Тірісінде жетім болған әз-Абылай! Өмірінің көп уақыты сұлтан дәрежесінен аспай, арғынның кепілдігінде өткен екен. Арғын кепілдігінен Тайшы ханы құтқарып, қызын беріп, хан дәрежесіне көтеріпті. Атқа нағыз мінгенде туған жері оңтүстік Қазақстанды ойрат-қырғыздан босатты. Қырғыз қазақты қайта шаппас үшін қызыл қаншық тұқымдары солты мен бағыштарды орталық Қазақстанға көшіріп еліне қамқор болды. Бірақ, ақтабан шұбырындыдан қалжыраған елі Мың Жаныс оны төбесіне көтеріп бағалауға шамасы жетпеді. Содан, ол, 76 жасында мәйітім айдалада қалмасын деп, О Дүниеге аттануға Яссауи кесенесіне өзі барып жатқан дейді. Бақилық болғасын да Ұлы Бабамыздың бейіті жетім күнін кешкен тәрізді. Оған, рас болса, құлпытасының да дұрыстап қойылмағаны куә болып тұр екен. Ұлы Бабамыздың аруағы разы болуы үшін бұл оқыстықты түзетейік түркілер!
Кызык ангиме екен, калай ол аргыннын кепилдигинде болды ?! Сиз кателесесиз. Абильмансур ( Сабалак ) бала кезинде жонгарлардын колында аманат ретинде болган хан урпагы болгансын, , аустырып алганща баска аманатка хан урпагыннан . Бир айкаста А-М. жонгарлардын туткынына туседи , сол кезде Тайшы озинин кызына уйлендиреди , негып Тайшы туткыннан босатты . алде оны казактар босатып алдыма ?! Ол жагын биле коймаймыз, аргын орта жуздин тайпасы емеспе , жау емес .
@@АйдосОразбаев-и8л, сұрағыңыз көлемді жағдайларды қамтиды, жауабы оңай емес. Сонда да, аз болса да, басын ашуға тырысып көрейін. Біріншіден: жоңғар деген ұлт болмаған. Жоңғар түркілердің жауынгер деген сөзінің европалық транкрипциясы. Европаға шапқыншылық жасаған жай халық емес - жауынгер(жонгар, джунгар, хунгар - европаша). Заманында үстемдік құрып тұрған түркілер/қазақтар алғы шепке жауынгер ретінде өздеріне тәуелді ойрат, торғауыт секілді бағындырылған сібірлік орман халықтарын жіберіп отырған. Олар өздерін түркі жауынгері атаған себептен жоңғар аты қалыптасқан. Кейін олар түркілердің мұсылмандықты қабылдамай, тәңіршілікте қалған бөлігіне қосылып қалмақ халқын құрады. Өз кезегінде, діни сенімін ауыстырған түркілерді қашақ/қазақ деп атай бастады. Ол ат қазіргі қазақтарға, тағы да басқа крепостнойлық праводан түркілерге қызметке қашқан казактарға да, ақырындап сіңіп қалды. Ақырындап дегенім, ол кейде қырғыз атанып, кейде қайсақ атанып, не атанарымызға ұзақ келісе алмай жүргеніміз содан. Негізі ТҮРКІ атауында қалғанымыз жөн болар еді, бірақ, оған осман түріктерінен қорқатын орыстар қарсы болды. Оларды түбі иран/хорезм арийларынан түркіленген арғынның орыстан византиялық тәлім алған интеллигенциясы қолдап, ақыры қазақ болып біріктік. Түркі атымызды қайтару дұрыс болар еді деп ойлаймын;
@@АйдосОразбаев-и8л, сұрағыңыз көлемді жағдайларды қамтиды, жауабы оңай емес. Сонда да, аз болса да, басын ашуға тырысып көрейін. Екіншіден: Әбілмансұр арийлық арғындардың шыңғыс тұқымынан бірінші кепілі емес. Одан бұрын Көк Орда ханы Әбілқайыр билігіне көнгісі келмеген Ақ Орда мұрагерлері Керей мен Жәнібек сұлтандар кепілдікке түскен. Ол кездегі соғыстың көбі жекпе-жекпен аяқталып, соңы келісіммен бітіп отырған. Жекпе-жекке әскер басшылары шығатын болған себепті, арғындар жекпе-жекке Керей/Жәнібек тұқымдарын шығарып, үлімге жұмсап отырған. Тарихта бір шайқастың жекпе-жектерінде 80 сұлтанның қаза болғаны айтылады. Ол жағдай Керей/Жәнібек әулетінен сұлтан/наследный принц тұқымы қалмауына алып келді. Дәл осы кезде майдан саханасына Абылай шығып, саны артық мықты болып тұрған арғын кепілдігіне түсті. Арғындар оны сұлтан ретінде ғана ұстап, Хан көтермеді. Сондықтан, Шыңғыс тұқымына адал болған Қалдан сері(Галдан серен) Абылайға көмекке келді. Аңға шыққан кезде өтірік ұйқтаған Абылайды ұстап алып, бүкіл Түркі ханы деп Ресей мен Қытайға жариялап, өзі де туыстасып, Абылай билігінің нығаюына негіз болды. Соңғы ханымыз Кенесары сол тайшы ханы тәңіршіл қалмақ Қалдан серінің жиен немересі. Қалмақты бізге жау көрсетіп, қарсы соғыстырып қойған орыстың "Разделяй и властствуй" деген саясаты.
