Skąd się wzięły nazwy miesięcy, taki „styczeń” na przykład. ;) Mówiąc Inaczej, odc. 136
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 29 ก.ย. 2024
- Zupełnie przypadkiem wpadłam na pomysł, aby nagrać odcinek o nazwach miesięcy, ale po chwili okazało się, że to bardzo, bardzo ciekawe i wciągające. Mam nadzieję, że wciągniecie się tak samo jak ja!
Źródła, z których korzystałam, przygotowując ten odcinek:
1. pl.wikisource....
2. Obcy język polski:
obcyjezykpolsk...
3. Odmiana słowa „czerw”, gdyby ktoś miał wątpliwości:
www.poradniajez...
4. pl.wikisource....
5. Kanał pani, która ciekawie opowiada o słowiańskim pochodzeniu słów: • Pochodzenie nazw por r...
6. Blog Segritty, bo Segritta jest też polonistką! segritta.pl/naz...
7. Ciekawa strona o Słowianach: www.slawoslaw....
____________________________________________________________________
Strona, na której możecie kupić moją książkę „Mówiąc Inaczej”:
bit.ly/2xNpt94
____________________________________________________________________
A tu moje profile:
Facebook (czasem wklejam tu zabawne posty):
► / paulinamikulainaczej
Instagram (mówią, że mam zabawne opisy)
► / paulina.inaczej
Jeśli tu zajrzałeś/zajrzałaś, łap buziaka! :*
Kilka osób zarzuciło mi, że ukradłam pomysł na ten odcinek od innego youtubera. Jest mi bardzo, bardzo przykro, że tak to odbieracie. Nad tym odcinkiem pracowałam dłużej niż zazwyczaj, bo chciałam zebrać jak najwięcej informacji, potem je opracować i w końcu przygotować scenariusz. Nigdy nie skopiowałam cudzego pomysłu. Zawsze sama szukam inspiracji i tematów na odcinki. Gdy coś podsunie mi widz, mówię Wam o tym. Gdy inspiracją jest raport, książka albo artykuł, mówię Wam o tym. Wszystkie źródła, z których korzystam, wypisuję w opisie pod filmem. Gdybym zainspirowała się filmem Mateusza, link do niego też by się tam znalazł.
Wyzywacie mnie od złodziejek i sugerujecie, że zachowałam się nie w porządku. Nie jest to prawdą, więc te komentarze są bardzo krzywdzące.
Nie jestem w stanie śledzić wszystkich materiałów na temat języka polskiego, które pojawiają się w internecie, więc może się zdarzyć, że opublikuję coś podobnego do filmu, który pojawił się nieco wcześniej, ale zapewniam Was, że nie będzie to żadna kradzież, tylko zbieg okoliczności, tak jak zdarzyło się to tym razem.
Powiem jedno: rób swoje!
No robię, dlatego jestem w szoku, że spotkałam się z takimi zarzutami...
Nie przejmuj się! nawet jeśli inny youtuber ma podobną tematykę filmu, zdecydowanie wolę oglądać Ciebie. Gdyby spojrzeć na cały YT to filmów o tej samej tematyce jest w ... bardzo dużo :)
Myślę, że to oznacza, że ludzie Cię słuchają. Zrobiłaś film, podałaś źródła i napisałaś sprostowanie. Więcej nie trzeba. Jesteś wiarygodna. 3 Maj się!
Jezu, nie prosiłem Cię o autobiografię!
Najlepszy odcinek
Miodek coraz starszy, Bralczyk też, ale szykuje się ŚWIETNE następstwo! Jestem na tak!👍
Przy okazji, pamiętam to z podstawówki, kiedyś jednak były dobre szkoły, że nawet takich ciekawostek językowych uczyli.
Dawne czasy, nie było dysleksji, dysortografi i dyskalkuli 😉
Styczeń bo styka się ze starym rokiem.
Luty od lodu, zamarzania wody.
Marzec od mazania, pomazana pogoda, śnieg, deszcz, słońca chmury, grad, etc. Wszystko.
Kwiecień od kwiatów.
Maj od majenia, czyli bujnego rozkwitu roślin. Jest pieśń "chwalcie łąki umajone, góry, doliny zielone".
Czerwiec to zbiór "robali" z ktorych dawniej wytwarzano czerwony barwnik ( koszenila w jogurtach, to barwnik z robaków meksykańskich)
Lipiec bo lipy.
Sierpień od sierpa.
Wrzesień od wrzosów.
Październik od pażdzierza, konopi które zbierano na włókna.
Listotad - spadają liście.
Grudzień - robią się grudy w jesienny błocie. Stąd powiedzenie, "jechać jak po grudzie".
😃
Nie to żeby coś, ale.. Moja polonistka w LO jak się zdenerwowała, bo ktoś ciągle się zasłaniał dysleksją, potrafiła powiedzieć "dysmózgowie". I się jej wcale nie dziwię.
"Dysortografii" napisane z błędem. Niezły żart. 🤣
Specjalnie dla Ciebie tak napisałem, na poprawę humoru😏
Lato zawsze trwa do równonocy jesiennej czyli do 23 września :)
Styczeń to był kiedyś ledzień (od lodu). Podobnie jest w czeskim - leden.
