เพลงสารถี เถา ขับร้องโดยอาจารย์จิราภรณ์ เล็กพงศ์4591
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 19 พ.ค. 2024
- ผลงานการขับร้องเพลงไทยของอาจารย์จิราภรณ์ เล็กพงศ์ ครูผู้ทรงคุณวุฒิด้านคีตศิลป์แห่งบ้านนันทวาฑิต หากเทียบกับงานสอนแลถ่ายทอดกลวิธีการขับร้องให้แก่ปวงศิษย์นั้นถือว่ามีจำนวนมาก ๆ ด้วยท่านเปนครูผู้สอนที่มุ่งแต่ในด้านของการถ่ายทอดทอดสรรพวิทยาการ โดยมิได้มุ่งเน้นในด้านการสร้างผลงานไว้ให้กับตนเองเลยเปนสำคัญ ถึงกระนั้นก็ยังพอที่จะหาเสียงของอาจารย์มาฟังได้บ้าง โดยอาศัยจากแถบบันทึกเสียงภาคสนามที่ท่านได้นำวงดนตรีไทยคณะนันทวาฑิตไปบรรเลงในต่าง ๆ แลมีผู้บันทึกเสียงเก็บเอามาให้ ดังเพลงสารถี เถา ที่ท่านทั้งหลายได้สดับตรับฟังอยู่ในขณะนี้ เปนแถบบันทึกเสียงการขับร้องเพลงสารถี เถา โดยอาจารย์จิราภรณ์ เล็กพงศ์ ร่วมกับวงปี่พาทย์ไม้นวมคณะนันทวาฑิตแลวงบ้านบัวใหญ่ บันทึกเสียงไว้ ณ ศาลาสุธรรมภาวนา(กรศรีทิพา) วัดอัมพวัน ตำบลพรหมบุรี อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี เมื่อวันที่ ๑ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๓๖ บันทึกเสียงโดยไวยาวัจกรวัดอัมพวัน
ท่านทั้งหลายอาจสงสัยอยู่ไม่น้อยว่า เหตุใดวงดนตรีไทยคณะนันทวาฑิต จึงได้มีโอกาสไปบรรเลงถวายพระเดชพระคุณพระธรรมสิงหบุราจารย์ (หลวงพ่อจรัญ ฐิตธมฺโม) อดีตเจ้าอาวาสวัดอัมพวัน ทั้งนี้มีเหตุอันเปนอัศจรรย์ใจอยู่ประการหนึ่งว่า ราว ๆ ปลายปีพุทธศักราช ๒๕๓๔ ได้มีเลขานุการของวัดอัมพวันโทรศัพท์ติดต่อผ่านทางโรงเรียนกรรณสูตศึกษาลัย ว่ามีความประสงค์ขอให้วงดนตรีไทยไปบรรเลงถวายในวันที่ ๑ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๓๕ ซึ่งเปนวันขึ้นปีใหม่ ครั้นอาจารย์จิราภรณ์ได้ทราบความแล้ว จึงตอบตกลงแลจัดวงดนตรีไทยไปบรรเลงตามวันแลเวลาดังกล่าว เปนที่พึงพอใจของพระเดชพระคุณหลวงพ่อจรัญมากเปนอย่างยิ่ง ด้วยเมื่อครั้งก่อนที่ท่านบรรพชาอุปสมบทเปนพระภิกษุ ได้เคยร่ำเรียนวิชาดนตรีไทยมาก่อนจากสำนักบ้านดุริยประณีตแลสำนักบ้านบาตร จึงมีความคุ้นเคยกับทำนองเพลงไทยต่าง ๆ เปนอย่างดี อีกทั้งวงดนตรีไทยคณะนันทวาฑิตที่ไปบรรเลง ล้วนแต่เปนเด็กนักเรียนที่มีฝีไม้ลายมือแลอยู่ในโอวาทอันดีของอาจารย์ จึงได้เปนภารกิจสำคัญที่ต้องยกวงดนตรีไทยไปบรรเลงเปนประจำทุกปี จนกระทั่งพระเดชพระคุณหลวงพ่อจรัญได้ละสังขารธรรม จึงเปนอันสิ้นสุดภารกิจการบรรเลงแต่นั้นมา
