Xitoydagi Furqat maqbarasi haqida eshitganmisiz ? Qo‘qondan Qashg'arga ketgan o‘zbek yozuvchisi
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 28 ม.ค. 2023
- Furqat (taxallusi; asl ism-sharifi Zokirjon Xolmuhammad oʻgʻli) (1859, Qoʻqon -1909, Yorkent) - milliy uygʻonish davri oʻzbek adabiyotining zabardast vakillaridan biri. U shoir va adib, adabiyotshunos va muarrix, elshunos va mutarjim sifatida oʻzidan boy maʼnaviy meros qoldirgan. Shuningdek, Furqat zamonasining mashhur xattotlaridan biri boʻlgan. Yoshligidanoq Muqimiy, Muhyi, Zavqiy, Nisbat, Muhayyir kabi shoirlar muhitida qizgʻin ijodiy faoliyat bilan mashgʻul boʻlgan. Mahallasidagi maktabda savod chiqargan, mudarris va kotiblardan xattotlik, arab tilini oʻrgangan. 8 yoshida Fariduddin Attorning „Mantiq ut-tayr“ asarini yod oladi. 14 yoshida madrasa talabasi boʻladi. Furqat 1873-1876-yillarda madrasada oʻqigan. Alisher Navoiy ijodini, fors adabiyoti namoyandalari merosini chuqur oʻrgangan, fors tilini mukammal oʻzlashtirgan. 1876-yilda Yangi Margʻilon (hozirgi Fargʻona) shahridagi savdogar togʻasining iltimosiga koʻra u yerga borib, savdo ishlarida unga yordamlashgan, keyinchalik oʻzi ham kichik doʻkon ochgan. Ayni paytda bilimdon ziyoli sifatida kishilarning arz va iltimoslarini rasmiy mahkamalarga arizalar shaklida bitib, mirzalik ham qilgan.Furqat haqli ravishda oʻzbek publitsistikasining asoschilaridan biri hisoblanadi. Furqatning publitsist sifatidagi faoliyati 1890-yildan boshlandi. „Turkiston viloyatining gazeti“ ga rasman ishga kirdi, gazetani tayyorlashda bevosita qatnashdi. Bir yildan koʻproq vaqt mobaynida Sattorxon kabi ilgʻor maʼrifatparvarlar bilan hamkorlikda ishlab, gazeta sahifalarida oʻz maqolalarini eʼlon qildi. Masalan, 1891-yil 1-yarmida „Xoʻqandlik shoir Zokirjon Furqatning ahvoloti. Oʻzi yozgoni“ publitsistik asarini yozib, shu gazetada eʼlon qildi. 1891-yil mayda Samarqandga bordi, osori atiqalar bilan tanishdi, gazetaga xabarlar yoʻlladi, keyin Buxoroda boʻldi. Iyulda esa chet el sayohatiga chiqdi. Uning chet elga sayohati haqida turli taxminlar bor. Ayrim maʼlumotlarga qaraganda, u atayin qaytib kelmaydigan qilib oʻz yurtidan chiqarib yuborilgan. Xullas, 1891-yilning iyulida Marv-Ashxobod-Boku-Batumi orqali Istanbulga bordi. Doʻstlariga yozgan maktublarida, voqealarni oldindan bilgandek, vatanidan bir umr ajralib qoladigan odamning kayfiyatini aks ettirdi. Masalan, Istanbuldan yozgan „Sabogʻa xitob“ sheʼriy maktubida vatan ishtiyoqi, doʻstlar sogʻinchi, gʻurbat azoblari va yolgʻizlik motivlari birinchi oʻringa chiqqan.
