ละครเพลงสร้างสรรค์ชุด "นนทก" จากบทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1

"นนทก" คือตัวละครตัวเล็กๆ ตัวหนึ่งที่ปรากฎในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ ฉบับพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ ซึ่งเป็นฉบับที่เรียกได้ว่ามีความครบจบสมบูรณ์ที่สุดในด้านเนื้อเรื่องมากที่สุดกว่าฉบับใดๆ อธิบายให้ลึกอีกก็คือ รามเกียรติ์นั้นมีผู้แต่งหลายคน แต่ละคนแต่งไว้ไม่เท่ากัน และมีลีลาการแต่งที่งดงามต่างกันไป
.
จากคำนำ ในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก เล่มที่ ๑ ซึ่งเขียนไว้โดยกรมศิลปากร เมื่อ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๑๔ กล่าวว่า
.
รามเกียรติ์ฉบับภาษาไทยนั้น มีอยู่หลายสำนวนด้วยกันตามที่ นายธนิต อยู่โพธิ์ ได้รวบรวมไว้ใน "เล่าเรื่องหนังสือรามเกียรติ์" คือ
.
๑. รามเกียรติ์บทพากย์ ความครั้งกรุงเก่า
๒. รามเกียรติ์บทละคร ความครั้งกรุงเก่า
๓. รามเกียรติ์บทละคร พระราชนิพนธ์ สมเด็จพระเจ้าตากสิน กรุงธนบุรี
๔. รามเกียรติ์บทละคร พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑
๕. รามเกียรติ์บทละคร พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๒
๖. รามเกียรติ์บทละคร พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๔ (ตอนพระรามเดินดง)
๗. รามเกียรติ์บทละคร พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๖
.
นี่แสดงให้เห็นว่ารามเกียรติ์เป็นวรรณคดีที่ปรากฎอยู่ในสังคมมาตั้งแต่ครั้ง "กรุงเก่า" ซึ่งหมายถึง "กรุงศรีอยุธยา" และมีการพัฒนารูปแบบเป็นบทละครเรื่อยมาจนตกทอดมาสู่ปัจจุบัน
.
ถึงแม้ "นนทก" จะเป็นตัวละครตัวเล็กๆ ที่ปรากฎตัวในช่วงเริ่มแรกของเล่ม หารู้ไม่ นี่คือตัวละครที่ทำให้เกิดเป็นศึกรามเกียรติ์เลยทีเดียว เพราะนี่คือ "ทศกัณฐ์" ในชาติก่อนที่จะมาเกิดเป็นเจ้ากรุงลงกาและมาสู้รบกับพระรามเพื่อแย่งชิงนางสีดาตามที่ทราบกันดี
.
ละครเพลงนี้สร้างสรรค์ขึ้นด้วยแรงบันดาลใจจากบทละครเรื่องรามเกียรติ์ ฉบับพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑
.
หากมีโอกาสได้อ่านฉบับจริง บทละครในตอน "นนทก" นี้เดิมเป็นร้อยกรอง เพียง ๘ หน้า ซึ่งจะขอตัดบทร้อยกรองเอาฉพาะที่ครอบคลุมในวีดีโอนี้มาให้อ่านกัน เพื่อเปรียบเทียบว่าเมื่อบทละครดั้งเดิมถูกนำมาสร้างสรรค์เป็นละครเวทีนั้นจะเกิดเป็นภาพอย่างไร
.
มาจะกล่าวบทไป ถึงนนทกน้ำใจกล้าหาญ
ตั้งแต่พระสยมภูวญาณ ประทานให้ล้างเท้าเทวา
อยู่บันไดไกรกาสเป็นนิจ สุราฤทธิ์ตบหัวแล้วลูบหน้า
บ้างให้ตักน้ำล้างบาทา บ้างถอนเส้นเกศาวุ่นไป
จนผมโกร๋นโล้นเกลี้ยงถึงเพียงหู ดูเงาในน้ำแล้วร้องไห้
ฮึดฮัดขัดแค้นแน่นใจ ตาแดงดั่งแสงไฟฟ้า
เป็นชายดูดู๋มาหมิ่นชาย มิตายก็จะได้เห็นหน้า
คิดแล้วก็รีบเดินมา เฝ้าพระอิศราธิบดีฯ
.
ครั้นถึงจึงประณตบทบงสุ์ ทูลองค์พระอิศวรเรื่องศรี
ว่าพระองค์เป็นหลักธาตรี ย่อมเมตตาปรานีทั่วพักตร์
ผู้ใดทำชอบต่อเบื้องบาท ก็ประสาททั้งพรแลยศศักดิ์
ตัวข้านี้ก็มีชอบนัก ล้างเท้าสุรารักษ์ถึงโกฏิปี
พระองค์ผู้ทรงศักดาเดช ไม่โปรดเกศแก่ข้าบทศรี
กรรมเวรสิ่งใดดั่งนี้ ทูลพลางโศกีรำพันฯ
.
เมื่อนั้น พระอิศวรบรมรังสรรค์
เห็นนนทกโศกาจาบัลย์ พระทรงธรรม์ให้คิดเมตตา
จึ่งมีเทวราชบรรหาร เอ็งต้องการสิ่งไรจงเร่งว่า
ตัวกูจะให้ดั่งจินดา อย่าแสนโศกาอาลัยฯ
.
บัดนั้น นนทกผู้มีอัชฌาสัย
น้อมเศียรบังคมแล้วทูลไป จะขอพรเจ้าไตรโลกา
ให้นิ้วข้าเป็นเพชรฤทธี จะชี้ใครจงม้วยสังขาร์
จะได้รองเบื้องบาทา ไปกว่าจะสิ้นชีวา
.
เมื่อนั้น พระสยมภูวญาณเรืองศรี
ได้ฟังนนทกพาที ภูมีนิ่งนึกตรึกไป
อ้ายนี่มีชอบมาช้านาน จำเป็นจำจะประทานให้
คิดแล้วก็ประสิทธิ์พรชัย จงได้สำเร็จมโนรถฯ
.
แน่นอนว่าสิ่งที่เปลี่ยนไปคือ วิธีการเล่าเรื่อง การตีความหมายใหม่ การให้รายละเอียดกับภูมิหลังตัวละคร เพิ่มความต้องการของตัวละคร ความขัดแย้งของตัวละคร คำพูดและการแสดงอารมณ์ผ่านการกระทำของตัวละคร รวมถึงการใส่จินตนการต่างๆ ในงานออกแบบฉาก เสื้อผ้า แสง ให้เรื่องราวดูแฟนตาซีมีความร่วมสมัย
เพลงคือส่วนสำคัญมากๆ ที่ทำให้เรื่องราวดำเนินไปอย่างรวดเร็ว รวมถึงสามารถถ่ายทอดอารมณ์ตัวละครออกมาได้อย่างชัดเจน ทำให้ตัวละครที่ปรากฎในจินตนาการจากตัวหนังสือกลายเป็นภาพมีชีวิตเห็นอารมณ์ที่ชัดเจนในฐานนะที่เป็นมนุษย์ได้อย่างเข้าใจ ทำนองเพลงและการเรียบเรียงดนตรีต้องยกให้พี่จอนห์นี่ สุดยอดนักดนตรีที่ผมทำงานด้วยมาทุกเรื่อง
.
ถ้าอยากทราบตอนจบของเรื่องเป็นอย่างไร ตามไปดูเรื่องเต็มได้ที่นี่
• รามเกียรติ์ เดอะ มิวสิ...
ฝากช่วยกดติดตามช่องให้ด้วยนะครับ