Нашли что обсуждать. Правильно написали, неправильно. Удивительно другое, Аблайхан считается одним из успешных ханов, но оказалось надгробие другого человека над его могилой, вот теперь, потомкам приходится устанавливать его могила или нет. Когда хоронили, могли его дети, современники запись с родословной как у Тимура, оставить внутри могилы, никаких проблем не было бы. А еще исследователей не финансировали, они сами, на собственные средства провели огромную работу. @@SamBig5454 Респект им.
Я не знаю на чем основаны утверждения Мухтара Кожи, но я учился во времена СССР, и наравне с прочими предметами, с пятого класса, преподавалась дисциплина История Казахской ССР, там были и Аблайхан, и Абулхаир, и Валиханов и Сейфуллин. Каждому из них посвящались целые главы, и академические часы!
Уважаемый, вопрос к вам: зачем упоминание СССР в контексте хана Аблая и о мистическом запрете изучать что-либо, связанное с историей казахов, пожалуйста, подробней. На второй минуте вашего рассказа идет об упоминание некой Лии Юрьевне Маньковской, которая, как я понял, по вашим же словам, занималась изучением нашей истории, далее вы же упоминаете своего уважаемого учителя и т. д. Так был запрет или нет?
@тагирайткужинов. Спасибо за вопрос. Вы правы, прямого запрета на изучение истории в Казахстане и СССР не было. Но в науке того времени основным принципом была - партийность. Смысл был в том, что исторические процессы не должны были противоречить основным канонам марксизма ленинизма. В те времена считалось, что ханы это представители класса угнетателей. Поэтому их история не должна была интересовать класс рабочих и крестьян. Изучать можно было, но это не поощрялось. Парткомы научных учреждений зорко следили чтобы все работы соответствовали линии партии. Если работа содержит "прославление буржуазных ценностей" (а история угнетателей это и есть буржуазные ценности), то она не будет публиковаться, более того, на партийном собрании автора еще и "пропесочат"!)) Сегодня это звучит дико, но таковы были нравы общества в котором царствовало единомыслие!
Сразу с первых слов ложь! Никаких запретов не существовало . Тюркология двигалась своим чередом . Жаль что история в Казахстане стала мифологией в угоду политической конъюнктуре и русофообии . Очень жаль!
Как раз таки политическая конъюнктура была при совке, если история входила в логику Марксистской Ленинской идеологии то конечно не запрещали, но если история не входила в логику идеологии то запрещались, как было с книгой "Аз и Я" Сулейменова, который в пух и прах разнёс одной книгой весь миф о тысячелетной самостоятельной "великой" истории России, оказалось что первая книга на русском вовсе не на русском языке, а на смеси тюркских и славянских языков, его от тюрьмы спасло только дружба Конаева и Брежнева. Я вырос в советском союзе и прекрасно помню уроки истории, где всё просто было запичкано Марксистской Ленинской идеологией, а в 20-ы годы вообще в школах не изучали историю, потому что ещё не было готова методичка по которому должны были дурить народ!