-- Shoir sayohati == Furqat Istanbuldan Bulgʻoriya va Yunonistonga oʻtdi. Bolqon yarim orolining qator shaharlarida boʻldi. 1892-yilning martida Istanbuldan Oʻrta dengiz orqali Arabistonga - Makka, Jidda, Madina shaharlariga bordi. Makkadagi haj ziyorati munosabati bilan „Hajnoma“ asarini yaratdi. Soʻng Bombayga keldi, Hindistonning qator viloyatlariga sayohat qildi. Uning bu davrda yozgan nasriy va nazmiy maktublarida tushkunlik, ona yurt sogʻinchi va iztiroblari aks etgan. „Adashganman“ radifli hamda „Kashmirda“, „Bulbul“ deb nomlanuvchi lirik sheʼrlar turkumi shu jihatdan oʻziga xos hijronnomadir. 1893-yil martida Furqat Kashmir va Tibet orqali Sharqiy Turkistonga borib, Yorkentda turgʻun yashab qoldi. Oila qurdi. Tabiblikdan xabardor boʻlgan shoir dorivor oʻsimliklar bilan savdo qiluvchi doʻkon ochdi, ijodiy ish va xattotlik bilan shugʻullandi. Furqat doimo Vataniga qaytish umidi bilan yashadi. Avval boshlagan „Sayohatnoma“ asari ustidagi ishni Yorkentda davom ettirdi. Lekin bu asar hanuz topilgani yoʻq. U yerdan Toshkentga publitsistik asarlar, turli mavzudagi xat-maqolalar, Fargʻona va Toshkentdagi yor-doʻstlariga maktublar yoʻllab turgan. Furqat oʻzbek matbuoti tarixida felyeton janrini boshlab berdi („Hind nayrangbozi Yorkendda“, 1905).
Barkamol lirikasi, jozibali nasri va publitsistikasi bilan 19-asr oxiri va 20-asr boshlaridagi milliy adabiyotimiz rivojiga ulkan hissa qoʻshgan Furqat ona vatanidan uzoqda vafot etdi. Uning jasadi Yorkentning Dongdor qabristoniga koʻmilgan. 1990-yil shoir qabri ustiga maqbara qurilgan.
Мана шу ишингизни куллаб кувватлайман,шу ишингизни бутун дунё буйлаб юринг,Узбеклар хакида малумотлар зур кузатиб боряпман.
Молодец,спасибо,что вы рассказали про Фурката.Мы историю должны знать.Жду видео о других узбекских мыслителей
Адашган ит каби ФУРКАТ каён боргум билолмасман. Качон булгайки топгайман, хабар ёр, УЗ диёримдан. (Жойлари жаннатда булсин.) Амин!!!.
MashaALLOH qanday samimiy millatimiz bor (Tariximiz bor) ALLOH yordamchi bolsin Uygur birodarlarimizga Rahmat Murodjon 👍
Кашгар хитой эмас,хитойлик маразларр босиб олган Шаркий Туркистон ,уйгурлар яшайдигон жой....
Х,азрати Фурк,ат Аллох, таоло рахмат к,илсин у кишини !!!
У киши улуг' Тасаввуф шоири ва Аллох, таолога етишган зотлардан !!!
Рух,ий камолотга етган
зотлардан !!!
Х,ак,ни излаб Х,ак,ни топган зотлардан !!!
Севикли Пайг'амбаримиз
алайх,и салоту вассаломнинг муборак х,улк,лари билан х,улк,ланган зотлардан !!!
У киши бизнинг к,албларимизда ва х,отираларимизда доимо яшайдилар !!!
Шундай зотларни таниттирган Роббимизга
мак,тову олк,ишлар айтамиз !!!
Фурқат Ёркентда оила қурган, фарзандлари хам бўлган. Шу авлодларини излаб, топиб, кўрсатув қилсангиз янада зўр бўларди
Бизгача келган маълумотларда: аёлларини исмлари Раънохон, ўғилларини исмлари Нозимжон ва Ҳакимжон дейилган
Фуркат бобомизни макбараларини топиб элга курсатганиз учун Кукон шахридан миннатдорчилик билдираман катта рахмат,жудахам Кизик материал таерлабсиз омадизи берсин Оллохим Омийн
Эх уз юртига сигмаган бобомиз🥺🥺
Жойлари жаннатда булсин
Муроджон бу килаётган мехнатларингиздан оллох рози булсин
Assalomu alaykum! Bu juda katta yangilik boʻldi. Men dars berar edim-u, ammo Zokirjon Xolmuhammad oʻgʻli Furqatning shunday muhtasham maqbarasi borligini bilmas ekanman. Sizga rahmat 👍 sogʻ boʻling!
