Zawód tłumacza (część I): tłumacze i języki świata

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 7 ก.พ. 2025
  • Wielość języków, która sięga głębokiej prehistorii, sugeruje, że jednym z najstarszych zawodów ludzkości jest zawód tłumacza, osoby potrafiącej komunikację między dwiema grupami, mówiącymi różnymi językami przenieść na wyższy poziom niż mowa gestów.
    Pierwszym językiem świata, który pozostawił po sobie teksty pisane jest język sumeryjski (może tylko egipski ma starszą metrykę). I te teksty pisane po sumeryjsku znamy z niemal równoległych przekładów na język akadyjski. Najstarszy słownik świata pochodzi z ok. 2300 r. p.n.e. z miasta Ebla i zawiera paralelne listy wyrazów sumeryjskich i akadyjskich, a jednym z najstarszych tekstów tłumaczonych jest epos o Gilgameszu z ok. 2000 r. p.n.e.
    Jednak tłumaczenia literackie stanowiły tylko drobny ułamek pracy tłumaczy i to tych najlepiej wykształconych, potrafiących pisać rebusowym pismem klinowym. Już w epoce wczesnodynastycznej okresu tzw. IIIb czyli lata 2540-2350 p.n.e. spotykamy w sumeryjskich tekstach wyraz emebal/emebala czyli tłumacz. Początki tłumaczy jako instytucji społecznej w wieloetnicznej Mezopotamii giną w pomroku dziejów, a określający ich wyraz używany jest w różnorodnych kontekstach. Tekst staroakadyjski z miasta Girsu wspomina ugula eme-bala me „nadzorca tłumaczy”, a z miasta Adab eme-bala gu-ti-um czyli tłumacza języka Gutium.
    Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 patronite.pl/p... suppi.pl/inter... Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 buycoffee.to/p...

ความคิดเห็น •

  • @marcusarrinusclemens7347
    @marcusarrinusclemens7347 23 วันที่ผ่านมา +7

    Tolkien nomen omen tłumaczem. Nie miałem o tym pojęcia, ale nazwisko wybitnie adekwatne.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +4

      Tak, chyba nazwisko było przeznaczeniem tego rodu, który doczekał się kogoś takiego jak Tolkien

  • @ilcattivo13
    @ilcattivo13 23 วันที่ผ่านมา +4

    Dziękuję. Temat bardzo ciekawy, czekam na ciąg dalszy :)

  • @czarnykot569
    @czarnykot569 22 วันที่ผ่านมา +2

    Bardzo dziękuję

  • @EdytaMazur-he6bg
    @EdytaMazur-he6bg 23 วันที่ผ่านมา +3

    Fascynujące to wszystko, dziękujemy Tłumaczowi-Interpretatorowi! A co z ang. talk, zbieżność przypadkowa?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +3

      Dziękuję. Nie jest to zbieżność przypadkowa, ale na poziomie wspólnego IE dziedzictwa.

  • @lechpolach4999
    @lechpolach4999 23 วันที่ผ่านมา +2

    Pozdrawiam profesora i dziękuję za kolejny super ciekawy materiał 😊

  • @witoldptak7767
    @witoldptak7767 23 วันที่ผ่านมา +2

    Dziękuję bardzo za kolejny ciekawy wykład. Odnośnie Nowej Gwinei, to wyjątkowe zróżnicowanie językowe tej wielkiej wyspy może wynikać z następujących przyczyn:
    a) Jest to wyspa porośnięta trudno dostępnym lasem równikowym
    b) Jest to wyspa górzysta, a najwyższy szczyt jest nieco wyższy od Mont Blanc (jest zresztą położony w paśmie Gór Śnieżnych, gdzie zgodnie z nazwą mimo bliskości równika istnieją lodowce). Oba te czynniki powoduję wyjątkowo trudną dostępność wnętrza tej wielkiej wyspy
    c) Nowa Gwinea została zasiedlona wcześnie, przez jedną z pierwszych fal osadniczych, zresztą to z tego powodu jest zamieszkała przez czarnoskórych Papuasów. Dlatego też tamtejsze języki miały bardzo dużo czasu, by się zróżnicować
    d) W późniejszych czasach (w przeciwieństwie do większości pozostałych wysp Melanezji i Indonezji) Nowa Gwinea nie podlegała falom migracyjnym, dlatego nie doszło do nawet częściowej asymilacji języków papuaskich przez chociażby języki austronezyjskie, które "otaczają" Nową Gwineę z trzech stron
    e) Plemiona Nowej Gwinei na ogół nie darzyły się sympatią, nie było tam żadnych tendencji zjednoczeniowych. Przeciwnie, bardzo częste były wojny międzyplemienne, a po zakończeniu ich dochodziło do częstych aktów kanibalizmu na pokonanych wrogach. Na pewno nie sprzyjało to budowaniu więzi, a zatem asymilacji, czy ujednolicania języków plemiennych, do czego dochodziło chociażby w dawnej Europie.
    Odnośnie pochodzenia słowa "tłumacz", to moim zdaniem mógł on być wzięty od Chazarów. Ten lud turecki przecież zasiedlał stepy i jak najbardziej graniczył ze Słowianami, a nawet nimi częściowo rządził i to w dość odległych czasach, z tym że to właśnie Słowianie Wschodni doprowadzili do upadku ich państwa.
    W ogóle uważam, że wpływ Chazarów na Słowiańszczyznę jest często niedoceniany i nie chodzi mi wcale o zwykle antysemickie teorie kojarzące Chazarów z europejskimi Żydami.
    Przy okazji: ciekawe może też być pochodzenie słowa "tłum". Może kiedyś oznaczało dużą grupę cudzoziemców, którym trzeba było coś tłumaczyć? Może to ślad kontaktów Słowian z innymi ludami? I jest jeszcze słowo "tłumić", może kiedyś oznaczało to walkę z cudzoziemcami, owym tłumem? Warto się nad tym pochylić, pozdrawiam!

