Matematik olarak foton saymadır, madde toplama, mekan seçim, zaman ise sıralama. Fark varsa sıralama, enerjisi, zaman vardır. Program olarak bakarsak Adresleme foton, veri madde, mekan döngü, zaman ise koşuldur. Koşul varsa bilinç, çok boyutlu uzay, NP problemi oluşur.
Zamanın yavaşladığı da planck sabiti değişiyor mu ? Foton için planc sabiti sonsuz uzun munoluyor? 2 planck arasında ne var? 1 planck dan diğerine geçiş ne kadar sürüyor? Birisi anlatsada ogrensem. Zamanın bir cozunurlugunun olması kadar ilginç birşey olabilir mi?
4:40 burda olay ufkundan sonra ne olduğunu bilemeyeceğimiz gibi, tekillikten daha makul bir idrak olarak "plank boyutu" maddenin tekilliği kesinlikle bilimsel değil matematikte sonsuzluk var olsa da fizikte bu kavram gözlenebilir değil. sıkışmanın plank boyutuna kadar çöktüğü tahmin ediliyor
Tenet filmi de aslında zamanın okunun tersine aktığı ve entropinin azaldığı evrenin içinde, zaman okunun ileriye doğru eve entropisi artan bir nesnenin aynı ortamda bulunmasını konu alıyor
Aklıma bir soru geldi. Zaman anlatılırken sanki uzay bir yatak dünya üzerine yatıyor kütle çekimi ile zaman bükülüyor. Anlamadığım dünya güneşin kütle çekimi ile uzay boşlugunda konumlanmıyor mu yani neden bir yere oturuyormuş gibi anlatılıyor bu konu dünyanın altı sağı solu farklı mı? Uzay alt taraftan mı çekiyor. (Fizikle alakam yok. Merak sadece)
Zaman mutlak olmadığına göre nasıl oluyorda evrende 3 boyutun yanına eklene biliyor? Evrende herhangi bir koordinat ta olduğumu ispat etmek imkansız gibi
3 boyuttan biri olan konumu ele alalım. Yolun karşısındaki market size 30 metre uzakta iken, Tokyo'daki birine göre binlerce kilometre uzakta. Yani o marketin konumu da tıpkı zamana nereden baktığınız gibi mutlak değil ve göreceli. Zamanın ışık hızında ilerlediğini varsayarsak size göre 1 saat evvel gerçekleşmiş bir olay, buradan 1 ışık yılı uzaklıktaki bir noktaya göre henüz 364 gün ve 23 saat gelecekte olacak. Haliyle göreceli efendim..
@@mmtsun9203 açıkçası ışık hızında seyahat etmek demek, kendi göreli zamanımızı komple durdukmak demek teorik olarak. Fakat, bize doğru gelen, gittiğimiz yöndeki ışığın seyahat mesafesini yer değiştirmemiz sebebiyle kısaltacağımız için, gittiğimiz yöndeki olayın o olayın olduğu noktaya göre geçmişine daha erken ulaşmış oluruz evet. Şöyle de bir durum var mesela; kendi göreli zamanımızın geçmişini ışık hızında giderek yakalayamayız. Işıktan daha hızlı gitmemiz lazım ki bizden önde giden geçmiş zamanımızı yakalayabilelim. Yoksa ara hep sabit kalır.
