El Atma Davalarında İdare Lehine Ücrete Son: Anayasa Mahkemesi Kararı
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 8 ก.ย. 2024
- Yargılama Giderlerinin Haklılık Oranına Göre Paylaştırılmasını Öngören Kuralın
Kamulaştırmasız El Atma Sebebine Dayalı Tazminat Davaları Yönünden Anayasa’ya
Aykırı Olduğuna Dair AYM KARARI
KARAR NO: 2023/207
KARAR TARİHİ: 30.11.2023
R.G. YAYIMLANMA TARİHİ: 18.11.2023
Anayasa Mahkemesi 30/11/2023 tarihinde E.2023/101 numaralı dosyada, 6100 sayılı Hukuk
Muhakemeleri Kanunu’nun 326. maddesinin (2) numaralı fıkrasının “kamulaştırmasız el atma
sebebine dayalı tazminat davaları” yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar
vermiştir. Söz konusu fıkrada “(2) Davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkeme,
yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştırır” şeklinde ifadeler yer
almaktadır.
Küçükçekmece 5.Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından HMK’nın 326. Maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan kuralın mülkiyet hakkının özüne dokunduğu ve anılan hakkı işlevsiz hâle
getirdiği, mülkiyet hakkının korunması ile bu hakka yönelik müdahalelerin Anayasa’ya ve
kanuna uygun olarak gerçekleşmesini sağlamanın devletin temel amaç ve görevleri arasında
yer aldığı, ayrıca bunun hukuk devleti ilkesinin de bir gereği olduğu belirtilerek kuralın
Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat talebiyle açılan davada davacının kısmen
haksız çıkması, idarenin Anayasa’ya açıkça aykırı bir eyleminin bulunduğu gerçeğini
değiştirmemektedir. Bu itibarla kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat davası
kısmen reddedilmiş olsa da davacı gerçek karşılığın ödenmesine yönelik güvenceden
yararlanmalıdır. Zira kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat davalarında malike
yüklenecek külfet nedeniyle taşınmazın gerçek karşılığı ödenmeden idare adına tescil edilmesi
sonucunu doğurabilecek herhangi bir hüküm Anayasa’nın 46. maddesinde öngörülen gerçek
karşılığın ödenmesi güvencesi ile bağdaşmayacaktır.
Nitekim Anayasa Mahkemesinin Kararında da “
Kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat davaları idarenin Anayasa ve kanunla
öngörülen kamulaştırma usul ve esaslarına uymaksızın özel mülkiyete konu bir taşınmaza fiilen
el atması durumunda gündeme gelmektedir. Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru
kapsamında verdiği kararlarda da ifade edildiği üzere idare tarafından özel mülkiyete konu bir
taşınmaza kamulaştırmasız el atılması kanuni dayanaktan yoksun bir eylem niteliğindedir (bu
yöndeki kararlar arasından bkz. Celalettin Aşçıoğlu, B. No:2013/1436, 6/3/2014 § 58).
56. Hukuk devletinde idare, Anayasa koyucunun özel olarak öngördüğü güvencelere aykırı
eylemde bulunmamak konusunda ciddi bir hassasiyet göstermekle yükümlüdür. Özel mülkiyete
konu bir taşınmaza idare tarafından fiilen el atılması anayasal bağlamda idareden
beklenmeyen, hukuk güvenliğini ortadan kaldıran ve Anayasa ile güvence altına alınmış özel
mülkiyet rejimini tehdit eden bir eylemdir. İdarenin Anayasa’ya açıkça aykırı bu eylemine
dolaylı da olsa müsamaha gösterilmesi sonucunu doğuracak ve kamulaştırmasız el atma
nedeniyle tazminat davası açmak zorunda kalan kişileri daha da dezavantajlı bir konuma
getirecek düzenlemeler Anayasa’nın 46. maddesinde öngörülen güvencelerle
bağdaşmayacaktır (AYM, E.2022/61, K.2022/101, 8/9/2022 § 40).
