5q
      @user-bj2fh4qy5q หลายเดือนก่อน

      @@hilatchikkakul8980 คือแค่คำอธิบายก็ยังว่าอยุธยาไม่น่าจะมิจริง ก็ดูออกถึงว่าคนอธิบายมีความคิดประมาณนั้น ไม่คิดว่าเขาพัฒนามาขนาดไหน ไม่ใช่อยู่ๆโผล่ขึ้น มาเลย พระเพณี วัฒนะที่สวยงาม ไม่ใช่ว่าจะสร้างในบัดดล ทุกวันนี้ ไม่ใช่สื่อพูดอะไรใครจะเชื่อหมด บางคนพยายามโน้มน้าวให้คนอื่นตามที่ตัวเองคิด คนดูคนฟังเขาคิดเป็นอยู่นะ

    • @hilatchikkakul8980
      @hilatchikkakul8980 หลายเดือนก่อน

      @@user-bj2fh4qy5q ก็ใช่ไงครับ คนอธิบายเขามีความคิดว่า อโยธยาไม่น่าจะมีจริง ก็ถูกแล้วไง นั่นคือความคิดของคนพูด
      ส่วนเรื่องวัฒนธรรม ประเพณี มันไม่ได้อยู่ๆจะโผล่มาอยู่แล้วครับ แต่มันมีคำอธิบายอื่น ที่ไม่จำเป็นต้องมีอโยธยาก็ได้ เช่น การเคลื่อนย้ายของคนที่มีวัฒนธรรมพวกนี้อยู่นแล้ว เข้ามาตั้งบ้านเมืองอยุธยาตรงนี้ มันก็อธิบายได้
      และคนในพื้นที่เดิมก็มี แต่ไม่น่าจะเป็นเมืองใหญ่ จากหลักฐานที่พบ คนพูดเขาจึงโน้มไปทางไม่เชื่อว่ามีอโยธยา
      แต่ละคนเขาก็มีความคิดของเขา คนฟังก็ตัดสินกันเองสิ

  • @sompongmoan5163
    @sompongmoan5163 2 หลายเดือนก่อน +4

    😂 ขอบคุณอาจารย์และทีมงานทุกท่าน ที่ช่วยเพิ่มเติมความรู้ให้มากยิ่ง จะรอชมติดตามตอนต่อไปด้วยใจระทึก ครับ😂

  • @nttk.5861
    @nttk.5861 2 หลายเดือนก่อน +2

    อยากไปเที่ยวกับรายการแบบนี้บ้าง

  • @jatuponbomb6058
    @jatuponbomb6058 2 หลายเดือนก่อน +3

    อยากไปด้วยเลยครับ

  • @TK_Khanapos
    @TK_Khanapos หลายเดือนก่อน

    ตื่นตาตื่นใจมากครับ ไม่มีความรู้ แต่เห็นหมู่ปราสาทเก่าๆ แล้วมีความสุขจัง..

  • @PPM-fi2er
    @PPM-fi2er 2 หลายเดือนก่อน +2

    จุใจเต็มๆ ไปเลยครับ ตอนนี้ ครับผม

  • @tyboonyong
    @tyboonyong 2 หลายเดือนก่อน +2

    ขอบคุณครับ ชอบมากๆครับ

    • @user-qr7yr9yv4f
      @user-qr7yr9yv4f  2 หลายเดือนก่อน

      ขอบพระคุณนะคะ

  • @user-ru7re4pg8n
    @user-ru7re4pg8n 2 หลายเดือนก่อน +3

    ทรงคุณค่ามากครับ

  • @tshgame4359
    @tshgame4359 2 หลายเดือนก่อน +3

    อยากไปร่วมด้วยมาก แต่ไม่มีเวลาอย่างน้อยตอนได้ดูก็ได้ความรู้สึกว่าไปด้วยผมคนนึงวัยรุ่นแต่ชอบเรื่องพวกนี้มากขอบคุณทีมงานทุกๆท่านเลยครับให้ความรู้ร้ากเหง้าและเพื่อนบ้านไกล้เคียงมีคุณค่าจริงๆ

