เพลงต้นบรเทศ เถา ขับร้องโดยอาจารย์เจริญใจ สุนทรวาทิน ศิลปินแห่งชาติ4291
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 21 มิ.ย. 2021
- บทเพลงนี้มีชื่อแลท่วงทำนองเพลงที่หลายต่อหลายคนมักเรียกชื่อเพลงผิดบ้าง แลเข้าใจทำนองของเพลงผิดไปบ้าง โดยมักเรียกสับสนกับเพลงแขกบรเทศแลเพลงต้นวรเชษฐ์อยู่เสมอ แต่นั่นหาใช่ประเด็น ด้วยบทเพลงต้นบรเทศ เถา บทเพลงนี้มีตัวตนของท่วงทำนองนั้นจริงแลมีความไพเราะยิ่งสุดจะพรรณนาสืบไป
เพลงนี้ในอัตราจังหวะสองชั้นแลอัตราจังหวะชั้นเดียว เปนเพลงประเภทหน้าทับสองไม้แลเปนเพลงเร็วที่นิยมบรรเลงสืบมาตั้งแต่อดีตจนเถิงปรัตยุบัน ต่อมาคุณครูกล้อย ณ บางช้าง คีตกวีคนสำคัญแห่งจังหวัดสมุทรสงคราม ได้นำทำนองในอัตราจังหวะสองชั้นมาแต่งขยายขึ้นให้เปนอัตราจังหวะสามชั้นด้วยกลวิธีการดำเนินทำนองที่แยบคายไพเราะ ภายหลังมิทราบว่าโบราณจารย์ท่านใด เปนผู้ตัดลงเปนอัตราจังหวะชั้นเดียวให้ครบเปนเพลงเถา นอกจากนี้คุณครูหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ได้ประพันธ์ขึ้นอีกสำนวนหนึ่งให้เปนทางกรอ ซึ่งเปนการต่อยอดความไพเราะของบทเพลงนี้ให้ทวีความน่าสนใจเพิ่มขึ้นไปอีกขั้นหนึ่งของวงการดุริยางคศิลป์ไทย
การบรรเลงแลขับร้องในครั้งนี้ เปนผลงานการบันทึกเสียงของวงเครื่องสายไทยคณะฟังเพลินเจริญใจ อำนวยการบรรเลงแลขับร้องโดยอาจารย์เจริญใจ สุนทรวาทิน ศิลปินแห่งชาติ แลได้เผยแพร่ไว้ในรายการสังคีตสยาม ดำเนินรายการโดยศาสตราจารย์นายแพทย์พูนพิศ อมาตยกุล จึงขอกราบขอบพระคุณท่านมา ณ โอกาสนี้ด้วย
สำหรับบทขับร้องเพลงต้นบรเทศ เถา อาจารย์เจริญใจ สุนทรวาทิน ศิลปินแห่งชาติ ได้อัญเชิญมาจากบทละคอนพระราชนิพนธ์เรื่องอิเหนาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ ตอนอิเหนาลานางบุษบาเพื่อเข้าไปแก้สงสัยในกรุงดาหา บทเพลงนี้อาจารย์เจริญใจได้ขับร้องไว้อย่างละเมียดละไมไร้ที่ติ สมเปนปรมาจารย์ทางด้านคีตศิลป์ผู้เลิศแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยแท้.
บทขับร้องเพลงต้นบรเทศ เถา
สรวมสอดกอดประทับไว้กับทรวง โอ้เจ้าดวงยิหวาอย่าโหยไห้
ครั้งนี้เปนกรรมต้องจำไกล ถึงพี่ไปไม่ช้านานนัก
พระอุ้มน้องประคองขึ้นบนเพลา พี่แสนทุกข์ถึงเจ้าเพียงอกหัก
แต่อาวรณ์ถอนจิตแล้วพิศพักตร์ เหมือนจะไกลน้องรักสักร้อยปี
มิไปเล่าเขาจะเห็นซึ่งแยบคาย จะอุบายมิให้สงสัยพี่
โฉมเฉลาเจ้าค่อยอยู่จงดี อย่าทวีเทวษโศกา
จึงเรียกสองกัลยาเข้ามาสั่ง อยู่หลังจงระวังขนิษฐา
สั่งเสร็จพระเสด็จไคลคลา แล้วผินพักตรามาดูน้อง
กลับมาสรวมสอดกอดนางไว้ โอ้กรรมจำใจจะไกลห้อง
พี่พาเจ้าเข้ามาไว้ในถ้ำทอง แล้วสลัดซัดน้องไว้เดียวดาย ฯ
เพราะมากครับ
ชื่นใจที่ชื่นชอบครับ