ฟ้อนศรีโคตรบูรณ์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 11 ก.พ. 2018
- การแสดงชุดที่ 6 ฟ้อนศรีโคตรบูรณ์
ผู้ถ่ายทอดท่ารำ อาจารย์อารีรัตน์ นาคพงษ์
อาจารย์ที่ปรึกษา อาจารย์ศราวดี ภูชมศรี
ผู้แสดง นางสาวนัฐยา จันทราศรี
.......................................................
รำศรีโคตบูรเกิดขึ้น โดยอาจารย์ อารีรัตน์ นาคพงษ์ และครูอาจารย์ฝ่ายนาฏศิลป์ โรงเรียนธาตุพนม อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม ได้รวบรวมท่ารำเซิ้งที่มีอยู่เดิม ผสมผสานกับรำผู้ไทย และประดิษฐ์ท่ารำเพิ่มเติม และจัดการแสดงครั้งแรกที่ วัดพระธาตุพนม เมื่อปี พ.ศ.2518 ในงานสมโภชพระธาตุองค์จำลอง โดยพระครูพนมธรรมโฆสิต ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนม ได้ตั้งชื่อชุดรำนี้ว่า “รำศรีโคตรบูร” ตามชื่ออาณาจักรในอดีต ต่อมาในปี พ.ศ.2525 วิทยาลัยนาฏศิลป์กาฬสินธุ์ ได้นำชุดรำนี้ไปปรับปรุงทั้งท่ารำ และดนตรีที่ใช้บรรเลงประกอบการฟ้อนรำ แต่ยังคงเอกลักษณ์ท่ารำอีสาน คือ ยกสูง ก้มต่ำ รำกว้าง ดนตรีที่ปรับปรุงใหม่ก็ใช้ลายดนตรีอีสานคือ ลานลมพัดพร้าว รำศรีโคตรบูรจึงเป็นชุดรำพื้นเมืองของจังหวัดนครพนมที่มีความสมบูรณ์สวยงาม และได้ใช้แสดงแพร่หลายมาจนถึงปัจจุบัน
ประวัติรำศรีโคตบูร
นครพนม เดิมเป็นที่ตั้งของอาณาจักรศรีโคตบูรเคยเจริญรุ่งเรืองมาในอดีต เพื่อฟื้นฟูและอนุรักษ์ศิลปะทางด้านนาฏศิลป์และดนตรีศรีโคตรบูร จึงได้เกิดรำศรีโคตบูรขึ้น โดยอาจารย์ อารีรัตน์ นาคพงษ์ และครูอาจารย์ฝ่ายนาฏศิลป์ โรงเรียนธาตุพนม อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม ได้รวบรวมท่ารำเซิ้งที่มีอยู่เดิม ผสมผสานกับรำผู้ไทย และประดิษฐ์ท่ารำเพิ่มเติม และจัดการแสดงครั้งแรกที่ วัดพระธาตุพนม เมื่อปี พ.ศ.2518 ในงานสมโภชพระธาตุองค์จำลอง โดยพระครูพนมธรรมโฆสิต ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนม ได้ตั้งชื่อชุดรำนี้ว่า “รำศรีโคตรบูร” ตามชื่ออาณาจักรในอดีตและเพื่ออนุรักษ์และเผยแพร่รำศรีโคตรบูร โดยได้รับการสนับสนุนจาก นายประวิทย์ เจียวิริยะบุญญา นายกสมาคมพ่อค้าจังหวัดนครพนม และได้ใช้เป็นชุดรำประจำจังหวัดนครพนมตั้งแต่นั้นมา
นายวิเชียร เวชสวรรค์ ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม (พ.ศ. 2516-2518 ) ได้มองเห็นความสำคัญของรำศรีโคตรบูร จึงมอบให้คณะครูโรงเรียนอนุบาลนครพนม จังหวัดนครพนม เป็นผู้อนุรักษ์และเผยแพร่รำศรีโคตรบูร โดยได้รับการสนับสนุนจาก นายประวิทย์ เจียวิริยะบุญญา นายกสมาคมพ่อค้าจังหวัดนครพนม และได้ใช้เป็นชุดรำประจำจังหวัดนครพนมตั้งแต่นั้นมา
