UFUGAJI WA NG'OMBE WA NYAMA KIBIASHARA:mbegu bora na unenepeshaji wa ng'ombe wa nyama.

Faida za unenepeshaji wa ng’ombe wa nyama
Hatua za unenepeshaji
1. Mfugaji anatakiwa kujenga banda la kutosha ng’ombe anaohitaji kuwanenepesha na ng’ombe mmoja anahitaji nafasi kwenye banda sawa na wastani wa mita 5.5 na banda hilo liwe na hori la chakula na maji humohumo.
2. Hori liwe na nafasi ya sentimeta 30 - 60 kwa ng’ombe wote waweze kula kwa wakati mmoja na ili kuruhusu usafi kufanyika kwa urahisi, huku sakafu ikiwa na mwinuko wa asilimia mbili.
Baada ya kumaliza uandaaji wa banda mfugaji, anatakiwa kujua sifa za ng’ombe anayefaa kwa unenepeshaji ambapo kwa mujibu wa Profesa Kimbita ng’ombe anayefaa kunenepeshwa anapaswa kuwa na umri wa miaka miwili hadi mitatu.
‘’Vidume visivyohasiwa hukua haraka kwa asilimia 10 - 12 zaidi kuliko vilivyohasiwa yaani maksai, lakini pia ng’ombe chotara hukua zaidi kuliko wale wa kienyeji na mfugaji hashauriwi kutumia ng’ombe waliodumaa kwenye unenepeshaji,’’ anasema.
Baada ya mfugaji kuzingatia hatua hizo, anatakiwa kuandaa ng’ombe wake kwa ajili ya unenepeshaji ambapo atatakiwa kuwachunguza kama wana minyoo na magonjwa mengine na ikigundulika wana minyoo au magonjwa watibiwe haraka kwanza.
Kwa kuwa kabla ya kuanza zoezi la unenepeshaji ng’ombe hao walikuwa wanakula chakula cha kawaida yaani majani pekee, lazima sasa mfugaji aendelee kuwapatia ng’ombe hao majani mengi na chakula cha unenepeshaji kwa asilimia ndogo na kuongeza taratibu hadi watakapozoea chakula cha unenepeshaji pekee.
Profesa Kimbita anasema endapo mfugaji atawapatia ng’ombe hao chakula cha kunenepeshea ghafla bila majani, watavimba matumbo na anashauri baada ya siku 14 chakula cha unenepeshaji kitawale zaidi kuliko majani kwenye mlo.
Chakula cha unenepeshaji
Chakula cha unenepeshaji kiwe na virutubisho nguvu sawa na 12 MJ/ME kg DM na protini kuanzia 12 hadi 15% CP/kg DM. Virutubisho hivyo vinaweza kupatikana kutoka kwenye mchanganyiko ufuatao: Pumba asilimia 70, mashudu asilimia 27, madini asilimia mbili na chumvi asilimia moja
Ng’ombe mwenye uzito wa kilo 300 anaweza kula hadi kilo saba za chakula cha unenepeshaji kwa siku ambayo ni sawa na asilimia 2.5 ya uzito wake, hivyo mfugaji ahakikishe kwa muda wote hori la chakula lina nyasi na majisafi ya kunywa.
Pia, litoe nafasi na sentimeta 30 - 60 kwa ng’ombe mmoja ili ng’ombe wote waweze kula kwa wakati mmoja.
Jambo lingine muhimu linalosisitizwa kwenye zoezi la unenepeshaji ni kuwapo kwa maji kwa ng’ombe anayenenepeshwa kwa siku kulingana na uzito wake na hali ya joto.
Mafanikio katika biashara ya unenepeshaji ng’ombe yanategemea ubora wa ng’ombe unaotumia na upatikanaji wake.
Mengine ni upatikanaji wa chakula cha zaida na gharama zake (kama mashudu, pumba, molasesi n.k) gharama ya kuweka miundombinu muhimu ya unenepeshaji (nyumba, hori la chakula na barabara), kiasi cha ujuzi cha mtunza ng’ombe hao, bei ya ng’ombe sokoni kwa walionenepeshwa ukilinganisha na wale wasionenepeshwa pamoja na udhibiti wa milipuko ya magonjwa ya mifugo.
Mambo ya kuzingatia
Mfugaji anatakiwa kutafiti soko kabla ya kuanza kunenepesha, huku akihakikisha malighafi za unenepeshaji zinapatikana bila shida. Pia, ng’ombe wa unenepeshaji wanunuliwe kwa bei ya chini ili kuja kuuza kwa bei ya juu wanaponenepeshwa.
Zipo athari zinazoweza kuikumba biashara ya unenepeshaji ambazo mfugaji lazima azifahamu na kuzizingatia kabla ya kuanza unenepeshaji.
Athari hizo ni pamoja na vifo, ng’ombe kukataa kula chakula cha kunenepesha endapo mfugaji hatafuata taratibu za uchanganyaji wa chakula na ulishaji kwa siku 14 za kwanza, ukuaji hafifu unaotokana na uchaguzi mbaya wa ng’ombe pamoja na mabadiliko ya bei ya chakula cha kunenepesha.
Ili kukabiliana na athari hizo, lazima mfugaji awe na elimu juu ya matunzo ya ng’ombe anayenenepeshwa, kufuata taratibu zinazotakiwa kukinga ng’ombe kupata magonjwa, kuhifadhi chakula cha kunenepesha cha kutosha kabla ya kuanza kunenepesha au kwa kuingia mkataba na wauzaji wa chakula hicho.
Ng’ombe wa kunenepeshwa asitembee kwenda kutafuta malisho wala maji, bali akae kwenye banda na kuletewa kila kitu katika kipindi chote cha miezi mitatu ya unenepeshaji.
#mkulimasmart
#shambadarasa

[@shambadarasaTV]

SAFI SANA

[@MKULIMASMART]

GOOD

[@honoratussalvatort8700]

iko vzr sana

[@francismhagama9165]

Naweza kupata ng'ombe walionenepeshwa toka kwenu wa umri wa mwaka mmoja na kwenda chini

[@mohamedghasia95]

Mkuu hiyo namba haisomeki vyema. Tunaomba utume tena

[@MKULIMASMART]

WhatsApp us 0713178868

[@benedictihhando5060]

Kwa kuhasi umefeli

[@MKULIMASMART]

Tumefail wapi