Civitas Casimiriensis - wczoraj i dziś
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 2 ต.ค. 2024
- Zapraszam na krótki spacer po krakowskim Kazimierzu - zaczniemy od pokazania wam, gdzie dawniej płynęła Wisła, oddzielając dwa królewskie miasta, tj. Kraków i Kazimierz. Później opowiemy, jak i dlaczego powstał Kazimierz, przedstawimy wam jego, często trudne, losy i pokażemy jedną z ikonicznych świątyń tego miasta - kościół Bożego Ciała. Na koniec tej wędrówki usłyszycie kilka słów o sanktuarium Paulinów na Skałce i znajdującym się tam panteonie wielkich Polaków.
No i będą słynne zapiekanki z okrąglaka na Pl. Nowym.
Chciałem Ci podziękować, za wszystkie razem i każdy z osobna film. Od kilkunastu lat mieszkam za granicą i każdego dnia tęsknię za Ojczyzną. To co robisz i forma w jakiej prezentujesz jest po prostu świetna. Dziękuję i pozdrawiam z daleka.
Kochany nie ma za czym tęsknić. Tu juź nie ma Polski, tylko Ukraina. Najechało się tego, że żygać się chce. Jak tu wrócisz to będziesz musiał na nich robić, bo mają tu niekończące się wczasy. Mają nas za krowy dojne. A emeryci umierają z głodu.
Plac Wolnica to stara nazwa określająca wolność miejsca, które pozwalało na wolny handel i działalność gospodarczą
A nie uważa Pan, że Szanowny Prowadzący zażartował z tym Wolnicem i doskonale zna "podatkowy" źródłosłów nazwy ? 😉
@@ukasztrebacz4653 nie
Kolejny superodcinek. 👏👏👏👏
🪙 Inspirujący spacer po królewskim Krakowie.
💎 Ileż tam skarbów jeszcze poukrywane.
👑 Pozdrowienia.
Wolnica, to był dzień targowy, w którym nie obowiązywała podatek, nie człowiek 😉 Wg naukowców badających szczątki św. Stanisława otrzymał on cios mieczem w tył głowy, co do miejsca tego zdarzenia, nie są oni zgodni.
Św Stanisław był zdrajcą kraju
Śmierć wrogom ojczyzny! Wieczna cześć i chwała dla króla Bolesława!
"Wolnica" to nieobłożona podatkiem sprzedaż mięsa. Nazwa Plac Wolnica dotyczy przywileju swobody handlu mięsem. ;-)
Bardzo pouczajacy odcinek .Jak zreszta wszystkie. 😀
Witam ponownie , urodziłem się w Krakowie a mieszkam w Norwegii , bardzo interesuje się historia Krakowa, i chociaż wydaje mi się ze dużo o niej wiem z Pańskiego programu dowiedziałem się czegoś nowego , dobrze ze są osoby jak Pan z taka pasją , czasem i wiedzą którą mogą przekazać dalej . Pozdrawiam Tomasz
.....śmierć a potem chwała. Dobre 👏
Super wybiore sie do Kazimierza jak wroce z Niemiec😊😊
DO Kazimierza to miasto malownicze miasto nd Wisłą.
NA Kazimierz to dzielnica krakowska tu omawiana.
Czas się wybrać do Kazimierza, bo tyle razy byłam w Krakowie, ale nigdy na Kazimierzu.
Koniecznie poproszę jeszcze historię dzielnicy Podgórze, również samodzielnego miasta dawniej i objazd po Wieliczce i Bochni.
Niesamowite. Tyle ciekawostek.
Ach ten Kazimierz 😉 Pozdrawiam i dzieki wielkie.
Kiedys sie spotkamy, na krakowskim kazimierzu. Tak cos czuje.
Czemu? Bywam tylko raz do roku.