@@luwianmuzo Ben tam buna benzer birşey söylemek istedim hocam.. evrenin herhangi bir noktasını neye göre referans alabiliyoruz, kaldı ki zaman dediğimiz olgu da değişken olunca .. evrende boyut kavramı paradoksa dönüşmüyor mu ? Hani zaman dediğimiz olgu da göreceli olunca hepten işin için çıkılmaz bir hal alıyor (bence)
@@gurseltunc Evrende 3 temel uzunluk vardır : ZAMAN, KÜTLE,MESAFE..Diğer herşey bu 3 temel uzunluğun fonksiyonlarıdır ve boyutsal analiz bu şekilde başlar.Bu 3 temel uzunlukdan biri degişirse diğerleri de değişir.Eğer kütle değişirse, zaman değişir ve mesafe değişir.Tam tersi belirli bir mesafede tanımlı olan bir kütleyi sıkıştırırsanız ,yani mesafe değişirse, bu sefer yine zaman değişir(örn; karadelikler).Bu, 3 temel uzunluğun her birinin göreceli olduğu anlamına gelir.Bizler göreli zaman, göreli uzunluk ve göreli kütleden bahsedebiliriz.Diğer tüm parametreler(momentum,hız,kuvvet vb) 3 temel uzunluğun fonksiyonları olduğundan aslında herseyin izafi olduğundan yine bahsedebiliriz.Sorunuzun cevabı düşündüğünüz gibidir : izafiyet teorisi şu temel ile başlar : KENDİSİNİN DEĞİL DE ETRAFINDAKİLERİN HAREKET ETTİĞİNİ SÖYLEYEN TÜM GÖZLEMCİLER EŞİT DERECEDE HAKLIDIR.. Bu, arabanın değil de yol tabelasının hareket ettiğini söyleyen biri için bile geçerlidir.Eğer referansınız yol değil de araba olursa , araba değil yol tabelası hareket eder..Referansınızın ne olduğuna göre ölçümleriniz değişir ve siz bu değişimin matematiğini kestiremesseniz.Bu örnek de iki gözlemciden birini durgun seçmekteyiz ve bu şu anlama gelir ki evrende aynen bu tabela gibi tamamen durgun bir nokta olsaydı bile ,sanki bir hızı varmış gibi gözlemlerdim..Dolayısı ile durgun olamayan tüm gözlemciler arasında zamanın ,uzunluğun ve hatta kütlenin ölçümü değişir..Evrende bir koordinatın tanımını kesin ve kaskatı köşeleri olan öklid geometrisiyle yapamayız ..Çünkü farklı ölçülen kütleler farklı uzay-zaman bükümlerini oluşturacaktır (Genel-görelilik)..Evreni tanımlayacak olan geometri de işte tamda bu yüzden eğrilmiş düzlemler kullanılır ve her düzlemin bir diğerine göre türevi vardır.Ben neredeyim ve hangi koordinattayım sorusu sağlıklı bir soru değildir..Gerçek soru: ben hangi uzay-zaman bükümünün içindeyim olur..Cevaplardan biri güneşin yörüngesinde olmanız olacaktır.Güneş de bildiğiniz gibi hareket halindedir ve evren hiç bir saniye öncesine benzemez..Güneşin uzay-zaman bükümüne bağlı kalan bizler için neredeyim sorusunun en makul cevaplarından biri olacaktır.Koordinatım nedir sorusu ise orjin noktanızı nereden aldığınıza göre değişecektir..Ayrıca aldığınız orjin noktasından ileriye en temel uzunluk olan dx bile değişir..Mesela evrenin genişlemesi ayrıca zaman birimlerini değiştirir..Bunun ne anlama geldigini biliyor musunuz ?..Şu anlama gelir: 100 milyon yıl önceki bir yerden bahseden siz şuanki zaman birimini kullanmaktasınız, oysaki 100 milyon yıl önce evren çok daha küçüktü ve dt birimleri çok daha kısaydı..Yani 100 milyon yıl öncesi ,100 milyon yıl öncesinin kısa zaman birimleri ile ölçülseydi muhtemelen 100 milyonlarca yıllık bir sapma ortaya çıkardı.Bir yıldızın uzaklığı sizin referans sisteminizin kabul ettiği kütle,zaman ve mesafe birminizin yani birim vektörlerinizin uzunluğuna göre hesaplanır ve bu birim vektörler evren genişlediği için zaman geçtikce değişir..Bu, zamanın zamana göre türevi anlamına gelir ki zaten lorentz bunu ortaya koyar : dt/dt'=√(1-v^2/c^2).. Yani şuanki zaman biriminiz bir olayın 2 saniye önce olduğunu söylerse, 1 saniye sonraki zaman birimine göre olay "3 saniye önce " OLAMAZ.Cünkü evren genişler ve birim vektörler uzar zaman ise kısalır..^^
Harikalar diyarındaki Alice gibiyiz ama hiç bir şeyin farkında değiliz. Bana göre zamanı anlayamayız. Ancak anda kalmayı başarabilirsek çok mutlu bir insan olabiliriz. Çünkü hayat mucizelerle dolu
Siz bir sır vereyim video harika ama burda ki herşey ve TH-cam da bulabileceğiniz tüm popüler bilim videoları palavra bunlarla hiçbir zaman gerçek fiziği anlamazsiniz
Müthiş bir anlatım olmuş
Muhteşem içerikler için çok teşekkürler.