  • @kruaum8774
    @kruaum8774 2 หลายเดือนก่อน +2

    เที่ยวกับรายการดีอย่าง ไม่ร้อนดีจ้า

  • @user-fm9zn2mn3d
    @user-fm9zn2mn3d 2 หลายเดือนก่อน +1

    เพลินจิตร

  • @joobcti
    @joobcti 2 หลายเดือนก่อน +3

    สวัสดีครับ ติดตามครับ

  • @chafuby3202
    @chafuby3202 หลายเดือนก่อน +1

    ดีที่เขาไม่ราดยางหรือคอนกรีตล้อมรอบต้นไม้เลย ทำให้มันเจริญและสูงใหญ่ สมเป็นโบราณสถาน ของเราตรงข้ามหมด

  • @user-jx7cb2xr9c
    @user-jx7cb2xr9c 2 หลายเดือนก่อน +2

    ยากไปมากๆค่ะ ยากไปเห็นกับตา

  • @katepcn7289
    @katepcn7289 2 หลายเดือนก่อน +6

    ขอบคุณค่ะ ได้ความรู้ดีมาก เหมือน สารคดีชุด "The Lost Empire" เกิดอาการเดจาวูเลยค่ะ คือเคยฝัน ได้ยินเสียงผู้หญิงสูงวัย มีอำนาจ พูดว่า "รู้ตัวหรือไม่ว่าเราคือใคร " ก็ตอบงงๆ ว่าไม่รู้ แล้วหนูคือใคร ท่านก็ตอบว่า "คือทรรศิกา วิภู อยู่นครธม เป็นชายาคู่บารมีพระเจ้าธมบุรี มีพี่ชายปกครองนครวัด" ประมาณว่าต่อมา 2 เมืองนี้ขัดแย้งความเชื่อเรื่องศาสนา นครธมนับถือพุทธมหายาน พระโพธิสัตว์ เน้นเมตตา ส่วนนครวัดนับถือศิวะลึงค์พึ่งคุณไสย์ เจ้าลัทธิมีดาบอาคมสะกดผีขอมพันปีสิง ชื่อพระขรรค์ชัยศรี จะข่มขืนก่อนฆ่าผู้หญิงบริสุทธิ์เวลาบวงสรวงบูชาขอนั่นนี่ เลยรบฆ่ากันนองเลือดที่ปราสาทพระขรรค์ นครธมชนะ จึงสะกดขังวิญญาณผีขอมที่ถูกสะกดสิงดาบพระขรรค์ชัยศรีไว้ในน่าจะเจดีย์ทรงลังกานี้ ก็ไม่รู้ว่า จะใช่ พระขรรค์ชัยศรีเดียวกับที่ มรว.คึกฤทธิ์เขียนเล่า ในหนังสือ ชื่อ "โครงกระดูกในตู้" ว่า ร.1 ได้จากอาจารย์เขมรผู้รอบรู้คุณไสย์ที่ท่านเชื่อถือมาก ให้ไว้คุ้มครองตระกูลมาจนทุกวันนี้ 1 ในของสำคัญที่ใช้ประกอบพิธีฉัตรมงคล ตอนกษัตริย์ราชวงศ์ร.1 ขึ้นครองราชย์ค่ะ บังเอิญตัวเองเกิดวันฉัตรมงคลของ ร.9 เลยวินาทีแรกที่ลืมตาดูโลก ใน ปทท ก็ได้พบ ผีขอมพันปีที่สิงในพระขรรค์ชัยศรี ซึ่งคงยังไม่ได้ผุดได้เกิด จำเราได้และยังแค้นเราสุดๆค่ะ😢

    • @gnosnob4629
      @gnosnob4629 2 หลายเดือนก่อน +1

      นครวัดกับนครธมเมืองเดียวกัน นครวัดนับถือพระวิษณุ

    • @katepcn7289
      @katepcn7289 2 หลายเดือนก่อน +1

      @@gnosnob4629 เหตุการณ์อาจจะอยู่ในช่วงเวลาที่ไม่ได้นับถือพระวิษณุ เพราะการนัยถือศาสนาของเค้าเปลี่ยนไปมา ตามนโยบายกษัตริย์ คือเดจาวู ระลึกช่าติจำความโหดร้ายสงครามนี้เกิดตอนดูภาพยนตร์เรื่อง Killing Fields (ทุ่งสังหาร) ส่วนพระขรรค์ก็ตอนอ่านหนังสือ "โครงกระดูกในตู้" ที่ มรว.ตึกฤทธิ์เล่าว่าตอนนำพระขรรค์ชัยศรีเข้าประตูพระบรมมหาราชวังครั้งแรกเกิดปาฏิหาริย์ ฟ้าผ่าหลายประตู ค่ะ

