ABU ALI IBN SINONING HAYOTI VA IJODIY FAOLIYATI.

ABU ALI IBN SINONING HAYOTI VA IJODIY FAOLIYATI.
Shul xoki siyohdin to avji Zuhal,
Har nechaki mushkilot erur, etdim hal.
Ochdim necha zanjir - zanjiri makru hiyal,
Yechdim necha bir tugun, magar qoldi ajal…
Assalomu alaykum Tarixiy hayot kanalining ashaddiy muxlislari bugun biz sizlarga buyuk bobokalonimiz ABU ALI IBN SINO haqida malumotlar berib o'tamiz agar tayyor bo'lsangiz biz boshladik
oʻrta osiyolik buyuk qomusiy olim, boshqa manbalarda esa, buxorolik fors olim, tabib va faylasuf.Abu Ali ibn Sino toʻliq ismi: Abū ‘Alī al-Husayn ibn ‘Abd Allāh ibn Sīnā ب98و0-yilning 18-iyunida Buxoro yaqinidagi Afshona qishlogʻida tugʻilgan.
Ибн Сино истеъдодли, хотираси кучли, зеҳни ўткир бўлганидан ўз даврида маълум бўлган илмларни тезда эгаллай бошлади. 10 ёшидаёқ Қуръони каримни бошдан-оёқ ёд ўқир эди. 13 ёшларидан бошланғич математика, мантиқ, фиқҳ, фалсафа илмлари билан шуғуллана бошлайди. Ибн Сино ёш бўлишига қарамай, Абу Абдулло Нотилий раҳбарлигида фалсафани, Ҳасан ибн Нуҳ Қумрийдан тиббиёт илмини ҳар томонлама ўрганади, аста-секин табиблик билан ҳам шуғулланади. У ўзидан аввал ўтган Шарқ мутафаккирларининг асарларини чуқур ўрганиш билан бирга, қадимги юнон табиийилмий, фалсафий меросини, хусусан, Аристотел, Эвклид, Птолемей, Гален, Гиппократ, Пифагор, Порфирийларнинг асарларини ҳам қунт билан ўрганди. 16-17 ёшидаёқ ибн Сино машҳур табиб - ҳаким бўлиб танилди.
1000 йилда Ибн Сино Бухородан чиқиб кетди ва маданият марказларидан бири ҳисобланган Хоразмга борди, у ерда Хоразм ҳокими Али ибн Маъмун саройидаги ўз замонасининг етакчи олимларини бирлаштирган академиясига қабул қилинди. Ибн Сино Беруний, Ибн Мискавайҳ, Абу Саҳл Масиҳий, Абулхайр Ҳаммор, Абу Наср ибн Ироқ каби етук олимлар билан яқиндан танишди.
Абивард, Тус, Нишопур шаҳарлари орқали Журжон шаҳрига келган Ибн Сино ҳоким Қобус ибн Вашмгир саройида машҳур табиб сифатида яшади, бўлажак шогирди Жузжоний билан танишди.
1023 йилда Исфаҳонга борди ва бутун умрини илмий асарлар ёзишга бағишлади. ,Mutafakkirning turli fanlarga oid 450 dan ortiq ilmiy asarlar yaratganligi ma’lum. Biroq bizgacha Ibn Sinoning 242 ta asari yetib kelgan.
Shulardan. «Kitob ash-shifo», «Donishnoma», «Kitob al-qonun fi-t-tib» («Tib qonunlari kitobi», 5 kitob, 14 jilddan iborat bo‘lgan), «Salomop va Ibsol», «Yusuf qissasi», «Risolat at-tayr» («Qush risolasi»), «Uyg‘oq o‘g‘li Tirik», «Tibbiy urjuza», «Faan ash-she’r» («She’r san’ati», she’r. ilmi, yunon she’riyatining tur va shakllari haqida), «Musiqa ilmida katta to‘plam» vaгеометрия, tib астрономия, ўсимлик, ҳайвонот олами, мантиққа оид рисолалar yozgan.
Abu Ali ibn Sino tarixda yorqin iz qoldirgan buyuk allomalarimizdan biri boʻlib, uning boy ilmiy merosi insoniyatga hamon gʻurur va iftixor bagʻishlab kelmoqda. Alloma Sharq va Gʻarb ilm-fani, maʼrifati, madaniyat taraqqiyotiga katta taʼsir koʻrsatgani bois, oʻz davrida “Shayx ur-rais”, “Olimlar boshligʻi”, “Tabiblar podshohi” kabi yuksak maqomlarga sazovor boʻlgan. “Tib qonunlari” asari esa asrlar davomida tabobatning mufassal qomusi boʻlib qolmoqda.
Ибн Синонинг ҳаёт йўли ўзи ёзган таржимаи ҳоли ва шогирди Жузжоний томонидан қолдирилган манбалардан маълум.
1037-yilning16-avgustida Hamadonda vafot etgan.