Çok güzel .. Emeğinize sağlık..
çok başarılı ve anlaşılır anlatılmış bir video,ağzınıza sağlık
teşekkürler
@@BuNeBilimsizliktir rica ederim bilimle haşır neşir olan benim gibi öğrenciler için çok yararlı hizmetler veriyosunuz kendinize iyi bakın
bu kadar acik net anlatimin icin cok tesekkler.bravo
👏🏻💙👏🏻
Değişim olmadığı yerde, zaman da yok. Zaman değişim veya oluşum
Matematik olarak foton saymadır, madde toplama, mekan seçim, zaman ise sıralama. Fark varsa sıralama, enerjisi, zaman vardır. Program olarak bakarsak Adresleme foton, veri madde, mekan döngü, zaman ise koşuldur. Koşul varsa bilinç, çok boyutlu uzay, NP problemi oluşur.
Zamanın yavaşladığı da planck sabiti değişiyor mu ? Foton için planc sabiti sonsuz uzun munoluyor? 2 planck arasında ne var? 1 planck dan diğerine geçiş ne kadar sürüyor? Birisi anlatsada ogrensem. Zamanın bir cozunurlugunun olması kadar ilginç birşey olabilir mi?
4:40 burda olay ufkundan sonra ne olduğunu bilemeyeceğimiz gibi, tekillikten daha makul bir idrak olarak "plank boyutu"
maddenin tekilliği kesinlikle bilimsel değil matematikte sonsuzluk var olsa da fizikte bu kavram gözlenebilir değil. sıkışmanın plank boyutuna kadar çöktüğü tahmin ediliyor
Bilime katkınız için teşekkürler😊
Kum sahil de kale olamaz yerçekimi nedeniyle. Acaba yasalar temelde entropiyi sınırlamak icinmi var.
Tenet filmi de aslında zamanın okunun tersine aktığı ve entropinin azaldığı evrenin içinde, zaman okunun ileriye doğru eve entropisi artan bir nesnenin aynı ortamda bulunmasını konu alıyor
Çok teşekkürler anlatım çok iyi. Daha önce bu konuda birçok video izledim ancak anlamamıştım. Şimdi daha iyi anlamadım:)
Aklıma bir soru geldi. Zaman anlatılırken sanki uzay bir yatak dünya üzerine yatıyor kütle çekimi ile zaman bükülüyor. Anlamadığım dünya güneşin kütle çekimi ile uzay boşlugunda konumlanmıyor mu yani neden bir yere oturuyormuş gibi anlatılıyor bu konu dünyanın altı sağı solu farklı mı? Uzay alt taraftan mı çekiyor. (Fizikle alakam yok. Merak sadece)
zaman üzerinde kontrolümüzün olmadığı ve hatta olamayacağı da bir konsepttir benim nezdimde.
aynn
tamam
Sayın hocam bu içerikleri türkçe üretmeniz günümüz için bulunmaz bir nimet, kitaba ve okumaya düşman olan turk milleti umarım size de düşman olmaz.
