گذری به زیارت شاه مقصود اگر از شهر قندهار قصد کنید به زیارت شاه مقصود در شهرستان/ولسوالی «خاکریز» قندهار بروید، پس از طی سه کیلومتر مسافت، نخست باید گردنه یا «کوتل باباصاحب» را در شمالغرب شهر پشت سر بگذارید و از این لحظه به بعد، شما وارد ولسوالی «ارغنداب» شدهاید. پایینتر از زیارت «سیدحسن ابدال» مشهور به «بابا ولی»، مسیر باریکی واقع شده که به رودخانه ارغنداب منتهی میشود. از رود عبور کنید و به سمت منطقه «هدیره» بروید. شما از کوتل باباصاحب تا منطقه هدیره، حدود ۱۰ کیلومتر طی مسیر کردهاید و منطقه ارغنداب را از جنوب به سمت شمال پشت سر گذاشتهاید. به اندازه پنج کیلومتر به سمت شرق حرکت کنید تا به دوراهی «شاهآقا» یا خاکریز برسید. شما اکنون دشت وسیعی به طول ۲۰ کیلومتر را پیشرو دارید که در غرب آن ولسوالی «ژری» و در شمال آن ولسوالی خاکریز واقع شده است. به حرکت خود ادامه دهید تا به دره «سیاهسنگ» برسید. وقتی دره را پشت سر گذاشتید، باید از «کوتل شاهمقصود» عبور کنید و وارد منطقه «مندیگک» یا «سرگاو» شوید. قبل از رسیدن به مندیگک، منطقه «سوزنیا» در سمت چپتان دیده میشود. شما از آغاز ورود به دره سیاهسنگ تا رسیدن به منطقه مندیگک، ۱۵ کیلومتر دیگر حرکت کردهاید و وارد منطقه خاکریز شدهاید. مندیگک، همان منطقه مشهور باستانی است که تمدن چهارهزارساله را در خود جای داده است. کمی به سمت شمال حرکت کنید. در سمت غربتان، منطقه سرسبز «اروغ» و در طرف شرقتان، آبادی و مزارع خاکریز دیده میشود. به حرکتتان ادامه دهید تا به قریه «چنار» برسید. قبل از این که به قریه چنار وارد شوید، سمت غربتان منطقه دیگری موسوم به «چینگی» و در همان محدوده، یک تپه و منطقه سرسبزی به نام «باغخلیل» و کمی بالاتر از آن، زیارتگاه «سبزپوشان» واقع شده است. قریه چنار را پشت سر بگذارید و به سمت شمال به حرکت ادامه دهید و از کنار منطقه «کاریزک» در شرق و «باغمیدان» در غرب جاده، عبور کنید. شما اکنون به زیارت شاه مقصود رسیدهاید که از مندیگک تا این نقطه، ۱۰ کیلومتر دیگر هم طی طریق کردهاید. در حقیقت شما از شهر قندهار تا زیارت شاهمقصود، حدود ۶۰ کیلومتر پیمودهاید. البته از شهر قندهار تا منطقه خاکریز و زیارت شاهمقصود، راههای طولانی و دشوارگذر دیگری چون مسیر «کژه» «کوتل مورچه و خواجه ملک» و «بولان خاکریز» هم وجود دارد که در مواقع اضطراری و بحرانی مورد استفاده قرار میگیرند.
من ۶۳ ساله اسم و در سال های اخیر ظاهر شاه صنف دوم بودم یعنی هشت ساله .به زیارت شاه اغا برای دو هفته با فامیل رفتیم یعنی ٥٥ سال قبل . خانه در چهار اطراف زیارت نبود در قسمت پاین دو سه دوکان بود وبس آن زمان مردم یکما که به ماه مبارک رمضان میماند همی یک ماره د چهار طرف زیارت خیمه میزنند و همه مواد خوراکي را باخود می اوردند . در بالا ( سنگ لخشکشای مردان ، سنگ سوراخ ، سنگ خربوزه ) است که در این ویدئو ندیدم ویک حوض کوچک آب بازی هم بود بالا تر یک دره با جوی آب خوردنی هم جاری بود که اب پختو پز و نوشیدنی از همی جو بود .دیگر شب وختیکه آفتاب غروب میکرد و صبح وخت نماز نغاره زده میشد و مردم رقص ( شاتور ) یا ( شا تول ) میکردن . شب همسایه های خیمه های چهار طرف هرکه هرچی پخته میکردن به یکی دیگر تبادله میکردن یادت بخیر شامقصود اغا قربانت .خدا نصیب کنه . ما از راه کشکی نخود به طرف دست راست که بعد از کزشت دشت ها به یک کوتل رسیدیم آن طرف کوتل کوهای شامقصود معلوم میشد کوتا ترین را بود ولی تمام مشکل کوتل بود .