@@obywatel_JC to powinno wystarczyc 🙂
Super materiał. Dzięki
Wyspy Bezludne...klasyka. Ksiazka mojej mlodosci. Lysiaka kiedys czytalo sie wszystko. (Dzis jest dla mnie sporo mniej strawny). O konflikcie Szczodrego ze Stanislawem pieknie pisze przedstawiajac racje obu stron, krakowianin prof. Nowak w Dziejach Polski. Sporo tez ciekawostek odnosnie samego Krakowa i jego swiatyn. Polecam wszystkie tomy. Fajny film. Pozdrawiam slonecznie
The Best 👍👏
Bardzo fajnie opowiadasz chyba mogę tak powiedzieć 🤭👍
Darz Gad na Szlaku ! Dobry odcinek. Za dwa tygodnie jadę do Krakowa na trzy dni w celach muzycznych ( zespoły muzyki poważnej Orgasmatron i Vader ) i historyczno - muzealnych więc Boże Ciało będzie w sam raz. Ten kościół wewnątrz jest jeszcze bardziej monumentalny i pięknie ponury niż zewnątrz. Zresztą tak samo jak pobliski kościół św. Katarzyny. Nawet barok ich nie zeszczpecił 😉 Pozdrawiam !
Te odcinki o Krakowie to mistrzostwo świata! Mam nadzieję na więcej.
Będą na jesień nowe.
@@obywatel_JC rewelacyjnie!
4:05 Ten zabytkowy wiadukt, nie jest niestety w remoncie, został wyburzony, w dość kontrowersyjnych okolicznościach, a na jego miejscu zostanie postawiona nowa, bliźniacza konstrukcja, z tym że dwa razy szersza (pierwotnie wiadukt miał być tylko poszerzony, a stara konstrukcja miała być wyremontowana i dostosowana do obecnych wymagań kolei, ale "stan techniczny" na to "nie pozwał"). Nieświadomy turysta nic nie zauważy, bowiem okładziny pozostaną oryginalne :)
Okładziny będą nowe, nie wykorzystają starych.
👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍
Przepraszam, ale jako przewodniczka krakowska muszę dodać swoje 3 grosze sprostowania. W Krakowie nie ma właściwie żadnej koszernej restauracji. Jest kilka miejsc, raczej street-food, które zachowują koszerność. Te, które pokazał Pan na ul. Szerokiej są po prostu restauracjami z kuchnią żydowską, ale niestety nie koszerną,
Tak, czy inaczej, bardzo dobra robota. Życzę powodzenia w kolejnych filmach :)
Nie byłem w środku, niestety. Jedyna koszerna knajpa jaką znam, jest w Tykocinie.
Kilka lat temu opisywał nasz krakowski restauracyjny krytyk Wojciech Nowicki ,bardzo dobre koszerne jedzenie - na Kazimierzu.
Jest gdzieś małe okienko na Kazimierzu przy synagodze. W czasie obiadu za określoną , skromną sumę Rabin sprzedaje koszerną potrawę dnia.
Nie mogę tego odcinka znaleźć w archiwum ,,Wielkiego żarcia " p. Nowickiego, żeby podać adres, ale chyba było to na Szerokiej ?
@@poziomkax5985 ja znam 3 miejsca, ale być może jest ich więcej. 1. Falafell na ul. Jakuba, prawie naprzeciwko Cmentarza Remuh 2. sklep koszerny, który funkcjonował w synagodze Izaaka (obecnie jest remont, więc może być nieczynny) 3. Hotel Eden podobno oferuje koszerne posiłki dla swoich gości, ale nie można tam wejść z ulicy
Ponoć obecnie najabrdziej koszerne w tej okolicy są....lody. Tak, są na Kazimierzu prawdziwe koszerne lody spełniające wymogi takie jak np. w dzielnicach ortodoksyjnych w Izraelu. Nie jadłam, ale znawcy tematu twierdzą, że smaczne. I w jednym z hoteli ponoć jest spełniająca wszelkie wymogi mykwa. Natomiast co do koszerności w restauracjach- ponoć odpowiada standardom Chrześcijan i turystów, ale Żydom czy ogólniej mówiąc wyznawcom Judaizmu ( bo można być konwertytą i takich gości Kazimierz miewa) już niekoniecznie. A kwestia dotyczy np. wymogu osonego noża do sera i do mięsa itp. ścisłych regulacji dotyczących tego czego z czym nie można łączyć. Koszerność jest skomplikowana i zapewne brak ludności rdzennej po 2 wojnie światowej utrudnia obecnie przekaz stosownej wiedzy na takie tematy.
