Çarpana

Çarpana; dokumada kullanılan yüzeyi düzgün, 1-3 mm kalınlığında, sert deri, fildişi, karton, iskambil kartları gibi çeşitli malzemelerden yapılan ve genellikle kare olan, 5x5-7x7 cm ölçülerindeki levhanın Türkçe adıdır. Karenin her köşesinde bir delik bulunur. Dokuması planlanan dokuma ve desenleme yöntemine göre bu deliklerin her birinden bir çözgü teli geçirilir. Çözgü yüzlü bir dokumadır ve desenler çözgülerden oluşur.
Çarpana dokumaların ne zamandan beri yapıldığı bilinmemektedir. Arkeolojik kazılardan çıkarılan çarpana levhalardan bu dokuma tekniğinin MÖ. 3 binlerde yapıldığı anlaşılmaktadır. Çarpana ile dokuma, ilk uygulandığı zamanlardan günümüze kadar elde dokunarak sürdürülebilmiş tek dokuma sanatıdır. Elde dokunması; serbest teknik, desen ve malzeme uygulamalarına olanak verir. Bu nedenle çeşitli işlevsel ve sanatsal nesneler yapılabilir. Günümüzde hala birçok kullanım alanı bulunan çarpana dokumalar Enstitümüz atölyelerinde çanta sapı, kemer, dekoratif ürün vb. şekilde kullanılmaktadır.