อันว่าเพลงสารถี เถา ที่อาจารย์จิราภรณ์ เล็กพงศ์ ได้ขับร้องไว้ในครั้งนั้น เปนการขับร้องร่วมกับวงปี่พาทย์ไม้นวมโดยมิได้มีการนัดหมายฤาฝึกซ้อมมาก่อน จึงอาจทำให้เกิดร่องรอยของความไม่สนิทสนมอยู่เปนระยะ อีกทั้งวิทยาการด้านการบันทึกเสียงในยุคนั้นยังไม่ดีเท่าปรัตยุบัน เสียงที่ได้มาจึงไม่แจ่มใสไพเราะห์เหมาะใจท่านผู้ฟังเปนหลายส่วน จึงขออภัยมา ณ โอกาสนี้ด้วย อย่างไรก็ดีเพลงสารถี เถา ที่อาจารย์จิราภรณ์ได้ขับร้องไว้นี้ก็เปนอนุสรณ์แห่งเสียงเมื่อครั้งที่อาจารย์ยังสุขภาพแข็งแรงดีอยู่ จึงทำให้ได้เห็นกลวิธีแลฝีไม้ลายมือของท่านได้กระจ่างจับใจ เปนลีลาการขับร้องเพลงสารถีในแบบของอิสตรีที่หาฟังได้ยากยิ่งในปรัตยุบัน ด้วยจริต ลีลา อารมณ์ ที่ท่านได้สอดแทรกสำแดงไว้นั้น นับว่าเปนฝีมือชั้นครูที่เลอค่าท่านหนึ่งของวงการคีตศิลป์ไทยเลยทีเดียว ดังนี้
รายนามผู้บรรเลง
๑.อาจารย์เพทาย ล้อมวงษ์ ระนาดเอก
๒.อาจารย์อนุชา อยู่วงษ์อั๋น ฆ้องวงใหญ่
๓.อาจารย์สถิตย์ ล้อมวงษ์ ฆ้องวงเล็ก
๔.อาจารย์เสน่ห์ ศรีทับทิม ระนาดทุ้ม
๕.อาจารย์เอกรัฐ เทียนทอง ซออู้
๖.พันจ่าเอกภมร บุญยัง ขลุ่ยเพียงออ
๗.อาจารย์อนุรักษ์ พิทยานุรักษ์ กลองแขก
๘.อาจารย์ปณิชา บัวจูม ฉิ่ง
บทร้องเพลงสารถี เถา
น้อยหรือวาจาช่างน่ารัก เสนาะนักน้ำคำร่ำเสียดสี
ปิ้มจะกลืนชื่นใจในวาที เสียดายแต่ยังไม่มีคู่ภิรมย์
แม้นชายใดได้อยู่เปนคู่ครอง จะแนบน้องเชยชิดสนิทสนม
พี่จะอยู่สู้รักไม้แรมชม มิใช่ลมลวงน้องให้หมองใจ
อย่าว่าแต่เจ้ายากอยู่สิบห้า ถึงห้าชั่งพี่ก็หามาช่วยได้
บุญหลังเคยสร้างไว้ปางใด บังเอิญให้จำเพาะพบประสบนาง
ว่าพลางอิงแอบแนบชิด ปลื้มจิตอย่าสะเทิ้นเมินหมาง
แก้ห่อเงินมอบแล้วปลอบนาง อย่าระคางเคืองใจได้เอ็นดู
ครานั้นนางแก้วกิริยา เมินหน้าซ่อนซบหลบอยู่
ปัดป้องมิให้ต้องเข้าชมชู รู้แล้วว่ารักว่าปรานี ฯ
เสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนขุนแผนขึ้นเรือนขุนช้างได้นางแก้วกิริยา
ขอบพระคุณอาจารย์ชัยพัชร นุ่นเซ่ง ผู้ผลิตสื่อวิดีทัศน์
ภาพประกอบบทเพลง ภาพถ่ายอาจารย์จิราภรณ์ เล็กพงศ์ ในอิริยาบทต่าง ๆ แลภาพจิตรกรรมฝีมืออาจารย์จักรพันธุ์ โปษยกฤต ศิลปินแห่งชาติ
ห้องสมุด ตำรา แผ่นเสียง แถบบันทึกเสียงแลภาพถ่าย คุณวริศ อัศวะไพฑูรย์4591
❤❤❤❤❤❤❤