Osmanlı'nın Fransız Devrimine Bakışı
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 13 ต.ค. 2024
- 18. yüzyılda Osmanlı devlet adamları Fransız devrimini nasıl yorumlamışlardı?
Devrimin arkasında üç Fransız düşünürü (Voltaire, Montesquieu ve Rousseau) hakkındaki ilk yorumlar şöyleydi:
• Bazı Voltaire ve Rousseau gibi küfriyyat ve ilhad ve mekr u fesad ile meşhur tevarih ve sair kütüb [kitaplar] vardır, (...) bunları mütalaa ve kıraate izin yoktur.
• Voltaire ve Rousseau demekle maruf ve meşhur olan zındıkların ve onlar misillü dehrilerin ...
• Françe nizamına dair feylesofān taifesinden bu babda tahrir-i tedbir edenleri çoktur. Lakin eşheri Voltaire nam ihanet-guster ve Rousseau nam bed-hu ve sairenin...
• Fransız milleti gibi (...) şimdi fevka’l-memul kuvvetlenip mehabbet-i memleket ve uhuvvet u müsavat u serbesiyyet davalarıyla, “el-Hürriyet ve’l-mevt!” [Ya özgürlük, ya ölüm!] kelamıyla şedid’us-savle olmuş bir kavmin...
Aradan 40-50 yıl geçince artık değerlendirmeler, bu üç düşünürün kitaplarının okunması sonrasında gerçekleşecektir:
• Fransızlar indinde Ruh-ı Şerayi tesmiye olunan kitab-ı mezkurun müellifi Fransızların indinde meşhur bir zat olup ismine Montesquieu tesmiye olunur. Kitab-ı mezkur mezahib-i şer’iyye-i siyasiyyenin mizan ve kavaidine müşabih olup mebnası hüsn-i aklī ile kubh-i aklīden ibarettir.
Bu fenne dair Akd-ı Teennüs ve İctima-ı İnsani tabir olunan kitab-ı mezkur müellifinin adı Rouesseau olup manada pek latiftir.
Felasifenin mezahib u akaid ve mevizelerini müştemil olan Tarih-i Felasife nam kitabı ve Mucem’ul-Felsefe’ye dair Voltaire nam zatın telif ettiği kitabın nefis olan çok mahallerini ve felsefeye dair Condillac'ın kitabının dahi kezalik birçok mahallerini okudum.
Tanzimat sonrasında devrime bakışlar biraz daha değişecek, ve İnsan Hakları Bildirisinin birçok maddesi 1876 ve 1924 Anayasalarında aynen yer alacaktır.
Not: Söyleşileri sürdürebilmek için desteklerinizi bekliyoruz, lütfen kanalımıza "abone" ve "üye" olmayı unutmayınız!
Katıl butonu için:
/ @ducanecundiogluresmik...
Düzenli dersler için:
felsefedersler...
Hocamız her söyleşi sonrası uzattığını düşünerek adeta izleyenlerin affına sığınıyor neden böyle bir vicdan hesaplaşması yaşıyor anlayamıyorum. Bu ülkede bilgiye, bilgiyi yorumlayana, bunu tecrübeleriyle bezeyene o kadar aç susuz insan var ki.. bayılarak hatta geri alarak bilmediğim kelimeleri not edip öğrenerek izliyorum ama hocanın 2 saate 1 saate sığma telaşına da üzülüyorum. Keşke bir kere de ooh be sinem genişledi dolu dolu konuştuk ne iyi ettik diyerek kapatsa şöyle bi gönüllere mentol ferahlığı yayılsa.
kesinlikle katılıyorum. hocam size katlanmak olur mu bilakis zevk ve ilgiyle takip ediyoruz.
Katılıyorum. Bazı kıymetli şeyleri küçültüp, dürüp ve sonra bir torbaya sıkıştıramazsın.
Çok şekersin hocam seni seviyoruz
İrfan ve görgü
Ben ölürsem dediniz ya 😢 Ömrünüz çok uzun olsun. Ayağınıza taş değmesin.
