กัณฑ์มหาราช(มหาชาติเวสสันดรชาดก)

เมื่อชูชกได้รับพระราชทานสองกุมารแล้ว ก็พาเดินมาตามทางในป่าใหญ่ ค่ำลงที่ไหนก็ผูกสองกุมารไว้ที่โคนต้นไม้ ส่วนตัวเองปีนขึ้นต้นไม้ผูกเปลนอน เพื่อให้พ้นภัยจากสัตว์ร้าย ในเวลากลางคืน มีเทพบุตร เทพธิดา ๒ องค์ สงสารสองกุมารมากจึงแปลงร่างกายคล้ายพระเวสสันดร และพระนางมัทรี เดินมาพบกุมารทั้งสองแล้วก็จัดแจงแก้เถาวัลย์ที่ผูกมือออก แล้วกล่อมให้หลับสนิท ครั้นจวนสว่าง ก็จัดแจงผูกสองกุมารไว้เช่นเดิม แล้วก็อันตรธานไป
ครั้นถึงทางแยกสองแพร่ง ทางหนึ่งจะไปนครกาลิงคะทางหนึ่งจะไปนครสีพี เทพเจ้าดลใจให้ชูชกหลงทางเดินไปทางนครสีพี ในคืนวันสุดท้าย ที่ชูชกพาสองกุมารมาถึงนครสีพีนั้น พระเจ้ากรุงสัญชัยทรงสุบินในเวลาใกล้รุ่งว่า มีบุรุษหนึ่งนำดอกบัวงามสองดอกมาถวาย พระองค์ทรงรับไว้ด้วยพระหัตถ์แล้วยกขึ้นทัดพระกรรณ กลิ่นดอกบัวตลบชื่นพระนาสา แล้วทรงตื่นบรรทม โปรดให้โหรทำนายความฝัน โหรทำนายว่า จะทรงพบญาติที่สนิทในเร็ววันนี้ พระองค์ทรงปราโมทย์ยินดี ครั้นได้เวลาก็เสด็จออกมาประทับยังหน้าพระรานหลวง ไม่ช้า ชูชกก็พาสองกุมารมาถึงหน้าพระที่นั่งเทพเจ้ากำบังมิให้ใครรู้จักทักท้วงห้ามปรามแต่อย่างใด จนพระเจ้ากรุงสัญชัยทอดพระเนตรเห็นสองกุมาร ก็โปรดให้เบิกพระราชทรัพย์มาไถ่พระชาลีและพระกัณหา
พระเจ้ากรุงสัญชัย ยังพระราชทานปราสาทให้ชูชกพักเป็นรางวัล จัดโภชนาหารอันประณีตมาบำรุงบำเรอให้บริบูรณ์ ทุกเวลา ด้วยความโลภชูชกได้กินอาหารที่ได้มาอย่างมูมมามจนท้องแตกตาย
ต่อนั้นพระเจ้ากรุงสัญชัย ได้ถามสองกุมารถึงความยากลำบากทั้งหมด และสองกุมารก็ได้ขอให้พระเจ้าสญชัยไปรับตัวพระเวสสันดรและพระนางมัทรีกลับมาอยู่กันเหมือนเดิม พระเจ้าสญชัยจึงจัดยกทัพไปยังป่าที่พระเวสสันดรพำนักอยู่
ข้อคิดประจำกัณฑ์
คนดีตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ ย่อมได้รับความปกป้องคุ้มครองภัยในทุกสถานชาติเสือยังไว้ลาย เกิดเป็นหญิงชายต้องไว้ฝีมือ เกิดเป็นคนควรสร้างตนให้มีดีเกิดมาทั้งทีควรสร้างดีให้ติดตน แล้วโลกจะไม่ลืม