Według kalendarza Słowian mamy rok 7527. :) Cywilizacja Słowian jest starsza od cywilizacji Chrześcijańskiej tylko trzeba poznać Pismo Święte Nowego i Starego Testamentu jeżeli chodzi o kulturę i wierzenia Słowian to tak samo trzeba z tym postąpić. W kulturze Słowian mamy kult życia w Religi Chrześcijańskiej, jest dość silny kult śmierci i dlatego przestawienie się na bycie ściśliwym w tym Ziemskim życiu jest dla wielu Katolików dość dziwne.
Paulino! Tak pocięłaś ten film, że miałam wrażenie jakbyś w ogóle wdechu nie wzięła przez cały ten monolog do nas *shocked face* hahaha Pozdrawiam ;*
Sierpień to chyba okresu po żniwach ścietych sierpem łodyg zbóż. Żniwa u nas wypadają zazwyczaj na lipiec
Fajna miniaturka ;)
Podobno marzec i maj miały polskie nazwy i to były odpowiednio brzezień i trawień.
Po czesku Marzec to Brezen, więc nie do końca nazwy były polskie.
@@rafzaw Słaby argument, czeski należy do tej samej rodziny języków
0:01 dzień dobry?! A gdzie nasze "Dobrzeście przyszli"😂
Aaaaa, zapominam cięgle o tym!
@@mowiacinaczej Zawsze możesz obejrzeć Jasną Stronę i jego 11 ćwiczeń na polepszanie pamięci 😂
@Bartosz Tylor Języczkiem u wagi
W języku kaszubskim "luty" to nadal "gromicznik", "kwiecień" - "łżëkwiôt", "grudzień" - "gòdnik" prawie identycznie. 😀
Też to zauważyłem.
A w języku śląskim Boże Narodzenie to nadal Gody. :)
Agnie szka po kaszubsku "Gòdë" 😉😊
@@agnieszka2539 Gody to po staropolsku, a po kaszubsku to Gòdë.
Racja 👍
Wyobrażacie sobie taką sytuację?
Pani w szkole mówi do dzieci:
'No dobrze, a teraz nauczymy się nazw miesięcy. Powtarzajcie: Sieczeń, Strąpacz, Martius, Łudzikwiat...'
Jak to dobrze, że nie musiałem się uczyć takich nazw 😂 Bo nawet rosyjskie nazwy miesięcy są prostsze xD A czerw to chyba też larwa pszczoły...
@@tomaszsulich1420 no bo rosjanski język taki starozytni że nazwy miesięcy skopiowane z niemieckiego 1:1
заадаптовавали разом с христьянсвом. ниц дзивнего.
@@gojotigan92 zacznijmy od tego, że chrzest w 10. wieku przyjęła Ruś Kijowska, a nie Rosja. Oprócz tego, w językach ukraińskim i białoruskim nazwy miesięcy są podobne do innych slowiańskich języków (styczeń - січень - студзень), a więc jest to dziwne w przypadku języka rosyjskiego.
@@oleksandrhleba6411 , начньом с того, что имени Олександр не существует. Ти хто такий, рогулю?
Αρχιεπίσκοπος Κιέβου Καρδινάλιος Ισίδωρος (ρωσ.: Исидор), γνωστός στη Ρωσία και ως Ισίδωρος ο Αποστάτης, ήταν ενωτικός Μητροπολίτης Κιέβου και Μόσχας, Καρδινάλιος, Λατίνος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και Έλληνας λόγιος του 15ου αιώνα.
3:43 - "zaczadziste" ❤😂
4:03 - "wiadomiks/x" ❤😂x2
To ja proponuję wybrać w ankietach najlepsze nazwy i zrobimy swój kalendarz :p
O tak!!!!!!! Jestem za 😂
@@tomaszsulich1420 i ja także, wręcz przeciwnie - nie mam nic na przeciwko;-)))
Ciekawostka: maj to po czesku květen. Uważajcie jak będziecie rezerwować majówkę w Pradze :)
... a grudzień po czesku nadal prosinec
Z tego co mi wiadomo to konkretnie jeden dzień 1 maj to po czesku maj a reszta miesiąca to kveten Zweryfikuje ktoś
Po chorwacku październik to listopad
A lipiec to červenec, czyli prawie jak czerwiec
@@TomJerry-pm4ol kiedy chodzi o święto 1.maja to tak, ale kiedy mówimy o dacie to květen
Styczeń nazywano również "ledniem". Staropolska nazwa marca to "brzezień". Inna nazwa, obecnie niespotykana, to "kazidroga". Kwiecień nazywany był również "dębień". Staropolska nazwa maja brzmiała "trawień". Październik to dawniej "paździerzec", "paździerzeń", "pościernik", a także "winnik".
O, a ten komentarz jest świetnym uzupełnieniem filmu :D Ledeń, brzezień i paździerzeń bardzo mi się podobają
Kathrin Julia Leittmann, dziękuję. To bardzo miłe. 🙂
@@mateuszkarczewski5913 cieszę się bardzo w takim razie :)
Dokładnie:) W języku ukraińskim, z tego co wiem (bo mam korzenie ukraińskie) marzec to „berezeń”(czyli bardzo podobnie do brzezień, biorąc pod uwagę, że brzeg to po ukraińsku „bereg”), a maj też brzmi jak staropolski „trawień”.
