Hafız Bünyamin TOPÇUOĞLU 2007 & 2021 Mü'min Suresi 7-9 (Kuran tilavetinde İstanbul tavrı) -yapılı-

KUR’AN TİLAVETİNDE İSTANBUL TAVRI
Kur’an-ı Kerim Allah kelâmıdır. Kelâm, Allah’ın zâtıyla kâim mânalar; Kur’an o mânaların Arapça olarak ifadesidir. Kaynak dili itibariyle Rabbânî bir kelâm olan Kur’an bu hüviyetiyle ana kitapta (ümmü’l-kitâb) koruma altına alınmış, vahiy meleği tarafından Hz. Peygamber’e içinden çıktığı toplumun diliyle, Arapça olarak indirilmiştir.
el-Kur’an ismiyle “okunan kitap” vasfına sahip olan Kur’an-ı Kerim’in kendine özgü bir çerçevede okunuşu genel olarak “tilâvet” kelimesiyle ifade edilir. Tilâvet tecvid kurallarının icrâsıyla, güzel ses ve musiki eşliğinde sesli olarak gerçekleşen bir okumadır ve yalnız Kur’an’a hastır.
Başlangıçtan günümüze kadar Müslümanlar arasında bu çerçevede gerçekleşen Kur’an tilâvetinde muhatapların hançere yapıları, konuştukları dilin fonetiği, milliyetlerine özgü ses vb. özellikler farklı iki temel yorumun ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Kur’an tilâvetinde “tavır” olarak nitelendirilen bu farklı yorumdan biri Mısır merkezli Arap, diğeri İstanbul merkezli Türk tavrıdır.
Türk milleti İslâm ile müşerref olduğu tarihten günümüze uzanan süreçte hançere yapıları, kendilerine has ses fonetiği ve musiki çizgileriyle bir Kur’an tavrı oluşturmuştur. İstanbul merkezli bu çizgi “İstanbul Tavrı” diye meşhur olmuştur.
İstanbul Tavrının Genel Karakteristiği :
1. Kur’an’a yakışmayan icrâ tavırlarından (mevlid, kaside, gazel, ilâhi vs. mûsiki formatlardan) uzaktır.
2. Tilâvette hâkim ve öncelikli unsur tecvid kurallarının hakkıyla icrasıdır.
3. Okuyuş esnasında ifrat ve tefrit söz konusu değildir; harflerin mahreç ve sıfat değerlerinde aşırılık veya bu noktada bir ihmâl söz konusu değildir.
4. Tilâvet seyirlerinin (tahkik, tedvir, hadr) icrâsında med vs. ölçülere riâyet esastır.
5. Tilâvet Türk musikisin birbirinden güzel ve zengin makamları ve maharetle seslendirilen gırtlak nağmeleriyle icrâ edilir.
6. Ana makamlardan ara, ara makamlardan ana makamlara geçişlerde makamlar arası yakınlık ve uyum, daldan dala atlayan nâzenin geçkiler esastır.
7. Akıcı ve tatlı bir tilâvet hâkimdir.
8. Bir başka tavrı taklit etmekten uzaktır.
9. Pes ve tiz perdeler arasında tedrîcilik ve tenâsüb esastır.
10. Durak mahallerinde askılı (uzun aralı) okuma söz konusu değildir.
11. Tilâvette tecvid lokomotif, makam vagon mesabesindedir.
12. Merkezi İstanbul olan bu tavrın en güzide temsilcileri İstanbul’da yetişmiş, Anadolu’dan bu şehre gelen hâfızlar onlardan istifade etmiştir."
Yrd. Doç. Dr. Fatih Çollak
M.Ü. Emekli Öğretim Üyesi/İstanbul (29 Ağustos 2014).
#Bünyamin_Topcuoglu
#Kuran-ı_Kerim_Tilaveti
#İstanbul_Tavrı