    • @Gew219
      @Gew219 23 วันที่ผ่านมา +3

      Bardzo dobre *wytłumaczenie* zróżnicowania językowego wśród Papuasów. A słowo „tłum” jest od protosłowiańskiego *tъlp o tym samym znaczeniu, wywodzącego się z tego samego źródła co litewskie „talpa” i z dodaną końcówką *-mъ, która jest zredukowanym indoeuropejskim przyrostkiem *-mos, tworzącym albo rzeczowniki abstrakcyjne z konkretnych, albo rzeczowniki odczasownikowe.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +3

      Dziękuję bardzo za ciekawy opis przyczyn rozdrobnienia językowego Nowej Gwinei. Rzeczywiście Austronezyjczycy ominęli ją łukiem, jakoś nie byli zainteresowani kolonizacją. W przypadku Chazarów niestety ich judaizm wzbudza zawsze dodatkowe emocje i nie jest łatwo prowadzić uczciwe badania bez uprzedzeń w stylu anty-, ale także i pro-. A wyraz tłum i tłumić to są typowo polskie wyrazy bez jasnej słowiańskiej etymologii, a więc jest się nad czym zastanawiać. Pozdrowienia

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +2

      @@Gew219 czy ta etymologia jest pewna, bo inne języki slowiańskie pozostały przy formie *tъlp, tołpa, a tylko polski by sobie dodał to *-mъ

    • @witoldptak7767
      @witoldptak7767 22 วันที่ผ่านมา +2

      @@Gew219 Dziękuję bardzo za wytłumaczenie (nomen omen:) Pozdrawiam:)

    • @witoldptak7767
      @witoldptak7767 22 วันที่ผ่านมา +2

      @@gosciwit_malinowski Dziękuję bardzo. Jeśli pochodzenia słów "tłum" i "tłumić" są nie do końca jasne, to być może doszło tutaj do zmiany znaczenia (tak jak z angielskim słowem talk, które dziś oznacza mówienie a nie tłumaczenie).
      Jeszcze, co do pochodzenia rodziny Tolkiena, to na Mazurach (dokładnie w powiecie kętrzyńskim, gminie Korsze) istnieje wieś Tołkiny, skąd być może wywodzą się przodkowie tego wybitnego pisarza. Pozdrowienia pl.wikipedia.org/wiki/To%C5%82kiny

  • @bremus8740
    @bremus8740 22 วันที่ผ่านมา +3

    nie wiedzialem o pochodzeniu nazwisku Tolkiena. ciekawa sprawa

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +2

      Bardzo ciekawe, nasz polski badacz Ryszard Derdziński, odkrył pochodzenie Tolkiena.