Pozdrawiam 😄
Nazwy ukrainski:
-siczeń -
-luty (oznacza bardzo zły, straszny, ciężki . Zły (luty) mróz, luty wilk, luty głód i t.d. )
- berezeń - (jak brzoza)
- kwiteń
- traweń - (bo trawa)
- czerweń
- lypeń
- serpeń
- wereseń (są taki kwiaty weres , po polsku wrzos)
- żowteń - wszystko żółte
- lystopad - pada liść
- grudeń - może od gruda (kupy) ziemi, jaka już zamarzła.
Styki, drewniane tyczki,
wstawiane między polami
sąsiadów, dawały w tym czasie jasność -- które
pole czyje... przed
wiosennymi pracami!
sąsiad przestawial tyczki po nocach i trza było pilnować.
7:31 "miesiące się skończyły, (...) gdyby się jednak okazało..." I w tym momencie w mojej głowie: "... że o jakichś miesiącach zapomniałam, albo jakieś powinny zostać dodane do listy, to dajcie znać w komentarzach"
Hahahaha!
A ja myślałem, że październik to od tego, że pizdzi :D pozdrawiam :)
Piździrnik? 😀
Piździernik xdd
Ależ ty "dofciapny"...
Wtedy byłby "piździernik"
Hahaha dobre
A wydawało mi się, że "maj" jak dawne "maić" czyli kwitnąć, a z kolei "marzec" jak "marznąć" albo "morzyć/mrzeć" czyli umierać - możliwe, że związane ze śmiercią Chrystusa.
Akurat robię pracę z polskiego Ale samo się nie obejrzy :-)
Dziękuję za serduszko
Jako osoba z listopada zawsze byłam rozczarowana polską nazwą. Na szczęście w fińskim jest marraskuu, co znaczy martwy miesiąc. I chodzi tu nie tylko o to, że natura umiera itd., ale wierzono że w tym miesiącu dusze zmarłych przebywają na ziemi wśród żywych. Dlatego np. rybacy robili sieci właśnie w listopadzie, bo wtedy duchy bardziej doświadczonych przodków pomagały im w pracy. Czyż nie lepiej? 😉
Lepiej! :)
Dzięki za buziaka, Paulinko! 😅❤💕😘🤗
Btw dzięki za filmik, miałem okropny dzień, a teraz mi jakby lepiej!
Pozdrawiam najlepszą nauczycielkę polskiego❤😁
Dziękuję❤😗
Zgadzam się;)
5:26 sierp bo...
Ja: ...Młot.
Widzę, że dekomunizacja naprawdę by się przydałaXD
😂 padłam
Tak! Oby tak dalej!
W milionerach pojawiło się pytanie o czerwiec, więc to bardzo wartościowa wiedza.
Z ciekawości sprawdziłam historii pogodzenia nazw miesięcy ukraińskich bo brzmią wprawie tak samo. No i co mogę powiedzieć na ten temat?Słowianie-jeden naród ,który umiał widzieć w naturze piękno i dawać takie fajne nazwy😊
P.S :sorry za słaby polski;)
Dużo Polaków posługując się polskim dużo gorzej, uważa się za bogów języka, a u Ciebie jest super!
Jakbys nie dodala PS to bym nie pomyslal ze nie jestes polka:D
Przesadzasz, jest bardzo dobrze :)
Jeżeli chodzi o styczeń to chyba 4 wesja najbardziej pasuje, ponieważ po ukraińsku to brzmi jako siczeń, to znaczy taki mocny mróz że aż sieka policzki 😁
Bardzo ciekawy odcinek. Coś jest na rzeczy, gdyż podobna sytuacja jest również w języku chorwackim, w którym nazwy miesięcy są bardzo archaiczne, np. 'siječanj' ('sijekati' - rąbać) - styczeń, prosinac (od słowa 'prositi' - prosić/modlić się) - grudzień (w starochorwackim - 'gruden'). Dla ciekawostki dodam, że są wśród nich fałszywi przyjaciele dla użytkowników języka polskiego, gdyż 'lipanj' to czerwiec, 'srpanj' - lipiec, zaś 'listopad' w Polsce zwany jest październikiem. Pozdrawiam! Dzięki wielkie za interesujące wykłady. :)
For me, as a non-native speaker, październik is a way more confusing:)). It's just October:)
Urodziłam się 1. marca i muszę tu dopisać bułgarską bajeczkę, bo mam uzdolnioną córkę , która rokrocznie robi ręcznie prześliczne laleczki obdarowując nimi znajomych, którzy wieszają je na drzewach, jak Bułgarzy: Martenica, marticzka, gadałuszka, kicziłka (bułg. мартеница, мартичка, гадалушка, кичалка) - bułgarski zwyczaj świętowania 1 marca, mający swoje korzenie w roku 681, będącym datą ustanowienia Wielkiej Bułgarii. Samo słowo „martenica” pochodzi od bułgarskiej nazwy marca (mart, bułg.: март) i poza świętem oznacza także rozdawane z tej okazji kolorowe gałganki. Podobny zwyczaj występuje w Rumunii i Mołdawii pod nazwą mărţişor.
