ญี่ปุ่นฉะอ้อน เถา - เสริมมิตรบรรเลง

เพลงญี่ปุ่นฉะอ้อน เถา
คณะเสริมมิตรบรรเลง
ประวัติและที่มาทำนอง
เพลงญี่ปุ่นฉะอ้อน อัตรา ๒ ชั้น ของเก่า ประเภทหน้าทับสองไม้ มีท่อนเดียว เป็นเพลงที่ใช้ร้องในการเเสดงละครร้อง หม่อมต่วนศรี วรวรรณ เป็นผู้แต่งขึ้นทั้งทางร้องและทางดนตรีเพื่อให้ละครร้องคณะปรีดาลัยในพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ใช้ร้องในการเเสดงมาตั้งแตาสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องจากทำนองเพลงมีความไพเราะจึงมีผู้นิยมนำมาร้องกันสืบต่อมา
หลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ได้นำเพลงนี้มาแต่งขยายขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้น และตัดลงเป็นชั้นเดียว ครบเป็นเพลงเถาเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๔
ต่อมาคุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง ได้แต่งทางร้อง ใช้บทร้องจากละครเรื่องพระลอนรลักษณ์ พระนิพนธ์ในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ
บทร้อง
๓ ชั้น
โอ้เจ้าเสาวภาคย์ของพี่เอ๋ย ไฉนเลยจะได้ชมสมสอง
แต่พลบค่ำคร่ำครวญถึงนวลน้อง จนย่ำยามสองฆ้องประโคม
แต่ข่าวคำร่ำลือแล้วมิหนำ นี่มาซ้ำฟังซอยอรูปโฉม
เหมือนพระเมรุเอนทับทรวงโทรม แสนโทมนัสนึกไม่นิทรา
ให้เคลิ้มคลุ้มกลุ้มจิตผิดสังเกตุ ภูวเรศรัญจวนหวนหา
อาลัยในสองวนิดา สุดแสนเสน่หาอาวรณ์
๒ ชั้น
เผยพระแกลแลดูแสงเดือน ดังพักตร์เพื่อนเเพงทองสองสมร
เคลิ้มเห็นเป็นสองบังอร มาแนบนอนบนที่แท่นสุวรรณ
นักสนมก้มกราบอยู่งานถวาย พระแย้มยิ้มพริ้มพรายเข้ารับขวัญ
ครั้นรู้ว่าสาวสุรางค์นางกำนัล ทรงธรรม์ขวยเขินสะเทิ้นใจ
ชั้นเดียว
ด้วยแรงฤทธิ์วิทยาอาคม ในอารมณ์ร้อนรนหม่นไหม้
เหมือนบ้าหลังคลั้งคลุ้มกลุ้มใจ คว้าไขว่กอดเขนยเชยชม
ที่มา : สารานุกรมศัพย์ดนตรีไทย ภาคประวัติและบทร้องเพลงเถา ราชบัณฑิตยสถาน