ច្បាប់ប្រុស (ច្បាប់ផ្សេងៗ)-មហា ផល ចាន់ថេត - Maha Phal Chantheth _ New Collections2017 - Other Laws

សេចក្តីសង្កេតចំពោះច្បាប់ផ្សេងៗ
ច្បាប់ដំបូន្មានដែលអ្នកប្រាជ្ញបុរាណ ចងក្រងទុកសម្រាប់បង្រៀនប្រដៅ ពត់ ហាត់កាយ វាចារចិត្ត របស់កុលបុត្ត កុលធីតា មានច្រើនច្បាប់ណាស់ ដេលគេប្រមូលផ្តុំគ្នាមក ឱ្យឈ្មោះសរុបមួយថា “ច្បាប់ផ្សេងៗ” ។ ដើម្បីយល់ពីផលប្រយោជន៍ និង ទ្រង់ទ្រាយច្បាប់ទាំងនេះឱ្យច្បាស់លាស់ គប្បីធ្វើការសង្កេតដូចតទៅនេះ៖
១/ ប្រភពដើម
អត្ថបទច្បាប់ទាំងនេះ សុទ្ធតែគ្មានចុះកាលបរិច្ឆេទ ឱ្យយើងដឹងច្បាស់ថា កើតក្នុងឆ្នាំណាប្រាកដប្រជាទេ តែអ្នកសិក្សាអាចសម្គាល់បានថា ជាអត្ថបទកើតក្នុងសម័យឧត្តុង្គ គឺរវាង សតវត្សទី ១៧-១៨ និង ១៩ ប៉ុណ្ណោះ ដោយសារគេប្រមាណតាមគោលគំនិត ពាក្យសម្តី និង ទំនៀមទម្លាប់ ដែលមានចែងក្នុងអត្ថបទទាំងនោះ។
ក្នុងច្បាប់ផ្សេងៗ គេរកឃើញកំណើតដើមនៃគំនិត តែងតែដកស្រង់បានពីប្រភព បី គឺៈ
ក. មួយភាគធំ អ្នកនិពន្ធដកស្រង់គំនិតអំពីដំបូន្មានរបស់ព្រះពុទ្ធ (ពុទ្ធោវាទ) ព្រោះអ្នកនិពន្ធច្រើនតែបានរៀនសូត្រជ្រៅជ្រះខាងពុទ្ធសាសនា ដ៏ជាវិជ្ជាជាន់ខ្ពស់ ក្នុងកិច្ចសិក្សារបស់ខ្មែរយើងនាសម័យនោះ។
ខ. អ្នកនិពន្ធស្រង់គំនិត និង ពាក្យសម្តី ដែលជាទំនៀមបុរាណសម័យដែលអ្នកស្រុកចាំមាត់តៗគ្នា មកអធិប្បាយ។
គ. អ្នកនិពន្ធដកស្រង់ ការពិសោធន៍ផ្ទាល់ ដែលគេបានជួបប្រទៈក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ តែងមានដំណើរត្រូវខ្លះ ខុសខ្លះ ដែលអ្នកនិពន្ធនិយមធ្វើការសង្កេត ហើយចងចាំទុកយកមកប្រៀនប្រដៅកូនចៅតៗមកទៀត។
អស្រ័យដោយប្រភពទាំងបីនេះ ទើបន័យក្នុងច្បាប់ផ្សេងៗ មានការលាយហួសម័យនិយមខ្លះ មានផ្នែកទំនៀមរស់នៅ ប៉ុន្តែត្រូវជានិច្ច ខាងគោលការណ៍អប់រំ ឬ គោលការណ៍សីលធម៌។
២/ ន័យខ្លឹមសារ
ច្បាប់ផ្សេងៗ ពត់ហាត់មនុស្សឱយមានចរិយល្អដើម្បីរស់នៅសុខសាន្តក្នុងសង្គមដែលច្បាប់ទាំងនេះមាន អប់រំតាមន័យផ្សេងៗគ្នាដូចជា ៖
-អប់រំឱយមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ត្រឹមត្រូវ តាមគន្លងប្រពីណីជាតិ ដែលជាកេរអរិយធម៌យូរអង្វែងហើយ។
-ដឹកនាំឱយមានប្រាជ្ញាវាងវៃ កាលបើឮ ឬបើឃើញបញ្ហាអ្វីមួយកើតឡើងភ្លាមក៏អាចយកប្រាជ្ញានោះទៅដោះស្រាយបានភ្លាមៗ គ្រប់ពេលដែលគេជួបប្រទះក្នុងមុខរបរ ឬក្នុងការងារប្រចាំថ្ងៃ ។
-បង្កើនសណ្ដាប់ល្អ ក្នុងរបបរស់នៅ តាមគន្លងច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រទេស ព្រមទាំងជាគតិដាស់តឿនក្រើនរំលឹកដល់អ្នកក្រោយៗទៀតផង។
