พิธีกรรมเสนเรือนเลี้ยงผี
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 21 ก.ค. 2022
- ความเป็นมาและความเชื่อ
พิธีกรรมเสนเรือนเลี้ยงผี เป็นประเพณีเกี่ยวกับความเชื่อเรื่องผีวิญญาณ บรรพบุรุษของชาวไททรงดำ ซึ่งจัดขึ้นเพื่อเซ่นผีปู่ย่าตายาย หรือบรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้วนั่นเอง ผีบรรพบุรุษจะ
ถูกเชิญขึ้นมาไว้บนเรือน เรียกว่าผีเรือน และเจ้าของบ้านจะจัดให้อยู่มุมห้องหนึ่งซึ่งจัดไว้โดยเฉพาะ เรียก "กะล้อฮ่อง" หรือห้องผีเรือน
กำหนดระยะเวลาการเสนเรือน
กำหนดระยะเวลาการเสนเรือน จะทำทุกปีหรือ 2-3 ปีครั้งหนึ่งก็ได้ ดังคำกล่าวที่ว่า "สองปีฮาม สามปีก่าย" วันเสนเรือนมีการกำหนดต่างกันบ้างบางท้องถิ่น
แต่จริงๆจัดเดือนใดก็ได้แล้วแต่สะดวก ยกเว้นเดือนเก้ากับเดือนสิบเพราะเชื่อว่า "เบือนสิบ เบือนเก้า ผีเฮือนต่าวไปเฝ้าแถน"(แถนคือจ้าวผีบนฟ้าหรือเรียกว่าผีฟ้า)
การจัดพิธีเสนเรือน
วันเสนเรือน พิธีจะเริ่มเวลากลางคืนเช้ามืดประมาณ 03.00 น. เพื่อทำการฆ่าควายหรือฆ่าหมู เป็นผู้ต๊าวก็ฆ่าควาย เป็นผู้น้อยก็ฆ่าหมู ดังคำว่า "ผู้น้อยกินหมู ผู้ต๊าวกินควาย" ควายและหมูที่นำมาฆ่า ต้องเป็นสัตว์ที่เจ้าของบ้านเลี้ยงเอาไว้ เรียกว่าหมูเสน และเป็นตัวผู้เท่านั้น เมื่อฆ่าเสร็จจัดทำเป็นอันดีแล้ว ก็หามควายหรือหมูไปไว้ที่หน้ากะล้อฮ่องแล้วไหว้ด้วยมือเปล่าพร้อมกับบอกกล่าวแก่ผีเรือนว่า เอาควาย เอาหมูมาให้กิน จากนั้นจึงชำแหละเนื้อออกมาเป็นส่วน เช่น ตรงหัว ข้อขา โครง หางและส่วนอื่นๆ อย่างละเล็กละน้อย ต้มใส่กะบะพิธี เรียกว่า "ปานเผือน" พร้อมกับเหล้าขวดและจัดขนมต่างๆ เช่น ข้าวต้มมัด ขนมต้มแดง ต้มขาว งาตัด เผือกมัน นอกจากนี้ยังมีหมากพลู
การแต่งกายหมอเสน
หมอเสน คือผู้ทำพิธีการเสนเรือนเลี้ยงผี หมอเสนแต่งกายด้วยเสื้อฮี(ชาย)มือถือพัดเรียกว่า"วี" พัดทำด้วยขนนกออกหรือนกเค้าแมว ด้ามพัดหุ้มด้วยผ้าสีแดง
พิธีการเสนเรือน
พิธีเสนเรือนเริ่มในตอนเช้าประมาณ 07.00น. เป็นต้นไป เมื่อ่หมอเสนเดินทางมาถึงบ้านงานแล้ว หมอเสนจะเข้าไปนั่งที่หน้ากะล้อฮ่อง ก่อนเริ่มพิธี ญาติผีเรือนเดียวกันเข้ามาในกะล้อฮ่องนั่งล้อมปานเผือนและพร้อมกันยกปานเผือน 3 ครั้ง ดังนี้
ครั้งที่ 1 ยกแค่เอว ครั้งที่ 2 ยกแค่อกหรือคอ ครั้งที่ 3 ยกเหนือศีรษะ ขณะยกปานเผือนแต่ละครั้ง ผู้ยกต้องถามหมอเสนว่า ยกแค่นี้พอหรือไม่ ถ้าปานเผือนมีสิ่งของมากมายและหนักมาก แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ มั่งคั่ง และความรักสามัคคีที่ลูกหลานมาช่วยกัน มาร่วมงานกันในวันพิธีเสนเรือนในครั้งนี้ เมื่อเสร็จขั้นตอนนี้ แม่ครัวจะจัดงายหมอ
ซึ่งงายหมอก็คือ อาหารเช้าสำหรับหมอเสน ขณะเดียวกันก็จัดเลี้ยงผู้ที่มาร่วมพิธีเสนเรือนพร้อมกันด้วย การเสนเรือนผู้ต๊าวจะเลี้ยงอาหารมื้อกลางวันเท่านั้น