Çok teşekkürler, umarım faydalı oluyordur
Türk milletini aşağılamak senin gibi aşağı birine yakışır.
hiç fizik bilmememe rağmen bazı noktaları anladım, ama tekrar tekrar izlemem gerekiyor :'( teşekkürler
Zamanın B teorisine de değinilebilir :)
"zaman dedigimiz sey , bir ilüzyondan mi ibaret ? " sorusuna cevap vermediniz .
en sondaki sorular, sonraki videoların konusu olacak
Zaman diye bir şey yok iki cisim birbirine kütle çekimi uyguluyor diye ortaya çıkmış bir şey bu. Tek gerçek kütle çekimidir
O da mümkün varlık
Çok net anlatım teşekkürler
👏👏♥️
hocam atölyenize gelebiliyor muyuz? :)
Nedir lan zaman
Zaman mutlak olmadığına göre nasıl oluyorda evrende 3 boyutun yanına eklene biliyor? Evrende herhangi bir koordinat ta olduğumu ispat etmek imkansız gibi
3 boyuttan biri olan konumu ele alalım. Yolun karşısındaki market size 30 metre uzakta iken, Tokyo'daki birine göre binlerce kilometre uzakta. Yani o marketin konumu da tıpkı zamana nereden baktığınız gibi mutlak değil ve göreceli. Zamanın ışık hızında ilerlediğini varsayarsak size göre 1 saat evvel gerçekleşmiş bir olay, buradan 1 ışık yılı uzaklıktaki bir noktaya göre henüz 364 gün ve 23 saat gelecekte olacak. Haliyle göreceli efendim..
@@mmtsun9203 açıkçası ışık hızında seyahat etmek demek, kendi göreli zamanımızı komple durdukmak demek teorik olarak. Fakat, bize doğru gelen, gittiğimiz yöndeki ışığın seyahat mesafesini yer değiştirmemiz sebebiyle kısaltacağımız için, gittiğimiz yöndeki olayın o olayın olduğu noktaya göre geçmişine daha erken ulaşmış oluruz evet. Şöyle de bir durum var mesela; kendi göreli zamanımızın geçmişini ışık hızında giderek yakalayamayız. Işıktan daha hızlı gitmemiz lazım ki bizden önde giden geçmiş zamanımızı yakalayabilelim. Yoksa ara hep sabit kalır.
@@mmtsun9203 tamamen muallak. İşin o kısmını zamana bırakıp göreceğiz.
@@luwianmuzo Ben tam buna benzer birşey söylemek istedim hocam.. evrenin herhangi bir noktasını neye göre referans alabiliyoruz, kaldı ki zaman dediğimiz olgu da değişken olunca .. evrende boyut kavramı paradoksa dönüşmüyor mu ? Hani zaman dediğimiz olgu da göreceli olunca hepten işin için çıkılmaz bir hal alıyor (bence)
@@gurseltunc Evrende 3 temel uzunluk vardır : ZAMAN, KÜTLE,MESAFE..Diğer herşey bu 3 temel uzunluğun fonksiyonlarıdır ve boyutsal analiz bu şekilde başlar.Bu 3 temel uzunlukdan biri degişirse diğerleri de değişir.Eğer kütle değişirse, zaman değişir ve mesafe değişir.Tam tersi belirli bir mesafede tanımlı olan bir kütleyi sıkıştırırsanız ,yani mesafe değişirse, bu sefer yine zaman değişir(örn; karadelikler).Bu, 3 temel uzunluğun her birinin göreceli olduğu anlamına gelir.Bizler göreli zaman, göreli uzunluk ve göreli kütleden bahsedebiliriz.Diğer tüm parametreler(momentum,hız,kuvvet vb) 3 temel uzunluğun fonksiyonları olduğundan aslında herseyin izafi olduğundan yine bahsedebiliriz.Sorunuzun cevabı düşündüğünüz gibidir : izafiyet teorisi şu temel ile başlar : KENDİSİNİN DEĞİL DE ETRAFINDAKİLERİN HAREKET ETTİĞİNİ SÖYLEYEN TÜM GÖZLEMCİLER EŞİT DERECEDE HAKLIDIR.. Bu, arabanın değil de yol tabelasının hareket ettiğini söyleyen biri için bile geçerlidir.Eğer