Салом Узбекистон халкига,сизга Муроджон ишларингизга омад ва ривож тилаб , Башкортостан республикасида яшовчи Фарит Алибаев .Мен тожикистонда дунега келиб узбек мактабини укиб тамомлаганман.Муроджон сизни хамма видео роликларингизни кузатиб бормокдаман.Катта Рахмат сизга.Тожиклар айтгандек факат Ба пеш.Русчаси только вперёд!!!с уважением я.
olg'a
Ислом динига куват мусулмон бандаларига омад. 👏👏👏👏👏👍
Жойларга жаннатда булсин Фуркатбобони,эх канча шоиру Дин уламоларини чор тузуми туфайли,йукоганмиз уларни.
ДАРДИМНИ АЙТДИМ БОДИ САБОГА,
ЕТКУРСА ХОЛИМ УЛ ДИЛРАБОГА...
FURQAT.
Дардим эшитсин, холимни курсин,
Булмай гирифтор, ул бевафога
Адашган ит каби Фуркат
Каен боргим билолмасман.
Бу байт Хувайдога тегишли.
Бу байт Хувайдога тегишли.
Рахмат укажон жуда узбек порвар йигит экансан ота онанга рахмат тожикистонга хам келинг
MURODJON!!! MINNATDORMIZ!!! MAMNUNMIZ!!! 👍🇺🇿👍🇺🇿👍🇺🇿👍🇺🇿👍🇺🇿👍🇺🇿👍🇺🇿👍💯💯💯💯💯💯💯
Уша ерларда кино ишлаш керек Фуркат хаети ва ижодини халкимиз янада якинрок билиши керек.
Ассалому алайкум ва рахматуллоху ва барокатуху. Рахмат сизга маълумот учун. Янада кизик маълумотлар кутиб коламиз. Узбекистан. Каршидан-Кашгарга. Суз гавхари Хазрати Фуркат Ватандош шоиримизнинг АЛЛОХИМ рух покларини шод айласин.Амин🤲
Раҳмат, Муроджон! Бу сафарги кўрсатув янада гўзал чиқибди. Мансур акага алоҳида ташаккур!
😊
Yashang aka mazza qildim Furqat tumanidan salom ishlarizga omad
Муроджон ишларизга оматд масквадан
Киска умр куриб дуне кезган дунега татигулик мерос колдирган ватандош бобомиз миллат фахри яшанглар Рахмат сизларга
Биз куконликлар шоиримиз Билан фахрланамиз Уни укиймиз кушикларга айланган газалларини севамиз
Муроджон, ижодингизга омад! Зўр иш қиляпсиз!
Камгина танқидий фикрлар билдирдим, тўғри тушунасиз, деган умиддаман.
Муроджон ишларингизга омад ,чунтагингизга даромад.
ФУРКАТ ХАКИДА УКИШАНМИЗ КАШГАРГА КЕТГАНИ ХАКИДА ХАМ УКИГАНМИЗ, БОБОРАХМ МАШРАФ УНИНГ УСТОЗИ ОППОКХУЖА ХАКИДА УЛАРНИ МАКБАРАЛАРИ ХАКИДА ХАМ ЭФИР КИЛИНГ.
Оффок Хужам макбараси Тожикистон республикаси Турсунзода нохияси Каратог кишлогида жойлашган
Узбегимнинг кандей буюк инсонлари борлиги билан фахрланасан . Янги авлодлар буни куриб яна хам Узбегимнинг обрусини юкорирок кутарар деб умид киламан. Бу миллатнинг фарзандлари Исломда, математикада, медицинада, астрономияда, шоирликда, коинотда, бунедкорликда ва бошка сохаларда жахонда машхур булганлар. Бу миллат Буюкдир ! Аллох узи куллашини куймасин. ❤
Куконда фуркат туманимиз бор бизга кушни туман
Ishizga omat
Нихоят. ватандошимизни. кабрини. хам. курдик. худди. узини. кургандек. булдик. Рахмат. сизга.
Мен хам борганман шу кабрисонни кариндошимиз кареди оллох рози булсин боргандай булдим
Рахмат, мазза килиб кузатибборяппиз,довомли булсин
Узлуксз кузатиб боряпмиз омад сизга
Барака топин Муроджон.
