' Senin için doğru olan bencilliktir' Felsefe tarihinde söylenmiş en doğru sözlerden biri. Fedakarlık dediğimiz davranışlar da uzun ya da kısa vadede kişinin işine yaradığı , kişinin çıkarına olduğu için dolaylı bir bencilliktir. Fedakarlığı ya da doğruluğu da kendimizi düşündüğümüz ve getirilerinden faydalanmak için yaparız.Fedakarlık sonuç olarak fayda getiren bencilce davranışlardır. Bu insanın tercihine kalmış bir şey değil, doğanın tasarımı bu şekilde . George R. Price şah damarını tırnakmakasıyla keserek intihar etmiş bir kimyager ve araştırmacıydı. Ölümüne sebep olan bir teori geliştirdi. Bencillik ve fedakarlık hayatta kalmaya ve üremeye yönelik içgüdülerin birer dayatmasıyla oluşuyordu.İnsanın iyi olmayı kendi iradesiyle seçtiğini düşünmesi bir yanılgıdan ibaretti. Price kendi teorisinden o kadar rahatsız oldu ki hayatının geri kalanını bunun yanlışlığını ispatlamakla geçirdi. Ateistken Hristiyan oldu. Tüm parasını evsizlere dağıttı. Ama başarılı olamadı. Evrim öyle bir noktaya geldi ki oluşturduğu son canlı türünü , hayatta kalabilmek için bir medeniyet kurmak zorunda bıraktı. Bazı hayvanlar hayatta kalmak için kış uykusuna yatar , bazıları göç eder, insan ise medeniyet kurmak zorundadır. Sosyal- duygusal ya da entelektüel ( zihinsel ) içgüdülerin insanın manevi (ruhsal ) yönüyle alakalı olduğunu sanırız. Oysa bu içgüdüler fizyolojik yaşantının devam ettirilebilmesi için gerekli yaşantının ( koşulların - ortamın) oluşmasını sağlayan içgüdülerdir. Sanki insanın dışındaki tüm canlılar nesillerini sürdürmek için yaşıyorlar da insan bundan daha fazlasını yapıyormuş gibi görünüyor.Oysa değil. Nasıl ki sosyal hayat insanın fizyolojik hayatının zoraki bir sonucu olarak ortaya çıkıyorsa , düşünsel ( felsefi) hayat da sosyal yaşantının , insan ilişkilerinin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Felsefe , sanat, kültür, politika vb. olan herşey aslında geriye çekilip baktığımızda insanın yeme içme üreme gibi fizyolojik yaşantısının arka fonu gibidir. En temel gerçek olan o fizyolojik yaşantıya anlam katma çabasıdır. İnsanın fizyolojik yapısını gözardı ederek (ki bu doğrudan doğa kanunlarıdır aslında ) bencillikten , ahlaktan, iyilikten ya da günahtan bahsetmenin bir anlamı yok. Zizek der ki filmlerde gerçekleri herzaman filmin kötü kahramanları söyler. Matrix 3 filminin finalinde Ajan Simth şöyle der: ' Ne için yaşıyorsun? Hayatta kalmaktan daha fazlası bir şey için mi? Bütün bunlar insan aklının , anlam ve amacı olmayan bir varoluşu çaresizce haklı gösterme çabasından ibaret. '
özlem saçakçı harika bir yazı evrimin ne kadar kapsamlı ve güçlü olduğunu gözler önüne seriyor fakat yazınıza çok ufak bir düzeltme yapmak isterim izninizle. 3. paragrafta "evrim öyle bir noktaya geldi ki oluşturduğu son canlı türüni, hayatta kalabilmek için medeniyet kurmak zorunda bıraktı" yazmışsınız bu tam olarak doğru değil çünkü ilk olarak günümüzde her an her popülasyonda evrim devam ediyor ve bazı türler tükenip bazıları diğer popülasyonlardan o kadar farklılaşıyor ki yeni türler oluşuyor (coğrafi izolasyon, göç, genetik sürüklenme vb.). türleri isimlendirmemiz onun tek bir kalıba girmesini sağlamıyor yanlızca insanlar için anlaşılması kolaylaşıyor ama zaten konumuz bu değil. ayrıca üstteki bilgiler ışığında kaçınılmaz olarak insanın evrimini tamamlamamış olduğunu ve asla tamamlamayacak olduğunu görüyoruz. birde why mr anderson sahnesini 1000 kere izlemişimdir özellikle sınav dönemlerinde her umutsuzluğa düştüğümde izlerim. ajan smith in felsefe parçalayan sözlerinden sonra neo'nun because i choose it gibi sığ bir cevap vermesi insanlar yerine matrixi desteklememin en büyük nedeni :).