Ученый историк Е.Б.Бекмаханов за исследование значения роли Кенесары хана в национально освободительной борьбе казахского народа против царской колонизации , в 1944 году осудили на 25 лет , писатель И.Есенберлин за исторический роман - трилогию " Кочевники " , об истории казахов с 15 до середины 19 веков в 1949 году осужден НКВД на 10 лет лагерей , участник ВОВ с первых дней до тяжелого ранения в 1943 году . Поэта - лингвиста О.Сулейменова подвергли гонениям , обвинениям в "национализме ", пантюркизме и прочим за книгу " Аз И Я ", где он провел расшифровку " памятника русской культуры " " Слово о полку Игорева " 10 века , которая была написана скорее тюрком , чем русским, Кремль встал на дыбы , книги стали изымать из библиотек . частных рук, из продажи , если бы не Д.А. Конаев , дали бы срок . Так что невежды успокойтесь , не запреты , а гонения , тюремные сроки получали за истинную историю Казахстана , от которой даже у вас, Незнаек , подгорает до сих пор !
С первых слов чувствуется неприязнь к СССР. Наоборот в советское время политика была направлена на объединение и развитие всех народных республик и малых этносов. А молодое поколение слушает и верит этому искажению. Отсюда и проявляется неприязнь к другим народам.
@@ЛюдмилаСтепанайтес-п4е Вы не были казашкой или другой предстовительницой другой наций, что бы понять эту неприязень. Слова (чурка, калбит, мамбет, черножопый и. т. д.) Это лиж малая доля тех оскарбительных слов которые применяли те самые титульные предстовители совка. Запрещали ооворить на родном языке.
а теперь людка, полистай интернет и узнай сколько малых народностей и языков исчезло со времен образования СССР, сколько казахов умерло о голода устроенным кремлевскими карликами, вот тогда может и поймешь отчего такая неприязнь ко всему советскому и русскому в том числе
Совок тюрьма народов, и развалилась как и все кровавые империи! Прекрасно знаю про шовинизм русских, как казах который вырос во время союза в городе Усть-Каменогорск! А вы и вами подобные, сидят и ждут как русские танки и ракеты будут уничтожать казахстанские города!!
@@НаталияА-з5ф Академию создал Қаныш Сатпаев. Эскиз здания академии он сам предложил, взяв за основу Мавзолей Қожа Ахмета Яссауи. Казахи всегда имели письменность. Писали арабской вязью. Но с приходом советской власти внедрили сначала латиницу, а потом кириллицу. Над алфавитами работали казахские ученые, в т.ч. Ахмет Байтурсынов.
Спасибо, очень интересная, захватывающая история. Лектор молодец, четко, ясно увлекательно, доступно рассказал о проделанной работе. Ждем продолжения.
Очень интересно! Ждём продолжения. 👍
Тірісінде жетім болған әз-Абылай! Өмірінің көп уақыты сұлтан дәрежесінен аспай, арғынның кепілдігінде өткен екен. Арғын кепілдігінен Тайшы ханы құтқарып, қызын беріп, хан дәрежесіне көтеріпті. Атқа нағыз мінгенде туған жері оңтүстік Қазақстанды ойрат-қырғыздан босатты. Қырғыз қазақты қайта шаппас үшін қызыл қаншық тұқымдары солты мен бағыштарды орталық Қазақстанға көшіріп еліне қамқор болды. Бірақ, ақтабан шұбырындыдан қалжыраған елі Мың Жаныс оны төбесіне көтеріп бағалауға шамасы жетпеді. Содан, ол, 76 жасында мәйітім айдалада қалмасын деп, О Дүниеге аттануға Яссауи кесенесіне өзі барып жатқан дейді. Бақилық болғасын да Ұлы Бабамыздың бейіті жетім күнін кешкен тәрізді. Оған, рас болса, құлпытасының да дұрыстап қойылмағаны куә болып тұр екен. Ұлы Бабамыздың аруағы разы болуы үшін бұл оқыстықты түзетейік түркілер!