زیارتگاه شاه مقصود سالها است که توجه عام و خاص را به خود جلب کرده و میله نوروز آن مشهور است. بلند کردن درفش و عَلَم زیارت شاه مقصود در روز اول سال با اجرای مراسم خاص و کوبیدن نقاره صورت میگیرد که به آن «جهنده بالا» میگویند. از این زیارت در «تاریخ سند»، «تاریخ احمدشاهی» و کتاب «افغانستان در عصر گورکانیان هند»، یاد شده است. در یک کیلومتری شمال زیارت شاهمقصود، قریه «درویشان» قرار دارد و بالاتر از آن، دو منطقه دیگر به نامهای «سرخار» و «چنار بالا» واقع شده است. در هشتصد متری بالاتر از مزار شاهمقصود به طرف شمال، سنگی قرار دارد که به «سنگ سوراخ» معروف است. ساختار فیزیکی و فرورفتگی داخل سنگ به گونهای است که اگر کسی با مهارت وارد آن شود، به راحتی میتواند خارج شود و اگر مهارتی در کار نباشد، خارج شدن از آن کمی با مشکل صورت میگیرد. به طرف غرب سنگ سوراخ، حوضی وجود دارد که به «حوض بالا» یا «لنگر» معروف است. حوض لنگر از چشمهای که بالاتر از آن جاری است، پُر میشود. پایینتر از منطقه لنگر به طرف جنوب، سنگ شیبداری قرار گرفته که به خاطر کثرت استفاده بازدیدکنندگان، صاف و صیقلی گردیده و به سنگ «لخشک» معروف است. به طرف جنوب سنگ لخشک در ۳۰۰ متری زیارت شاهمقصود، چشمه آبی به نام «چشمه قنبر» واقع شده است. کمی پایینتر از این چشمه، منطقهای به اسم باغمیدان قرار دارد که ساختمان اداری ولسوالی خاکریز در همین منطقه واقع شده است. در حاشیه درختان باغمیدان، سنگی قرار دارد که به آن سنگ خربوزه میگویند. سنگ جانماز، از دیگر سنگهای معروف این منطقه است. در هشت کیلومتری جنوبغرب زیارت شاهمقصود کوهی به ارتفاع ۲۰۰۰ قرار دارد که سنگ تسبیح معروف به «تسبیح شاهمقصودی» از همانجا استخراج میشود. «گری باورساکس» و «بونیتاچمبرلین» در کتاب «گوهرسنگهای» افغانستان، از چندین معدن سنگهای گرانبها و سایر کانیها مثل معدن مس در خاکریز خبر دادهاند. در شمالغرب زیارت شاه مقصود بر فراز کوهی با ارتفاع حدود ۱۵۰۰ متر، زیارتی قرار دارد که به «شاه غندانبابا» مشهور است. در فاصله ۲۰ کیلومتری شرق زیارت شاهمقصود، منطقهای بنام «ناصریه» وجود دارد. ناصریه، اسم خود را از مرقدی گرفته که در آنجا به همین نام مشهور است. در حدود ۲۰۰ متری غرب مزار شاهمقصود، سه قبر در کنار هم قرار دارند که به زیارت امامان مشهورند. در ۱۰۰ متری شمالشرق مزار شاه مقصود، تپهای واقع شده که در آنجا ۱۶ تن از شهدای مؤمنین مدفون هستند. این خانواده در تاریخ ۱۳۸۰/۸/۱۷ توسط بمباران هواپیماهای آمریکایی جان باختند. در همین محدوده چند تن از شهدای جبهات شیعی و فارسیزبان که مربوط منطقه درویشان خاکریز هستند، نیز دفناند. در حدود یک کیلومتری جنوبغرب زیارت شاهمقصود، زیارت موسوم به «سلطانعطا بابا» قرار دارد. در محوطه آرامگاه سلطان عطا، «حاج ملاشبیر» از شهدای انقلاب اسلامی افغانستان دفن است. خارج از محجر یا محوطه مزار، چند تن دیگر از شهدای انقلاب اسلامی افغانستان مدفوناند. این شهدا مربوط جبهات شیعی و فارسیزبان قندهار هستند که توسط روسها و عوامل آنان به شهادت رسیدهاند. در مقابل ورودی زیارت سلطان عطا، محوطهای واقع شده که گفته میشود خاصیت خارقالعاده دارد. مثلاً اگر فردی به پهلو بخوابد و خود را از سمت مغرب به سوی مشرق بچرخاند، چندین بار بدون اختیار میغلتد. به هر صورت، خاکریز یکی از ولسوالیهای درجه اول قندهار است اما با این وجود، نفوس دقیق آن مثل بسیاری از مناطق دیگر افغانستان نامشخص است. بیشتر ساکنان خاکریز، پشتونهای درانی و غلجی هستند اما در سه قریه آن یعنی چینکی، چنار و درویشان، شیعیان و فارسیزبانان حضور دارند. قبلاً منطقه دیگری موسوم به «سلخچو» نیز مسکونی بود اما بر اثر بمباران هواپیماهای