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
ผมก็ลาวโซงนับถือเหมือนกัน
เป็นกำลังใจ ให้คนทำคลิปวีดีโอนะคับ
มีประโชยน์ มากเลย สำหรับใครไม่รูจักประเพณีของไทยทรงดำ ดูไวนะคับ
เค้ามีการเคารพต่อวิญญาณต่อบรรพรุษ
อย่างไง เรียกสั้นๆว่าผีบ้านผีเรือน
นั้นแหล่ะ ไทยดำ กำแพงเพรช🙏🙏🙏
ขอบคุณสำหรับกำลังใจที่มีให้กันนะคะ แพรวปังปังจะนำเสนอพิธีกรรมของไททรงดำมาให้ชมเรื่อยๆนะคะ ถ้ามีโอกาสนะคะ 🥰
ยินดี...😊😊😊
คนที่เสียชีวิต นามสกุลเดียวกับลุงเขยผมคับ ลุงย้อย ยอมสี แกเป็นสามีของป้าผมคับ ยุดอนรวบชุมพร
อาจจะเป็นเครือญาติกันก็ได้นะคะ จึงนามสกุลเดียวกัน
น่าตื่นเต้น และได้ความรู้
ยังมีอีกหลายตอนนะ ไททรงดำ รอติดตามไปเรื่อยๆนะ
สองปี สามปีทำเสนเรือนให้ปู่ย่าพ่อแมกินปู่หล่ำย่าหล่ำ
ไม่ใช่โบราญหรอกปัจจุบันก็ยังเสนอยู่ แล้วคนจีนไหว้เช้งเม้งที่หลุมศพทุกปีทำไมไม่เรียกว่าเลี้ยงผี
ขึ้นอยู่กับต้นตระกูลแต่ละเผ่าพันธุ์จะเรียกยังงัย เด็กรุ่นหลังก็เลยเรียกตามๆกันมาคะ
ผีมีผีใหญ่ผีเล็กใช่ไหมคับ
กินข้าวกับผีเรือน ปู่ย่าพ่อแม่
ใช่คะ
ขอถามหน่อยครับ ว่าไต๊มีความหมายว่าอย่างไรครับ
ไต๊ หรือ ไท คือผู้ไท หมายถึง คำเรียกพวกคนในสังกัดคนเมือง หรือเป็นกลุ่มคน คล้ายกับคำว่า ชาว นั่นแหละคะ เช่น ชาวเมือง
ผมไม่ใช่โซ่งแต่ผมชอบประเพณีของเขาผมอยู่ดำเนินราชรีคับญาติหลายคนก้เป็นโซ่ง
ขอบคุณที่ชอบประเพณีของพวกเรานะคะ🥰
บ้านไหนบรรพบุรุษเยอะ เรียกนานหน่อย มีเป็นสมุดเลยนะรายชื่อ
ใช่คะ มีเป็นหน้ากระดาษเลยค่ะ
ขนนกที่พัดของพ่อมดใช้นกอะไรครับ
นกฮูกกับนกเหยี่ยวค่ะ ขอบคุณสำหรับคำถามนะคะ
ลาวโซ่ง อาศัยอยู่จังหวัดไหนบ้างคะ
กระจายอยู่หลายจังหวัดคะ พิจิตร พิษณุโลก กำแพงเพชร สุโขทัย แต่ที่เยอะที่สุดจะแถวเพชรบุรี นครปฐม สุพรรณบุรีคะ
โบราณได้ไงทุกวันนี้แล่ะจ้า
ใช่คะ ทั้งโบราณทั้งปัจจุบัน
เฮือนสิงห์ตองแมนบ่คับ
ใช่คะ หนูก็ฟังจากในคลิปนะคะ
@@cattravel9723 สิงห์ตองก็เป็นสิงห์เฮือนผมเหมือนกันครับ
ลุงหอบ่นะ
ใช่ค่ะ ลุงห่อค่ะ เป็นหมอเสนประจำหมู่บ้านค่ะ
ขอถามหน่อยครับ?
ในกรณีที่ ไอ้อู่ เอ็มอู่ เสียชีวิตไปหมดแล้ว ลูกชายของไอ้อู่ เอ็มอู่ จะต้องเป็นคนเลี้ยงผีต่อไป ในกรณี ถ้ามีลูกชายหลายคน ลูกชายคนเล็กจะได้เป็นคนเลี้ยงต่อไป แล้วลูกชายคนอื่นๆ ที่เป็นพี่ชายของคนเล็กก็จะต้องออกเรือนไปมีคนรอบครัว จะต้องทำ กะล้อห้อง ใหม่เอาเอง หรือไม่ต้องทำแต่ให้ไปเลี้ยงผีที่ กะล้อห้อง ของน้องชายครับ
(ถ้าอ่านแล้วไม่เข้าใจ จะอธิบายสั้นไปว่า "ลูกชายทุกคนจะต้องมี กะล้อห้อง ทุกคนไหม)
ขอตอบแทนนะครับ... ลูกชายทุกคนต้องมีผีบ้านครับทุกคน....
ใช่คะ ลูกชายต้องมีผีเรือนค่ะ
หมอข่าวว่าเองเลย
กลับเมืองแถน
คิดถึงบรรพบุรุษทุกท่านเลยค่ะ
เสนเฮือน ผ้าลาวโซ่ง
ใช่ค่ะ ขอบคุณสำหรับความคิดเห็นนะคะ🥰
เดี๋ยวนี้มีโต๊ะลาว แล้วคะสะดวกขึ้น
ผมก็เป็นเขยไทดำครับกำแพงแสน