  • @Wojtek-fd1tb
    @Wojtek-fd1tb 10 วันที่ผ่านมา +2

    Dzień dobry, nie wiem czy odczyta Pan ten komentarz, bo jest już 12 dni po publikacji.
    Swojego czasu zapytałem Pana (pod filmem '063 Skąd się wzięli Baskowie.Część 1') czy to możliwe że baskijski i sumeryjski są ze sobą spokrewnione. Odpowiedział Pan, że pomimo pewnych podobieństw, odległośc czasowa między językami jest bardzo duża (4000 lat), że nie mamy po prostu na to dowodów.
    W kolejnym filmie dotyczącym Basków (Część 2) stwierdził Pan w opisie: " Wygląda to tak jakby społeczność baskijska przetrwała dzięki lokalnym kobietom, które nawet jeśli poczęły dzieci z przybyszami, wychowały te dzieci w lokalnej tradycji i w przedindoeuropejskim języku."
    A w niniejszym filmiku zauważa Pan, że Sumerowie mieli dwa języki, język kobiet i język mężczyzn.
    Być może wytłumaczeniem fenomenu przetrwania języka baskijskiego dzięki kobietom był fakt istnienia tak jak w przypadku Sumerów, istnienia 2 języków, jednego dla kobiet, drugiego dla mężczyzn. Dlatego, pomimo, że mężczyźni z DNA nieindoeuropejskim zostali wytępieni przez indoeuropejczyków, to język baskijski być może pozostał w użyciu ze względu na tabu jakie miały kobiety by nie używać języka mężczyzn. Taka spekulacja.
    Pozdrawiam

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  9 วันที่ผ่านมา +1

      To akurat całkiem ciekawy model przetrwania języków, gdyż tam, gdzie są dwa języki, większe szanse ma zawsze język kobiet; mężczyźni znają bowiem oba języki, zazwyczaj sami mówią do kobiet w języku kobiecym, męski jest tajny dla kobiet; na Karaibach jest społeczność Garifuna, którą utworzyli Karaibowie, którzy pokonali Arawaków, zabili mężczyzn i pożenili się z ich kobietami; dziś język garifuna jest arawacki, a tylko jakieś drobne ślady pozostały po karaibskim. Pozdrowienia. PS. Jak jest nowy wątek to widzę także komentarze do dawnych filmów i jak czas pozwala, odpowiadam.

    • @Wojtek-fd1tb
      @Wojtek-fd1tb 9 วันที่ผ่านมา +1

      @@gosciwit_malinowski ​dziękuję za wyjaśnienie. Pozdrawiam

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  9 วันที่ผ่านมา

      @@Wojtek-fd1tb i ja pozdrawiam

  • @janmos5178
    @janmos5178 23 วันที่ผ่านมา +2

    Dobry film.

  • @MILCZAR55
    @MILCZAR55 22 วันที่ผ่านมา +2

    No to i ja dziękuję za ten wykład i czekam na kontynuację tematu. Pozdrawiam.

  • @IvoBożęta
    @IvoBożęta 23 วันที่ผ่านมา +7

    A tymczasem(!), ja mam za żonę tłumaczkę zaprzysięgłą języka odwiecznie nam obcego i jakoś mi się z nią całkiem nieźle żyje, a przynajmniej tak mi się wydaje ,,jakbyco".

    • @klekine
      @klekine 23 วันที่ผ่านมา +3

      Jeśli to satemowy to nie obcy

    • @IvoBożęta
      @IvoBożęta 23 วันที่ผ่านมา +1

      @klekine
      Ha(!), interéssante.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +1

      Kobiety to idealne tłumaczki, prócz znajomości języka, mają także psychologiczne zdolności negocjacyjne, przekraczające niejednokrotnie zdolności mężczyzn.

    • @IvoBożęta
      @IvoBożęta 23 วันที่ผ่านมา +2

      @gosciwit_malinowski
      Tak zgadza się, kobiety to idealne tłumaczki; a zwłaszcza już wtedy kiedy tłumaczą swoim mężom co oni mają zrobić. Wtedy dopiero, ich zdolności negocjacyjne - tak naprawdę - sięgają zenitu.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา

      @@IvoBożęta My rządzimy światem, a nami kobiety ;)

  • @stefansowik3370
    @stefansowik3370 12 วันที่ผ่านมา +1

    Wspomniał pan o języku kaszubskim, czy można uznać taki język za odrębny, czy to bardziej jako dialekt można traktować?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  12 วันที่ผ่านมา +2

      Kaszubski jest oddzielnym językiem od samego początku, odkąd wydzielił się ze wspólnego języka lechickiego w XII-XIII wieku jako język pomorski. W odróżnieniu od śląskiego, który jest dialektem polskiego, kaszubski odkąd istnieje był samodzielnym językiem.