آمریکایی، ساکنان آن به قریه درویشان کوچیدند. ساکنان قریه چنار که در حال حاضر بیشتر آنان در شهر قندهار و شهر لشکرگاه مرکز ولایت هلمند بسر میبرند، از بلوچهای شیعه و فارسیزبان هستند. ساکنان قریه چینگی را هم بلوچهای شیعه تشکیل میدهد. جبهه و پایگاه چینگی در دوره جهاد، زبانزد همه بود که علاوه بر شیعیان خاکریز، مجاهدین شیعه و فارسیزبان شهر قندهار نیز در آن حضور داشتند. درویشان نیز دارای پایگاه مقاومت بود که افزون بر مردم درویش، مجاهدین فارسیزبان قندهار نیز در آنجا مستقر بودند. مردمان درویش که با قاطعیت درباره هویت آنان نمیتوانم صحبت کنم، از متولیان زیارت شاه مقصود هستند. محصولات کشاورزی خاکریز عمدتاً گندم دیم، انواع انگور، انار و سایر میوههای باغی و سبزیجات است. از سوغاتیهای معروف شاه مقصود، تسبیح معروف و گرانبهای آن است که در بالا به آن اشاره شد. همچنین از سنگهای معادن این منطقه، اشیای تزیینی درست میکنند که به گردن آویخته و به مچ دست میبندند. همچنین طوق و گردنبند تنیده شده از انواع تارهای رنگین با اشکال مختلف از دیگر سوغاتیهای شاه مقصود است. از این طوق که توبند میگویند، به عنوان تبرک استفاده میشود.
What nice road for long trip
❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤
قندهار زیبا
گذری به زیارت شاه مقصود
اگر از شهر قندهار قصد کنید به زیارت شاه مقصود در شهرستان/ولسوالی «خاکریز» قندهار بروید، پس از طی سه کیلومتر مسافت، نخست باید گردنه یا «کوتل باباصاحب» را در شمالغرب شهر پشت سر بگذارید و از این لحظه به بعد، شما وارد ولسوالی «ارغنداب» شدهاید. پایینتر از زیارت «سیدحسن ابدال» مشهور به «بابا ولی»، مسیر باریکی واقع شده که به رودخانه ارغنداب منتهی میشود. از رود عبور کنید و به سمت منطقه «هدیره» بروید. شما از کوتل باباصاحب تا منطقه هدیره، حدود ۱۰ کیلومتر طی مسیر کردهاید و منطقه ارغنداب را از جنوب به سمت شمال پشت سر گذاشتهاید. به اندازه پنج کیلومتر به سمت شرق حرکت کنید تا به دوراهی «شاهآقا» یا خاکریز برسید. شما اکنون دشت وسیعی به طول ۲۰ کیلومتر را پیشرو دارید که در غرب آن ولسوالی «ژری» و در شمال آن ولسوالی خاکریز واقع شده است. به حرکت خود ادامه دهید تا به دره «سیاهسنگ» برسید. وقتی دره را پشت سر گذاشتید، باید از «کوتل شاهمقصود» عبور کنید و وارد منطقه «مندیگک» یا «سرگاو» شوید. قبل از رسیدن به مندیگک، منطقه «سوزنیا» در سمت چپتان دیده میشود. شما از آغاز ورود به دره سیاهسنگ تا رسیدن به منطقه مندیگک، ۱۵ کیلومتر دیگر حرکت کردهاید و وارد منطقه خاکریز شدهاید. مندیگک، همان منطقه مشهور باستانی است که تمدن چهارهزارساله را در خود جای داده است. کمی به سمت شمال حرکت کنید. در سمت غربتان، منطقه سرسبز «اروغ» و در طرف شرقتان، آبادی و مزارع خاکریز دیده میشود. به حرکتتان ادامه دهید تا به قریه «چنار» برسید. قبل از این که به قریه چنار وارد شوید، سمت غربتان منطقه دیگری موسوم به «چینگی» و در همان محدوده، یک تپه و منطقه سرسبزی به نام «باغخلیل» و کمی بالاتر از آن، زیارتگاه «سبزپوشان» واقع شده است. قریه چنار را پشت سر بگذارید و به سمت شمال به حرکت ادامه دهید و از کنار منطقه «کاریزک» در شرق و «باغمیدان» در غرب جاده، عبور کنید. شما اکنون به زیارت شاه مقصود رسیدهاید که از مندیگک تا این نقطه، ۱۰ کیلومتر دیگر هم طی طریق کردهاید. در حقیقت شما از شهر قندهار تا زیارت شاهمقصود، حدود ۶۰ کیلومتر پیمودهاید. البته از شهر قندهار تا منطقه خاکریز و زیارت شاهمقصود، راههای طولانی و دشوارگذر دیگری چون مسیر «کژه» «کوتل مورچه و خواجه ملک» و «بولان خاکریز» هم وجود دارد که در مواقع اضطراری و بحرانی مورد استفاده قرار میگیرند.
