ចម្រៀងរៀបរាប់ឈ្មោះក្រុងខេត្តនឹងកោះទាំង២៤ដែលបាត់បង់នៅកម្ពុជាក្រោម នៅយួនសព្វថ្ងៃ
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 28 ส.ค. 2024
- ចម្រៀងរៀបរាប់ឈ្មោះក្រុងខេត្តនឹងកោះទាំង២៤ដែលបាត់បង់នៅកម្ពុជាក្រោម នៅយួនសព្វថ្ងៃ
ប្រវត្តិនៃទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ដែលបារាំងហៅថា កូសាំងស៊ីន (Cochinchine) ត្រូវបានកត់ត្រាទុកនៅក្នុងឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តជាច្រើន ដែលមិនគួរជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាស ដូចអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅពេលនេះទេ ប្រសិនបើភាគីម្ខាងៗមិននាំគ្នាបកស្រាយទាញយកត្រូវតែរៀងៗខ្លួនទេនោះ។
ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមត្រូវបានបារាំងកាត់ទៅឲ្យវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៤៩ គឺជារឿងមិនអាចប្រកែកបាន ដោយសារតែមានឯកសារច្បាប់ជាសំអាង គឺច្បាប់ ដែលសភាបារាំងបានអនុម័ត នៅថ្ងៃទី៤ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩។ ក៏ប៉ុន្តែ គេក៏គួរតែទទួលស្គាល់ផងដែរថា ច្បាប់ឆ្នាំ១៩៤៩នោះ មិនមែនកាត់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ប្រគល់ទៅឲ្យវៀតណាមនោះទេ ពីព្រោះថា ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនេះលែងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់កម្ពុជាតាំងពីរាប់រយឆ្នាំមុនម៉្លេះ។
គិតត្រឹមឆ្នាំ១៨៣៤ ពោលគឺប្រមាណជា ៣០ឆ្នាំមុនពេលបារាំងចូលមកដាក់អាណានិគមនៅឥណ្ឌូចិន កម្ពុជាបានបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមស្ទើរតែទាំងស្រុង (លើកលែងតែស្រុកទ្រាំង ដែលបាត់បង់នៅឆ្នាំ១៨៤០)។
នៅឆ្នាំ១៨៤៥ នៅពេលដែលព្រះបាទអង្គឌួងឡើងគ្រងរាជ្យ នគរខ្មែរត្រូវបាត់បង់ឯករាជ្យស្ទើរតែទាំងស្រុង ដោយត្រូវស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់នគរសៀម និងនគរអាណ្ណាម។ នៅក្នុងស្ថានភាពនោះហើយ ដែលព្រះបាទអង្គឌួង ត្រូវសៀម និងអាណ្ណាមបង្ខំឲ្យចុះកិច្ចព្រមព្រៀងកាត់ខេត្តប៉ែកពាយ័ព្យទៅឲ្យសៀម និងទទួលស្គាល់ឲ្យវៀតណាមបន្តកាន់កាប់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមតទៅទៀត។ ចាប់ពីពេលចុះសន្ធិសញ្ញានោះហើយ ដែលប្រជាជនខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោមបាននាំគ្នារត់មករស់នៅនគរខ្មែរវិញ ដោយសារតែពួកទទួលរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញកាន់តែខ្លាំងពីប្រជាជន និងអាជ្ញាធរអាណ្ណាម។ ឈ្មោះភូមិ ស្រុក ខេត្តទាំងអស់នៅកម្ពុជាក្រោមត្រូវបានអាជ្ញាធរអាណ្ណាមប្តូរទៅជាភាសាវៀតណាមវិញទាំងអស់ ដើម្បីឲ្យគេភ្លេចឈ្មោះដើមជាខ្មែរ។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ សូម្បីតែដែនដីខ្មែរកណ្តាលក៏ត្រូវប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ផងដែរ នៅពេលនោះ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាព្រះបាទអង្គឌួងស្វះស្វែងរកជំនួយពីអធិរាជណាប៉ូឡេអុងទី៣របស់បារាំង ដើម្បីទប់ទល់នឹងនគរសៀម និងអាណ្ណាម។
នៅឆ្នាំ១៨៥៨ បារាំងបានបញ្ជូនកងទ័ពទៅវាយលុកទៅលើនគរអាណ្ណាម រហូតដណ្តើមយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមកកាន់កាប់ នៅឆ្នាំ១៨៦២ មុននឹងដាក់អាណាព្យាបាលលើកម្ពុជា (១៨៦៣) វៀតណាម (១៨៨៤) និងឡាវ (១៨៩៣) បង្កើតទៅជាសហភាពឥណ្ឌូចិន។
គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសហភាពឥណ្ឌូចិននេះ ដែនដីកូសាំងស៊ីនមានលក្ខណៈពិសេសពីប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម និងឡាវ។ កម្ពុជា វៀតណាម និងឡាវ គឺជាប្រទេសស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំង ចំណែកកូសាំងស៊ីនវិញ នៅក្រោយពេលដែលបារាំងច្បាំងដណ្តើមយកបានពីនគរអាណ្ណាម នៅឆ្នាំ១៨៦២ បារាំងមិនបានដាក់បញ្ចូលមកក្នុងទឹកដីកម្ពុជាវិញនោះទេ តែបារាំងបានយកដែនដីកូសាំងស៊ីននេះទុកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន ដោយមានលក្ខន្តិកៈជាដែនដីបារាំងនៅនាយសមុទ្រ (Territoire d’Ouetre-Mer)។ រហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បារាំងក៏បន្តមានដែនដីនៅនាយសមុទ្រយ៉ាងច្រើនដែរ ដូចជា Nouvelle-Calédonie និង Polynésie française ជាដើម ដែលស្ថិតនៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ក្បែរប្រទេសអូស្រ្តាលី និងនូវែលសេឡង់។
ដូច្នេះ សរុបសេចក្តីមកវិញ បើយោងទៅលើឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្ត កម្ពុជាក្រោម គឺជាអតីតទឹកដីរបស់នគរខ្មែរ មិនមែនជារបស់វៀតណាមតាំងពីដើមមកនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ កម្ពុជាក្រោមនេះក៏មិនមែនទើបនឹងត្រូវបានបាត់បង់ ដោយសារបារាំងកាត់ឲ្យវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៤៩នេះដែរ។ តាមរយៈច្បាប់ ថ្ងៃទី៤ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩ បារាំងគ្រាន់តែបានប្រគល់ទឹកដីកូសាំងស៊ីន ដែលបារាំងច្បាំងដណ្តើមយកពីវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៨៦២ ឲ្យទៅវៀតណាមវិញប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជាការកាត់យកពីកម្ពុជាទៅឲ្យវៀតណាមនោះទេ។ ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនេះ កម្ពុជាបានបាត់បង់ទៅវៀតណាម តាំងពីមុនពេលបារាំងចូលមកដាក់អាណានិគមនៅឥណ្ឌូចិនទៅទៀត គ្រាន់តែថា កម្ពុជាក៏មិនបានបោះបង់ការទាមទារយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនេះពីវៀតណាមមកវិញនោះដែរ។ រហូតទាល់តែមានច្បាប់បារាំង ដែលសម្រេចភ្ជាប់ទឹកដីកូសាំងស៊ីនទៅប្រទេសវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៤៩ ទើបធ្វើឲ្យកម្ពុជាលែងអាចធ្វើការតវ៉ាតាមផ្លូវច្បាប់ទាមទារយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនេះមកវិញ ពីព្រោះថា យោងតាមគោលការណ៍នៃនីតិអន្តរជាតិ ព្រំដែនដែលបន្សល់ទុកដោយមហាអំណាចអាណានិគម គឺជាព្រំដែនស្ថាពរ ដែលមិនអាចសើរើឡើងវិញបាន៕
ប្រភព ពីរ RFi
ស្ដាប់បទនេះហើយឈឺចាប់ណាស់😢😢
ក់សត់ ណាស់ ខ្មែរ អើយ អាណិត អាសូរ 😢😢😢😢❤❤❤❤❤
ខ្មែរលើ ខ្មែរកណ្ដាល ខ្មែរក្រោម ជាឈាមខ្មែរ តែមួយ 😢😢😢❤❤❤
អ្នកត្រូវតែស៊ូៗ រក្សាវប្បធម៌ ប្រពៃណីអោយបានល្អ យួនវានឹងរលាយខ្លួនឯង ដោយអំពើអាក្រក់របស់វា💪💪👍👍🎉🎉
តើការវង្វេងរបស់កម្ពុជាឈានដល់កម្រិតណា? 😂
... ខ្មែរឈប់ខាំគ្នា ឈប់បែកសាមគ្គីគ្នា ... រួមគ្នាស្រលាញ់ជួយជាតិឱ្យបានច្រើនជាងមានគំនិតអាត្មានិយម ... ខ្មែរនឹងល្អប្រសើររីកចម្រើនរុងរឿងឡើងវិញ ... ♥️♥️♥️🇰🇭🇰🇭🇰🇭🙏🙏🙏
ស្រណោះណាស់😭😭😭😭
ស្ដាយណាស់ កម្ពុជាក្រោមខ្ញុំអេីយ....