Кызык ангиме екен, калай ол аргыннын кепилдигинде болды ?! Сиз кателесесиз. Абильмансур ( Сабалак ) бала кезинде жонгарлардын колында аманат ретинде болган хан урпагы болгансын, , аустырып алганща баска аманатка хан урпагыннан . Бир айкаста А-М. жонгарлардын туткынына туседи , сол кезде Тайшы озинин кызына уйлендиреди , негып Тайшы туткыннан босатты . алде оны казактар босатып алдыма ?! Ол жагын биле коймаймыз, аргын орта жуздин тайпасы емеспе , жау емес .
@@АйдосОразбаев-и8л, сұрағыңыз көлемді жағдайларды қамтиды, жауабы оңай емес. Сонда да, аз болса да, басын ашуға тырысып көрейін.
Біріншіден: жоңғар деген ұлт болмаған. Жоңғар түркілердің жауынгер деген сөзінің европалық транкрипциясы. Европаға шапқыншылық жасаған жай халық емес - жауынгер(жонгар, джунгар, хунгар - европаша). Заманында үстемдік құрып тұрған түркілер/қазақтар алғы шепке жауынгер ретінде өздеріне тәуелді ойрат, торғауыт секілді бағындырылған сібірлік орман халықтарын жіберіп отырған. Олар өздерін түркі жауынгері атаған себептен жоңғар аты қалыптасқан. Кейін олар түркілердің мұсылмандықты қабылдамай, тәңіршілікте қалған бөлігіне қосылып қалмақ халқын құрады. Өз кезегінде, діни сенімін ауыстырған түркілерді қашақ/қазақ деп атай бастады. Ол ат қазіргі қазақтарға, тағы да басқа крепостнойлық праводан түркілерге қызметке қашқан казактарға да, ақырындап сіңіп қалды. Ақырындап дегенім, ол кейде қырғыз атанып, кейде қайсақ атанып, не атанарымызға ұзақ келісе алмай жүргеніміз содан. Негізі ТҮРКІ атауында қалғанымыз жөн болар еді, бірақ, оған осман түріктерінен қорқатын орыстар қарсы болды. Оларды түбі иран/хорезм арийларынан түркіленген арғынның орыстан византиялық тәлім алған интеллигенциясы қолдап, ақыры қазақ болып біріктік. Түркі атымызды қайтару дұрыс болар еді деп ойлаймын;
@@АйдосОразбаев-и8л, сұрағыңыз көлемді жағдайларды қамтиды, жауабы оңай емес. Сонда да, аз болса да, басын ашуға тырысып көрейін.
Екіншіден: Әбілмансұр арийлық арғындардың шыңғыс тұқымынан бірінші кепілі емес. Одан бұрын Көк Орда ханы Әбілқайыр билігіне көнгісі келмеген Ақ Орда мұрагерлері Керей мен Жәнібек сұлтандар кепілдікке түскен. Ол кездегі соғыстың көбі жекпе-жекпен аяқталып, соңы келісіммен бітіп отырған. Жекпе-жекке әскер басшылары шығатын болған себепті, арғындар жекпе-жекке Керей/Жәнібек тұқымдарын шығарып, үлімге жұмсап отырған. Тарихта бір шайқастың жекпе-жектерінде 80 сұлтанның қаза болғаны айтылады. Ол жағдай Керей/Жәнібек әулетінен сұлтан/наследный принц тұқымы қалмауына алып келді. Дәл осы кезде майдан саханасына Абылай шығып, саны артық мықты болып тұрған арғын кепілдігіне түсті. Арғындар оны сұлтан ретінде ғана ұстап, Хан көтермеді. Сондықтан, Шыңғыс тұқымына адал болған Қалдан сері(Галдан серен) Абылайға көмекке келді. Аңға шыққан кезде өтірік ұйқтаған Абылайды ұстап алып, бүкіл Түркі ханы деп Ресей мен Қытайға жариялап, өзі де туыстасып, Абылай билігінің нығаюына негіз болды. Соңғы ханымыз Кенесары сол тайшы ханы тәңіршіл қалмақ Қалдан серінің жиен немересі. Қалмақты бізге жау көрсетіп, қарсы соғыстырып қойған орыстың "Разделяй и властствуй" деген саясаты.