    • @AKN6671
      @AKN6671 2 หลายเดือนก่อน

      ​@@katepcn7289 ลัทธินับถือพระศิวะสมัยนั้นไม่มีการบูชายัญครับ เคร่งครัดเรื่องการฆ่าแล้วเป็นบาปกว่าพุทธศาสนาอีกครับ และไม่มีความเชื่อเรื่องผี

    • @neerachapudna3545
      @neerachapudna3545 2 หลายเดือนก่อน

      ​@@katepcn7289....นครวัด หรือ บรมวิษณุโลก ... ไม่ใช่เมือง แต่เป็น ศาสนสถานค่ะ ครองนครวัดนี้...หมายถึงเป็นคนดูแลวัดหรอคะ 😅

    • @katepcn7289
      @katepcn7289 2 หลายเดือนก่อน +2

      @@neerachapudna3545 เคยดูสารคดีที่พวกฝรั่งสำรวจใหม่่ เล่าว่าพยซากเมืองขนาดใหญ่มากบริเวณนี้ค่ะ แต่ยังไม่ได้สำรวจต่อ น่าจะส่วนหนึ่งของคลิปชื่อ"การค้นพบใหม่เมืองพระนคร" ที่ฝรั่งสำรวจกลางปราสาทเกาะแกรฺ์ ะบว่านำคนตัวเล็กๆ (น่าตะส่วนบริสุทธิ์)ไปทำพิธีฆ่าบูชาเทพเจ้า ซึ่งคือลักษณะคล้ายท่อนไม้ อยู่ในกล่องอย่างดีฝังใต้แท่นบูชา

  • @user-pq8ni1ld1v
    @user-pq8ni1ld1v 2 หลายเดือนก่อน +6

    มีประโยชน์ ทำให้รู้อดีต ทึ่งในฝีมือช่างและทุกขั้นตอนการก่อสร้างอลังการมากครับ❤

  • @triplepwinner3189
    @triplepwinner3189 หลายเดือนก่อน +1

    จะมีทริปไปนครวัดอีกไหมคะ อยากไปมากกกก

  • @Mheelumyai
    @Mheelumyai 2 หลายเดือนก่อน +9

    สุดยอดด😊😊

  • @user-qw8or7iq2w
    @user-qw8or7iq2w 2 หลายเดือนก่อน +1

    3ปีไม่เคยทำไห้ผิดหวังเรย เรื่อง ประวัติศาตร์ ทำไปเรือยๆนะคับ รอชมๆ

  • @kimmykung33
    @kimmykung33 2 หลายเดือนก่อน +3

    มันมีหลายอย่างมาก ที่ถูกสร้างขึ้นใหม่ มีฝรั่งอัดวิดีโอไว้ตอนค้นพบนครวัด ไปถามคนแถวนั้นไม่มีใครรู้จักยักษ์

  • @krabaikarlekofficial
    @krabaikarlekofficial 2 หลายเดือนก่อน +4

    ดีจังเลย ได้รับความรู้ใหม่ๆที่ชัดเจนมากขึ้นครับ

  • @user-cd1kd8wk4o
    @user-cd1kd8wk4o 2 หลายเดือนก่อน +2

    อยากไห้รายการทำ ช่วงอาณาจักรศรีวิชัยจังครับ ประวัติศาสตร์มันพารวมทราวดีหมด

  • @doeverystory
    @doeverystory 2 หลายเดือนก่อน +2

    Buddha bless 🙏

  • @Wanchai-im7us
    @Wanchai-im7us 2 หลายเดือนก่อน +3

    ❤❤❤

  • @adulpu4630
    @adulpu4630 2 หลายเดือนก่อน +16

    อาจารย์ก็ว่าไป หาว่าทัพสยามมา
    กวาดต้อนเขมรไปสร้างอยุธยาอีก เป็นรัฐเขมรในอยุธยา