Kamulaştırmasız el atma sebebine dayalı tazminat davalarında malike yüklenecek külfet
nedeniyle taşınmazın gerçek karşılığı ödenmeden idare adına tescil edilmesi sonucunu
doğurabilecek herhangi bir hüküm Anayasa’nın 46. maddesinde öngörülen gerçek karşılığın
ödenmesi güvencesi ile bağdaşmayacaktır (benzer yöndeki değerlendirmeler için bkz. Kübra
Yıldız ve diğerleri, [GK], B. No: 2018/32734, 28/7/2022, § 61). Bu bağlamda söz konusu
davaların kısmen kabulüne karar verildiği hâllerde kural uyarınca davacının yargılama
giderlerinin bir bölümünden sorumlu tutulması taşınmazın gerçek karşılığını elde edememesine
yol açabilecek niteliktedir. “şeklinde ifade edilerek kamulaştırmasız el atma davalarında
idarenin haksız eylemi yanında davacıya başka bir külfetin de yükletilmemesine yönelik
kanaate varılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kısmı kabul halinde yargılama giderlerinin haklılık
oranına göre paylaştırılacağına ilişkin kuralın Anayasa’nın mülkiyet hakkına ve temel hak ve
özgürlerin sınırlanmasına ilişkin maddelerine aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.
Twitter: / muratezcan
Instagram: / avmuratezcan
TH-cam: / avmurattezcan
Facebook: / murat.tezcan.7
Linkedin: / muratezcan
ÖNEMLİ NOT: Abone olan kullanıcıların soruları öncelikle yanıtlanacaktır.
TEŞEKKÜRLER
🙏
Avukat değilim ama aileden miras yoluyla gelen Ankara Ahlatlıbel mevkiinde bulunan çeşitli büyüklükte "63.800 mk. 303.800 mk. 583.600 mk. 536.566 mk. vs, vs, birçok arazimize kamulaştımasız el atılmış, Hukuk süreci devam eden ve daha henüz başlatılmamış hukuki işlemlerle uğraşıyorum. Bu yüzden verdiğiniz bilgiler benim için çok önemli, çok değerli ve çok kıymetli bilgiler oluyor. Bu yüzden kendi adıma çok teşekkür ederim üstad 🙏❤️😊
Kamulaştırmasız el atma alanları genişletildi., biraz daha zorlarsak özel mülkiyet düzeni kaldırılacak :)
Özel Mülkiyet hakkı saldırısı hayır dedi, iyi karar
👍
Adana'da hangi avukata basvurabilirim kamulaştırmasız el atma için
Çok teşekkürler hocam
Selam, sorunlu kiracımın anneside kiralanan dairede ikamet ediyor, bu durumda ne yapabilirsim. Kiracımla mahkemeliğim, bu konuyu kullanabilirmiyim?
Saygılar
Peki, gerçekten el atma olmasına rağmen, dava aşamasında usuli bir hata yapılarak davanın reddi halinde durum ne olur hocam?
2011 den beri arsada serh var dere islahi bahanesi ile belediye DSİ koydu diyor DSİ belediye 13 yildir keyiflerini bekliyorum neler yapabilirim
❤😂🎉😊 MAŞALLAH
Merhaba Murat Bey ❤😊
Hocam öncelikle iyi günler ben üniversite sınavına hazırlanıyorum be hukuk istiyorum avukatlık için hangi hukukta okuduğun önemliymiş hakimlik savcılık sınavında ise önemli değilmiş çok çalışılmalı diye bir şey duydum doğrusunu öğrenmrk için size sormak istedim.
Ben istanbulda oturuyorum bizlerinde kamulaştırmasız el atma sorunlarımız var başakşehir güvercin tepe mah deki yerlerimiz için size nasıl ulaşabiliriz
+90 (533) 239 81 30 numaradan ulaşabilirsiniz.