40 кобылиц это очень даже хорошая цена, почему люди Касым Хана не могли найти новый камень и сделать посвящение?
Абылай (Абылая)* пишите корректно имя хана.
Все правильно они написали.
@ Пиван мозги не делай
@@SamBig5454 Ты че больной что ли?
Нашли что обсуждать. Правильно написали, неправильно. Удивительно другое, Аблайхан считается одним из успешных ханов, но оказалось надгробие другого человека над его могилой, вот теперь, потомкам приходится устанавливать его могила или нет. Когда хоронили, могли его дети, современники запись с родословной как у Тимура, оставить внутри могилы, никаких проблем не было бы. А еще исследователей не финансировали, они сами, на собственные средства провели огромную работу. @@SamBig5454 Респект им.
Хорошо что нашли могилу Абылайхана
Я не знаю на чем основаны утверждения Мухтара Кожи, но я учился во времена СССР, и наравне с прочими предметами, с пятого класса, преподавалась дисциплина История Казахской ССР, там были и Аблайхан, и Абулхаир, и Валиханов и Сейфуллин. Каждому из них посвящались целые главы, и академические часы!
@@ИгорьЦой-ж6й нигде ты не учился, ты бот кремлёвский
@@ИгорьЦой-ж6й а в главе две строчки,я тоже учился
Интересно, лектор Кожа, это фэмили или псевдоним?
@Фердинант-х6ш. Это фамилия.
Уважаемый, вопрос к вам: зачем упоминание СССР в контексте хана Аблая и о мистическом запрете изучать что-либо, связанное с историей казахов, пожалуйста, подробней. На второй минуте вашего рассказа идет об упоминание некой Лии Юрьевне Маньковской, которая, как я понял, по вашим же словам, занималась изучением нашей истории, далее вы же упоминаете своего уважаемого учителя и т. д. Так был запрет или нет?
А лишь бы обосрать русский, советский период..
@тагирайт...* smptri : Ukaz I.StaLina. 9/08/ 44g. Zapret Izucheniya Turk. History.
@@Олег-ж3с3т . * Sovet. Period. Itak Zasrannyi. Samimy Rusakamy. Neotmytsa i 1 000 Let. 🦍🦍🦍 . 👌 . 👈 . Nicht verschlossen. 💀💀💀 .
@тагирайткужинов. Спасибо за вопрос. Вы правы, прямого запрета на изучение истории в Казахстане и СССР не было. Но в науке того времени основным принципом была - партийность. Смысл был в том, что исторические процессы не должны были противоречить основным канонам марксизма ленинизма. В те времена считалось, что ханы это представители класса угнетателей. Поэтому их история не должна была интересовать класс рабочих и крестьян. Изучать можно было, но это не поощрялось. Парткомы научных учреждений зорко следили чтобы все работы соответствовали линии партии. Если работа содержит "прославление буржуазных ценностей" (а история угнетателей это и есть буржуазные ценности), то она не будет публиковаться, более того, на партийном собрании автора еще и "пропесочат"!)) Сегодня это звучит дико, но таковы были нравы общества в котором царствовало единомыслие!
@@МАТТАТИЯ Такого указа в природе не существует! Учите матчасть))
Сразу с первых слов ложь! Никаких запретов не существовало . Тюркология двигалась своим чередом . Жаль что история в Казахстане стала мифологией в угоду политической конъюнктуре и русофообии . Очень жаль!