1 marca i przez kilka kolejnych dni Bułgarzy obdarowują się wzajemnie czerwono-białymi włóczkowymi laleczkami, lub bransoletkami. Kolor czerwony symbolizuje krew i życie, natomiast biały - czystość i szczęście. Mają formę laleczek, pomponików, wstążeczek, plecionek, bransoletek itp. Podarowana martenica przynosi szczęście i pomyślność. Nosi się ją na rękach do momentu, gdy zauważy się pierwsze kwitnące drzewo albo pierwszego wiosennego ptaka (np. bociana). Następnie pozostawia się je pod kamieniem, wiesza się na drzewie lub puszcza w rzece.
Martenice były dawniej wykorzystywane także do przepowiadania przyszłości. Wróżba polegała na włożeniu martenicy pod kamień i pozostawieniu jej tam na kilka dni. Pojawienie się po tym czasie pod kamieniem mrówek było zwiastunem znacznego powiększenia stada owiec, koni (jeśli pojawiły się mrówki czerwone) lub krów (jeśli pojawiły się inne owady). Współcześnie martenica symbolizuje budzenie się nowego życia, wiosnę, płodność, żyzność, a święto jest wyrazem nadziei na zdrowie i długie życie. Dla nas pierwszy dzień wiosny, to właśnie 1 marca:-D
Paulino, mogłabyś poruszyć temat używania sarkazmu w następnych filmikach? Spędzam dużo czasu na social mediach i widać, że ludzie mają problem z powiedzeniem co jest sarkazmem, na czym polega i czym różni się od ironii. Proszę uratuj ludzkość !
Pomyślę o tym. :*
0:01 Nie - jeszcze jest lato :D Tak, piszę to w taki sposób jakbyś o tym nie wiedziała :)
W ukrainskim:
Siczeń (od mrozu)
Lutyj
Berezeń
Kwiteń
Traweń
Czerweń
Lypeń
Serpeń
Wereseń
Żowteń (Żółty)
Lystopad
Grudeń
zółty, балда!
Grudeń й не Х(h), й не Ґ(g). Як написати Г латиницею? Мм?🤔
@@gigachad01488 h - г, g - ґ, kh - х*.
Щоправда, то лише транслітерація. Латинки ми не маємо офіційної. А так, то можемо звук "х" передавати і знаком "х", і "ch", і навіть "kh".
Особисто я за зберігання "х".
To teraz skąd się wzięły nazwy dni tygodnia.
Z tym jest akurat dużo prostsza sprawa:
poniedziałek - "po niedzieli"
wtorek - dzień "wtóry", czyli ze staropolskiego - drugi
środa - oczywiście od słowa "środek", ponieważ kiedyś pierwszym dniem tygodnia była niedziela
czwartek, piątek - czwarty i piąty dzień od niedzieli
sobota - od "sabat", czyli po prostu "szabat"
niedziela - od słów "nie działaj"
Ale oczywiście też myślę, że jest to świetny materiał na odcinek! Szczególnie jeśli by dorzucić nazwy z innych języków, bo też są ciekawe.
@@marcinw5386 Mimo wszystko nie czytam często komentarzy i zapewne wiele fajnych perełek nie wychodzi z nich na światło dzienne - podbijam propozycję Bez Tematu :)
@@marcinw5386 super jest ten komentarz, naprawdę ekstra :)
Mam pomysł na odcinek. Wyjaśnij użycie „i”. W zdaniu mamy połączenie np. „kawa i herbata”. A skąd się wziął zwrot „no i?”, jako pytanie o wyjaśnienie wcześniejszego stwierdzenia?
Paulino, mam pytanie. Jaka forma jest poprawna, jeżeli chodzi o potoczne „brać ślub”, czyli „chajtać się” czy „hajtać się”? Różne źródła podają inaczej.
O ciekawie. Uczę się chorwackiego i tam przykładowo:
styczeń - sijecanj
czerwiec - lipanj
lipiec - srpanj (te dwa pewnie ze względu, że pewne rzeczy u nich szybciej niż u nas)
październik - listopad
grudzień - prosinac
Super! Puszczę dzieciom ten filmik :)
Bardzo lubię tematy sięgające do dawnych czasów, genezy słów, dawnych słowian.
Mi się wydaje że październik to dlatego że zaczyna piździć xD zdziwiłem się szczerze że tego nie było w materiale 😂
Dno i kilometr mułu.
@@polskimaestro9454 Akurat słowianie zawsze byli wulgarni, więc żart ma sens. Wiele nawet nazw miejscowości pochodzi np. właśnie od pizd.
У нас в Україні ,,січень,,, січуть морози або висікають ліс. Слов'янська мова.
Gdzieś kiedyś przeczytałam, że na wrzesień mówiono rujnik, od słowa ruja, bo akurat na ten miesiąc przypada rykowisko jeleni :)
Po zimie najpierw było przedwiośnie /przednówek/. Styczeń bo stare lato spotykało się z nowym latem. Jeszcze na poczatku XX wieku w wielu kalendarzach 1 stycznia nazywano Nowym Latem. Do dziś mówimy, nie ile masz roków ale ile masz lat.
"Zaczadziste te nazwy" haha😂 ja jeszcze pamiętam, że marzec - od słowa marznąć, bo w tym miesiącu się jeszcze zdarzają przymrozki i grudzień od grudy, bo wiadomo, w grudniu są bryły zamarzniętej ziemi
A po białorusku trochę inaczej:
Studzień - styczeń
Luty
Sakawik - marzec
Krasawik - kwiecień
Maj
Czerwień - czerwiec
Lipień - lipiec
Żniwień - sierpień
Wieresień - wrzesień
Kastrycznik - październik
Listapad - listopad
Snieżeń - grudzień.