Çok teşekkürler hocam çalışmalarınızı ve değerli düşüncelerinizi bizimle paylaştığınız için..
Müthiş bir sunum. Kulağımı da kırpmadan izledim. Nerelere götürdü sevgili hocam beni.Prof. Reşat Kaynar hocam bile bu kadar güzel anlatmadı Frenk devrimini, zamanın Osmanlısını ve Gülhane Hattı Hümayun'unu ... Harikasınız hocam.
ses düzelmiş hocam gayet iyi cızırtı falan yok, eskisinden daha tok bir ses var çözmenize sevindim :) sevgiler saygılar
Muhteşemdi, saygılar🙏🏼🙏🏼
Devam zamanın uzaması önemli değil gerçekler akılcı anlatım devam teşekkürler emeğinize.
Çok iyi yayın olmuş.
Osmanlı ne teknolojik gelişmeyi ne de bu gelişmenin arka planındaki felsefeyi anlamış. Yıkılması kaçınılmazmış zaten.
Çok anlamlı bir yayın oldu. Emeğinize, yüreğinize, sesinize, nefesinize sağlık.
Dücane beyin dün yaptığı yayını izledim. Gayet anlaşılır ve netti. Osmanlıdan bahsettiği ilim adamlarını tanımasam da meselenin özünü kavradığımı düşünüyorum. Aslında bu tür konuları öyle bir iki yayında anlayıp içselleştirmek zor. Fakat aradan bazı şeyleri yine de yakalayabiliyoruz.
Fransız devrimindeki sekuler eşitlik ve özgürlüğü osmanlının o zamanda anlamasının zorluğundan hatta imkansızlığından bahsediliyor.
Eşitlik ve adalet arasındaki fark genel olarak kafa buladırır.
Türkiye anayasında dücanenin bahsettiği her Türk özgür doğar ifadesinin olması fakat her Türk eşit doğar ifadesinin olmaması gerçekten garip. dücane aslında rusyadaki komunizm tehlikesi nedeni ile böyle bir eşitliğin belirtilmesinin mümkün olmadığını açıkladı. ancak daha öncesinde ve sonrasında yaptığını açıklamalardan halkın ve baskın kültürün yapısından bu denli bir ayrıma hazır olunmadığı anlaşılıyor. Hatta bir çok açıdan günümüzde bile buna hazır olunmadığını görülebileceğini ima etti.
Peki Fransız devriminin kastettiği şekilde eşitliği ben anlıyor muyum? Yasalar önünde eşitliği anlayabiliyorum. hakların ve hürriyetlerin herkese verilmesi anlamında anlıyorum. fakat bolşevik rusların kastettiği anlamda toptan maddi bir eşitliği anlayamıyorum.
İşin psikolojine ve doğallığına ters çünkü herkesi maddi olark eşitlese bile bir süre sonra daha fazla fiziksel güzelliğe, zekaya ve yeteneğe sahip olanlar önce sosyal sonra hiyeraşik en sonunda da politik olarak bir ayrıcalık elde edip öne geçeceklerdir.
Aristo'nun politika ve etika kitapları ile ahlaki bazı değerler önce sürerken , islamca akılcıl değerlerin farabi kaynaklı oluştuğunu, ondan önce sadece itaat üzerine açıklama yapıldığından bahsedildi. Ama bunlar islamda normal çünkü tanrıya ve tanrısal lidere itaat inancın ve inanç kültürünün bir doğal sonucu gibi duruyor. Hatta daha önceki yayınlarında bahsettiği gibi ikinci planda olan bir araç. Sadece tanrı ve hükümdar buyruğunu rasyonelize etmek yani bir çeşit bahane bulmak için kullanıyor.
