Steegjes en straatjes in Sneek

Een video(duur 15 min) over steegjes en straatjes die we vinden in Sneek. gemaakt in het jaar 2023.
Wat hebben kort, lang, pijpen en stegen met elkaar overeen? Pijp is de benaming voor een stenen boogbrug over het vaarwater en stadsbinnengrachten. Aan weerzijden van deze steeg waren zulke pijpen over het Grootzand en over de inmiddels gedempte Singel.
Kleine straatjes in Sneek, ze zijn er. Neem de Scharnestraat, aan de westzijde van het Grootzand werd voor 1920 nog de Scharn genoemd. Scharn, in het oud Fries 'Skern', betekende vroeger wellicht een afgesloten hoek. Later heeft het de betekenis van 'ruchskerne' oftewel mestvaalt gekregen. De Scharnestraat was een zijstraat van de Scharn.
De Havenstraat en Havenzijstraat, ook van die schitterende kleine straatjes.
Tot halverwege de Havenstraat liep vroeger een gegraven vaartje als zijarm van het Grootzand. In het Fries verstond men onder haven een gegraven vaartje, dat vanuit de hoofdwateren leidde naar pakhuizen of achterhuizen voor het vervoeren van handelswaar, turf en andere goederen voor opslag. Het Nederlandse begrip haven heeft dus niets te maken met de Havenstraat en Havenzijstraat.
Een drietal stegen die we vinden aan de Prins Hendrikkade - Vismarktplein en een verbinding hebben met de Kruizebroederstraat. De Leeuwarder Pijpsteeg, genoemd naar de pijp over de stadsgracht nabij de Leeuwarderpoort. De Leeuwarderpoort stond aan het einde van de Gedempte Pol. Door deze kon men langs de Zwette naar Leeuwarden. Even verder vinden we de Alidasteeg en daarna de Hooghuistersteeg. Op de plaats van het pand van C&A stond eertijds het Albadahuis, ook bekend als 't Hooghuis. Waarom de naam Alidasteeg is gebruikt is me onbekend, wel de betekenis daarvan: Edele heerser en is afgeleid van de naam Alice.
Wel eens gehoord van de Biesketorensteeg? Tegenover de Biesketorensteeg stond een onderdeel van de verdedigingswerken: De Biesketoren.
We beginnen bij de Oosterdijk en dit met Stokvissteeg ter hoogte van Zeeman. Deze naam is ontleend aan een gevelteken van een ernaast gelegen huis aan de Oosterdijk, dat De Drie Stokvissen heette. We rijden via deze steeg naar het Kleinzand om over het bruggetje en de Biesketorensteeg naar de Bothniakade te rijden... En wie ik daar na tijden weer eens aantrof?
Een tochtje welke in de Nauwe Noorderhorne start, via de Kerksteeg komen we uit op de Kerkgracht. Deze laatste twee danken hun naam aan de Noorderkerk die ook in beeld komt. Via de Kerkgracht rijden we naar de Prins Hendrikkade en zien we o.a. links de bank van de nieuwe werkelijkheid. De bank heeft een doorsnede van 4,5 meter en is gebaseerd op de Friese leugenbankjes. De zevenspersoons bank werd bedacht en ontworpen door de Friese architecte Nynke-Rixt Jukema, geïnspireerd door de anderhalvemeter-samenleving.
De Truffelsteeg, deze ligt tussen de Oosterdijk en de Prins Hendrikkade. Deze loopt als een soort truffel heen en terug oftewel het zijn 2 steegjes met dezelfde naam. De naam zal hier aan gewijd zijn. Tussen deze twee steegjes loopt nog eentje, kon geen naam daarvan vinden, zal bij de Oosterdijk horen. Even verderop loopt de Paardesteeg. Eertijds heette deze steeg de Zwarte Paardensteeg, waarom dat zwart is verdwenen is me een raadsel. Er waren er nog een paar steegjes, maar deze zijn allemaal afgesloten.
Tussen het Kleinzand en de Oosterdijk vinden we tenslotte nog de Brouwersteeg, deze loopt als een rechthoek heen en weer. De naam komt misschien voort uit het feit dat daar ooit een bierbrouwerij heeft gestaan of het moet een bewoner zijn geweest met de achternaam Brouwer. Tenslotte daar waar ooit de Tonnemafabriek heeft gestaan, vinden we nog een aandenken terug in de vorm van pepermuntjes.
© D. van der Meer