Akcje globalne, obligacje lokalne - podstawowy portfel polskiego inwestora
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 13 ต.ค. 2024
- Stany Zjednoczone są kolebką ETF-ów i inwestowania pasywnego. Podejście pasywne zakłada utrzymywanie zdywersyfikowanego, globalnego portfela akcji i obligacji.
Czy to proste podejście jest równie dobre dla polskiego inwestora? Maciej Wąsek, inwestor indywidualny z naszej grupy Pasywna Rewolucja, twierdzi, że nie. Uważa, że powinno ono być zaadoptowane do lokalnych realiów.
Maciej przeprowadził bardzo interesującą analizę, która pokazuje jak powinien wyglądać podstawowy portfel inwestora z Polski.
Serdecznie zapraszam na naszą rozmowę, podczas której opowie:
Jak wyglądała jego inwestorska ścieżka do obecnego momentu?
Jakie aktywa i instrumenty powinien w portfelu mieć polski inwestor?
Jak zarządzać pasywnym portfelem?
Była to bardzo ciekawa prezentacja i wartościowa. Jestem pod wrażeniem analitycznej dociekliwości i świadomości inwestycyjnej Pana Macieja. Jeden z ciekawszych odcinków na kanale (nie umniejszając innym)
Bardzo dziękuję :)
Bardzo ciekawa rozmowa. Jestem pod wrażeniem wiedzy i rozsądku pana Macieja! W międzyczasie PKO BP zmieniło nieco zasady zakładania zwykłego konta do kupowania obligacji skarbowych. Teraz trzeba iść osobiście do placówki nie tylko przy okazji zakładania IKE Obligacje, ale również trzeba się zweryfikować przy zwykłym koncie. Mogą tego uniknąć tylko klienci PKO BP lub osoby posiadające e-dowód. Tak w PKO BP wygląda unowocześnianie i cyfryzacja. Nie ma to jak monopol...
Super materiał dotyczący obligacji. Daje sporo refleksji.
Bardzo dziękuję!
Kolejny ciekawy material. Duze podziekowania dla Ciebie Arturze. Wlasnie jestem w trakcie zmniejsza liczby ETF w swoim portfelu dlugoterminowym, po srednioterminowych eksperymentach uznalem ze jednak nie ma sensu trzymac trzech na rynki rozwiniete (SWDA, GLDV i VHYL - dwa ostatnie dystrybuujace dywidende i w tym kierunku zbudowane) i przerzucam srodki jedynie do SWDA. Problem z tym, ktory gosc mowil na rynki swiatowe - VWRL - mam taki, ze posiada zarowno EM jak i developed markets i te pierwsze w bardzo ograniczonym zakresie, a ja mimo wszystko wole miec kapital podzielony mniej wiecej 50/50. Pozdrawiam i czekam na kolejne materialy.
Bardzo dobry wywiad i cała masa mięsa! Dzięki!
Bardzo dziękuję!
Świetny odcinek. Mam nadzieję, że będzie więcej wystąpień z p. Maciejem ;)
Super wywiad, stosuję identyczny portfel (VWCE + EDO), chociaż w EDO mam tylko środku na kilka miesięcy życia, a 100% nowych oszczędności idzie na Vanguard. Na karku ok 30 lat, więc i horyzont inwestycyjny długi.
Świetny materiał.
Dzięki!
Bardzo fajny materiał. Dzięki!
fun fact:
Od publikacji filmu TBSP zjechało o 9%, czyli o 200% procent większe obsuniecie niż przez 15 lat przed publikacją filmu.
Witam,
bardzo ciekawy materiał, dużo interesujących informacji.
Mam pytanie co sądzisz o zainwestowaniu środków w Vanguard LifeStrategy V80A w ramach konta IKE, czy lepiej kupić ETF na akcje całego świata 80% środków i ETF na obligacje polskie 20%
Super film.