    • @stefansowik3370
      @stefansowik3370 11 วันที่ผ่านมา +1

      @@gosciwit_malinowski
      To dlatego tak Niemcom los Kaszubów nie jest obojętny, bo jak jest język, to i można jakiś nowy naród wyodrębnić i trochę z Polski ziemi wykroić. Szkoda tylko, że się taką troską nie wykazują w stosunku do Słowian i ziem słowiańskich jakie zagarnęli. Czyli język kaszubski bardziej można nazywać językiem pomorskim, bo posługiwali się nim ludzie z całego pomorza, a nie tylko Ci z Kaszub?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  9 วันที่ผ่านมา +1

      @@stefansowik3370 wspieranie separatyzmów, to najlepszy sposób na osłabienie sąsiadów, elementarz sztuki wojny; choć chyba inaczej niż na Śląsku, na Kaszubach nie ma nastrojów separatystycznych; tak kaszubski to język całego Pomorza, a kiedyś Kaszubami nazywano głównie tych z Pomorza Zachodniego i Środkowego okolic Słupska np,.

    • @dklaus4889
      @dklaus4889 14 ชั่วโมงที่ผ่านมา

      Jestem Kaszubem, działam w ruchu kaszubskim. Na czym niby miałaby polegać ta "nieobojętność" Niemców? Takie przemycane zarzuty separatystyczne są po pierwsze niesprawiedliwe, po drugie bardzo obraźliwe.

  • @Robertoslaw.Iksinski
    @Robertoslaw.Iksinski 23 วันที่ผ่านมา +3

    Zatem osadą tłumaczy musiało być Tolkmicko. Zwłaszcza, że leży ono w woj.warmińsko-mazurskim, w samej kolebce Prusów.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +3

      Tak, wiele wskazuje, że Tolkemit było osadą tłumaczy.

  • @wojciechbieszk1074
    @wojciechbieszk1074 23 วันที่ผ่านมา +1

    Super

  • @jacekwidor3306
    @jacekwidor3306 23 วันที่ผ่านมา +2

    Najważniejsze, żeby w jakimkolwiek języku mieć do powiedzenia coś mądrego, albo przynajmniej sensownego. Jeśli nie, najlepiej rozkoszować się milczeniem.

  • @klekine
    @klekine 23 วันที่ผ่านมา +2

    Tu bym polemizował z tą tureckością tołkowania u dzikich Turkótów. Po prostu rdzeń słowa jest zapewne ogólnoindoeuropejski, a u Bałtosłowian zachował się dłużej, być może również pod wpływem Scytów, od których tołka przejęli wszelcy poturczeńcy wchałaniając Alanów i inne niedobitki aryjskie ze stepów.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา

      Tak tołk i tołkować to słowiańskie wyrazy

    • @klekine
      @klekine 21 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski hmmm...? Na pewno słowiańskie? Skoro w Prusiech występuje w wersji właśnie takiej i na pewno nie ma nic wspólnego ze słowiańskością (aż tak na północ Prus Słowianie nie docierali), to świadczy raczej o wspólnocie protobaltosłowiańskiej SPRZED wydzielenia się z niej Słowian.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +1

      @@klekine tu nie trzeba Słowian, Prusowie mogli to wziąć od Skandynawów w emporium handlowym Truso; to był terminus technicus, rozchodził się bez konieczności bytności Słowian; ale od Słowian wziął początek

    • @klekine
      @klekine 9 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski Ale skoro Prusi mieliby zaczerpnąć to słowo od Skandynawów to ... Turk-uci też? Trochę daleko, trochę dawno, trochę mało kontaktów. Wspólność bałtosłowiańska tego słowa bije w oczy.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  7 วันที่ผ่านมา

      @ tylko że ludy tureckie chyba nie znały słowa tołk; a dziś jeśli znają to od Rosjan poznały

  • @rockytalkie
    @rockytalkie 23 วันที่ผ่านมา +1

    Tyle tych podobieństw, że wszystko jest too much ;)

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +1

      Niestety podobieństwa sprawiają więcej problemów niż rozbieżności.

    • @rockytalkie
      @rockytalkie 22 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski bo ładunki jednoimienne zawsze się odpychają. Taka już ich natura.

  • @robertab929
    @robertab929 22 วันที่ผ่านมา +2

    Może słowiańskie słowo "tłumacz" pochodzi od turkijskich Protobułgarów? Stąd mógł trafić do dialektu starobułgarskiego i starocerkiewnosłowiańskiego.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +1

      Wydaje mi się, że jeszcze wcześniej. Awarowie, a może nawet Hunowie. Zapraszam do II odcinka :)

  • @dklaus4889
    @dklaus4889 3 ชั่วโมงที่ผ่านมา

    W języku kaszubskim mamy: dolmaczëc, dolmôcz(ka), dolmaczenié. Zakładając pewne kontinuum pomorsko-połabskie (+ hipotetycznie Słowianie dookoła Utrechchtu), może i "północnych Lechitów" warto wziąć pod uwagę jako źródło pożyczki do niemieckiego?