Видеоларизни хар куни кутамиз.
E o‘zbegim qayerlarda qolib ketti !
Офарин сизга !!
Машоллох гап йук Рахмат
Муроджон, кўпчилик билмайди деб адашяпсиз... Хитойда ўзбеклар борлигини ҳам кўпчилик билмайди, деганларингиз ҳам нотўғри..
Гапингиз тугри,мен хам шу хакда айтмокчи эди.Бу укамиз купчилингни номидан билмаймиз ва биламиз деб жавоб бериши нотугри.
Кашкарга куплаб кариндошларимиз утиб кетган турли сабаблар билан.
Катта рахмат буни билмас эканман
Men ham shu joyiga tushunmasdim qoyil rahmat
Иншооллох, узтоз Фурқат рахимидуллохнинг қабрларини зиёрат этмақлик ва хақларига тиловат қилишликка хаммамизга, айниқса Хитойда тижорат қилаётган ёшларимизга насб айласин оллоҳим!!!!!!!!!!!!!
Бекорларни Айтибсиз Фуркатни билмайдиган Узбек Йук,
Видео овози яхши эшитиляпти
GAP YOQ OMAD ISHLARIZGA SOG' BOLING .
Зор омад тилеман Мен Сизни доим кузатиб бораман 🙋♀️
Xitoy shinjonmasmas balki sharqiy turkiston deylik xech bolmasa bizla biz uchun doyim mustaqil
Фуркат хаети ижоди урганилган совет даврида.асли куконлик мархум устозимиз аллох рахмат килсин журахон усмонов ,,мактабда фуркат ижодини урганиш,,мавзуида номли номзодлик диссертатсиясини еклаганлар.,,гулхан,, журналида 60инчи йилларда фуркат кабри, угилларининг суратларини эьлон килган.фуркат таваллудининг 130 йиллиги муносабати анчагина изланишлар килинган.,,узбек адабиети ва саньати,,газетасида каттагина макола босилган.,,саехатномаи фуркат,,хакида кимматли маьлумотлар берилган.
Ока сурани кроатизи ахли илимга окиб отказволинг
Наконец то время пришло что всегда мечтал видеть могила Фуркат он Ёркент женился на уйгурка от нее три сыновья были
Авлодлари бормикан хозир
@@hirotqunquz1518 Лично я не знаю. Надо будет искать потомки Фуркат можно найти их.
Эй менга каранг узбек халким бу сизга эртак эмас бу биз ва бу биз буни сиз эсдан чикарманг бу бизнинг утмишимиз энди бизнинг келажак биз энди танловни биз хал киламиз биз бу биз ургу беринг биз ейнгилмаймиз олга биз асил турон
Ассалому алайкум
Шаркий туркистондаа
Бизни хам
Авлод Ларимиз
Бор
Шерози Мухаммадали
Буваларимиз коотта оталаримиз
Яаркент да эшитишимиз
Буйча колиб кетишган
1929 1930 йиларда
Саудияа яани макка дан нари Узга
Фаргона Учкупирик Богдод келишиб улгайган жойлари
Ота ноа боболари ни кабир ларини
Зиеорат килиб
Шаркий туркистон уримчи Ва
Яаркент да колишдан кабир лари шу ерда
Бу егда
Аеоллари Ва 2 та кизлари
Биби хожар
Ва
Биби Рахима кизлар колишган
Аеолларни Акаси оиласин олиб кетишга
Келган да кайтиб
Беришмаган экан афсус
Кийналади йулда
Деб
Кийн у егда уйланиб 4 угили булишга эканлар
Аллох рахмат килсин
Биз дуодамиз
Адирислари бор
Иншааллох борамиз
Котта лар
Бориб келишган
Furqat bobomizning ruhlari shod boʻlsin 🤲🤲🤲
Assalomu alaykum Murod aka negativlarga etibor bermang sizda xato boru ammo shunchalik yoritib beryapsiz shunisiga rahmat.
Ajoyib u6gurlar dod deydi lekin hammasi joyidaku ajoyib uygurlar biroz bőrttiradi ekanda.