    • @user-wj1ri3rr7o
      @user-wj1ri3rr7o 2 หลายเดือนก่อน +4

      เอาแต่หลักความคิดตนเองเป็นหลัก ความคิดคนอื่นผิดหมด ฟังได้เพลินๆ

    • @tiam06
      @tiam06 2 หลายเดือนก่อน +1

      กวาดต้อนผู้คนไปเป็นทาสรับใช้ ทำนาให้กิน เป็นแรงงาน สอนให้เชื่อฟัง ทั้งการเมืองการปกครองแล้วส่งคนระดับผู้นำกลับมาครองเมืองเดิมเพื่อส่งสินทรัพย์เป็นบรรณาการให้อยุธยา เป็นดินแดนและ เป็นอาณานิคมของอยุธยา

    • @mrion447
      @mrion447 2 หลายเดือนก่อน

      เขาทำมาหากินในเขมร ต้องอวยเขมรซักหน่อย

    • @navaga413
      @navaga413 2 หลายเดือนก่อน

      กวาดต้อนชาวเขมรที่แพ้สงครามไปที่อยุธยาจะเป็นรัฐเขมรไปได้อย่างไร พูดไปเรื่อย ถ้าแบบนั้นพม่าก็เป็นรัฐอยุธยาสิ เพราะชาวอยุธยาถูกกวาดต้อนไปมากมาย

    • @Blackliprim
      @Blackliprim 2 หลายเดือนก่อน +2

      ถ้าไม่พูดแบบนั้นก็ทำงานในประเทศนี้ไม่ได้😂😂

  • @golfaiampalad603
    @golfaiampalad603 2 หลายเดือนก่อน +3

    รายการดีมาก ขอให้ทำต่อไปนะครับ ผมติดตามตลอด

  • @user-hg4sh9gr8s
    @user-hg4sh9gr8s 2 หลายเดือนก่อน +2

    ชอบเรื่องราวปราสาทขอมโบราน

  • @user-xj7lw8md9i
    @user-xj7lw8md9i 2 หลายเดือนก่อน +2

    สุดยอดสารคดี😊😊😊😊

  • @thgg8338
    @thgg8338 2 หลายเดือนก่อน +1

    37:06 อาจจะเป็น อ่างล้างเท้า อ่างอาบน้ำจากุชชี่

  • @user-hh2wn5oj9k
    @user-hh2wn5oj9k 2 หลายเดือนก่อน +5

    เคยไปเที่ยวนครธมเมื่อหลายปีมาแล้ว ตื่นตาตื่นใจกับสถาปัตยกรรม ปฏิมากรรม กับความรู้ประวัติศาสตร์แบบงู ๆ ปลาๆ ดูรายการตอนนี้ก็เลยต้องค้นภาพถ่ายเก่า ๆ ที่เคยถ่ายไว้ เพื่อทบทวนค่ะ ขอบคุณทีมงานมาก ๆ นะคะ

  • @Ktin-ku2wx
    @Ktin-ku2wx หลายเดือนก่อน +1

    มาทำรายการที่เมืองเชียงแสนโบราณบ้างวัดร้างคือเวียงกำแพงเมืองน่าจะสมบูรณ์ที่สุดมีรถรางพาชมรอบกำแพงเมืองโบราณเมืองโยนกนครอ.เชียงแสนจ.เชียงราย

  • @good1809
    @good1809 2 หลายเดือนก่อน +6

    เข้าไปภายใน อย่าไปภายในโบราณสถานคนเดียว จะมีคนทำแบบเนียนพาชม ไกด์ดูๆก็ไม่น่าใช่ ระวังทรัพย์ด้วย ที่ภายในเปลี่ยวคน

  • @Babirosshaman
    @Babirosshaman หลายเดือนก่อน +1

    เมืองอินทรปัตคือเมืองที่5พี่น้องปาณฑพสร้างโดยรากศตเป็นสถาปนิค มีพระอินทร์เป็นคนช่วยด้วย หลีกหนีภัยทางการเมืองการเล่นสกาของยุติฐิทีระระหว่างทุรโยธ