  • @guciodestroyer2432
    @guciodestroyer2432 23 วันที่ผ่านมา +1

    Witam serdecznie!

  • @michachudzikowski1334
    @michachudzikowski1334 16 วันที่ผ่านมา

    Ten film słucham poźniej niż pozostałe części i wiem już o powiązaniu Daleminców z tłumaczami. Czy Draugawici zasiedlający Macedonię nie biorą swej nazwy w podobny sposób? Pada tu podobne określenie z greki

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  14 วันที่ผ่านมา

      Tak. Zapewne Draguwici mają taką samą nazwę jak wschodniosłowiańscy Dregowicze.

  • @wojciechaugustyn8537
    @wojciechaugustyn8537 23 วันที่ผ่านมา +3

    Warto zwrócić uwagę na myśliwskie wyrażenie: toki godowe ptaków. W wyrazie toki głoska l chyba wypadła i powinno być tolki.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา

      Tokować ma być dźwiękonaśladowcze od odgłosu ptaków, jakie wtedy wydają.

  • @marekkrajewski9662
    @marekkrajewski9662 23 วันที่ผ่านมา +1

    A! To stąd Targum! 👍

  • @djakmalinakot8568
    @djakmalinakot8568 22 วันที่ผ่านมา +1

    Nie mogę, pidżyn Islandzo-Baskijski wspomniany!

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา

      Taki właśnie prosty język z dwóch koszmarnie trudnych powstał

  • @longinzaczek5857
    @longinzaczek5857 23 วันที่ผ่านมา +8

    Czyli Rosjanie wydali jednego znaczącego epickiego pisarza (Tołstoja), a wymarli Prusowie dwóch: Prusa i Tolkiena.

    • @KeselSiemianowicki
      @KeselSiemianowicki 23 วันที่ผ่านมา +2

      👍😀

    • @EdytaMazur-he6bg
      @EdytaMazur-he6bg 23 วันที่ผ่านมา +3

      Malutkie trzy grosze: Rosjanie wydali trochę więcej znaczących, a "ci" Głowaccy herbu Prus w XIX w. byli już z Wołynia, pozdrawiam 😊

    • @janmos5178
      @janmos5178 23 วันที่ผ่านมา

      @@EdytaMazur-he6bg Bycie z Wołynia nie czyni Rosjaninem. A herb Prus może wskazywać na odległe pruskie pochodzenie.

    • @janmos5178
      @janmos5178 23 วันที่ผ่านมา +1

      Pośrednio tak z tymi Prusami Panie Longinie. Tolkien świadom nazwijmy to polskich korzeni w swoim mniemaniu już identyfikował się jako Anglik. Prus jako Polak oczywiście. To byli już odlegli potomlowie Prusów Ale kto wie moze i Ernst Wiechert miał odległe pruskie pochodzenie....

    • @longinzaczek5857
      @longinzaczek5857 23 วันที่ผ่านมา +1

      @@EdytaMazur-he6bg Nie rozumiesz pojęcia dzieło epickie - takim jest Faraon, czy Władca Pierścieniu Potop, albo Wojna i Pokój czy Wojna Chocimska ale już np. cichy Don to taka powieść rodzajowa jak chłopi Rejmonta.
      rosjanie maja troche więcej znanych dzieł literatury (pomijając pisarzy ukraińskich takich jak Gogol czy Bulhakow), ale nie mówimy o wszystkich dziełach literatury, tylko o tych epickich - a z tych jest tylko Wojna i Pokój.
      Oryginalnie herb Prus nadany został Jaćwięgom z Prus którzy uciekli do Polski przed Krzyżakami. to że potem rodzina przenosiła sie w różne miejsca Polski nie zmienia pochodzenia.

  • @djakmalinakot8568
    @djakmalinakot8568 22 วันที่ผ่านมา

    6:08 no albo język ludności kultury Vinča

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +1

      Tu niestety wielka zagadka, nie mamy pojęcie jak czytać te znaki i czy te znaki w ogóle coś znaczą.

  • @0leandr1
    @0leandr1 23 วันที่ผ่านมา

    Będzie o Tolkmicku?

  • @seladonowe
    @seladonowe 22 วันที่ผ่านมา

    czy dobrze zrozumiałam, że słowo 'tłumacz' i banda jego krewniaków ma źródłosłów turecki, a słowo 'tołk' ma nieznaną etymologię? (a mają przecież w jakimś zakresie, może przypadkowym, podobieństwo budowy, z tymi samymi początkowymi spółgłoskami t i l/ł)

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา

      tłumacz jak najbardziej turecka etymologia, a tołk słowiańska, tylko że z języków Słowian wschodnich i południowych. U zachodnich nieznane.