No i napisy nie sa po hebrajsku, tylko w jidysz. A i sama wolnica to raptem fragment lokacyjnego rynku.
Bardzo ciekawy odcinek.
Atrakcyjne mapki obrazujące Wasza opowieść. Bardzo to pomaga zobrazować historię. Kościół Bożego Ciała niesamowity również klimat wnętrza. A zapiekanki na placu Nowym kultowe. Nie do podrobienia w tej oprawie. Punkt obowiązkowy. Pozdrawiam
Usmialem sie z cytatu towarzysza, obywatela Aniola!
( 20:32 ) Plac Wolnica wywodzi się od łacińskiego Forum liberum (prawo wolnego handlu mięsem poza kramami) i istnieje w takiej formie od końca XVIII wieku, gdy Kazimierzowi nadano przywilej wolnego handlu.
Super filmy, pozdrawiam.
Sam nie wiem, za co należą wam się oklaski.... Czy za Kraków, czy za Kazimierz, czy za gotyk i wątek muru ceglanego, czy za kilka słów prawdy o św. Wojciechu, czy za zapiekanki... Kolejny rewelacyjny odcinek. Ps. Osobiście polecam "Zapiekanki Królewskie" na Placu Nowym. Powinny zostać umieszczone w Sevre jako wzorzec zapiekanki.
To właśnie tam byliśmy.
12:00 Scyzorykiem chrzczeni zawsze trzymali z silniejszym najeźdźcą, gdyż pojęcie wdzięczności jest im obce. Jedyna mniejszość, która nigdy nie zdradziła Rzeczypospolitej i wiernie jej służyła na przestrzeni wieków to Ormianie.
Znam ormiańskiego restauratora, świetną baraninę robi
@@obywatel_JC Kupcy ormiańscy to było oko i ucho kancelarii królewskiej w szerokim świecie. Dzisiaj 15 VII, a to właśnie bitwa pod Grunwaldem jest pierwszym, historycznie odnotowanym udziałem Ormian w polskim czynie zbrojnym. Nikt nie robi lepszej baraniny niż Gruzini i Ormianie.
Ormianie byli normalną częścią polskiego rycerstwa i być może stąd ich inny stosunek do Polski. Jedynym poważnym ograniczeniem był zakaz bycia właścicielem ziemskim oraz zakaz śubu z chrześcijanką za co obojgu groziła dość brutalan kara śmierci. Ale poza tym Ormianie mogli np. być adoptowani do herbu albo kupić wieś, ale musieli do prayc na roli mieć parobków a sami musieli na wiezwanie króla stawić się do boju w rynsztunku rycerskim. Spora część polskiego rycerstwa to właśnie Ormianie. A z uwagi na zakaz małżeństw mieszanych długo zachowali odmienność religijną i językową i żenili się między sobą. Pozycja Żydów była inna, nie mogli parać się rycerstwem, nie byli adoptowani do polskich herbów, nie mogli z pewnymi wyjątkami osiedlać się gdzie chcieli. W Krakowie w czasach społeczeństwa stanowego niewielu Żydów mieszkało tam gdzie chrześcijanie i byli to np. osobisty bankier króla czy jego osobisty lekarz.
@@agatastaniak7459 Zakaz ślubu z chrześcijanką? Przecież Ormianie to chrześcijanie, ale mogło tak być. Żydzi jak nie zaszkodzili to już pomogli - nie chodzi o walkę z bronią w ręku, ale o stosunek do najeźdźców i wysługiwanie się im. Od czasów potopu szwedzkiego, poprzez zabory, aż do II wojny światowej zawsze witali wraże armie. W nieodległym od Krakowa Miechowie, mój dziadek widział jak witali wkraczający Wehrmacht kwiatami (o bramach powitalnych na cześć Armii Czerwonej nie wspomnę). Byli szpiclami i donosicielami w służbie carów i Prusaków, przeważająca ich cześć okazała się całkowicie obojętna na los Polaków w czasie naszej najgorszej niedoli. Za co tak nam odpłacili i odpłacają? Ano za to, że jak pisze żydowski historyk Burnett Litvinoff, przypuszczalnie Polska uratowała żydów od całkowitego wyniszczenia w wiekach średnich i w dobie Odrodzenia.