ต่อมาในปี พ.ศ.2525 วิทยาลัยนาฏศิลป์กาฬสินธุ์ ได้นำชุดรำนี้ไปปรับปรุงทั้งท่ารำ และดนตรีที่ใช้บรรเลงประกอบการฟ้อนรำ แต่ยังคงเอกลักษณ์ท่ารำอีสาน คือ ยกสูง ก้มต่ำ รำกว้าง ดนตรีที่ปรับปรุงใหม่ก็ใช้ลายดนตรีอีสานคือ ลานลมพัดพร้าว รำศรีโคตรบูรจึงเป็นชุดรำพื้นเมืองของจังหวัดนครพนมที่มีความสมบูรณ์สวยงาม และได้ใช้แสดงแพร่หลายมาจนถึงปัจจุบัน
รำศรีโคตรบูร ได้ใช้รำบูชาพระธาตุพนม ในงานประเพณีรำบูชาพระธาตุพนม ในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ร่วมกับงานเทศกาลออกพรรษาและไหลเรือไฟจังหวัดนครพนม คำว่า “ศรีโคตบูรณ์” หรือ “ศรีโคตรบูร” จะใช้คำใดถึงจะถูกต้อง
1. ตามตำนานอุรังคธาตุกล่าวไว้ คนทั้งหลายเรียกเมือง “ศรีโคตรบอง” ส่วนอินทร์พรหม เทวบุตร เรียกเมือง “ศรีโคตโม” เพราะเหตุพระพุทธองค์ทรงนามว่า “โคตม” (โค-ตะ-มะ) หรือ โคดม เพื่อให้เป็นศรีสวัสดิ์แก่ “พระยาศรีโคตะบูรณ์”
2. อีกตำนานหนึ่งบอกว่า เนื่องจากเมืองครั้งแรกสร้างที่ปากน้ำหินบูรณ์ แขวงท่าแขก ประเทศลาว จึงเรียกเมือง ศรีโคตะบูรณ์ตามชื่อลำน้ำ
3. “โคตร” มาจาก โคตม (โค ตะ มะ , โค ตะ โม หรือ โค ดม ) อันเป็นชื่อของพระพุทธเจ้าลำดับที่ 4 ในพระพุทธศาสนา ซึ่งจะสิ้นสุดยุคของพระองค์ในปี 5000
บูร ( บุร , บุ-ระ ) หมายถึง เมือง
ศรี หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง
เมื่อรวมทั้งสามคำเข้าด้วยกัน เป็น “ศรีโคตรบูร” จะมีความหมายถึง เมืองที่มีความเจริญรุ่งเรืองในพระพุทธศาสนาในสมัยพระโคดม หรือ โคตมะ ซึ่งมีหลักฐานยืนยันเด่นชัดคือเจดีย์พระธาตุพนม
ดังนั้นเอกสารเล่มนี้จึงใช้คำว่า “ศรีโคตรบูร” ในข้อ 3 ตามผู้รู้ได้ให้คำอธิบายไว้ และน่าจะตรงความหมายมากกว่าข้ออื่นๆ ส่วนจะใช้คำว่า “ศรีโคตรบูร” นั้นถ้าแยกศัพท์และความหมายจะได้ดังนี้
โคตร ( โคด , โคตรตะ ) น. หมายถึง วงศ์สกุล , เผ่าพันธุ์ , ต้นสกุล
บูรณ์ (บูระนะ , บูน ) ว. หมายถึง เต็ม
ศรีโคตรบูรณ์ ก็จะมีความหมายว่า เมืองที่เต็มไปด้วยเผ่าพันธุ์ที่เจริญรุ่งเรือง ส่วนจะใช้คำใดน่าจะถูกต้องก็ให้พิจารณาตามเหตุผลและดุลพินิจของท่าน - เพลง
การแสดงที่มีตำนาน..มีแบบแผนแม่บท เป็นธรรมดาที่คนจะคาดหวัง เพราะนักแสดงนั้น
ได้รับการฝึกฝนและถ่ายทอดจาก ครูบาอาจารย์ เสียงวิพากวิจารย์เปรียบเสมอตัวบ่งชี้ว่ามีจุดบอดที่มองไม่เห็น นำสิ่งนี้ไปปรับปรุงเพราะเมื่อเป็นครูเราต้องถ่ายทอดให้ศิษย์ได้ถูกต้อง
ความสามารถในการรำของคนไม่เท่ากัน ดีที่สุดของน้องเขาอาจได้เท่านี้ ถ้าอยู่ในวงการนาฏศิลป์ ควรให้เกียรติคนอื่น ครูสอนมา
รำสวยงาม ดนตรีไพเราะครับ
ฟ้อนแข็งโพดเด่อหล้า...