Niby jesteśmy bardzo blisko siebie, a jednak są różnice. :)
Eee tam. Wy tam trochę od Litowców, trochę od Moskali coś wzięli, to i różnice jakieś są... ale i tak jesteście bracia (siostry), których się lubi. Pozdrawiam.
@@rafalszachnowicz2831 ja akurat jestem Polką, ale też uważam, że Białorusinów da się lubić :) A ciekawostką jest to, że na Białorusi nie mówi się po białorusku, tylko po rosyjsku.
@@ryska3 to przepraszam jeśli Cię zaszufladkowalem. Choć szkoda, ja tak bardzo chciałbym pogadać z kimś po białorusku (tzn ja nie mówię, ale bardzo mnie interesuje jak to wygląda na żywo).
Maj to również Trawień po białorusku ;)
@@ryska3 Mówi się, ale coraz mniej. Poza tym pominęłaś liuty i mój ulubiony trawień :)
sierpień bardziej kojarzy się z sierp i pień
sierp = żniwa
pień = przygotowanie do zimy czyli rąbanie pnia
tak mi się wydaję
W języku ukraińskim: syczeń, lutyj (zaciekły), berezeń (brzoza), kwiteń, traweń, czerwień, lipeń, serpeń, wereseń, żółtеń (kolor żółty), lystopad, grudeń. 9 na 12 jest podobnych, ale nie ma zapożyczonych nie-słowiańskich nazw.
Kocham twoją dykcję❤️
W języku ukraińskim styczeń pozostał się ;-) 'siczniem'. Uważano, że od 'sieczących' mrozów.
A po chorwacku siječanj, etymologia zapewne ta sama:)
Paulina, w języku ukraińskim styczeń ma nazwę "siczeń", no a ja jestem właśnie stamtąd, z Ukrainy...
Inne miesiące w języku ukraińskim też brzmią podobnie i etymologia byłaby wręcz taka sama. Proszę o wybaczenie mojej pisowni - Wereseń - jak u nas od wrzosa, lutyj - to praktycznie jak polski luty, kwiteń, serpeń, listopad, hrudeń... Podobieństw jest tu dużo. Nic tylko się cieszyć, że nasze mowy takie zbliżone. Trymajsja!
Rafale, twoje miasto ojczyste jest Zgorzelec?
@@ruslanle2917 zgadza się. Jestem ze Zgorzelca. Nie mieszkam tam już niestety. Wyjechałem z Polski. Czemu pytasz o Zgorzelec? Byłeś tam może?
Mnie się podoba, że po ukraińsku i białorusku maj to trawień (traweń). Bardzo mi się to podoba.
Rafał, w Zgorzelcu nie byłem, ale chyba znalazłem cię w Facebooku:)
Październik, czyli piździernik, bo wtedy na dworze mocno piździ
To było bardzo interesujące. Dziękuję!
Ukraiński nazwy - sichen, lutyi, berezeń, kwiteń, traweń, cherweń, lypeń, serpeń, wereseń, zhowteń, lystopad, grudeń. Rosyjski nazwi - yanwar, fewral, mart, aprel, maj, iuń, iul, awgust, seńtiabr, oktiabr, nojabr, dekabr
W języku ukraińskim nazwy miesięcy prawie pokrywają się z polskimi. Syczeń ,Lutyj ,Berezeń, Kwiteń, Traweń, Czerweń, Lipeń, Serpeń, Wereseń, Żowteń, Lystopad, Grudeń.
Prosinec w czeskim języku nadal istnieje oznacza rzecz jasna ten sam miesiąc. Brzezień to drzewiej Marzec nie wiem jak ta druga nazwa się wcisnęła do języka ludzi niechętnych obcym zwrotom ale dobra. Ponadto po czesku ten miesiąc nazywa się właśnie březen, nazwa w zasadzie bez większych zmian. Listopad to również nazwa tego miesiąca w czeskim języku. Jest jeszcze květen ale ta nazwa jednak dotyczy piątego miesiąca czyli Maja. Srpen to czeski Sierpień. Červen i Červenec to kolejno Czerwiec i Lipiec ale nazwy jakoś dziwnie znajome :) To zachwycające ile podobieństw jest w Słowiańskich językach.
W języku ukraińskim do dziś używa się słowa"siczeń" gdy mowa jest o pierwszym miesiącu w roku😅 etymologia wydaje się być taka sama jak w polszczyźnie, ponieważ słowo to pochodzi od czasownika "sikty" (siekać) stąd jest go nazwa.
Kochanieńka ani Ty ani jutuber o którym pisali Ci ludzie , nie znacie polskiej mowy od której pochodzą wszystkie nazwy miesięcy w polskim kole-n-dar-u , jak widzisz kalendarz to polska nazwa nieco zepsuta przez - rz. Maj i marzec - marec to słowa polskie.