រួមសេចក្ដីទៅ ច្បាប់ផ្សេងៗ ជាកម្រេងចំណេះប្រាជ្ញាមនុស្សក្នុងសម័យនីមួយៗដែលជាមធ្យោបាយ ជួយដោះស្រាយបញ្ហារាយរងសង្គម និងរៀបចំគ្រួសារ ឬសង្គមជាតិ ឱយសុខសាន្តល្អ ។
៣. កាលបរិច្ឆេទ និង អ្នកនិពន្ធ :
ច្បាប់ផ្សេងៗទាំងអស់ មិនសូវមានចុះកាលបរិច្ឆេទ ឱយយើងដឹងច្បាស់ទេ ឯអ្នកនិពន្ធ ក៏មិនសូវបានស្គាល់នាមដែរ ខ្លះគ្រាន់តែដាក់ប្រាប់ងារ ឬប្រាប់មុខរបរ ដូចជាថា “អរិយសត្ថា” ឬថា “សេដ្ឋី” ជាអ្នកផ្ដើមសរសេរឡើង។ មានតែច្បាប់ប្រុសច្បាប់ស្រីទេ ដែលអ្នកនិពន្ធប្រាប់នាមថា “ម៉ឺនមៃ” ជាអ្នកតែង តែគ្មានបញ្ជាក់ថាលោកជាមន្ត្រីអ្វី? នៅស្រុកណា? តែងពីឆ្នាំណាឡើយ។
ច្បាប់ត្រីនេតិ ច្បាប់កូនចៅ និងច្បាប់វិធូរបណ្ឌិត ពិតជាកើតពីអ្នកប្រាថ្នាធំដុំណាស់ ព្រោះមានខ្លឹមសារពិសេស ប្រកបដោយអត្ថន័យជ្រាលជ្រៅទូលំទូលាយ។ ច្បាប់អរិយសត្ថា ច្បាប់ក្រម កើតពីព្រះសង្ឃឧបជ្ឈាយាចារ្យ ដែលប្រៀនប្រដៅសិស្សច្បាប់ពាក្យចាស់ ច្បាប់ហៃមហាជន កើតពីចាស់ៗព្រឹទ្ធព្រេង ប្រដៅក្មេងៗតាមតម្រាយបុរាណ ច្បាប់កេរកាល កើតពីអ្នកមានម្នាក់ប្រដៅកូន។ ឯច្បាប់ព្រះរាជសម្ភារ គឺព្រះរាជសម្ពារខ្លួនឯង ជាអ្នកតែង ហើយទោះជាលោកដាក់ឈ្មោះច្បាប់នេះថា “រាជនេតិ” តែអ្នកស្រុក នៅតែហៅច្បាប់ព្រះរាជសម្ភារ ដដែល។ សរុបសេចក្ដីទៅគឺថា វិធីអប់រំរបស់ចាស់បុរាណ លោកតែងប្រើតាមមធ្យោបាយអក្សរសិល្ប៍ គឺសរសេរជាពាក្យកាព្យឱយទន្ទេញចាំមាត់ រួចហើយស្រង់យកន័យដែលចាំមាត់នោះរំលឹកទូន្មានខ្លួនឯងតែម្ដងទៅ។ អ្នកសិក្សាសព្វថ្ងៃ នៅតែដកស្រង់យកន័យល្អៗពីក្នុងនេះ មកប្រតិបត្តិអាចត្រូវបានជាដរាបដែរ បានជាគេចាត់ទុក ច្បាប់ផ្សេងៗ ជាអក្សរសិល្ប៍សាមញ្ញមួយ ផ្នែកខាងការអប់រំមនុស្ស។
ច្បាប់ដែលមានក្នុងសៀវភៅនេះ
-ច្បាប់ក្រម
-ច្បាប់ពាក្យចាស់
-ច្បាប់កេរ្តិ៍កាល
-ច្បាប់ហៃមហាជន
-ច្បាប់អរិយសត្ថា
-ច្បាប់បណ្ដាំបិតា
-ច្បាប់ស្រី
-ច្បាប់កូនចៅល្បើក
-ច្បាប់ប្រុស
-ច្បាប់វិធូរបណ្ឌិត
-ច្បាប់ទូន្មានខ្លួន
-ច្បាប់ត្រីនេតិ
-ច្បាប់កូនចៅ
-ច្បាប់ព្រះរាជសម្ភារ។
Don't Forget to SHARE Like and SUBSCRIBE it! Make our Khmer dhamma talks famous!
Chanel: • Video
Facebook Page: / chanthath.phol.39
Facebook Page: / វត្តពោធិដុះ-ខេត្តតាកែវ
/ គរុកោសល្យព្រះពុទ្ធសាសន...
បរិយាយដោយព្រះមហា វិមលោ ផល ចាន់ថេត គង់នៅវត្តសំពៅមាស ក្រុងភ្នំពេញ ។