özlem saçakçı peki istisnai durumlar mevcut değil midir? Tarihte yapılan her şeyin bencillik için yapıldığını söylemek doğru olur mu? Bu insanın kişiliğine göre değişen bir durum olamaz mı? Sen ve senin fikrindekiler bu şekilde düşünebilir fakat belki de bir başkası için de bencillik katlanılmaz olamaz mı? Mesela ben de bir örnek vereyim Hz.Ali den . Hz.Ali'nin yanına iki kişi gelir ve Hz.Ali ile bir şey konuşmak isterler , Hz.Ali ise onlara "benim için mi geldiniz , yoksa devlet için mi?" ona " senin için geldik" derler. Hz.Ali de devletin mumunu söndürür ve kendisine ait olan mumu yakar. Burada çok üstün ve erdemli bir davranış göremez miyiz? Hem bir gün böyle bir insan ile karşılaşana kadar veya bu duyguya sahip olana kadar sen de buna inanmazsın , tıpkı Nietsche'nin aşık olup evlenme teklifi yapana kadar buna inanmaması gibi. Mesela Hz.Ali den bir şey daha söyleyeyim , der ki," ...İlim maldan hayırlıdır , İLİM VERDİKÇE ÇOĞALIR MAL VERDİKÇE AZALIR " burada Hz.Ali insanlara faydalı olabilmek için onlara da fayda sağlamak için ilimi tavsiye eder zira aksi takdirde malı tercih edenler azalmasından korktukları için bencil olur ve le di çıkarlarını gözetirler. Bence insanlar kendi fikirlerine dayanarak bir başkasını bununla suçlamamalı , sen çoğunluğa göre konuşuyorsun ama azınlıkta olsa bilinçli bir biçimde cimrilik yapmayan insanları göz ardı etmemeli. Son olarak ben fikirlerimi şekillendirmeye çalışıyorum ve bunu en verimli bir şekilde münakaşa yaparak yapabiliyorum cevap verirsen benim için iyi olur , bu şekilde hem kendi bilgini benimle paylaşmış olur ve bana da katkı sağlamış olmaz mısın??
Her şey zamanla değişir , doğru. fakat bu değişim bazen ileriye dönük olmamakta , yani zaman sonuçta her şeyin son kullanma tarihini belirler, yani çöp olmasını. Ancak bu, bazen gelişimin kapısını açıyor. Mesela yeni model bir cep telefonu düşünürsek, eskisi eski oluyor, ancak yeni bir tane geliştirmeselerdi , eskisi halen yeni bir teknoloji olarak kalmış olacaktı. Ancak bu sefer de o telefon fiziksel olarak yorulacak , darbeler alacak, eskiyecektir. Ama önemi yok tamiri veya plana göre yeniden yapılması söz konusu olacaktır. Görünüşe göre temel aynı , teknikler farklı olmakta. Dünyada zaten sürekli bir teknik desteğe ihtiyaç duymuyormu zaten, bir bakıyorsunuz yollar yeniden yapılıyor, bir bakıyorsunuz binanız yeni bir boya istiyor vs. Her şeyin zamanla değişmesi ile bozulması aynı kefeye konmamalıdır.
ahlak evrensel değildir.ahlak kavram olarak evrensel ola bilir lakin her yaşam formunun ahlak anlayışı ve yapısı kendine has olacağı için ahlak evrenseldir cümlesi bir yanılsamadan ibaretdir.dahası bu yanılsama diğer yaşam formlarının kavranmasında bize ayakbağı bile ola bilir.
' Senin için doğru olan bencilliktir'
Felsefe tarihinde söylenmiş en doğru sözlerden biri. Fedakarlık dediğimiz davranışlar da uzun ya da kısa vadede kişinin işine yaradığı , kişinin çıkarına olduğu için dolaylı bir bencilliktir.