Pytają się blondynki "kiedy rodzi się najwięcej dzieci". Oczywiście nie wie, więc jej odpowiadają "w dziewiątym miesiącu". Blondynka chce powtórzyć żart koleżankom, lecz żadna nie wie "kiedy rodzi się najwięcej dzieci". Na to zadowolona blondynka wypala... "no przecież we wrześniu"...
Kiedyś kalendarz rzymski również zaczynał się wiosną, a dokładniej w marcu. Zwróćmy uwagę na to, że pierwszym znakiem zodiaku jest Baran (marzec/kwiecień), a łacińskie nazwy czterech ostatnich miesięcy nawiązują do liczb o dwa miejsca mniejszych (tj. wrzesień - "september", od "septimus", czyli "siódmy", a nie dziewiąty, październik - "october", a więc od "octavius", czyli "ósmy", a nie dziesiąty, listopad - "november", od "nonus", a więc "dziewiąty", a nie jedenasty, i grudzień - "december", od "decimus", czyli "dziesiąty", a nie dwunasty).
To przesunięcie podobno wzięło się stąd, że w marcu obradowali rzymscy konsulowie, a każdy miesiąc dostał miejsce o dwa wyższe (prócz stycznia i lutego oczywiście), by łatwiej można było wyrobić się w czasie.
Gromnicznik i mięsopust raczej nie wolno kojarzyć z tradycją polsko-słowiańską. Nazwy miesięcy są związane albo z porą roku, albo z pracami gospodarczymi...
A słowo "miesiąc"? Gdzieś "obiło mi się o uszy", że na początku chrześcijaństwa w Polsce mówiło się na księżyc "miesiąc", natomiast słowem "księżyc" określało się młodego księcia a już słowo "książę" oznaczał... księdza.
Jak wspomniałaś, że luty to dawniej przymiotnik oznaczający "mroźny", "okrutny", "srogi", to tak mi się postykało w mózgu z chorwackim "ljuti" na słoikach z pikantnym ajwarem xD to nabrało sensu :D Zainspirowało mnie to do tego, żeby sprawdzić, jakie nazwy mają miesiące w języku chorwackim. Sporo osób wspomniało już tutaj o siječanju, lipanju, srpanju, listopadzie i prosinacu. A mnie teraz zastanawia, skąd się wzięły nazwy: "ožujak" (marzec) i czy to ma coś wspólnego z piwem Ožujsko XD, "veljača" na luty, "svibanj" na maj i "studeni" na listopad (bo jak studenci zaczynają tam rok akademicki w listopadzie, to kombinuję z jakimś erasmusem xD). Pozdrawiam i dziękuję za ciekawy filmik! ;)
W języku ukraińskim wrzesień brzmi jak "weresień", słowa mają spółne źródło. Z brzemienność nic wspólnego , moim zdaniem...
Sądzę, że warto zwrócić uwagę na pewien szczegół: w średniowieczu, kiedy te nazwy się utrwalały, mieliśmy do czynienia z lekkim przesunięciem kalendarza - przed wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego. Np. w XIII-XIV wieku było to ok. 10 dni, czyli np. 1 kwietnia wówczas przypadał ok. 10 kwietnia naszego kalendarza. Do tego był to okres cieplejszy niż późniejsze wieki. Mówiąc krótko, wiosna klimatyczna (pewnie można to jakoś trafniej nazwać, ale nie znam się) przypadała kalendarzowo wcześniej, zatem i nazwa "kwiecień" mogła mieć większy sens.
Tak na marginesie - i to też moze byćciekawy temat, kiedyś siezastanawialiśmy z moim Tatą, jak to jest, że tradycyjne, utrwalone w przysłowiach ludowych terminy agrotechniczne (np. "na Stanisława żyto jak ława" itp.) mają się słabo do rzeczywistych możliwosci uprawy ziemi wynikających z klimatu, a konkretnie też wypadajązbyt wcześnie - przypuszczam, że jeżeli te przysłowia ukształtowały sieprzed zmianą kalendarza - to byłoby to rozwiązanie zagadki. Pytanie, z jakich czasów pochodzą te porzekadła? (i czy dysponujemy źródłami historycznymi, które pozwalałyby na ustalenie tego...)
Jeszcze nie całkiem jest jesień. Dni mogą być jeszcze przyjemnie ciepłe, a ten okres czasem w meteorologii określa się mianem "polecia", kiedy to średnie temperatury dobowe spadają poniżej 15 stopni, ale jeszcze przekraczają 10.
Co do nazw miesięcy natrafiłem kiedyś na fragment tekstu staropolskiego, gdzie w dacie testamentu piszącego pojawia się nowember. Wydaje się, że w tekstach literackich i pewnie w kręgach bardziej wykształconych elit używano również łacińskich określeń. Dla przykładu fragment "Pana Wołodyjowskiego": "Kto tego nie wie, będzie mi może przyganiał, żem to w nowembrze chciał mnichem zostawać, a w decembrze do stanu małżeńskiego się zabieram" (wolnelektury.pl/katalog/lektura/pan-wolodyjowski.html).