Dziękuję :)
Wspaniały materiał. Nie chce go negować a jedynie zachęcić do dyskusji. Pana Maćka doskonale rozpoznaje z grupy. Nawet mieliśmy okazje rozmawiać o „portfelu dla Polaka z perspektyw naszej waluty vs amerykańskie gotowce” i teraz już wiem, że to nie był przypadkek. :)
1. Wspominane jest, że EDO nie notują drawn downu, bo nie mogą, co jest prawdą. Nominalnie faktycznie tak jest, ale chyba zapominamy o realnej wartości PLN/EDO. EDO wyceniane jest w PLN a ten PLN, w trakcie rynkowych zawirowań ma mniejsze znaczenie, traci na sile nabywczej. Inaczej mówiąc nominalnie dostaniemy z powrotem 100 zł, ale realnie za 100 zł w trakcie draw downu jesteśmy wstanie kupić mniej globalnych akcji (dodatkowo dochodzi koszt umorzenia obligacji EDO). Tak jak wspominacie Panowie, że wybierając część obligacyjną, musimy się samych siebie zapytać o przyszłą walutę konsumpcji. Czy rebalancing portfela szczególnie w trakcie bessy i nie jest takim pośrednim etapem konsumcji, gdzie dla zrównoważenia wag aktywów w portfelu będziemy konsumować obligacje na rzecz akcji? Inaczej mówiąc czy wybór waluty nie jest istoty dla "siły" rebalancingu i przyszłego zwrotu? Czy to wykresy już uwzględniają? Z tego co zrozumiałem nie - bo jest to rebalancing okresowy a nie wyzwalany jakimś odchyleniem, którym byłby wynikiem krachu/bessy.
2. Role części obligacyjnej portfela : a) dywersyfikacja b) emocjonalna b) stabilizacja i ochrona kapitału…ja ten punkt c) lubię rozwinąć o dodatkowy podpunkt: rolą obligacji jest agresywne zakupywane akcji w trakcie bessy,
Może zbyt obsesyjnie podchodzę do „bessy” stąd taka, a nie inna rola obligacji w portfelu. Ja w swoim portfelu ostatecznie zdecydowałem się na obligacje krajów ze strefy euro ze względu na:
1) historyczne zwroty 2) historyczną zmienność 3) historyczne znaczenie EUR podczas bessy
Kiedyś szukałem „teoretycznie” jeszcze bardziej hybrydowego rozwiązania, gdzie nasz PLN zachowuje dość dużą korelacje na przeszczeni długiego czasu znowu w trakcie bessy dochodzi do anamoali/arbitrażu czyli umocnienia tej obecnej waluty (złamaniu korelacji) i/lub wzrostu wartości obligacji w trakcie bessy względem ich wyceny w PLN. Z racji ograniczonej dostępności zacząłem spoglądać w kierunku ETF na obligacje brytyjskie (funt brytjski) jaki ETF’a na obligacje australijskie (dolar australijski). Ostatecznie z racji tego, że PLN leży w koszyku walut europejskich i w jakiś tam stopniu mniej lub bardziej udolny śledzi kurs EUR zdecydowałem się w portfelu mieć obligacje krajów strefy EUR (zupełnie nie wiem jak jest z ich płynnością szczególnie w trakcie bessy).
Zawsze ten wybór też sobie tłumaczę "ryzykiem politycznym" - że w przyszłości Polska przyjmie EURO i to będzie moja waluta konsumpcji. ;)
Dzięki! Nie mam problemu z negowaniem bo akurat zażarte dyskusje o inwestowaniu na ogół służą wszystkim i dają lepsze zwroty :)
1. Zgadzam się dlatego o ile dobrze pamiętam mówiłem, że EDO nie ma „nominalnego” draw down ale ma „realny”. Konsumpcja to pomniejszanie wartości portfela a rebalancing przesuwa środki z jednego aktywa do drugiego. Wybór waluty nie ma znaczenia dla rebalalncingu. Niemniej lokalna walut i inflacja jest bardzo (!) ważna dla bezpiecznej stopy konsumpcji tj. Safe Withdrawal Rate (SWR). Tutaj nie da się uciec od swojej lokalnej waluty. Niestety nie ma dobrych opracowań (żadnych?) o SWR dla Polskiego inwestora. Jak w System Trader będą waluty to może spróbuję na to popatrzeć. Na razie zamiast 4% używałbym dynamic spending rule (są dobre materiały Vanguarda);
2. Tutaj pytanie jest o filozofię inwestycyjną. Ja nie wierzę abym był w stanie robić skutecznie market timing w długim terminie. Oczywiście robię rebalancing (mam oparty o bandy) ale dla mnie to zarządzanie ryzykiem w portfelu a nie próba market timingu. Nie ma dobrych wskaźników do market timingu aby (CAPE się nie sprawdza) dobrze wybrać moment wejścia i wyjścia. Jeżeli już to raczej bym zmieniał „nieznacznie” udziały akcji/obligacji vs. pierwotne założenia. Pewnie można by dyskutować czy to market timing ale jeżeli miałbym już iść w tym kierunku to dwa factory tj. Momentum i Value to jest coś na co bym patrzył bo tutaj są jednak jakieś podstawy („naukowe”) do twierdzenia że to się sprawdza (ale trzeba wytrzymać czasem 10-15 lat jak factor przegrywa z rynkiem - to nie jedyny problem z factorami). Ps. GBP w ostatnich latach nie zachowywał się jak Safe Heaven ;) Ostatnio pensioncraft nagrali ciekawy filmik o ryzyku walutowym i jest tam porównanie walut.
