BİR FİLMİN ANATOMİSİ DEĞİRMEN

Büyük usta Şener Şenin oynadığı değirmen filminde, fakirliğin ve sefaletin hüküm sürdüğü bir Osmanlı kasabasında yaşananlar anlatılır. Filimdeki adı Halil Hilmi Bey olan Şener Şen I. Dünya savaşı arifesinde Osmanlı kasabası olan Sarıpınara kaymakam olarak atanmıştır.
Kızancıklı Naciye adıyla bilinen ve aslında bulgar göçmeni olan Nadya, bu küçük kasabada dansözlük yapmaktadır. Erkeklerin gözü önünde yarı çıplak göbek atarak geçimini sağlayan Kızancıklı Naciyeden kasabanın tüm kadınları şikâyetçidir. Bu durum dilekçelerle Kaymakamlığa iletilmiş ancak Halil Hilmi Bey bunu da önemsememiştir. Bunun üzerine kasabanın kadınları Kaymakam Halil Hilmi Beyin eşinden yardım isterler. Karısı Halil Hilmi Beye Kızancıklı Naciyeyi zaptı rapt altına alması için baskı yapmasını ister. Karısından yediği fırçayla makamına koşarak giden Halil Hilmi Bey Kızancıklı Naciyeye iyi bir ders vermek ister. Ancak hayatının en büyük dersini kendisi alacaktır. Odasına çağırttığı Kızancıklı Naciyeye kendince bağırır çağırır. Ancak Kızancıklı Naciyenin gerdan kırmasına hele ki de bayılmasına dayanamaz. Bağıran çağıran Halil Hilmi Bey gider yerine yalvaran ve işi güzellikle çözmeye çalışalım diyen Halil Hilmi Bey gelir. Bütün bu olanı biteni kapıdan dinleyen yaver Hurşit kaymakamı uyarır ve önceki kaymakamından bu kadın yüzünden sürüldüğünü hatırlatır.
Halil Hilmi Bey kasabanın zenginlerinden biri olan Ömer Beyle karşılaşır. Ömer Bey kaymakamı akşam bağ evine davet eder. Akşam olunca Ömer beyin bağ evine giden Halil Hilmi Bey kasabanın ileri gelenleriyle birlikte yer içer. Saat ilerledikçe herkes sarhoş hale gelmiştir. Ömer Bey gecenin finalinde sahneye Kızancıklı Naciyeyi çıkartır. Kızancıklı Naciye geceye damgasını vuracak türden oyunlar yapar. Sarhoş halde olan Halil Hilmi Bey Naciyeden çok etkilendiği için çıkartamaz. Kızancıklı Naciyenin göbek oyununa bağ evide dayanamaz ve ev sallanmaya başlar. Evde olan herkes bir deprem yaşadığını düşünür ve herkes kendini evden dışarıya atar. Bu hengâmede Halil Hilmi Bey her yerinden yaralanır. Önemsemediği küçük bir dilekçe yaşayacağı olaylar silsilesinin fitilini ateşlemiştir.Halil Hilmi Bey kendine geldiğinde yanında yaveri Hurşiti görür ve olanı biteni sorar. Yaşananlardan haberi olan yaver Hurşit yaşanan rezaleti dillendirmemek adına idareten cevaplarla olayı geçiştirir. Ama ok yaydan çıkmıştır bir kere. Olmayan deprem haberi İstanbul gazetelerine hem muallim Mansur tarafından hemde Makedon kökenli Jandarma kumandanı Niyazi tarafından telgraf yoluyla iletilmiştir. Sarıpınarda taş üstüne taş kalmadığı ve de kaymakamın ağır yaralı olduğu söylentileri ülkenin her yere yayılır. Ülkenin ve dünyanın her yerinden Sarıpınar depremi için yardımlar tertiplenmeye başlanmıştır. Gelecek olan yardımları amacına uygun şekilde dağıtmak isteyen kaymakam Halil Hilmi Bey komisyon kurar ve gelen yardım talebi dilekçeleri komisyon tarafından tek tek incelenir. Ancak Yardım dilekçelerinin deprem mağduriyetiyle alakası yoktur. Dilekçelerin tümü Muallim Mansur tarafından yazılmıştır. Yazılan dilekçelerin içeriği konusunda Komisyon üyesi mühendis deli kazımla Kaymakam Halil Hilmi sürtüşme yaşar. Komisyonun çalıştığı binanın önünde Muallim Mansurun gaza getirdiği halk ilerleyen saatlerde galeyana gelir ve Sarıpınarda isyan çıkar. İsyanı Makedon kökenli jandarma komutanı Niyazi bastırır.
İlk gelen yardımlar yeni kaymakam vekiliyle birlikte sarıpınar kazasına ulaşır. Yardım kafilesi Ömer Bey tarafından karşılanır ve gelen yardımlar gizlice Ömer beye ait olan zincirli hanın deposuna konulur. Akşama doğru yardımı getiren heyete ve yeni kaymakam vekiline Ömer beyin bağ evinde yine alem yaptırılır. İlerleyen günlerde Babı Aliden Sarıpınara bir telgraf daha gelir. Sarıpınara şehzade Şemsettin hazretleriyle birlikte yurt dışından gazeteci bir gurubun geleceği haber verilmektedir. Bu durum karşısında vali ne yapacağını bilemez ve kara kara düşünmektedir. Çözüm eski kaymakam Halil Hilmi beyden gelir. Tüm kasabanın kazma ve kürekle yıkılmasını önerir. Bu çözüm önerisi valinin aklına yatar ve bir gecede sarıpınar kazası halk tarafından kazma kürekle yıkılır. Nasıl olsa yüklü miktarda yardımlar gelecek ve gelecek yardımlarla daha iyi evler yapılabilecektir. Kurgulanmış olan senaryo işe yarar ve Avrupa’dan gelen gazetecilere Sarıpınarın yıkılmış yüzü gösterilir. Günü kurtaran Kaymakam Halil Hilmi Bey Şehzade Şemsettin tarafından taltif edilir ve kendisine üstün hizmet madalyası verilir.
ABu esnada I. Dünya savaşı çıkmış ve Osmanlı devleti ise savaşa girmiştir. Savaşa girmesiyle birlikte ülkede seferberlik ilan edilmiş ve halktan para toplanmaktadır. Bu nedenle Vali kaymakam Halil Hilmi Beye gelen yardım paralarını savaş vergisi olarak alacağını yıktırdığı evlerinde kendisi tarafından yapılmasını söyler. Yardım parasının gideceğini Halil Hilmi Bey elleriyle yıktırdığı sarıpınara bakar ve yaveri Hurşit’e dönerek “asıl deprem şimdi başlıyor” der.
#DEĞİRMEN #şenerşen #türkfilmi #NEŞİDEİZAFER #CİHATTAMER

[@tahaara]

düzeltme; Ömer Bey'in bağ evinde eğlence esnasında gerçekten ufak bir deprem oluyor. Ancak yıkıcı değil ufak bir sarsıntıdır.

[@mehmetgurbuz2182]

Teşekkürler ilginize