Tupu'anga 'oe Hingoa 'o Halaevalu moe Lolo 'a Halaevalu

Faka'eke'eke 'o Liua Fakatava by Soane Niukapu.
Koe hiki eni 'a Fanua mo 'Ala mei 'Alakifonua 'o nofo Pelehake.
Ko Halaevalu koe faka-tauhingoa eni 'e Fanua mo 'Ala hona 'ofefine ko Halaevalu ki he hala 'e valu ne fou mei Pelehake ki he mala'e ne telio ai 'ae Ha'a Tu'i 'o Tonga 'i Pelehake.
Ne 'iai e tuonga'ane 'o Halaevalu ko Teputepu'imaka ne 'ikai pe te'eki ke si'i fe'iloaki mo Halaevalu.
'Ihe 'ilo 'e Halaevalu 'oku 'i Vava'u hono tuonga'ane pea ne folau leva ki ai, lolotonga 'ihe 'enau loto he taulanga kuo to ha matangi pea mafai heni e kofe lolo 'a Halaevalu 'o mahua ki tahi. Ne ui aipe' 'a Vava'u koe Lolo 'a Halaevalu.

[@HulihulioeVaotamanu]

Ko e ongo matu'a 'a Halaevalu mo Vaha'i Teputepu'imaka ko Fanua mo 'Ala.
Ko Fanua ko e foha ia 'o Vaha'i mei Hihifo,pea ko 'Ala ko e 'ofefine 'o e 1st. Tu'ipelehake ko Vahenga.Ko e hako eni 'o Ha'a Talafale 'a ia ko e lahi taha ia he fale 'alo 'o Tangaloa 'Eitumatupu'a.
Na'e ngaue pe 'a Fanua ki he Tu'i Pelehake pea mali ai pe mo 'Ala.Ko e fa'e 'a 'Ala ko Ngaki ko e 'ofefine ia 'o Leha'uli Hikule'o ko e matapule 'a e Tu'i Pelehake.Ko e kuonga eni 'o e Tu'i Tonga hono tolu ko Fanga'one'one.
Na'e lahi nofo 'a Vaha'i Teputepu'imaka ki 'Utui pe 'Otu-ī ,,ko e fanga 'i Vava'u na'e ui ko e 'Otu-ī ko 'ene angiangi mokomoko 'a e matangi mo hono 'ea pea na'e hange ha 'Otu-ī,,na'e toki ui kimuini ko 'Utui.
Na'e tou 'eke 'e Halaevalu tuofefine 'o Vaha'i Tepu'imaka ki he'ena ongo matu'a pe lava nai kena fe'iloaki mo hono tuonga'ane he kuo fuoloa e ta'efelongoaki.Na'e fakahinohino ange leva 'e Fanua mo 'Ala ko hona tuonga'ane 'oku 'i Vava'u.Na'e kole ange leva 'e Halaevalu 'oku fie folau ki Vava'u ke na fe'iloaki mo Vaha'i Teputepu'imaka.
Na'e hanga leva 'e Ala 'o ha'i hono mohenga pea 'utu mo 'ene lolo ke folau mo ia.Na'e tukufolau leva 'a 'Ala mo e kau folau mei Fatai kenau muimui folau 'ia Halaevalu ki Vava'u.Ne tukufolau leva e ta'ahine ,kae me'apango ne tō e fakaevaha 'o alangavaka ai e folau he matangi ne tō,pea foa ai e fangu(kofe) na'e 'utu ai e lolo 'a Halaevalu 'o mahua,ka kuo nau 'i loto'a he taulanga 'o Vava'u,pea talu mei ai e Huni 'a e Lolo-'a-Halaevalu he loto Taulanga 'o Vava'u 'o a'u mai ki he 'aho ni.

[@sionelino9523]

Koe tuongaane o Halaevalu ko Teputepuimaka koe uluaki Vaha'i ia, ko e 'Ana (cave) na'e nofo ai a 'Ala mo Fanua oku tuu i Pelehake oku ui e 'ana (cave) ko 'Ana Teputepuimaka. Koe kolo ko Alaki-Fonua ko e konga ia o Pelehake 'a e na'e hake ai a Kapiteni Kuki. Koe taulanga ia oku uhinga kiai e tangata'eiki. Koe Lolo-A-Halaevalu koe lolo mei Pelehake hee koa Ahasi Lavulavu eee hahahahamalie eee tonu e fkmatala pea iai moe ngaahi fkmooni.

[@sionepalemani5296]

Koe fkmatala 'eni ia na'e fai mai 'e he'e mau faiako he'e failautohi ko Siale Latai Lakepa. Tokua koe Lolo 'a Halaevalu. 'Oku 'iai e fo'i hala 'e 8 'i loto Neiafu, 'oku nau lele kotoa mai mei 'uta 'o tau mai ki tahi, pea 'oku 'iai e fo'i matavai e 8 'i tahi, 'o fktatau hake ki he fo'i hala takitaha, 'o nau fk nonga e fo'i taulanga.
Koe fkmatala malie 'ena 'ia 'i 'olunga, he 'oku ha ai '' koe lolo 'ae ta'ahine.

[@seladalziel]

hahaha malie fkamatala Kai ia ae Lolo ee

[@tinalasaaluesi8752]

fk tonutonu ana ko fatai oku i ai hala e valu

[@esetafatai2694]

hahahahaha tonu mahalo ia eh mhk

[@damiens756]

malie lahi