  • @klekine
    @klekine 23 วันที่ผ่านมา +4

    Nadmieniam tylko, iż "tołk" to po prostu tłumacz, ale PO PRUSKU. Zachowane zostało to na północnym Padliasiu (ziemiach jaćwieskich) jako tołkować, czyli tłumaczyć.

    • @guciodestroyer2432
      @guciodestroyer2432 23 วันที่ผ่านมา +1

      Chciałbym aby tak było, ale wyraz "tołkować" występuje również w języku rosyjskim i jak słychać w nagraniu...w wielu innych językach...

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +1

      Tak wszyscy Słowianie wschodni używają tego słowa, a zachodni nie.

    • @annagatkowska727
      @annagatkowska727 21 วันที่ผ่านมา +3

      Nie tylko na Podlasiu, na mojej Lubelszczyźnie też. "Tołkować" czyli tłumaczyć/wyjaśniać coś komuś dobitnie, pamiętam z dzieciństwa. Może późny rusycyzm, może dawne pochodzenie, w końcu wpływy rusińskie na tych terenach były.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +1

      @@annagatkowska727 Dziękuję za tę wiadomość, bardzo ciekawa rzecz.

    • @klekine
      @klekine 16 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski Jeśli się przypomni o niejakich Gołędzianach mieszkających jeszcze niedawno pod Moskwą, to wiadomo dlaczego Wschodni Słowianie zachowali to PROTOBAŁTOSŁOWIAŃSKIE (a nawet po prostu aryjskie) słowo. Zresztą tołkowanie od tłumaczenia różni tylko przestawka samogłoskowa bardzo popularna u Słowian.

  • @PLkamil1982
    @PLkamil1982 23 วันที่ผ่านมา

    Tokowanie cietrzewi to tez od TOLKOVATI?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +1

      Nie, dźwiękonaśladowcze, od odgłosu wydawanego przez ptaki.

  • @kemodalerd4243
    @kemodalerd4243 23 วันที่ผ่านมา

    👍👌🖖

    • @kemodalerd4243
      @kemodalerd4243 23 วันที่ผ่านมา

      Pozdrawiam!

    • @kemodalerd4243
      @kemodalerd4243 23 วันที่ผ่านมา +1

      (jestem tłumaczem)

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา

      @@kemodalerd4243 Ja też, ale nie przysięgłym, pozdrowienia !

    • @kemodalerd4243
      @kemodalerd4243 23 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski ...tłumaczenie techniczne a (pro bono) również prawne...

    • @kemodalerd4243
      @kemodalerd4243 23 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski ...zwracam uwagę, iż tłumacz, to również poniekąd pośrednik i szpieg...

  • @Gew219
    @Gew219 23 วันที่ผ่านมา +4

    Panie Profesorze, przypominają mi się Pańskie pierwsze audycje. W jednej z nich, o nr 028 i nazwie „Kylfingowie”, wspominał Pan o hipotezie, że mogło na średniowiecznych Węgrzech istnieć obok Kylfingów-Kölpény, plemię-korporacja, może o pochodzeniu pieczyńskim, o nazwie „Talmaç”, które zajmowało się ochroną granic władztwa Árpádów, podobnie jak Burjagi zajmowali się przewłoką na Rusi, a Kylfingowie-Kołbiagi najemnictwem. Stąd właśnie wzięła się nazwa wielu miejscowości w Kotlinie Panońskiej - od ludu Tołmaczy. Ta obecna audycja chyba zadaje kłam tamtej tezie, dowodząc, że „tłumacz” to słowo pospolite, używane zawsze tam, gdzie była potrzeba translacji z jakiegoś języka słowiańskiego na inny i _vice versa._ Może jednak w przyszłej audycji powróci Pan do tej starej tezy? 🤔
    Wracając do rzeczonych już Kołbiagów-Kylfingów. Naszła mnie właśnie jedna myśl. Niedawno dogłębnie dyskutowana przez Pana praca Speidel et al. wykazuje, że na wyspie Olandii gdzieś w VI bądź VII w. n.e. doszło do osiedlenia się osób o genomie w 100% zachodnioeuropejskim - z Francji, Niemiec, Austrii i Włoch okresu rzymskiego (który przez autorów pracy nazywany jest absurdalnie „Central European”). Autorzy domniemują, że ludzi ci przybywszy dokonali masakry miejscowych Skandynawów, byli więc wojownikami.
    Praca ta pokazuje też duży komponent wschodnioeuropejski („słowiański” - określany przez autorów jako „Poland/Ukraine/Lithuania”) wśród mieszkańców wyspy Gotlandii wczesnej epoki wikingów, a także mniejszy na Olandii (ci z Gotlandii to w większości mężczyźni, np. VK53, VK51, VK60, VK64, ale są też kobiety, jak VK56 albo kvi001; przedstawieni są na tablicy „Extended Data Fig. 9”). Czy może ci osobnicy z Gotlandii to właśnie mogą być ci enigmatyczni Kylfingowie i byli oni rzeczywiście Słowianami, jak chciał tego rosyjski historyk z epoki baroku, Wasilij Tatiszczew? A może to jednak ci wcześniejsi najeźdzcy Olandii z okresu Vendel? Jak Pan obecnie myśli?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา +2