Nie zgadzam się z Panią także w kwestii obcojęzycznego pochodzenia nazwy Maj. Otóż istnieje słowiański termin "maić" oznaczający zdobienie żywymi kwiatami i zielonymi gałązkami. A właśnie w maju największa jest obfitość kwiecia i zielonych gałązek, którymi tradycyjnie majono obejścia, domy oraz miejsca uświęcone: dawniej kultów pogańskich a potem chrześcijańskich. Słowianie, jako narody typowo rolnicze przywiązywały ogromną uwagę do kalendarza wynikającego z rytmu odmiennych pór roku istotnie wpływających na sposób pracy na roli i pośrednio organizacji życia społecznego. Podział roku na 12 miesięcy nie przywędrował wcale wraz z chrześcijaństwem z Rzymu, ale został nam dany przez samą przyrodę z kosmosu - to cykl księżycowy, których w roku jest 12 i kilka dni. Oczywiście Rzymianie i inne kultury też to zauważyły więc zbieżność nie jest przypadkowa. Oprócz Polaków własne nazwy miesięcy zachowali w pierwotnym brzmieniu także Słoweńcy, którzy byli setki lat wewnątrz Imperium Rzymskiego, a nie dali sobie narzucić nazw rzymskich. Poza tymi uwagami uważam Pani film za bardzo ciekawy - gratuluję!
Paulnis jest creme de la creme, subtelna, zabawna, inteligentna i sympatyczna; ten odcinek zapamiętam jednak jako wzór poprawności, nie, raczej autocenzury. Paulnis mówi np. o przyczynach rozpoczynania roku z wiosną i tych, którzy dziś też tak celebrują oraz zachęta do takiej "celebracji". Ani słowa o przyczynach zmiany na aktualnie obowiązujący kalendarz (w EN unika się również np. BC), no i kurza stopa, maj - jak inaczej jak nie z powodu bogini przed/słowiańskiej/indyjskiej/azteckiej czy jakiejś tam, nieprawdaż? Trochę smutne to takie jakieś .....
Fajnie że jest kanał o (pięknym) języku polskim! Gorąco pozdrawiam. Od czasu kiedy oglądam regularnie filmiki w YouTubie zauważam jak wiele jest popełnianych błędów językowych.
Mnie bardzo przeszkadzają dwa typy błędów: regionalizmy (a nie akcent regionalny jak twierdzą niektórzy) w wymowie czyli np. wymawianie "om" zamiast "ą" - szkołom zamiast szkołą itp...
Często też to ę czy ą prawie nie są zaznaczone raczej e - szkołe zamiast szkołę itp...
Następnie - nieodmienianie nazw własnych obcego pochodzenia: "byłam w Ikea" zamiast "w Ikei" itd...
Hej, mam zagwozdkę. Ostatnio widziałam artykuł w Vivie o rodzinie „z 11-stką dzieci”. Czy forma „z 11-stką” jest poprawna? Mnie się nasuwa „z jedenaściorgiem” tylko nie wiem jak to zapisać z liczbą. Ogólnie zgłupiałam więc pytam Ciebie, nasz specu☺️
Właśnie to mnie zaskakuje, że Polacy mają swoje nazwy miesięcy. W angielskim, niemieckim , węgierskim, słowackim, francuskim, norweskim i w wielu innych językach jest to samo. Jak to się stało, że Polacy (i np. Czesi) się wyłamali...
Paulinko, czy nie ma w polszcziznie takego imia miesąnca, jak "Bieriezeń"? Albo "Brzezień"? A może Brzozień? Czy może było kiedyś? Ta nazwa pohodzie ot zbioru soku z tego drzewa, brzozy. Bardziej mi się podoba, niż łacińskie słowo Marc. U nas jest Berezeń. I Sićeń jest. A jeszcze Trawień, od słowa trawa, a nie Maj. Co powiesz?
A może filmik o fandomowych słowach??? 😂 ja jestem w fandomie "Wojowników" autorstwa Erin Hunter. Mam tak przyzwyczajony język do niektórych słów że niektórzy nie więdzą co gadam. Na przykład na swój pokój mówię jaskinia, na ludzi dwunożni, na klasy klany, na samochody potwory, a jak jechałam na pobieranie krwi to był wrzask że nie chce do obcinacza (i tak wiem że słowo obcinacz jest wywołane od kastracji kotów ale mówią tak ogólnie na weterynarzy) i jest tego jeszcze więcej. Jak wpiszesz w internecie "słownik wojownicy", będzie spis ale nie wiem czy są takie z innymi fandomkami.
Na wstępie słusznie zauważyła Pani, że Polacy niechętnie zapożyczali nazwy miesięcy (dotyczy to innych nazw również) z innych języków. Kłoci się to z Pani twierdzeniem o zapożyczeniu nazwy Marzec z języka niemieckiego. Jestem przekonany, że bliższe prawdzie będzie rodzime pochodzenie tej nazwy od słowa "marznąć" (nadal na przełomie zimy i wiosny) podobnie jak imię Marzanny symbolizującej odchodzącą zimę. Aby proces przyspieszyć i zima szybko nie wróciła Marzannę wrzucano do uwolnionej z oków lodowych rzeki, podpaliwszy ją uprzednio - tak dla pewności!
Czy "wyraz" i "słowo" można niemal zawsze używać zamiennie? Nie dotyczy to na pewno określeń używanych w gramatyce, np. wyraz nadrzędny, wyraz podstawowy albo wyraz pochodny. Czy wyraz raczej piszemy, uważając go za - w uproszczeniu - ciąg liter, a słowo z reguły wymawiamy, uznając, że to ciąg głosek?