@@maciejwasek2465 @Maciej Wasek Dziękuje za odpowiedzieć. To jest fakt ciężko pozyskać dane a jeszcze później je modelować przy tak zmiennych walorach, jak waluty i akcje. Pomocne bardzo jest tak jak wspomniałeś, oprogramowanie Jacka.
Co do Safe Heaven ...fajnie było by wybrać właśnie walutę Safe Heaven do koszyka obligacji ale niestety wpływa to na drugi parametr czyli zmienność (nie wiem jak jest ze zwrotami). Niestety nasza waluta jest procykliczna- zupełne przeciwieństwo do walut Safe Heaven dlatego zawsze będą szły w przeciwnych kierunkach powodując zwiekszoną zmienność. Dlatego w swoich poszukiwaniach skupiłem się również na walutach procyklicznych, ale które w ramach kryzysu nie tracą aż tak mocno wartości (waluty i obligacji) dokonując chwilowego arbitrażu przy wywołanym w tym momencie rebalansingu. Stąd luźno zacząłem przyglądać się GBP oraz AUD. Wymarzyłem sobie, że będą one dawać mniejszą zmienność (od USD) oraz pewne atuty względem PLN podczas krachu. Takie pośrednie rozwiązanie pomiędzy PLN a USD, które są na zupełnie skrajnych pozycjach. Ostatecznie padło na EURO...
Super materiał! Czy dobrze zrozumiałem z rozmowy z Panem Maciejem ,że FTSE all world posiada również troche mniejszych spółek? Myślałem wcześniej ,że tylko duże i średnie.
Pozdrawiam !
Dzięki :) Tak bardzo dokładnie to MSCI ACWI pokrywa ok 85% kapitalizacji a FTSE All World 90%. Oba mają odpowiedniki gdzie pokrywają więcej (IMI i All Cap) ale albo nie są dostępne w EU (UCITS) albo są drogie. Po obniżce opłat przez iShares do 0,2% to różnica między Vanguardem FTSE a iShares ACWI jest moim zdaniem kosmetyczna ;)
Świetna prezentacja. To naprawdę zabawne, że w całym tym gąszczu skomplikowanych produktów finansowych i darmowej wiedzy, można nie komplikować sobie życia i skupić się na pracy i życiu. Chciałem dopytać jeszcze o to, co Pan Maciej myśli o inwestowaniu w globalne fundusze ale ważone PKB, zamiast kapitalizacji? Pozdrawiam
Bardzo dziękuję:) Mam kilka przemyśleń:
- Globalna dywersyfikacja ma sens bo poprawia zwrot skorygowany o ryzyko,
- Home bias czyli przeważanie Polski miałoby sens jeżeli byłyby niższe koszty (są wyższe), niższe podatki (są niższe i odroczone w zakresie dywidend) a kwestie behawioralne grałyby mocno (nie wytrzymuje bo portfel mi spada a na GPW hossa). Z tej perspektywy to moim zdaniem nie ma co Polski mocno przeważać (wcale), szczególnie jak się ma home bias przez PPK
- Idealny podział portfela istnieje ale poznamy go dopiero po czasie:) Dlatego „dowolny w miarę rozsądny” globalny rozkład się broni jeżeli jest optymalny kosztowo i podatkowo oraz pozwoli utrzymać dyscyplinę. Nie ma co kruszyć kopi, ale pytanie czy komplikowanie portfela i dodatkowy problem behawioralny np. rynki EM poszły w dół a ja mam dokupić jest tego warte
Podział wg PKB:
- Powtórzę że nie znamy idealnego podziału portfela na przyszłość;)
- Giełda a gospodarka niekoniecznie są powiązane. Nie ma jasnej korelacji wzrostu PKB i zwrotu giełdowego bo liczy się część ponad oczekiwania
- Financial deepending tzn. w jakim stopniu firmy finansują się giełdą patrz Niemcy. Duża gospodarka a udział w globalnej giełdzie mniejszy bo firmy finansują się długiem. Tak samo Chiny. Tutaj nie ma darmowego obiadu pt. duże PKB niski udział w Giełdzie równa się Duży zwrot;)
- Jednocześnie bodajże 40% przychodów firm z S&P500 jest spoza US
- O ile dobrze pamiętam to na rynkach EM mamy większą koncetracje firm w Top10 niż DM
- Między rynkami DM i EM spora korelacja ale fakt spadła w ostatnich latach
- Jak ustawiamy proporcje via 2 ETFy DM i EM to zwiększając udział EM oprócz obniżenia udziału US obniżamy też udział innych krajów rozwiniętych które są „rozsądnie” wycenione?;)
- Niemniej podział zgodny z PKB to większy udział EM. A tu jak pominie się mity o wzroście PKB i udziale w giełdach to zostaje: potencjalnie (!) większy zwrot przy większym ryzyku (!), zachowanie PLN vs waluty DM i EM powoduje że wzrosty na EM (i spadki) są bardziej odczuwalne niż na DM a to może pomóc behawioralnie jak jest hossa na świecie (pytanie co z bessą;)
W skrócie to podział wg PKB daje szansę a nie pewność na potencjalnie większy zwrot kosztem ryzyka i większej złożoności portfela czyli wystawia nas na koszty i ryzyka behawioralne. Na pewno nie jest to zły pomysł tylko lepiej nie przesadzić czyli EM 20-25% i trzymać się tego do końca tj. odradzałbym market timming;)
Bardzo dobry wywiad! Gratulacje dla obu Panów. Mało takich analiz z pktu widzenia polskiego inwestora. Chciałbym zapytać Pana Macieja o dwie kwestie: 1) w jaki sposób ustalił by Pan wielkość alokacji po między akcjami i obligacjami dla osoby z horyzontem czasowym mierzonym w dekadach i podejściem stałego do kupowania aktywów 2) jakie by było Pana podejście do inwestowania w ramach programu PPE gdzie TFI za zarządzanie funduszami akcyjnymi pobierają 1% wyższe opłaty niż za fundusze obligacyjne?
Dziękuję!
1) Reguła kciuka to wiek w obligacjach ew. wiek minus 10 czyli jak ktoś ma 30 lat to 30% lub 20% w obligacjach (wersja -10 to dla bardziej agresywnych). Niektórzy radzą aby do części obligacyjnej doliczać też przyszłą emeryturę (wycenić przyszłą wartość) ale wydaje mi się że na początku inwestowania to raczej komplikowanie i wiek minus 10 da podobne efekty. Są też podejścia dużo prostsze czyli jak akumulujesz to 80/20 (JL Collins) a potem przy konsumpcji mniej.
Problem polega na tym, że te podejścia nie odnoszą się do skłonności do ryzyka (jaką obniżkę ktoś może przetrwać psychicznie) a w ramach zdolności do ryzyka odnoszą się tylko do horyzontu. Dodatkowo ten horyzont i tak jest mocno uproszczony bo zakłada przejście na emeryturę w wieku ok. 65 lat.