Ciekawi mnie czy jest Pan historykiem czy to Pana ogromna pasja? Odcinki są bardzo interesujące, "podane" w bardzo przystępny sposób.
Pozdrawiam serdecznie
Michał
nie mam nic wspólnego z byciem historykiem ;-)
Gościnnościa to zakonnicy nie grzeszą
2:03 "Dlatego [...], że". I tu większość ludzi wstawiłaby niepoprawnie "bo", zamiast "że". I to nie jest pierwsze tego typu moje zaskoczenie na tym na kanale. Fajnie się słucha jak ktoś nie rzuca błędami językowymi.
Nazwa Wolnica pochodzi od zwyczaju zwalniania handlujących z podatku.
Panie Jakubie, układ cegieł wozówka-główka, itd. itp. to wątek gotyku polskiego. Czy jest przewidziana jakaś nagroda poza uściskiem dłoni prezesa :)?
Dozgonna wdzięczność 😊
Nazwa Plac Wolnica pochodzi od łacińskiego prawa Forum Liberum czyli wolnego handlu👊 raz w tygodniu W soboty umożliwiało kupcom sprzedawanie mięsa poza jatkami👊
Już myślałem, że nie będzie o cegłach. ; )
Szanowny panie Redaktorze. Św Stanisława uwiarygodniła sama Matka Boska objawiając się właśnie przy relikwiach św Stanisława w 1610roku. Zdaję sobie sprawę że pan Redaktor nie jest blisko Religii katolickiej, ale ten Fakt potwierdzają źródła historyczne. Podam tylko jedno słowo kluczowe do poszukiwań: o.Giulio Mancinelli. Zachęcam do zagłębienia się w tą tematykę i pozdrawiam serdecznie
Proszę mnie nie obrażać inwektywami typu "redaktor".
Osobiście nie bardzo podobał mi się ten Pan i jego lekko nonszalancki styl. Ale jakaż zmiana! Bravo bravo bravo! Rzadko komuś się zdaża aż trzy razy w jednym filmiku zaskoczyć mnie pozytywnie! Bravo za te ciekawe wtręty 😉 Można śmiało wybaczyć drobne usterki które dodają kolorytu. Jedna uwaga prośbą czy nie można na chwilę wejść do tych kościołów pokazując wnętrza? Może chociaż zdjęcie? Niemożliwe żeby wszystkie były zamknięte? Czy to o pozwolenie trzeba prosić??
W tym sęk, żeby dobrze sfilmować, trzeba się dogadać z zarządcą. Poza tym nie wpuszczają bez kagańca. Jak życie wróci do normy, będziemy filmować we wnętrzach. Trochę cierpliwosci.
@@obywatel_JC 😉 bravo za postawę 👍. ja często zwiedzając robię zdjęcie z ławki opierając aparat o ławkę dla dłuższego czasu naświetlania. Czasami wychodzą piękne zdjęcia. Nie wiem dodanie takiego zdjęcia dobrze będzie współgrać z całością filmu... Filmami się nie bawiłem jeszcze. Serdecznie pozdrawiam i dzięki za odpowiedź
"Nazwa Plac Wolnica pochodzi od łacińskiego forum liberum, czyli prawa wolnego handlu, które raz w tygodniu, w soboty, umożliwiało kupcom na rynku kazimierskim sprzedawanie mięsa poza jatkami".
Ja o tym wiem. To był ŻART.
Jak zwykle bardzo ciekawe spotkanie z Krakowem :)
Czy Pan te wszystkie fakty i ciekawostki ma wbudowane fabrycznie, czy też realizację każdego odcinka poprzedza solidne wkuwanie?
Czasem człowiek coś poczyta przed włączeniem kamery...
Wozówka-główka-wozówka to tzw wątek polski (gotycki) pojawia się w 14 i utrzymuje do 16 wieku :)
Dlatego cały Kraków jest zbudowany w tym stylu😄
"Królewski Kazimierz" choć to truizm i zgodne z prawdą historyczną określenie tej dzielnicy (ongiś Miasta), to dziś w języku potocznym używa się określenia "Żydowski Kazimierz", co jest błędne, gdyż Żydzi zajęli niewielki fragment miasta, tzw. Bawół.