Adaleti mahkemelerde de bulamayacağız artık
Merhaba Murat Bey, size bir sorum olacak; Rahmetli Dedem 1982 yilinda bir kisiden 78 dönum tapulu bir tarla aliyor. Bu tarlaya 1200 adet cam fistigi agaci ekiyor. 2012 yilinda buradan kadastro geciyor ve bu tarlanin daha önce orman arazisi olduğu ve ormandan cikatildigi için bizdeki tapunun iptali için dava açılıyor. Ormanin açtığı bu davayi mahkeme acilmamis varsayiyor ve orman mahkemeyi kaybediyor. Daha sonra bu bölge Arkeolojik sit alani ilan ediliyor ve devlet idari bir kararla bizim tapulu tarlamizi Hazine adına tapusunu cikariyor ve bize hiçbir şekilde bir bedel ödemiyor. Tarlamiz Balikesir'in Havran ilcesinde ve değeri şu anda 50-60 milyon TL civarinda Mahkemeye başvursak kazanabilirmiyiz.
Ancak ağaç bedeli olabilir
@@AvMuratTezcan cevabınız için teşekkürler ederim. Tarlamızın resmi tapusunu var ve tapunun üzerinde bir şerh yok, sizin daha önceki videolarınızda devletin tapu kayıtlarını tutmada kusursuz olması gerektiğini söylüyordunuz. Bu olay 'kamulaştırmasız el atma' kapsamında girmiyor mu? Bu davayı AIHM'e götürsek davayı kazanabilirmiyiz
Tapuya güven ilkesi gereği devletin kusursuz sorumluluğu var, tazminat davası açılabilir. Netice de siz tapu kayıtlarına güvenerek almışsınız daha ne yapasınız ki :)
Selamlar Murat bey. Ben yurt dişinda yaşıyorum. Bana bir tebligat geldi. Benim Antep te iki dönümlük bağ olan yerime bir fiyat belirleyip yollamişlar. Ve bu fiyat cok düşük ne yapabilirim. Cevaplarsaniz cok sevinirim.
Avukat tutup elektronik itiraz bağlı delilleride beraberinde eklerseniz iyi olur süre geçtiyse dava aç
Selamun aleyküm murat bey 1999 yılında arazimizden yolgeçti ve bedelini ödemediler ve hala tapuda yol bizim üzerimizde karayollarına başvurdum kamulaştirmasiz el atma davası açacak dediler ben bu yola ne kadar mebla alırım ve nasıl yol izleneliyim alınan yol 1450 metre kare
1200 metrelik hissemin 450 metre karelik yerinde botaş boru hattı için daimi irtifak hakkı var arsamın yanından geçiyor alıma satıma engeli yok fakat ilerde nasıl bir süreç olucak bilmiyorum cevap verirseniz sevinirim teşekkürler iyi günler
Yeşil alan ilan edilen parsel için
Hocam 83 sonrası el atmalar kamulaştırma kanunu kapsamına dahil olmadığından Yargıtay 5. HD kararları doğrultusunda artık nispi harç ödemeye başladık. Bu nedenle bizde 83 sonrasına ilişkin aldığımız kesin kararları kamulaştırma kanununa tabi olmadığından ödeme başvurusu yapmadan direkt icraya koyabilir miyiz? Bu konuda mevcut bir Yargıtay kararı var mıdır? Bilgilendirmeleriniz için şimdiden teşekkür ederim.
AYM’nin iptal kararından sonra oluşan duruma göre özel düzenleme yapılarak el atma davalarında harç maktu olarak belirlendi ve bu hususta dönemsel ayrım da yapılmadı. Bahsettiğiniz kararlar Kasım 2022 den önceyse gözardı edilebilir.
Merhabalar, söz konusu karar yenileme sebebi teskil edebilir mi peki ? Sonuclanmis davalar icin
Maalesef
Murat beg sizinle nsl iletisime gecebilirim benim de bir davam var bana bir yol gosterebilirmisiniz tlf nmr yazarsaniz cok teşekkürler simdiden
05535772347 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz
Anayasa Mahkemesinin bu kararı,yargıtay 3.ceza dairesinin onamasına muhtaç mı üstadım
🤣
Hocam güncel durumda sadece 56-83 tarihleri arasında yapılan el atmalar için idareye başvuru şartı var değil mi?
Var