To ja powiem ciekawostkę, z tego co wiem kiedyś kalendarze miały 10 miesięcy, ale Juliusz Cezar i Oktawian August stwierdzili, że zasługują na to, żeby jakieś miesiące były nazwane na ich cześć - stąd po łacinie Lipiec to Julius, a sierpień - Augustus :)
O styczniu zawsze myślałam, że to oczywiste, że od stykania - chociaż po tym odcinku zwątpiłam. O lutym widziałam, do marca pasują oba wyjaśnienia, chyba że było odwrotnie i Marzanna pochodzi od marca... O czerwcu, lipcu, sierpniu i wrześniu też oczywiste, choć o brzemienności bym nie pomyślała. Listopad i grudzień też są oczywiste tylko październik mnie zawsze zastanawiał :)
Aj, aj. Ja wiem, że czerwiem nazywa się potocznie czerwca ale proszę lepiej tak nie robić bo się każdy biolog i biolożka (zwłaszcza specjalizujący/a się w entomologii) za głowę złapie. I te tyczki jeśli nazwa wywodzi się jeszcze ze średniowiecza to nie na fasolę oj nie. Fasola w Europie to po Kolumbie dopiero ;) Wiele z tych dawnych nazw było mi totalnie obce. Dzięki wielkie za film! Uwielbiam archaizmy wszelkiego rodzaju :D
Czerwiec zawsze kojarzył mi się ze sloncem, a ono z ciepłymi kolorami. Takimi jak zolty, pomaramczowy, ale najbardziej CZERWONY. I od tej czerwieni właśnie czerwiec 😅
@Mówiąc Inaczej Witam mam pytanie jakiego okresu czasu odnosi się stwierdzenie "wczoraj w nocy". Przykładowo jest niedziela i ktoś twierdzi że wróci wczoraj w nocy oznacza to noc z piątku na sobotę czy soboty na niedzielę. A może chodzi o podział jeszcze godzinowy.?
Ostatnio na wakacjach rozmawiałem ze Słowakiem - w ich języku mają "łacińskie" nazwy miesięcy zrozumiałe dla wszystkich. Czesi zaś mają również swoje, jak my.
Привет, я з України і розумію тебе)) (але не все)
Umówmy się, że styczeń wziął swoją nazwę od stykania się ze starym rokiem, dobra? Nie błaznujmy i nie szukajmy obcych nazw.
Dziekuje za ten odcinek:) nie przejmuj sie glupimi komentarzami pod filmem. One tylko poprawiaja Ci zasiegi i statystyki;) rob dalej co robisz, bo drugiej takie polonistki na YT nie ma;)
Zastanawia mnie jedno zagadnienie, otóż jeśli przebiegniemy pewien odcinek to jest on przez nas przebiegnięty, a co w sytuacji gdy go przejdziemy, wtedy odcinek jest przez nas ...
Rewelacyjny filmik! Do tej pory nie zdawałam sobie sprawy że nazwy miesięcy mają związek z podanymi przez Cb rzeczami :D
Ale jesteś miła. Masz śliczne rysy twarzy. Dziękuję za fajny kontent😊
Swoja droga brakuje mi czesto w tych dociekaniach o co chodzi z nazwami spojrzenia na inne slowanskie jezyki. Np w czeskim jest kilka nazw ktore brzmia tak samo lub podobnie do naszych ale... pozamieniane miesiace. Inna kolejnosc. No i teraz oni tez beda szukac z czego wynika ich nazwa i sobie dopasuja do danej pory roku a my ta sama nazwa bedziemy okreslac troche inny okres czasu i tez sobie dopasujemy. Uwazam ze trzeba sie tez temu przyjrzec!!
ale na miniaturce Cię nieźle trzepnęło XD
RUCHAŃSKO
Maj bo roślinność się "maji", czyli wszystko zaczyna kwitnąć...
w Ukrainie mamy wersję styczeń od "stygnąć". No i "siekać" też😄
z tego co mi się wydaje, to całkiem niedawno mateusz adamczyk zrobił film na ten sam temat 🤔
x y z tak
Też chciałam o tym napisać, ale Paulina dała przynajmniej inne informacje
Nie oglądam Mateusza regularnie, więc nie wiedziałam o tym. Ale chętnie do niego zajrzę i obejrzę ten materiał. :)
@@eagatamail warty uwagi kanał :)
@@eagatamail Polecam, bardzo przyjemny kanał bardzo przyjemnego Mateusza. 😁
Jest to bardzo ciekawe! Dziękuję:)
Czesi nazywaja grudzien prosincem, był to czas swiniobicia.
Skąd się wzięła ta nazwa. Taki pracodawca traci zaufanie
ogloszenia.lubin.pl/kuchenkowa-wydawca-posilkow/
... grudzień to adekwatna nazwą - wszystko mi idzie jak po grudzie...
Łapka w dół za jakość dźwięku. Posłuchaj to na słuchawkach...
Січень
Лютий
Березень
Квітень
Травень
Червень
Липень
Серпень
Вересень
Жовтень
Листопад
Грудень
priadman wha
Gdzieś czytałem, że maj to był kiedyś trawień, a marzec to brzezień!
etymologia września moim zdaniem najciekawsza, filmik świetny. Poza tym bardzo ładnie ci w tej czerwieni🥰