ចិយម៉ែវាអស់នឹងក្រាន់តែថាយួនមិន❤
In the near future we will carry out oyr lands . Amen.
បងប្អូនខ្មែរក្រោមត្រូវធ្វើម្ចាស់ទឹកដីឡើងវិញ
លឺតែឈឺចាប់រហូតខ្មែរយើង😢
សូមកូនខ្មែរគ្រប់រូប ត្រូវតែខិតខំរៀនសូត្រ ឲខ្លាំងពូកែរ ទើបអ្វីទាំងនោះបានយើងយកមកវិនបាន❤❤❤ខ្មែរស្រលាញ់ខ្មែរ❤❤❤
ខ្មែរលើកំណា្តលខ្មែរក្រោមត្រូវធ្វើអ្វីក៍ដោយឪ្យតែបម្រើផល់ប្រយោជន៍ខ្មែរកុំបម្រើប្រយោជន៍យួន
ឈឺចាប់ណាស់។
អើអានឹងបានហៅថាខួរមនុស្សបង្ហោះ
ឈឺចាប់ណាស់ពេលលឺបទនេះ
24 provinces . Khmer.kroum. and 537 pagodas and 10 millions people who live there . Accually . King . Yours . Teacher . Poor man .
ស្រណោះខ្លាំងណាស់😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂🎉🎉🎉🙏🙏🙏❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤
ធ្វើរអ្វីមិនបាន😩បានត្រឹមតែពាក្យថាស្ដាយ😥ស្ដាប់ហើយឈឺចាប់ណាស់😡😭
,🙏🙏🙏🙇🏻♀️
ខ្មែរកណ្ដាលឈឺចាប់ណាស់តែមិនដឹងធ្វើអីកេីត❤
❤️❤️💪🏻
យើងជាបងប្អូនខ្មែរមានឈាមជ័រតែមួយ ខ្មែរលើ ខ្មែរកណ្តាល ខ្មែរក្រោម គឺជាខ្មែរតែមួយ 😢😢😢
❤❤❤
❤️❤️🇰🇭🇰🇭🇰🇭😭😭😭
😭😭😭😭😭😭
❤😊
❤❤❤❤❤❤❤❤❤
❤️❤️❤️🇰🇭🇰🇭🇰🇭
😢😢😢😢😢😢
❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤
🙏💪🏽😘
Please . Tell what is true . King . Yours. Teacher. Ph d. 9999.
😢😢😢😢
❤🎉❤
🎉
❤👍❤👍❤🙏👍❤🙏
🇰🇭🇰🇭😔😔😔
♥️🇰🇭😘🤕
🥺🥺🥺😭😭🇰🇭💪💪❤️
ស្ដាប់បទនេះឈឺចាប់ណាស់មិនគួរខ្មែរទាំងស្ដេចទាំងពលរដ្ឋមិនប្ដឹងយួនទៅអង្គការសហប្រជាជាតិរឿងបារាំងកាត់រដ្ឋាបាលយួនត្រួត្រាខ្មែរក្រោមដ៏ឃោរឃៅសោះឈឺចុកចាប់ណាស់
ទោះបីខ្ញុំកើតបន្ទាន់ប៉ុន្តែតែខ្ញុំសែននឹកស្រណោះទឹកដីដូនតាពីបូរាណគួរឱ្យស្រណោះខ្លាំងណាស់បើប្រជាជនខ្មែរសម័យឥឡូវតតាំងនិងខ្លាំងពូកែដូចជំនាន់ពីមុនប្រទេសកម្ពុជាក៏មិនធ្លាក់ក្នុងដៃរបស់យួនដែរ
កុំចេះជាងអញ់ឪយសោះប្រាប់