Ελαφότοπος Ιωαννίνων / Elafotopos, Ioannina, Greece

Το χωριό, κτισμένο σε ύψος 1100 μέτρων, αποτελούνταν από δυο οικισμούς: το μικρό Τσερβάρι που κατοικήθηκε γύρω στα 1150 μ.Χ. και το μεγάλο Τσερβάρι που κατοικήθηκε γύρω στα 1200. Στα 1538 με απόφαση των Οθωμανικών αρχών, συνενώθηκαν σε μια κοινότητα, την κοινότητα Τσερβαρίου που το 1928 μετονομάστηκε σε Ελαφότοπος. Το 1856 είχε 1330 κατοίκους, περισσότερους από όλα τα χωριά της περιοχής. Αναφέρεται ως ένα από τα 14 χωριά του Ζαγορίου που το 1430 απέκτησαν καθεστώς αυτονομίας με την συνθήκη του Βοϊνίκου.
Στην περιοχή «Κονίσματα», νοτιοδυτικά του χωριού, βρέθηκαν τέσσερις κιβωτιόσχημοι τάφοι με κατεύθυνση από ανατολικά προς δυτικά που δείχνουν πολιτιστικά στοιχεία από τον Μυκηναϊκό νότο. Ήταν ορθογώνιοι , κατασκευασμένοι από όρθιες πλάκες ασβεστόλιθου και με όμοιες πλάκες στρωμένες στο δάπεδο. Εκτός από έναν , όλοι βρέθηκαν ακάλυπτοι και ανασκαμμένοι. Τα κτερίσματα μαρτυρούν ταφή ατόμων διαφορετικής ηλικίας και ίσως διαφορετικού φύλου.
Επίσης, στα βορειοδυτικά του χωριού σώζεται οχυρωμένος οικισμός που έχει χρονολογηθεί γύρω στο 300 π.Χ. και πρόκειται πιθανώς για κτηνοτροφικό οικισμό των Μολοσσών.
Από το 1993 λειτουργεί στον Ελαφότοπο στο χώρο του παλιού δημοτικού σχολείου ένα σπουδαίο Λαογραφικό Μουσείο. Περίπου χίλια αντικείμενα κατανεμημένα σε 24 κατηγορίες επαγγελματικού προσανατολισμού είναι εκτεθειμένα. Όλα τα επαγγέλματα της παλιάς εποχής, πεταλωτής, κηροχύτης, γανωτής, τενεκτσής, σαμαράς, κ.α. είναι συγκεντρωμένα σε μια προσπάθεια να διασωθούν λαογραφικά στοιχεία της ευρύτερης περιοχής. Από το Ελαφότοπο καταγόταν ο αρχηγός ΓΕΣ και ΓΕΕΘΑ, Αγαμέμνων Γκράτζιος.