İşte osmanlı aydınları ve yöneticileri bu yüzden aklın bir amaç olarak kullanıldığını anlayamıyor. Aslında avrupa da belki aklı toplum refahını arttırmak için kullanıyor fakat onu bir araç değil kaynak olarak ele alıyorlar. Bu yüzden sistematik yasalar çıkarabiliyorlar ve endüstri sistemleri kuralabiliyorlar. Bizde ise bu sistematik derinliğe hiç ulaşılamıyor. Çünkü aklımızın yarısından fazlasını bu işe ayırmıyoruz. şirketlerde yüzde 51 hisseye sahip olan kararları alır. bizde de kararları dine inanan beyin alıyor. Bu yüzden sistemler aksıyor. Bu bugün dahi böyle ekonominin sürekli cari açık vermesi ve yüksel enflasyon bir biçimde bizim bilinç yapımızın bir sonucu. 2 yıl önce faizleri indirme kararını da bu hakim tarafla alınmıştı.
Osmanlı'da veliathken 3.selimin Fransa hükümdarına attığı mektuptan zaten problem açıkça görünüyor. Halk değilse bile halkı yöneten kesimin beynin korteks kısmı ile kararları alabiliyor olması gerek. duygusal hezeyanlar yöneticiler için bir eksikliktir. Bu da bugün dahi değişmemiş bunu görmek gerçekten garip. sorunlarımız gerçekten değişmiyor. duygusal tepkilerle kararlar alınırsa yerimizde saymamız normal. Aslında 3. selim yenilikçi bir hükümdar olduğu için belki sonradan olgunlaştığı belki varsayılabilir. Ama veliath olan şehzadenin zihninin bu yapıda olması aslında övünülen saray eğitimin aslında o kadar da akılcı bir hükümdar ortaya çıkarak şekilde olmadığını ortaya koyuyor. bu sorun da günümüze taşınmış gerçekten dücane'nin tespitleri üzerinde düşünüldüğünde akla şüphe bile getirmiyor.
Teşekkürler. elinize sağlık.
Çok teşekkürler
Iyi aksamlar, geceler Sevgili Ducane. 🙏
Günlük yaşamda halkın devleti, egemenliği, iktidarı, iktidarın meşruiyetini ve dayanağı anayasayı tam olarak bilmesi gerekmiyor, ancak kendi yaşamına temas ettiği noktaları, yaşamındaki belirleyenlerin neden ve sonuçlarını da anlayamıyor.
Bu bağlamda ülkede oluşan çatışma ve kutuplaşmanın kaynaklarının ortaya konulması bakımından çok güzel bir sunumdu. Teşekkür ederim.
Videonun sonunda halk "dinsiz devlet"i anlayamaz veciz tespitinin doğruluğu bu videoya konu ile ilgili yorum yapılmamasını örnek verilerek ifade edilebilir.
İnsanlar balığın suyu idrak edememesi gibi içinde yaşadığı çağın kurum, kural ve kavramlarını anlayamıyor. O yüzden de anayasa referandumunda teklifi getirene karşı duygularına göre kabul veya reddediyor. Bilenlerin yetenekleri de anlatmaya yetmiyor. Ya da bilginin öznesi bakımından insanların anlama yetenekleri yok.
Bu zor düzlemde sarfettiğiniz çaba için tekrar teşekkür ederim.
Ses gayet güzel emeğinize sağlık 👍
Tarihçilerimiz bunları neden anlatmadılar bugüne kadar... Ne kadar acı! Bunca boş hayatlar!
Dücane hocam esenlikler
Teşekkürler.
Çok güzel bir yayındı
Çok teşekkürler🌿
Hocam bir de cızırtı kayıt anında şarj olmasından (beslemeden) kaynaklanabilir. Laptop şarjda iken bir kayda başlayın kısa süre sonra şarj cihazını çekip devam edin. Cızırtı kesilirse onun da etkisi var demektir.
Dücane Ağabey, Kadıköyden sevgi ve saygılarım LA Murat 😅
🌺
YZ İle Okunan Metinlerin Listelenmeye Çalışılması:
Konuşma metninde bazı kişilerin metinleri okunmuş. İşte bu kişilerin isimleri ve okunan metinler:
1. Vasıf Efendi:
- Vasıf Efendi’nin Osmanlı Devleti’nde serbestiyet kavramını nasıl ele aldığına dair pasajlar okunmuştur. Metin Osmanlı’daki özgürlük anlayışı ve Batı’daki “Liberté” kavramıyla karşılaştırılarak sunulmuştur.