Самарканд влоятини нарпай туманидаги 7 урта мактабди Фуркат номи берган мени мактабим
Bizda furqat bogibor namanganda chortoq tuman
Надеюсь,наши отреставрировали🙏🙏🙏🙏 место упокоения ,такого величайшего,уникального и родного человека. я считаю,что мы должны чтить память -это великое наследие ,без истории это не жизнь. Я тоже из Коканда.
Саналар титрда нотўғри кўрсатилибди.
Узбекистон адабиети ва саньати газетасида уша йиллари укиганим бор эди. Фуркат хазратларини кабрларини Ватанга кучириб келишга собик Совет хукуматидан рухсат олинган. Кабрни очганларида Хазратнинг жасади кандай кумилган булса шундай холатда булган экан. Хайратда колишиб телефон оркали вокеани айтишганда, ундай булса Хазратнинг муборак жасадларини безовта килмасликка карор килинган эканлиги езилган эди
Фарзандлари, оиласи тугрисида маьлумот беринг
Афсуски Энди биз шаркий Туркистонни кайтариб ололмаймиз...Сталин хароми бериб юборган Хитойга
Умитсиз шайтан болиду,биз Адам зати умит билан яшаймиз.
@@almatyalmaty320 нам надо объединяться иначе мы не станем сильной державой.
Amazing 🤩
Хозирги йошлар билмас лекин мустабид деганлари Совет даврида Фуркат жуда улугларган.
Кам булманг ука охтариб тарихимизни юзага чикариб элга юртга уз хиссангизни кушаетганингиздан чексиз хурсанд киляпсиз халкимизни ишларингизга оллохим куч куватт сабр матонат хамиша ер булсин иншааллох
Фуркат аввал санкт Москва сунг Санкт Петербурга саёхат к лган Ароба шьери Московская бой тарифида номли шьерлар ёзган. Ёркентда Ёнахон деган уйгур кизга уйланган
Jahongirxo‘ja haqida ham video chiqaring
Qashqarlik O'zbek o'rtoqlarimdan eshitgandim, O'zbek qabristoni olaqida, uygurlarni qabristoni olaqida deb.
O'zbek Yorkent xonligi.
Узбәк , Уйгур милләтиниң анча пәркиси йоқ, бир қабристанда қоилиду. Милләткә бөлғән бизни Совет Иттипаки.Илгирки замандарда бизниң әждатлиримиз өзини Туркестанлик дәп ататти. Пақәтла юртларға бүлүнәтти, Кашқәрлиқ,Әндижәнлик,Хатәнлиқ,Мәрғуланлиқ үзини атап юрәтти.
Һазирқи заманда Хитайниң стратегияси уйғур миллитини йоқ қилиш.
@@user-tl5sb9pl1j7:03
Биз Совет даврида мактабда укиганмиз.
Дўстим, шунчалик харакат қилибсиз рахмат. Аммо ўзингизни қаричингиз билан умумий хамма учун гаририб юбораверманг. Илтимос. Зокиржон Холмухаммад ўғли Фурқатни мактабни 4 бахога ўқиган любой одам яхши билади.
siz bilarsiz lek bugungi kunda juda kopchilik oz tarixini unutib bormoqda
Малидис ока
Ovozi endi yaxshi eshitilyapti endi Murodjon. Men Furqat tumanidanman
Илим укинг ука.камида 10 та сура ётлаб олинг.узизга фойда.
Фуркат нохияси .Коконда ташкил килинган
ФИГОН КИ ГАРДИШИ ДАВРОН , АЙИРДИ УЗ ДИЕРИМДИН... ГАМИМ КУП , ЭЙ КУНГИЛ, БЕХАБАРСАН ОХУ ЗОРИМДИН.
Фурсат булганда фуркат сирини кашкирлар орсидан олиб чикардим.
Шоира зокиржон холмухаммад угли фуркат 1858 йил тугилган
Адашган ИТ Каби. Фуркат. Каен боргим билалмасман
Furqat bobomizi zuriyodlari bor mi murodjon suristirmadizmi
Фарзандлари бораканми
ADASHGAN IT KABI FURQAT,
QAYON BORGUM BILOLMASMAN.
(ZOKIRJON XOLMUXAMMAD O'G'LI FURQAT)
Адашганман радфелли эмас тугри талаффус килинг радифли дейилади