      Dziękuję bardzo za ciekawy wpis. W drugiej części tego tematu o tłumaczach wrócę właśnie do tego problemu "plemienia" Talmacz i w ogóle grupy społecznej tłumaczy w Europie Środkowej i Wschodniej. A co do Kylfingów, to ma to sens. Nie myślałem o tym od tej strony, raczej ich łączyłem z kontynentem, nawet z ziemiami fińskimi, jak sugerowali inni badacze, ale ta teza bałtycka z Olandią czy Gotlandią jako bazą jest bardzo ciekawa. Gotlandia to w ogóle było centrum handlu wówczas, tam są tony srebra poukrywane w skarbach z epoki. A politycznie Gotlandia niby nic nie znaczy.

    • @Opal_Spectrum
      @Opal_Spectrum 22 วันที่ผ่านมา +1

      na wyspie Oland jest duża ilość 'fortów' które ją otaczają - do tej pory nie do końca jest wytłumaczone kto i dlaczego je zbudował. Ich rozmieszczenie wskazuje na rolę defensywną całej wyspy tylko nie wiadomo przed kim > czy miejscowi bronili się przed 'obcymi' czy też 'obcy' zajęli ten teren i bronili się przed ludnością ze Skandynawii ?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา

      @@Opal_Spectrum Olandia jest bardzo blisko Skandynawii, może być punktem wypadowym

    • @Opal_Spectrum
      @Opal_Spectrum 21 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski oczywiście to możliwe lecz duża ilość fortów sugeruje defensywne zastosowanie (w tym okresie) - na innych wyspach brak takiej strefy obronnej. > th-cam.com/video/AG75CpDxhyY/w-d-xo.html

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +1

      @@Opal_Spectrum no bo jeśli to był punkt wypadowy na ląd stały, to musieli się chronić przed odwetem ludzi stamtąd; bardzo ciekawy wątek

  • @markegirski7498
    @markegirski7498 23 วันที่ผ่านมา +1

    Mówić bez tołku.

    • @janmos5178
      @janmos5178 22 วันที่ผ่านมา

      Mowisz.

    • @djakmalinakot8568
      @djakmalinakot8568 22 วันที่ผ่านมา +1

      Mówić bez bezsensu, albo dosłownie bez tłumacza od nazwy tołkun czyli 'tłumacz świecki w świątyniach luterańskich, który objaśnia ludowi słowa kaznodziei Niemca'.

    • @markegirski7498
      @markegirski7498 22 วันที่ผ่านมา

      @@janmos5178 Na pewno nie bo mam odpowiedź na mój komentarz. Ty tylko wszędzie s--sz żeby zostawić po sobie ślad tak jak zwierz.

    • @janmos5178
      @janmos5178 22 วันที่ผ่านมา

      @@markegirski7498 A i każda odpowiedź jest z góry pozytywna? Ta akurat tak ale nie zawsze masz takie . Ja nie musze zozstawiać śladu nie wpycham się z urojeniami na cudze kanały jak ty.I nie drwie z naukowców i czytania książek jak ty kiedy ci ludzie cytując ich udowadniają jak bajdurzysz.

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา +1

      Dzięki wielkie za przypomnienie tołkuna. Czyli jednak słowo jakoś w języku polskim jest znane.

  • @marcusarrinusclemens7347
    @marcusarrinusclemens7347 23 วันที่ผ่านมา

    Czy w kwestii powiązań słowiańsko- tureckich wyrazu „tłumacz” nie warto pomyśleć o Awarach?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา

      Bardzo prawdopodobni wydają się właśnie Awarowie.

  • @Lendzian
    @Lendzian 23 วันที่ผ่านมา +1

    Tłumok?

    • @callafijor
      @callafijor 23 วันที่ผ่านมา +2

      To ten co trza mu wszystko powoli i dokładnie "tłumoczyć" żeby zatrybił...

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  23 วันที่ผ่านมา

      Tłumok ma pochodzić od tłumić.