2. Ahmet Vasıf Paşa:
- Tanzimat ve reform süreçleri üzerine yaptığı yorumlar aktarılmıştır. Ahmet Vasıf Paşa'nın Osmanlı’nın modernleşme çabalarına yönelik metinlerinden pasajlar okunmuştur.
3. Ahmet Cevdet Paşa:
- Ahmet Cevdet Paşa’nın tarih metinlerinden alıntılar yapılmıştır. Özellikle Osmanlı reformları ve Tanzimat dönemi hakkında düşünceleri ele alınmıştır.
4. Voltaire:
- Voltaire’in fanatizm (taassup) ve tolerans (hoşgörü) üzerine metinlerinden alıntılar okunmuştur. Özellikle kiliseye ve dine karşı eleştirilerinden pasajlar aktarılmıştır.
5. Jean-Jacques Rousseau:
- Rousseau'nun Sosyal Sözleşme (Contrat Social) üzerine yazdığı metinlerinden parçalar okunmuş, halk egemenliği ve toplumsal düzen üzerine olan görüşleri ele alınmıştır.
6. Montesquieu:
- Montesquieu’nün güçler ayrılığı teorisi üzerine yazdığı metinlerden pasajlar okunmuştur. Özellikle bu teorinin Osmanlı tarafından nasıl algılandığı tartışılmıştır.
7. Katip Çelebi:
- Katip Çelebi’nin Batılı yönetim modelleri üzerine yaptığı çeviriler ve yorumlardan pasajlar okunmuştur. Monarşi, aristokrasi ve demokrasi gibi yönetim biçimlerinin nasıl anlaşılması gerektiği üzerine görüşleri aktarılmıştır.
8. Farabi:
- Farabi’nin pratik felsefe ve devlet yönetimi üzerine metinlerinden pasajlar okunmuştur. Farabi’nin Aristoteles’e dayanarak geliştirdiği devlet yönetimi fikirleri tartışılmıştır.
9. Nasıruddin Tusi:
- Nasıruddin Tusi’nin ahlak felsefesi üzerine yazdığı Ahlaki Nasiri metninden pasajlar okunmuştur. Bu metin, ahlak ve siyaset alanındaki İslam düşüncesini anlamak açısından önemli bir kaynak olarak sunulmuştur.
10. Ibn Miskeveyh:
- İbn Miskeveyh’in Tehzibü’l-Ahlak eseri üzerine yapılan çeviri ve uyarlamalardan pasajlar okunmuştur. Bu metin, ahlak ve insan yönetimi konularında bir başvuru eseri olarak değerlendirilmiştir.
Bu kişiler ve eserlerinden yapılan alıntılar, konuşmanın temel konuları olan Osmanlı yönetimi, Batı’daki siyasal teoriler ve İslam felsefesi bağlamında derinlemesine tartışılmıştır.
Teşekkürler
Bir videoya 5. Seviye sınırı getirilmesine bir anlam veremedim.
Hocam yazın hazırlık yapmışsınız anlaşılan dinleyemedik hepsini. yoğun konular
❤❤❤❤❤
🇹🇷🌷😊🙏
Hocanın bahsettiği Crown dizisini bilen birisi, imdb linkini paylaşabilir mi? Teşekkürler.
Crown dizisini Netflix’te bulabilirsiniz. Bu arada Google a yazıp bu bilgiye ulaşmak bu kadar kolayken istermisiniz patlamış mısır ve modem de getirelim size?
@@williamwallace4229 sağolun. Ben belki de o dizi değildir diye düşünmüştüm.
🎉
Meselenin biraz daha kavranabilmesi için bunun üzerine Fransa Milli Marşı giderdi
🙋🏻♂️🍷🌈
Adem'in oğlu deriz, olmaz mı...
Benim hayatım neyin nası
❤❤❤