Tak jak ktoś już pisał poniżej nie remont mostu, właśnie widać go w trakcie rozbiórki... Kontrowersje polegają na tym, że oczywiście pierwotnie miało być inaczej - miał zostać zachowany. Zapewne prosty fortel, ze strony PKP które jak mozna sie domyslać z góry wiedziały, że most nie wytrzyma intensywniejszej eksploatacji ale w fazie projekowania zmuszone byłyby do znalezienia rozwiązania jak go ocalić - tak jak znajdujący się nieco dalej na południe przepust pod ulica Miodową. W momencie kiedy jego istnienie stało się ostatnią przeszkodą dla dokończenia inwestycji - wyrok zapadł po tym jak Gliński szybciutko skreślił go z listy zabytków mimo że protestowała krakowska konserwatorka . Zastąpią go imitacją - oczywiście z datą 1863. Niektóre budowle przetrwały tak wiele ale obecnych realiów już nie, znów mamy o jeden zabytek mniej w Krakowie. Przykro, mnie osobiście tym bardziej że to mój habitat, moja dzielnica. A - w ramach wtrętów filmowych za pana plecami 5 minucie z groszami widać fragment kamienicy (to na prawo od pralni) ca w której "mieszkał" (bądź chodził na ksiuty już nie pamiętam) Lutek Danielak z filmu Wodzirej. Charakterystyczna matalowa brama jeszcze się ostała.
Ogląda od niedawne te filmiki i powiem że wciągają. Mówił o placu Ditla ,w Iwoniczu zdroju jest również plac Józefa Ditla .Może kiedyś filmik o Iwoniczu Rymanowie Krosno zamek w Odrzykoniu
zapiekanka z "jalapenio"; ktoś tu chyba oglądał Chłopaków z baraków ;)
Prosze o pokazanie ulicy Kupa,Wolskiej.
Dziekuje za program.
Wspomnienia Eeehhh
Zapiekana smakowita
Zapiekanka zostala na dluzej 😏🙃😉
ja zjadłem tylko jedną.
Gdzie znajdę odcinek o Zamku w Chęcinach,? 🙏🙏🙏
U mnie na kanale.
th-cam.com/video/GjyRPtvoMT4/w-d-xo.html
@@obywatel_JC bardzo dziękuję, pochodzę z tego Królewskiego Miasta Chęciny a teraz mieszkam w Krakowie. I kocham oba te miasta .
Ten wiadukt nie był w remoncie tylko był wyburzany.
Remont poprzez anihilację.
masz taka troche moja dusze
Super, dziękuję.
Wolnica prawo wolnego handlu, raz w tygodniu.
Rozumiem.
Świetny odcinek
Żydów z Kazimierza przesiedlono na Podgórze gdzie powstało Getto. Większość mieszkańców Getta zginęła w obozie koncentracyjnym Kraków Płaszów
Nie większsość. W Płaszowie ginęli Ci, których do czasu likwidacji getta nie wywieziono do Bełżca. Większość zginęła w Bełżcu. A w Płaszowie ginęli i Żydzi i Polacy. Płaszów jest nowym muzeum i było to straszne miejsce, ale miejscem największej tragedii Żydowskich mieszkańców Kazimierza jest zdecydowanie Bełżec. To chyba najkrwawsze z punktu wdzenia 25% populacji dawnego Krakowa miejsce. A niestety mało kto o tym mówi. W Płaszowie ginęli już Żydzi nie tylkoz Krakowa bo do Polski przesiedlano już wtedy także Żydów z Niemiec czy np. z Czech, z Pragi.
Zaśliniłem całą klawiaturę...
Następną razą będzie maczanka 😋
@@obywatel_JC nic nie pobije ruskich pierogów. Jak jestem w Krakowie to zawsze idę na Sławkowską - nie będę wstawiał lokowania produktu, ale jak ktoś chce to znajdzie restaurację z inicjałami DP. Polecam!
ja lubię ukraińskie pierogi na Grodzkiej.
