ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 14 ต.ค. 2024
- "Ўткан кунлар" аудио китоби
"Ўзбекистон" телеканали
Абдулла Қодирий ўз даврининг илғор бир зиёлиси сифатида Ватан ва миллат тақдири хусусида қайғурди. Замон талотўплари адиб қалбини изтиробга солди. “Ўткан кунлар” романи орқали халқнинг миллий онгини уйғотмоқчи, “тарихимизнинг энг кир, қора кунлари” - юртни мустамлака балосига йўлиқтирган кейинги ноаҳил “хон замонлари”дан сўз очиб, бу аянчли ҳақиқатдан халққа сабоқ бермоқчи бўлди.
Романнинг маъно-мундарижа доираси ниҳоятда кенг. Унда хилма-хил инсоний тақдирлар, ижтимоий-сиёсий, маънавий-ахлоқий, оилавий-ишқий муаммолар қаламга олинган. Бироқ улар орасида юртнинг тақдири, мустақиллиги масаласи алоҳида ажралиб туради. Асарнинг бош қаҳрамонлари Отабек ва Юсуфбек ҳожи шу юрт истиқлоли, фаровонлиги, осойишталиги йўлига ҳаётини, жонини тиккан фидойи кишилар саналади.
“Ўткан кунлар” романи бамисоли улкан ва тиниқ кўзгу, унда ўзбек миллатининг муайян тарихий шароит, вазиятдаги турмуши, урф-одатлари, руҳий-маънавий дунёси, бўй-басти, қиёфаси кенг кўламда аниқ-равшан тасвирланади. Романдаги учлик - ошиқ, маъшуқа ва ағёр, бир қарашда, анъанавий ишқ достонларини ҳам эслатади. Унда Отабек билан Кумушнинг тоза муҳаббати, ишқий кечинмалари, бахти ва бахтсизлиги жуда зўр маҳорат билан кўрсатилади. Асардаги жуда кам инсонлар қалбидан чуқур жой оладиган бир “дурри бебаҳо” - ишқ-муҳаббат туйғусига доир инжа тафсилотлар китобхонни ҳаяжонга солади. Отабек билан Кумушнинг саодатли онларидан маҳрум этган фожиавий саҳналар кишини чуқур ўйга толдиради. Муаллиф ошиқларнинг ишқий саргузаштлари баҳонасида муайян тарихий даврни - Туркистоннинг рус босқини арафасидаги аҳволи, қора кунларини кўз олдимизда гавдалантиради. Айни дамда ўлканинг тутқунликка тушишининг бош сабаби жаҳолат, қолоқлик ва ўзаро ички низолардир, деган фикрни ғоят усталик билан асарнинг мазмун-моҳиятига сингдиради.
Адибнинг бадиий сўзида бетакрор жозиба мужассам бўлгани боис “Ўткан кунлар”ни неча бор ўқиса ҳам, одам тўймайди, қайта мутолаага эҳтиёж сезаверади. Роман ўқувчини зериктирмайди. Қайта ўқиш жараёнида асарнинг янгидан-янги қирралари очилади. Бир ўқилганда эътиборсиз ўтилган эпизодларга бошқа сафар диққат қаратилади. Бу ҳол, табиийки, адибнинг образ яратиш маҳоратига, инсон қалбини чуқур англашига дахлдордир. Зеро, кўркам адабиётдек санъат дунёсида бадиий сўз - поэтик нутқ муҳим саналади: сўз воситасида манзара, руҳият ва образ чизилади.
Абдулла Қодирий сўзида ўқувчини ўзига боғлаб турадиган, инсонни ўзига оҳанрабодек тортадиган қувват бор. Буни ўқувчи сезмаслиги мумкин эмас. Айнан сўзнинг таъсири боис Кумуш ўлган саҳнада ҳўнг-ҳўнг йиғлайди китобхон. Айтмоқчи, бу эпизоднинг ўзи йиғлаб ёзилган. Демак, адибнинг титраган, ичиккан, ўксиган юраги шу саҳифаларга кўчган. Бадиий ижоддаги бир қонуният шуки, мужмал тасаввурлар мужмал ифодаланади, йиғлаб ёзилган саҳифалар йиғлаб ўқилади. Чинакам адибнинг эстетик дунёси, ижодкор қалби ана шундай саҳифаларга муҳрланади.