ссср тюрьма народов всё что творили белые и красные не забыть ☝️
Как раз таки политическая конъюнктура была при совке, если история входила в логику Марксистской Ленинской идеологии то конечно не запрещали, но если история не входила в логику идеологии то запрещались, как было с книгой "Аз и Я" Сулейменова, который в пух и прах разнёс одной книгой весь миф о тысячелетной самостоятельной "великой" истории России, оказалось что первая книга на русском вовсе не на русском языке, а на смеси тюркских и славянских языков, его от тюрьмы спасло только дружба Конаева и Брежнева. Я вырос в советском союзе и прекрасно помню уроки истории, где всё просто было запичкано Марксистской Ленинской идеологией, а в 20-ы годы вообще в школах не изучали историю, потому что ещё не было готова методичка по которому должны были дурить народ!
Что там с книгой АЗиЯ, прочти что было в то время с этой книгой
Ученый историк Е.Б.Бекмаханов за исследование значения роли Кенесары хана в национально освободительной борьбе казахского народа против царской колонизации , в 1944 году осудили на 25 лет , писатель И.Есенберлин за исторический роман - трилогию " Кочевники " , об истории казахов с 15 до середины 19 веков в 1949 году осужден НКВД на 10 лет лагерей , участник ВОВ с первых дней до тяжелого ранения в 1943 году . Поэта - лингвиста О.Сулейменова подвергли гонениям , обвинениям в "национализме ", пантюркизме и прочим за книгу " Аз И Я ", где он провел расшифровку " памятника русской культуры " " Слово о полку Игорева " 10 века , которая была написана скорее тюрком , чем русским, Кремль встал на дыбы , книги стали изымать из библиотек . частных рук, из продажи , если бы не Д.А. Конаев , дали бы срок . Так что невежды успокойтесь , не запреты , а гонения , тюремные сроки получали за истинную историю Казахстана , от которой даже у вас, Незнаек , подгорает до сих пор !
Это у вас своя переписаная история по мединскому
С первых слов чувствуется неприязнь к СССР. Наоборот в советское время политика была направлена на объединение и развитие всех народных республик и малых этносов.
А молодое поколение слушает и верит этому искажению.
Отсюда и проявляется неприязнь к другим народам.
Зачем вы казахов и киргизов обьеденили мы не были одним народом
@@ЛюдмилаСтепанайтес-п4е Вы не были казашкой или другой предстовительницой другой наций, что бы понять эту неприязень. Слова (чурка, калбит, мамбет, черножопый и. т. д.) Это лиж малая доля тех оскарбительных слов которые применяли те самые титульные предстовители совка. Запрещали ооворить на родном языке.
а теперь людка, полистай интернет и узнай сколько малых народностей и языков исчезло со времен образования СССР, сколько казахов умерло о голода устроенным кремлевскими карликами, вот тогда может и поймешь отчего такая неприязнь ко всему советскому и русскому в том числе
ссср тюрьма народов было запрет на всё Казахское.
Совок тюрьма народов, и развалилась как и все кровавые империи! Прекрасно знаю про шовинизм русских, как казах который вырос во время союза в городе Усть-Каменогорск! А вы и вами подобные, сидят и ждут как русские танки и ракеты будут уничтожать казахстанские города!!
ИМЕННО СССР СОЗДАЛ В КАЗАХСТАНЕ АКАДЕМИЮ НАУК..ВСЕХ НАУЧИЛИ И АРХЕОЛОГИИ..ИСТОРИИ.. ДАЖЕ АЛФАВИТ😅
@@НаталияА-з5ф Академию создал Қаныш Сатпаев. Эскиз здания академии он сам предложил, взяв за основу Мавзолей Қожа Ахмета Яссауи. Казахи всегда имели письменность. Писали арабской вязью. Но с приходом советской власти внедрили сначала латиницу, а потом кириллицу. Над алфавитами работали казахские ученые, в т.ч. Ахмет Байтурсынов.
@@НаталияА-з5ф именно в ссср, все запрещали, хотели правду скрыть, и теперь с нашей не зависимостью возродим, и наш язык. Алға Қазақ Елім.
Причем тут это?
Самое главное писать мужчин стоя научили ! Забыли написать ....
@@АйдосОразбаев-и8л 😂😂😂 да это вообще величайшее достижение
С ПЕРВЫХ МИНУТ ФАЛЬШИВОСТЬ......
😊
А вы , русские ,во всём видите фальшивость , если касается истории других народов
А у вас сплошной плагиат😂😂😂