Hm.........myślę że gdyby Pan ofiarował kilka setek to drzwi by się otworzyły do sanktuarium
Nie dali mi szansy. Nie odpowiadają na listy.
W temacie zapytania układu cegieł (wątek gotycki inaczej polski)
th-cam.com/video/8_NpxXU5IFk/w-d-xo.html
Kanał" Good Idea" .
Wiem, oglądam każdy odcinek Radka i Natalii.
Czy orientuje się Pan kim był Miodow? również ma swoją ulicę na Kazimierzu. dziękuję za odpowiedź 🙂
U mnie jest ulica, której patronem jest jakiś Fiołkow. A dalej w centrum jest ulica jakiegoś Dworcowa. Nie ma o nich nic w Wikipedii...
2:25 To nie jest Stradom. Stradom jest mniej więcej pomiędzy Wawelem a ul. Dietla.
Ja nie z Krakowa...
Wolnica, jak Wola, Ligota etc były zwolnione z podatków, stąd nazwa.
Przeniesienie Żydów z ulicy Żydowskiej (św Anny), nie wyrzucenie. Pogromy Żydów były zbyt częste, nawet studenci je inicjowali. Dlatego zamiast Uniwersytetu na Kazimierzu mamy na św Anny. A wyspa Kazimierz została gminą żydowską. Mimo wielkich kościołów (z klasztorami) Bożego Ciała, Św Katarzyny, na Skałce, Trynitarzy.
To był żart.
Żydowski Kazimierz kończył się przed kościołami św. Bożego Ciała, a tym bardziej św. Katarzyny.
niech Pan jedzie do Wislicy jesli pan moze
Czyli stosunek do 2- letniej histerii również mamy podobny...
To kiedy Kazimierz Dolny i okolice? Byliście już niedaleko, w Puławach i Gołębiu- nie wierzę, że nie zachaczyliście o Kazimierz...
Mało casu kruca bomba.
@@obywatel_JC - ...poczekam... 👍.
Sposób, w jaki pokazujesz i prezentujesz nasze zakątki, wraz z historycznymi i architektonicznymi ciekawostkami- jest warty cierpliwości.
przepraszam , czy moge spytac kim z zawodu jest obywatel jc?
Z zawodu jest kierownikiem.
Nie żaden Wolnic tylko wolnica. Znaczy to wolność od podatku i jako nazwa własnapisze się Wolnica.
Naprawdę?
@@obywatel_JC Naprawdę. Ta nazwa jest słowem użytym w mianowniku. Był to rynek, gdzie handlowano i korzystano ze zwolnienia z jakiegoś podatku, których Kazimierz często Żydom udzielał. Obowiązywała na tym placu wolnica, stąd ta historyczna nazwa.
Ale ja żartowałem.
@@obywatel_JC Że niby to wiedziałeś, ale dla żartu udawałeś, że nie wiesz? Tak standardowo tłumaczy się każdy zdemaskowany obskurant.
Plac Wolnica, był nazwany od wolnych od opłat dni chandlowych
Ale czym zajmował się Wolnic?
Gratulacje ❤....!!!
Co to muza która leci w 15 minucie?
Z google, darmowa.
Obywatelu JC - poznaliśmy się niedawno. Będziemy się rozumieć - będzie dobrze, nie będziemy się rozumieć w - nie będzie dobrze. Rozumiemy się?!. Tymczasem pałka w górę za Twoje filmy, które niedawno odkryłem i jestem z tego bardzo zadowolony.
Stanislaw Anioł
Paulini nie odpowiedzieli, bo nie jest Pan narodowcem.
Kościół otwarty, zamyka się na transparętność.
Przyznam szczerze, że krypta zasłużonych na skałce nie wymaga pokazywania, wystarczy wspomnieć. Nic tam ciekawego nie ma.
Kilka miesięcy później zrobiliśmy film również w krypcie zasłużonych.
Zapiekanki z oscypkiem albo innym badziewiem , orginalna krakowska - co za bzdura.
Ale za tego Łysiaka to propsy!
Niestety początki miałeś dobre, ale teraz mocno mijasz się z prawdą, przykre