من ۶۳ ساله اسم و در سال های اخیر ظاهر شاه صنف دوم بودم یعنی هشت ساله .به زیارت شاه اغا برای دو هفته با فامیل رفتیم یعنی ٥٥ سال قبل . خانه در چهار اطراف زیارت نبود در قسمت پاین دو سه دوکان بود وبس آن زمان مردم یکما که به ماه مبارک رمضان میماند همی یک ماره د چهار طرف زیارت خیمه میزنند و همه مواد خوراکي را باخود می اوردند . در بالا ( سنگ لخشکشای مردان ، سنگ سوراخ ، سنگ خربوزه ) است که در این ویدئو ندیدم ویک حوض کوچک آب بازی هم بود بالا تر یک دره با جوی آب خوردنی هم جاری بود که اب پختو پز و نوشیدنی از همی جو بود .دیگر شب وختیکه آفتاب غروب میکرد و صبح وخت نماز نغاره زده میشد و مردم رقص ( شاتور ) یا ( شا تول ) میکردن . شب همسایه های خیمه های چهار طرف هرکه هرچی پخته میکردن به یکی دیگر تبادله میکردن یادت بخیر شامقصود اغا قربانت .خدا نصیب کنه . ما از راه کشکی نخود به طرف دست راست که بعد از کزشت دشت ها به یک کوتل رسیدیم آن طرف کوتل کوهای شامقصود معلوم میشد کوتا ترین را بود ولی تمام مشکل کوتل بود .
کاپی، محمد مرادی
زیارتگاه شاه مقصود سالها است که توجه عام و خاص را به خود جلب کرده و میله نوروز آن مشهور است. بلند کردن درفش و عَلَم زیارت شاه مقصود در روز اول سال با اجرای مراسم خاص و کوبیدن نقاره صورت میگیرد که به آن «جهنده بالا» میگویند. از این زیارت در «تاریخ سند»، «تاریخ احمدشاهی» و کتاب «افغانستان در عصر گورکانیان هند»، یاد شده است. در یک کیلومتری شمال زیارت شاهمقصود، قریه «درویشان» قرار دارد و بالاتر از آن، دو منطقه دیگر به نامهای «سرخار» و «چنار بالا» واقع شده است. در هشتصد متری بالاتر از مزار شاهمقصود به طرف شمال، سنگی قرار دارد که به «سنگ سوراخ» معروف است. ساختار فیزیکی و فرورفتگی داخل سنگ به گونهای است که اگر کسی با مهارت وارد آن شود، به راحتی میتواند خارج شود و اگر مهارتی در کار نباشد، خارج شدن از آن کمی با مشکل صورت میگیرد. به طرف غرب سنگ سوراخ، حوضی وجود دارد که به «حوض بالا» یا «لنگر» معروف است. حوض لنگر از چشمهای که بالاتر از آن جاری است، پُر میشود. پایینتر از منطقه لنگر به طرف جنوب، سنگ شیبداری قرار گرفته که به خاطر کثرت استفاده بازدیدکنندگان، صاف و صیقلی گردیده و به سنگ «لخشک» معروف است. به طرف جنوب سنگ لخشک در ۳۰۰ متری زیارت شاهمقصود، چشمه آبی به نام «چشمه قنبر» واقع شده است. کمی پایینتر از این چشمه، منطقهای به اسم باغمیدان قرار دارد که ساختمان اداری ولسوالی خاکریز در همین منطقه واقع شده است. در حاشیه درختان باغمیدان، سنگی قرار دارد که به آن سنگ خربوزه میگویند. سنگ جانماز، از دیگر سنگهای معروف این منطقه است. در هشت کیلومتری جنوبغرب زیارت شاهمقصود کوهی به ارتفاع ۲۰۰۰ قرار دارد که سنگ تسبیح معروف به «تسبیح شاهمقصودی» از همانجا استخراج میشود. «گری باورساکس» و «بونیتاچمبرلین» در کتاب «گوهرسنگهای» افغانستان، از چندین معدن سنگهای گرانبها و سایر کانیها مثل معدن مس در خاکریز خبر دادهاند.