Абдулла Қодирий романларини ўзбек адабий тилининг замонавий кўринишда шаклланаётган бир даврда ёзди. Адабий тилнинг рутбаси, мақоми юксалишида адибнинг хизмати катта бўлди. Тил миллатни бирлаштирувчилик қудратига эга қадриятдир. Қодирийшунос олимлар фикрига эътибор берилса, Абдулла Қодирий тошкентлик бўла туриб ўз романларида маҳаллий шева унсурларини умуман қўлламайди. Ҳатто қаҳрамонларининг нутқини индивидуаллаштиришда ҳам бошқа бадиий воситалардан фойдаланади. Демак, адиб шу зайлда бор маҳорати билан ўзбек адабий тилининг бойлигини, ўзбек тилининг кенг имкониятларини намойиш ҳам қилади.
“Тана бузоқнинг турқи туқғаниға тамға” ёки “...олдидаги овни кўрмай, узоқдаги ёвни кўради”, “Хоннинг қўйини боқиш учун, қовоқларни белга тақиш учун...”, “Энди кўрсам, милтиқнинг ўқидек, пушти гулнинг тўқидек келиним бор экан” каби юзлаб халқона иборалардаги саж, ритм ва латифлик адиб асарлари тилига, қаҳрамонлари нутқига жозиба бахш этади.
Абдулла Қодирий бежиз: “Ўзбек тили камбағал эмас, балки ўзбек тилини камбағал дегувчиларнинг ўзи камбағал. Улар ўз нодонликларини ўзбек тилига тўнкамасинлар”, деган фикрни айтган эмас. Айнан ўзбек тилининг нақадар бой имкониятларга эгалигини асарлари билан исботлади. Қолаверса, маърифатли бир зиёли сифатида ўзбекнинг сўзи учун, адабий тилнинг истиқболи учун қайғурди. Абдулла Қодирий ижодидаги бундай чин ҳақиқатни ҳар ким ҳар доим ёдда тутмоғимиз лозим.
“Ўткан кунлар” хаёлий ва ҳаётий омиллар уйғунлигида майдонга келган улкан бир маънавият қасрики, унинг ичкарисига кирган одам инсоният абадиятига дахлдор тушунчаларнинг бадиий талқинига, энг нафис ҳис-туйғуларнинг бетакрор тасвирига, ўзаро чамбарчас боғланган ижтимоий ва индивидуал ҳолатлар занжирига дуч келади, ақли ҳайрон қолади.
Ойбек Абдулла Қодирий ижодига бағишланган тадқиқотида адиб шахсияти ва ижодига баҳо бериб, ёзади: “Абдулла Қодирий истеъдодли, қалби бутун ва ўзига хос равишдаги шахс эди... Абдулла Қодирийнинг прозаси биринчи навбатда ғоятда ҳаётийлиги билан ажралиб туради”. Рост гап, исботи - умрбоқий “Ўткан кунлар”.
![[ 🔴LIVE ] Minecraft : Day5 บ้านหรู หนูอยู่สบายย](http://i.ytimg.com/vi/q3e6qfwDwFs/mqdefault.jpg)
Ажойиб аллох рози булсин мана хакикий саньат мадагият
Бу аудиокитобни қанча эшитсам ҳам яна қайта эшитгим келаверади. Китоб жуда чиройлик ёзилган . Аллох Абдуллох Қодирийни охиратларини обод қилсин Амин я Роббил аъламин
Butun mehnati singan insonlarimizga katta raxmat deb qolaman ajoyib chiqibti mazza qildim
Eng zur birinchi yosh muhabatlar uchun eng zur kitob
Гап йук
Mazza qilib ewittim rahmat ketta
Katta rahmat hammalaringa ijodlaringa omad
Китоб яхши укилибди проффесионал бунакаси кам
Juda zo'r raxmat
Eshitib mazza qildim raxmat😊
Рахмат, ўлмас асарни маромига етказиб ижро этишган.
Иккинчи марта эштиябман насиб килса бринчи эштишданда буниси зор ва тушунарли болади. 2024.09.22
Катта рахмат
Rahmat. Zo‘r chiqibdi
Raxmat. Juda zoʻr chiqibdi. Ijodlaringizga omad❤
Китоб яхши укилибди проффесионал
Ассалому алейкум хаммага. 46 ёшли 4 боланинг отасиман. Бу дурдона асарни йиглаб йиглаб эшитяпман . Канчалик махорат билан ёзилган асар 1000 ортик китоб эшитганман рус, инглиз тилларда ва бу китоб эшитганларимгинг энг топ 10 талигидан шубхасиз олди агар бешталик булмаса. Китобни аудио килган актерларимизга алохида рахмат дейман. Утганларни жойлари жаннатдан булсин илохим. Шу асарни оригиналда эшитиш учун хам узбек тилини урганишга арзийди. Агар шу асарга якин келадигон бир дурдона булса тавсия беришга тотинмангиз! Хурмат эхтиром билан камина мелодий 2022 йилнинг декабрь 15 и
Хозир 10- чи кисими зшитдим худди бир ута ширин таомдай шошилмай эшитаётурман тез эшитиб тугатгим келмаяпти. Албатта насиб килса яна ва яна эшитаман рахмат яна бир бор
Мингдан минг рахмат!!!Хамма актёр ва редактору ижрочиларга.Анчадан бери бундай рохатланмаган эдим.