Co bym zrobił? Zacząłbym od wiek/wiek-10 w obligacjach i zrobił test: retirementplans.vanguard.com/VGApp/pe/PubQuizActivity?FW_Event=IQViewEvt&ANTI_CSRF_TOKEN=AVFL-1T2Z-KHP3-7BUL-HDNP-6WO5-S6CO. Porównał wyniki i wybrał wersję z wyższą wersją obligacji aby nie przeszarżować z ryzykiem mimo że z perspektywy finansów jak ktoś ma akumulować przez 20 lat to propozycja 80/20 ma ekonomiczny sens. Niemniej Artur twierdzi że w jego doświadczeniu większość inwestorów powinno mieć 50% i mniej w akcjach bo nie wytrzymują spadków/zmienności. Przeszarżowanie z ryzykiem to chyba jeden z największych błędów jakie może zrobić inwestor pasywny. Lepiej postawić na rosnące dopłaty bo portfel 50/50 z miesięcznymi dopłatami które co roku są waloryzowane o inflację da tyle co portfel 90/10 z dopłatami ale niewaloryzowanymi.
2) Nie znam się na PPE & TFI :/ Sam korzystam z PPK. Musiałbym poznać więcej szczegółów. Fundusze akcji na ogół mają wyższe opłaty niż obligacji. Niemniej wszystko powyżej 50 bps rocznie (0,5%) to z mojej perspektywy przesada która się nie opłaca a tu chyba i akcyjne i obligacyjne tyle każą sobie płacić.
@@maciejwasek2465 Dziękuję. 1) Z kwestionariusza Vanguarda wyszło 80/20 - więc bardzo agresywnie. Aktualnie jestem w strategii aktywnej (Global Equity Momentum - promowanej przez Jacka Lemparta) ale z biegiem czasu obserwuję, że co raz bliżej mi do inwestora akumulującego (cykliczne wpłaty) więc chyba będę przechodził na inwestowanie 100% pasywne. Szukam maksymalnej prostoty i tutaj bardzo spodobała mi się Pana podejście (aktualnie mam też EDO w portfelu). 2) PPK można powiedzieć to samo co PPE tylko z wyższymi kosztami. Tutaj po prostu mam zagwozdkę jak podejść do udziału PPE w całym portfelu gdzie różnica za zarządzania częścią akcyjną to 1 pp.
Czekam na kolejny taki wywiad, pewnie nie tylko ja ;)
Ale z tym samym interlokutorem czy innym?
@@stockbrokertv7412 I z Maćkiem, i z kimś innym ;) Słuchałem kilku jego wystąpień, sporo dają do myślenia. Cały weekend poświęciłem na odświeżenie wiedzy o pasywnym globalnym inwestowaniu i wróciłem do tego nagrania już chyba 3 raz ;)
Doprecyzuję: ważne, by zaproszony gość prezentował fakty i liczby. Maciej to robi.
👍
Po filmie pojawiły się pytania czy fundusze obligacji zagranicznych hedgowane do PLN (z pasywnie zarządzanych na razie chyba tylko inPZU ma takie) to dobry pomysł dla polskiego inwestora. Niestety historia takich funduszy w Polsce jest zbyt krótka aby zrobić rozsądne testy.
Niemniej można się oprzeć o teorię i trochę posymulować 😉 Zgodnie z teorią dywersyfikacja części obligacyjnej z hedgingiem do lokalnej waluty powinna poprawić zmienność i maksymalne obsunięcie portfela. Jednocześnie zwrot powinien pozostać bez zmian.
Spróbowałem zasymulować takie rozwiązanie tj. obligacje międzynarodowe z hedgingiem do PLN w bardzo uproszczony sposób i faktycznie wyniki są mniej więcej zgodne z teorią.
Dlatego moim zdaniem odpowiedź na pytanie czy warto powinna być podyktowana kosztem takich rozwiązań w porównaniu z funduszami na Polskie Obligacje Nominale (roczny koszt ok. 0,5% + opłaty za kupno/sprzedaż) oraz Obligacjami EDO (roczny koszt to max. 0,08%). Oczywiście dla funduszy najlepiej sprawdzić rzeczywisty tracking difference tylko uwaga co jest podawane jako benchmark.
Ps. Przypominam że w przypadku obligacji międzynarodowych z hedgingiem do PLN, pomimo globalnej dywersyfikacji pozostaje ryzyko Polskiej waluty (inflacja).
Panie Macieju, czy jest szansa na odpowiedź na mój poprzedni komentarz. Pzdr
Co autor uważa o funduszu etf TBSP notowanym na GPW ?
Ale wam tu zaraz wyświetleń przybędzie Panowie. Przed wpisem Mateusza 6,4tys
Jakim wpisem?