    • @MarcinHe
      @MarcinHe 20 วันที่ผ่านมา

      To ktoś kto słucha wyjaśnień i nic nie rozumie. To chyba dotyczy tych tłumaczy z drugiej części podkastu

  • @markegirski7498
    @markegirski7498 23 วันที่ผ่านมา +1

    Adab to DĄB

    • @janmos5178
      @janmos5178 22 วันที่ผ่านมา

      Nie.

  • @chaldejczykkoodziejczyk3990
    @chaldejczykkoodziejczyk3990 21 วันที่ผ่านมา +1

    Szanowny Panie,
    Tłumacz - to taki łamacz T , łamacz słów taki łom. O pomiędzy t(o)ł - to czysta latynizacja. Wkładanie samogłosek pomiędzy polskie zbitki spółgłoskowe - taki oto jest prawdziwy kierunek. Ale musimy dalej słuchać aglo- niemiecko- francuskiej nauki..." Dodatkowo zapewne jak głoszą wszystkie polskie słowniki etymologiczne Polacy zapożyczali od Czechów". Ale najpierw słowo zapewne dłowo przszło z "łaciny", następnie poszło sobie do Niemiec ("germanii), z Niemiec do Czech a tam pokręcili i przyszło do Polski - Polacy wycięli literę "o" z pomiędzy starożytnego słowiańskiego tołmacza ...
    Rozpatrując turecki Dołmacz to taki O D łamacz - odłamać - złamać - łamacz językowy - łami główka.............To łami Główka.....
    Niewiarygodne.
    Rdzeń czysto polski: łamacz, łamać, łom, łam......

    • @janmos5178
      @janmos5178 18 วันที่ผ่านมา

      Kolejne turbolechictwo?

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  14 วันที่ผ่านมา

      Oj nie. Tłumacz to wyraz 100-procentowo tureckiego pochodzenia.

  • @markegirski7498
    @markegirski7498 22 วันที่ผ่านมา +1

    Po co tu powoływac się na turecki skoro to młody język cały czas powstający i zmieniający się oczywiście to taka "ewolucja sterowana".ha ha ha

    • @janmos5178
      @janmos5178 22 วันที่ผ่านมา

      Jak ty sterowany z Ołgino...

    • @gosciwit_malinowski
      @gosciwit_malinowski  21 วันที่ผ่านมา

      Zabytki tureckiego są starsze niż słowiańskie.

    • @markegirski7498
      @markegirski7498 3 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski Chyba to z jakieś gazety.ha ha ha.

    • @markegirski7498
      @markegirski7498 3 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski To dlaczego cały czas jest zmieniany.Chyb to świadczy o nowości .

    • @markegirski7498
      @markegirski7498 3 วันที่ผ่านมา

      @@gosciwit_malinowski Może pan wymienić kilka tych zabytków.

  • @handekweda6815
    @handekweda6815 22 วันที่ผ่านมา +1

    Witam , panie Gościwit ten któremu wmówiono tylko 1000 lat polskości i wmówiono mu ewolucje własnej mowy do poziomu języka , i jakieś tam zapożyczenia to żaden tłum-acz tylko tłum-ok , jak by pan nie wiedział , że słowo tłumacz jest polskie . W polskiej mowie wymieniają się wszystkie samogłoski i wszystkie spółgłoski - kot - kat - O - A , Gre-k - Gre-cz-ynka - K - CZ . Pozdrawiam .

    • @janmos5178
      @janmos5178 22 วันที่ผ่านมา +1

      Powtarzasz się.

    • @misiurkaful
      @misiurkaful 22 วันที่ผ่านมา

      Wmówiono, wmówiono. Kto konkretnie wmówił?

    • @janmos5178
      @janmos5178 22 วันที่ผ่านมา +1

      @ I jak i kiedy i jakimi środkami. Słuszne pytania. Już jemu i egirskiemu je tu zadawano. A odpowiedzi konkretnej "niet".

    • @javel476
      @javel476 16 วันที่ผ่านมา +2

      Szanowany naukowiec, zaznajomiony z wieloma językami vs szur z urojeniami, no ciekawe kto komu co wmówił

    • @handekweda6815
      @handekweda6815 16 วันที่ผ่านมา

      @@javel476 Witam , jak zwykle odzywają się pseudo Polacy , którzy nawet nie wiedzą , że nie wiedzą dlaczego po polsku oko nazywa się oko , ucho to ucho , nos to nos , wargi to wargi , zęby to zęby , krtań to krtań , gardło to gardło ręce to ręce itp. . Naprawdę żenujące jest , że naród polski dał z siebie zrobić durnia poprzez powszechne nauczanie .