referansınız yol değil de araba olursa , araba değil yol tabelası hareket eder..Referansınızın ne olduğuna göre ölçümleriniz değişir ve siz bu değişimin matematiğini kestiremesseniz.Bu örnek de iki gözlemciden birini durgun seçmekteyiz ve bu şu anlama gelir ki evrende aynen bu tabela gibi tamamen durgun bir nokta olsaydı bile ,sanki bir hızı varmış gibi gözlemlerdim..Dolayısı ile durgun olamayan tüm gözlemciler arasında zamanın ,uzunluğun ve hatta kütlenin ölçümü değişir..Evrende bir koordinatın tanımını kesin ve kaskatı köşeleri olan öklid geometrisiyle yapamayız ..Çünkü farklı ölçülen kütleler farklı uzay-zaman bükümlerini oluşturacaktır (Genel-görelilik)..Evreni tanımlayacak olan geometri de işte tamda bu yüzden eğrilmiş düzlemler kullanılır ve her düzlemin bir diğerine göre türevi vardır.Ben neredeyim ve hangi koordinattayım sorusu sağlıklı bir soru değildir..Gerçek soru: ben hangi uzay-zaman bükümünün içindeyim olur..Cevaplardan biri güneşin yörüngesinde olmanız olacaktır.Güneş de bildiğiniz gibi hareket halindedir ve evren hiç bir saniye öncesine benzemez..Güneşin uzay-zaman bükümüne bağlı kalan bizler için neredeyim sorusunun en makul cevaplarından biri olacaktır.Koordinatım nedir sorusu ise orjin noktanızı nereden aldığınıza göre değişecektir..Ayrıca aldığınız orjin noktasından ileriye en temel uzunluk olan dx bile değişir..Mesela evrenin genişlemesi ayrıca zaman birimlerini değiştirir..Bunun ne anlama geldigini biliyor musunuz ?..Şu anlama gelir: 100 milyon yıl önceki bir yerden bahseden siz şuanki zaman birimini kullanmaktasınız, oysaki 100 milyon yıl önce evren çok daha küçüktü ve dt birimleri çok daha kısaydı..Yani 100 milyon yıl öncesi ,100 milyon yıl öncesinin kısa zaman birimleri ile ölçülseydi muhtemelen 100 milyonlarca yıllık bir sapma ortaya çıkardı.Bir yıldızın uzaklığı sizin referans sisteminizin kabul ettiği kütle,zaman ve mesafe birminizin yani birim vektörlerinizin uzunluğuna göre hesaplanır ve bu birim vektörler evren genişlediği için zaman geçtikce değişir..Bu, zamanın zamana göre türevi anlamına gelir ki zaten lorentz bunu ortaya koyar : dt/dt'=√(1-v^2/c^2)..
Yani şuanki zaman biriminiz bir olayın 2 saniye önce olduğunu söylerse, 1 saniye sonraki zaman birimine göre olay "3 saniye önce " OLAMAZ.Cünkü evren genişler ve birim vektörler uzar zaman ise kısalır..^^
Kanalın adına hala ısınamadım eğer sizin de aklınızda böyle bir fikir varsa değiştirmeyi lütfen tekrar gözden geçirir misinşz
Harikalar diyarındaki Alice
gibiyiz ama hiç bir şeyin farkında değiliz. Bana göre zamanı anlayamayız. Ancak anda kalmayı başarabilirsek çok mutlu bir insan olabiliriz. Çünkü hayat mucizelerle dolu
Arka plana küçük hoş bir melodi bir müzik eklerseniz daha iyi olucağını düşünüyorum başarılarınızın devamını dilerim.
iyi fikir olabilir, bir deneyelim
Siz bir sır vereyim video harika ama burda ki herşey ve TH-cam da bulabileceğiniz tüm popüler bilim videoları palavra bunlarla hiçbir zaman gerçek fiziği anlamazsiniz
Bunlar boş şeyler. En iyisi kahveye gidip okey oynamak.
Noktalama işaretleri zamanda kayboldu galiba. -ki eki de buradan koptu ilerliyor boşlukta..