Fedakarlığı ya da doğruluğu da kendimizi düşündüğümüz ve getirilerinden faydalanmak için yaparız.Fedakarlık sonuç olarak fayda getiren bencilce davranışlardır. Bu insanın tercihine kalmış bir şey değil, doğanın tasarımı bu şekilde .
George R. Price şah damarını tırnakmakasıyla keserek intihar etmiş bir kimyager ve araştırmacıydı. Ölümüne sebep olan bir teori geliştirdi.
Bencillik ve fedakarlık hayatta kalmaya ve üremeye yönelik içgüdülerin birer dayatmasıyla oluşuyordu.İnsanın iyi olmayı kendi iradesiyle seçtiğini düşünmesi bir yanılgıdan ibaretti.
Price kendi teorisinden o kadar rahatsız oldu ki hayatının geri kalanını bunun yanlışlığını ispatlamakla geçirdi. Ateistken Hristiyan oldu. Tüm parasını evsizlere dağıttı. Ama başarılı olamadı.
Evrim öyle bir noktaya geldi ki oluşturduğu son canlı türünü , hayatta kalabilmek için bir medeniyet kurmak zorunda bıraktı. Bazı hayvanlar hayatta kalmak için kış uykusuna yatar , bazıları göç eder, insan ise medeniyet kurmak zorundadır.
Sosyal- duygusal ya da entelektüel ( zihinsel ) içgüdülerin insanın manevi (ruhsal ) yönüyle alakalı olduğunu sanırız. Oysa bu içgüdüler fizyolojik yaşantının devam ettirilebilmesi için gerekli yaşantının ( koşulların - ortamın) oluşmasını sağlayan içgüdülerdir.
Sanki insanın dışındaki tüm canlılar nesillerini sürdürmek için yaşıyorlar da insan bundan daha fazlasını yapıyormuş gibi görünüyor.Oysa değil.
Nasıl ki sosyal hayat insanın fizyolojik hayatının zoraki bir sonucu olarak ortaya çıkıyorsa , düşünsel ( felsefi) hayat da sosyal yaşantının , insan ilişkilerinin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkıyor.
Felsefe , sanat, kültür, politika vb. olan herşey aslında geriye çekilip baktığımızda insanın yeme içme üreme gibi fizyolojik yaşantısının arka fonu gibidir. En temel gerçek olan o fizyolojik yaşantıya anlam katma çabasıdır. İnsanın fizyolojik yapısını gözardı ederek (ki bu doğrudan doğa kanunlarıdır aslında ) bencillikten , ahlaktan, iyilikten ya da günahtan bahsetmenin bir anlamı yok.
Zizek der ki filmlerde gerçekleri herzaman filmin kötü kahramanları söyler. Matrix 3 filminin finalinde Ajan Simth şöyle der:
' Ne için yaşıyorsun? Hayatta kalmaktan daha fazlası bir şey için mi? Bütün bunlar insan aklının , anlam ve amacı olmayan bir varoluşu çaresizce haklı gösterme çabasından ibaret. '
PANDORA - FELSEFE ' nin tüm videolarını izledim. Hepsi bilgilendirici ve çok keyifliydi.
Tşk.
Entelektüel bilgi birikimi ile intihar arasında doğrudan bir paralellik olduğunu düşünüyorum.
özlem saçakçı harika bir yazı evrimin ne kadar kapsamlı ve güçlü olduğunu gözler önüne seriyor fakat yazınıza çok ufak bir düzeltme yapmak isterim izninizle.
3. paragrafta "evrim öyle bir noktaya geldi ki oluşturduğu son canlı türüni, hayatta kalabilmek için medeniyet kurmak zorunda bıraktı" yazmışsınız bu tam olarak doğru değil çünkü ilk olarak günümüzde her an her popülasyonda evrim devam ediyor ve bazı türler tükenip bazıları diğer popülasyonlardan o kadar farklılaşıyor ki yeni türler oluşuyor (coğrafi izolasyon, göç, genetik sürüklenme vb.). türleri isimlendirmemiz onun tek bir kalıba girmesini sağlamıyor yanlızca insanlar için anlaşılması kolaylaşıyor ama zaten konumuz bu değil.
ayrıca üstteki bilgiler ışığında kaçınılmaz olarak insanın evrimini tamamlamamış olduğunu ve asla tamamlamayacak olduğunu görüyoruz.
birde why mr anderson sahnesini 1000 kere izlemişimdir özellikle sınav dönemlerinde her umutsuzluğa düştüğümde izlerim. ajan smith in felsefe parçalayan sözlerinden sonra neo'nun because i choose it gibi sığ bir cevap vermesi insanlar yerine matrixi desteklememin en büyük nedeni :).