در شمالغرب زیارت شاه مقصود بر فراز کوهی با ارتفاع حدود ۱۵۰۰ متر، زیارتی قرار دارد که به «شاه غندانبابا» مشهور است. در فاصله ۲۰ کیلومتری شرق زیارت شاهمقصود، منطقهای بنام «ناصریه» وجود دارد. ناصریه، اسم خود را از مرقدی گرفته که در آنجا به همین نام مشهور است. در حدود ۲۰۰ متری غرب مزار شاهمقصود، سه قبر در کنار هم قرار دارند که به زیارت امامان مشهورند. در ۱۰۰ متری شمالشرق مزار شاه مقصود، تپهای واقع شده که در آنجا ۱۶ تن از شهدای مؤمنین مدفون هستند. این خانواده در تاریخ ۱۳۸۰/۸/۱۷ توسط بمباران هواپیماهای آمریکایی جان باختند. در همین محدوده چند تن از شهدای جبهات شیعی و فارسیزبان که مربوط منطقه درویشان خاکریز هستند، نیز دفناند. در حدود یک کیلومتری جنوبغرب زیارت شاهمقصود، زیارت موسوم به «سلطانعطا بابا» قرار دارد. در محوطه آرامگاه سلطان عطا، «حاج ملاشبیر» از شهدای انقلاب اسلامی افغانستان دفن است. خارج از محجر یا محوطه مزار، چند تن دیگر از شهدای انقلاب اسلامی افغانستان مدفوناند. این شهدا مربوط جبهات شیعی و فارسیزبان قندهار هستند که توسط روسها و عوامل آنان به شهادت رسیدهاند. در مقابل ورودی زیارت سلطان عطا، محوطهای واقع شده که گفته میشود خاصیت خارقالعاده دارد. مثلاً اگر فردی به پهلو بخوابد و خود را از سمت مغرب به سوی مشرق بچرخاند، چندین بار بدون اختیار میغلتد.
به هر صورت، خاکریز یکی از ولسوالیهای درجه اول قندهار است اما با این وجود، نفوس دقیق آن مثل بسیاری از مناطق دیگر افغانستان نامشخص است. بیشتر ساکنان خاکریز، پشتونهای درانی و غلجی هستند اما در سه قریه آن یعنی چینکی، چنار و درویشان، شیعیان و فارسیزبانان حضور دارند. قبلاً منطقه دیگری موسوم به «سلخچو» نیز مسکونی بود اما بر اثر بمباران هواپیماهای آمریکایی، ساکنان آن به قریه درویشان کوچیدند. ساکنان قریه چنار که در حال حاضر بیشتر آنان در شهر قندهار و شهر لشکرگاه مرکز ولایت هلمند بسر میبرند، از بلوچهای شیعه و فارسیزبان هستند. ساکنان قریه چینگی را هم بلوچهای شیعه تشکیل میدهد. جبهه و پایگاه چینگی در دوره جهاد، زبانزد همه بود که علاوه بر شیعیان خاکریز، مجاهدین شیعه و فارسیزبان شهر قندهار نیز در آن حضور داشتند. درویشان نیز دارای پایگاه مقاومت بود که افزون بر مردم درویش، مجاهدین فارسیزبان قندهار نیز در آنجا مستقر بودند. مردمان درویش که با قاطعیت درباره هویت آنان نمیتوانم صحبت کنم، از متولیان زیارت شاه مقصود هستند. محصولات کشاورزی خاکریز عمدتاً گندم دیم، انواع انگور، انار و سایر میوههای باغی و سبزیجات است.
از سوغاتیهای معروف شاه مقصود، تسبیح معروف و گرانبهای آن است که در بالا به آن اشاره شد. همچنین از سنگهای معادن این منطقه، اشیای تزیینی درست میکنند که به گردن آویخته و به مچ دست میبندند. همچنین طوق و گردنبند تنیده شده از انواع تارهای رنگین با اشکال مختلف از دیگر سوغاتیهای شاه مقصود است. از این طوق که توبند میگویند، به عنوان تبرک استفاده میشود.