  • @user-qw6mt3cu8e
    @user-qw6mt3cu8e 2 หลายเดือนก่อน +2

    อ คนนี้เก่ง

  • @user-qd5ll5bl6q
    @user-qd5ll5bl6q 2 หลายเดือนก่อน +1

    คิดให้ดีนะครับ การเดินทางสมัยนั้นมันไม่ง่าย จะไปดูและมาสร้างบ้านคนอื่น ผมคนหนึ่งไม่ทำแน่น

  • @user-sc4iz8ue3b
    @user-sc4iz8ue3b 2 หลายเดือนก่อน +1

    ทริปหน้า มีอีกไหมครับ อยากไป

    • @user-qr7yr9yv4f
      @user-qr7yr9yv4f  2 หลายเดือนก่อน

      รอตามข่าวสารนะคะ

  • @user-nk2mm4ro4l
    @user-nk2mm4ro4l 2 หลายเดือนก่อน +2

  • @pangtanpitcha2701
    @pangtanpitcha2701 2 หลายเดือนก่อน +3

    ลึกมาก จึ้งมาก

  • @user-mp2kv3ej3l
    @user-mp2kv3ej3l 2 หลายเดือนก่อน +32

    เอาตรงๆ นะ อยากจะเชื่อนะครับ แต่มันเหมือนการคาดเดา

    • @MrChang14279
      @MrChang14279 2 หลายเดือนก่อน +4

      คุณมีความรู้เหรอ ไปบอกว่าเขาคาดเดาอ่ะ

    • @user-mp2kv3ej3l
      @user-mp2kv3ej3l 2 หลายเดือนก่อน +10

      @@MrChang14279 ตำราที่เขาเรียนมา เอามาจากไหน คนที่เขียนตำราเกิดทันคนในยุคนั้นเหรอ แล้วคนที่เขียนคนแรกแน่ใจเหรอว่าเขียนจากข้อมูลจริง หรือถูกบังคับให้บิดเบือนความจริง

    • @MrChang14279
      @MrChang14279 2 หลายเดือนก่อน

      @@user-mp2kv3ej3l ตำราที่เรียน หม่อมเจ้าสุภัทรดิษ ดิษกุล บิดาแห่งวิชาโบราณคดีไทย (ลูกกรมพระยาดำรง) เป็นคนเขียนหลักสูตรให้คณะโบราณคดี ศิลปากร และปัจจุบันเป็นหนังสือมาตรฐานประวัติศาสตร์ศิลปะไทยระดับมหาลัยให้กับทุกมหาลัยเรียน มช มข ราม จุฬา ธรรมศาสตร์ อ้างอิงจากหนังสืออาจารย์หม่อมเจ้าทั้งหมด ซึ่งอ้างอิงจากศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส ถ้าข้อมูลจากฝรั่งมันบิดเบือนจากสิ่งที่ค้นพบ ทั่วโลกจะให้การยอมรับได้อย่างไร (อย่าลืมว่าข้อมูลจากยอร์ช ถูกนำไปอ้างอิงเขียนตำราเรียน ไม่ใช่แค่ในยุโรป - อเมริกา ออสเตรเลีย จีน ญี่ปุ่น อินเดีย อินโดนีเซีย ยึดตามยอร์ชทั้งหมด) ถ้าฝรั่งมันบิดเบือน เจ้าไทยจะเอามาอ้างอิงเขียนเป็นตำราเรียนมาจนถึงทุกวันนี้ได้ไง? ทฤษฏีที่ฝรั่งเศสเขียน มันผ่านการพิสูจน์ด้วยทฤษฎีทางวิวัฒนาการศิลปะ รีเช็คกับจารึก และผ่านการตรวจอายุคาร์บอนและเทคโนโลยีอื่นๆมาทั้งหมด เพราะฉะนั้น ลักษณะของศิลปะ การเรียงยุคสมัยอันไหนเก่าอันไหนใหม่ ประติมาน ทุกอย่างมันผ่านการพิสูจน์ซ้ำๆมา 200-300 ปีแล้ว