ท่าประยุกต์จากเดิม มือเท้าไม่สัมพันธ์กัน คนเป็นนางรำด้วยกันจะดูออก รวมๆก็ดูดีค่ะ
จั๊กงานเป๋นคนจังได๋
งึ๊ดคัก งึ๊ดแน๊น๊อ..
พี่เขารำสวยมากชอบๆ
เป็นเพราะตัดเสียงเพลงใส่ใหม่หรือนางรำถูกจังหวะไม่ครับ
สวยมากๆๆๆ
สวยแล้ว(ไม่ขอติครับ)น้องทำออกมาดีและสวยงามแล้วคราฟพี่น้อง.
สุดยอดครับ
กดแต่หัวเด๋กพี่อารี,พี่ฮาพร
ทำดีสุดแล้ววว
สุดยอด
งามๆ แต่ฮู้สึกว่าก้าวขายาวไปแหน่
.ลูกหล่า.แขนเจ้ากะแข็งเอวเจ้ากะแข็งย่อนแฮงๆให้มันโป๊ะโป๊ะแนะลูก.
ยามเจ้ายิ้มพริ้มเจ้าพักตร์ ดูแล้วอิ่มเต็มแขแลสดใส รำบ่อ่อนเป็นแข็งไๆ
รำแข็งไปนะ
ข้อมจังหวะไหมอ่ะแข็งๆด้วย
วัดความดันทุรังสูง
นางรำสีหน้ามีความกังวลไม่แม่นจังหวะเท่าไรคะ
1:19 มีรูปเราด้วย
ทำไมแลดูเหมือนรำไม่ลงจังหสะเลย หรือว่าไฟล์เพลงมันเร็วกว่าภาพจ้ะ งงในงงง
soraya so มหาวิทยาลัยขอนแก่น555 ผมว่า มหาวิทยาลัยมหาสารคามทำได้ดีกว้า
บู๊ซาฟารีเวิลด์
ฮื้อยู๊ทางพึ่น
❤
ผู้ได๋กะว่าเพื่อนพี่ๆ
เห็นเขียนในบรรยายว่า ใช้ลายลมพัดพร้าว อันนี้มันคือลายลมพัดไผ่หรือเปล่าครับ
ไกรสร จันทร์สว่าง ใช้ลายลมพัดไผ่ครับ
อันนี้ลายลมพัดพร้าวครับถ้าลายลมพัดไผ่จะเร็วอีกแบบครับ
อันนี้ลายศรีโคตรบูรณ์ค่ะ ลายลมพัดพร้าวจะเป็นอีกแบบเลย
เสน่ห์ของรำศรีโคตรบูรณ์ คือการย่อเด้อ สิบอก ต้องกดอีก สะโพกด้วยแอ่นได้แอ่น หน้าอกเช่นกัน
การรำเต็ม10เอื้อยให้6ค่ะหนูยังบ่หมั้นใจปานได๋ บ่เข้าจังหวะดนตรี
เป็นครูสอนเหรอครับ
@@tonchin6941 เป็นไปไม่ได้ที่จะเสียงชัดขนาดนี้
มีแต่พู่นั่นแหละ
เราเป็นผู้ชายยังรำได้อ่อนช้อยกว่านี้นะ
พี่เขาไม่คุ้นดนตรีอะครับ เลยยังไม่ค่อยมั่นใจคับ
5555
ไม่เข้ากับดนตรีจังหวะ เสียดายจัง
1:50
ก้าวยาวไปำหม
ข้อยกะนั่นแหละ
ชิงชังแต่เด็กงั๊ย
ประยุกต์เกินงาม
ตายๆๆไม่ตรงจังหวะ ขนาดผมไม่ใช่พื้นเมืองเอกโขนยังดูออก 5555
Mos Thanakom เขาตัดดนตรีใส่อีกรอบหนึ่งครับ ไม่ใช่เสียงอัดผ่านกล้องครับ
NATTHAKIT CHANNELS แต่ก็ไม่ควรเอาลงเผยแพร่ เพราะคนที่เขาไม่รู้เรื่องจะเรียนแบบตามจำเอาแบบผิดๆไปทำตาม
นั่นแหละ
เกลียดลูก,เกลียดหลานตัวเอง..
เท้าหล่อนยกสูงเกินไปแลดูไม่สวย
มีแต่ความเห็นแก่ตัว
สุดยอด