özlem saçakçı peki istisnai durumlar mevcut değil midir? Tarihte yapılan her şeyin bencillik için yapıldığını söylemek doğru olur mu? Bu insanın kişiliğine göre değişen bir durum olamaz mı? Sen ve senin fikrindekiler bu şekilde düşünebilir fakat belki de bir başkası için de bencillik katlanılmaz olamaz mı? Mesela ben de bir örnek vereyim Hz.Ali den .
Hz.Ali'nin yanına iki kişi gelir ve Hz.Ali ile bir şey konuşmak isterler , Hz.Ali ise onlara "benim için mi geldiniz , yoksa devlet için mi?" ona " senin için geldik" derler. Hz.Ali de devletin mumunu söndürür ve kendisine ait olan mumu yakar. Burada çok üstün ve erdemli bir davranış göremez miyiz? Hem bir gün böyle bir insan ile karşılaşana kadar veya bu duyguya sahip olana kadar sen de buna inanmazsın , tıpkı Nietsche'nin aşık olup evlenme teklifi yapana kadar buna inanmaması gibi. Mesela Hz.Ali den bir şey daha söyleyeyim , der ki," ...İlim maldan hayırlıdır , İLİM VERDİKÇE ÇOĞALIR MAL VERDİKÇE AZALIR " burada Hz.Ali insanlara faydalı olabilmek için onlara da fayda sağlamak için ilimi tavsiye eder zira aksi takdirde malı tercih edenler azalmasından korktukları için bencil olur ve le di çıkarlarını gözetirler.
Bence insanlar kendi fikirlerine dayanarak bir başkasını bununla suçlamamalı , sen çoğunluğa göre konuşuyorsun ama azınlıkta olsa bilinçli bir biçimde cimrilik yapmayan insanları göz ardı etmemeli.
Son olarak ben fikirlerimi şekillendirmeye çalışıyorum ve bunu en verimli bir şekilde münakaşa yaparak yapabiliyorum cevap verirsen benim için iyi olur , bu şekilde hem kendi bilgini benimle paylaşmış olur ve bana da katkı sağlamış olmaz mısın??
Teşekkür ederiz.
Her şey zamanla değişir , doğru. fakat bu değişim bazen ileriye dönük olmamakta , yani zaman sonuçta her şeyin son kullanma tarihini belirler, yani çöp olmasını. Ancak bu, bazen gelişimin kapısını açıyor. Mesela yeni model bir cep telefonu düşünürsek, eskisi eski oluyor, ancak yeni bir tane geliştirmeselerdi , eskisi halen yeni bir teknoloji olarak kalmış olacaktı. Ancak bu sefer de o telefon fiziksel olarak yorulacak , darbeler alacak, eskiyecektir. Ama önemi yok tamiri veya plana göre yeniden yapılması söz konusu olacaktır. Görünüşe göre temel aynı , teknikler farklı olmakta. Dünyada zaten sürekli bir teknik desteğe ihtiyaç duymuyormu zaten, bir bakıyorsunuz yollar yeniden yapılıyor, bir bakıyorsunuz binanız yeni bir boya istiyor vs. Her şeyin zamanla değişmesi ile bozulması aynı kefeye konmamalıdır.
ahlak evrensel değildir.ahlak kavram olarak evrensel ola bilir lakin her yaşam formunun ahlak anlayışı ve yapısı kendine has olacağı için ahlak evrenseldir cümlesi bir yanılsamadan ibaretdir.dahası bu yanılsama diğer yaşam formlarının kavranmasında bize ayakbağı bile ola bilir.
Çok iyi çalışma. Emeği geçenlere çok teşekkürler.