    • @MrChang14279
      @MrChang14279 2 หลายเดือนก่อน

      @@user-mp2kv3ej3l ถ้าฝรั่งบิดเบือนความจริง มหาลัยในยุโรป ในอังกฤษ ฝรั่งเศส เขาจะมีชื่อเสียงระดับโลก นักวิทยาศาสตร์นักปรัชญาเอกของโลกเขาจะมีแค่ฝรั่งอย่างเดียวเหรอ ฝรั่งเขาสกัดองค์ความรู้มาเขียนหนังสือ เพื่อให้ตัวเองมีชื่อเสียง ใครจะบิดเบือนข้อมูลมาออกหนังสือเพื่อให้คนทั้งโลกมาแย้ง? คุณมองดูโลกปัจจุบัน การแพทย์ก็เอาหลักของฝรั่งมาใช้ คณิตศาสตร์วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี ก็หลักการของฝรั่ง แค่นี้ก็รู้แล้วว่าฝรั่งเวลาศึกษาอะไรเขาซื่อตรงและทำตามความจริง อันไหนมีคลาดเคลื่อนเขาก็จัด seminar อัพเดต ผิดกับคนไทย ไม่เคยจดบันทึกอะไรเลย จะบอกให้นะ ไอ้เนื้อหาประวัติศาสตร์ อยุธยา ที่เรียนๆกันในโรวเรียนมัธยมน่ะ ฝรั่งเขียนและจดบันทึกทั้งนั้น แล้วที่เด็กเรียนและสอบไปเนี่ย น่าเชื่อป่ะล่ะ ไอ้ที่คุณสอบผ่านประวัติศาสตร์ตอนมัธยม ก็เนื้อหาจากการบันทึกของฝรั่งทั้งนั้น คุณคิดว่าบิดเบือนไหมล่ะ

    • @MrChang14279
      @MrChang14279 2 หลายเดือนก่อน +8

      @@Man.u_252 อาจารย์วรนับเขาไม่ได้เป็นไกด์ เขาเป็นนักวิชาการมหาลัยไทย ผู้เชี่ยวชาญ ทางช่องเขาเชิญมาเป็นวิทยากร “วิทยากร” ไม่ใช่ไกด์ อย่าจินตนาการไปเองถ้าไม่รู้เรื่อง ถ้าอาจารย์เขาจินตนาการเนื้อหาเอาเองเขาจะเป็นอาจารย์สอนนักศึกษาได้ยังไง?

  • @happy.0202
    @happy.0202 2 หลายเดือนก่อน +2

    ❤❤❤❤

  • @sheneeshoun2591
    @sheneeshoun2591 2 หลายเดือนก่อน +8

    1. วรนัย บอก ไม่เคยมี เมือง
    อโยธยา 2. สุจิต บอกมี เมือง
    อโยธยา ก่อน อยุธยา ....

    • @mrion447
      @mrion447 2 หลายเดือนก่อน +3

      หลง พอกันทั้งคู่

    • @datata3719
      @datata3719 2 หลายเดือนก่อน +1

      😂😂😂 ตลกเนอะ อโยธยาชื่อนี้มาจากอินเดีย เมืองพระรามฯ วัฒนธรรมล้วนนำมาจากอินเดียใต้ที้งมวล มั่วแปลกๆ

    • @AKN6671
      @AKN6671 2 หลายเดือนก่อน

      ​@@datata3719มีหลักฐานอื่นเอามาแย้งได้ครับ

    • @surachaipukdeechon4405
      @surachaipukdeechon4405 หลายเดือนก่อน

      พอๆๆกันทั้งคู่เเหละ😂😂😂😂 มันก็เกิดไม่ทัน

  • @ko_funny_Comendy
    @ko_funny_Comendy 2 หลายเดือนก่อน +3

    ❤❤🎉🎉

  • @uaychaijantapanyasilp639
    @uaychaijantapanyasilp639 2 หลายเดือนก่อน +2

    สนใจครับ ติดตามตลอดครับ

  • @RAMOFFICIALTH
    @RAMOFFICIALTH 2 หลายเดือนก่อน +6

    สุจิตต์ มีเคืองนะ ที่บอก อโยธยา คือ อยุธยา

  • @halex9566
    @halex9566 2 หลายเดือนก่อน +2

    ถ้าเอารู้จริงจะฟ้งสนุกมาก