Зур. Куриб мазза киламиз рахмат
rahmat mzsholloh
Juda zòr chiqibdi
raxmat
Zör ekan❤
Rahmad . ijodilarga omad juda tushunarli ijro chiqibdi🤗
Juda zoʻr ekan
Judayam zur chiqqan
Tashkil etuvchilarga katta rahmat
Rahmat kattakon
Ajoyib!
Juda zòr
Рахмат сизга
Raxmat
🎉🎉🎉🎉🎉🎉
Zur ekan
Ajayip👍
Отабекнинг тилидан янграган Қодирийнинг нутқлари бугун хам халқларимизга сув ва хаводек керак бўлмоқда
Ijodkorlarga katta raxmat ishlarengizga omat
Утган кунлар асарини жуда яхши кураман.
Ажойиб асар, ажойиб ижро.
Men Qoraqalpog‘istotdanman ellikqala tumanidanmanman bizning til ayni adabiy til ekan o‘zgarmay qolg‘on til o‘zbek til biziziki ekan ros gap bizarga bi keling eshtasiz
Ajoyib
Asalomaleykum sizlarga kattakon rahmat olloh rozi bosn silardan bitta narsa soramoqchidm men maktab oquvchisiman oquvchilar uchun maktab darsliklaridan biologiya tarix geografiya kabi fanlarni ham biz uchun oqip beringlar institutga krishimiz uchun yaxshi foyda bolardi
Eshitib mazza qilyapman rahmat hammaga 😊😊❤❤
omad
Bunday asar va bunday avdiyo kitob naqadar bejirim bolibdi bunga faqat MashaAllox deyman
Абдулла Кадирий Кумишга жудда хам зур описания б😅ерган
🔝🔝🔝🔥🔥🔥
Gap yo lekin
Judaham zoʼr
Qiziqganlar uchun 😮😮
Одам булиб шунчалик яшашдан безор булибманки. Якинда жинни тентак булиб колсам керак. Ахир Худойим нахотки жазосини бермаса бу вирус таркатгану, одамни жонига туйдирганларни, ер юзида бузгунчилик килувчи золимларни, ахир инсон булиб яшашга хаккимиз борми биз ожиз нотавон инсонларни? Кани Энди каерда булса хам ухласаму кайтиб турмасам. Киёмат булмасаю кайта тирилмасам улсаму ном-нишонсиз йук булиб кетсам деб уйлайман. Балким тугилмаганим миллион марта яхшийди. Истамайман одам булишни хам яшашни хам. Барибир бу оламда яшаш азоб, улгач кабр азобини тотамиз у хам азоб, кайта тирилиб дузахда утин булиб енамиз, унда азобдан улишни истасак хам улолмаймиз. Нахотки бу машаккатлар на бу дунеда на у дунеда тугамаса. Эх шунчалик чарчаб кетдим бу оламдан хеч каерда Нур, Умид ишонч хеч нарса йук. Азоб азоб азоб. Бугунга ишонч йук, келажакка умуман ишонч йук, улиб хам кутулиб булмайди. Нахот нахот нахот. Ундан кура Бир капалак килиб яратганингдами Худойим. Ахир дунеда адолат борми?
Ондай нәрсе айтпаңыз намаз оқып дұға тілек тілеп жақсы адам болыңыз
Жақсы сөзге жаман сөзге
Періштелер әумин дейді
Өсіп өзіңіз берекелі болыңыз
Алла бұйырса барлығы жақсы болады
Paygambarlar hayotlarini kitoblardavoqing yoki audiolari ham bor qancha sinov kelgan ularga menda ham sizdak holat bolgan paygambarlar hayotini eshitib taskin oldim insha'Allah sizga ham foyda bolar
16-qism bn tugedimi
assalomu alaykum tasanno
👍👍👍👍
Assalomu alaykum boshlanishidagi maqom kuyini qayerdan topsak bòladi
Студенты Дипломатии вы тут?
А где найти 2 часть?😂
Kotta foydasi tegdi
Abadiy tilimizda kevotti ketvotti demaganligi aniq!
Bolmasam hotinni ikkita qilasanda😅
Juda zur