ເງິນກີບ ແລະ ບິດຄອຍໃນລາວໜ້າເປັນຫວງທີ່ໃນເວລານີ້ เงินกีบ และ Bitcoin ในลาวน่าเป็นหวงที่สุดในเวลานี้

ສະບາຍດີ ທ່ານຜູ້ຊົມ ມື້ນີ້ເຮົາມາວິເຄາະເບິ່ງຄຳເວົ້າຂອງ ທ່ານ ນາງ ວາລີ ເວດສະພົງ ສສຊ ເຂດເລືອກຕັ້ງທີ1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທີ່ໄດ້ສະເໜີຕໍ່ວາລະກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 5 ສຊ ຊຸດທີ 9 ໃນວັນທີ 27 ມີຖຸນາ 2023 ນີ້ວ່າ ມີຫຍັງແດ່ທີ່ເປັນເດັນສຳຄັນຕໍ່ກັບແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມ, ແຜນງົບປະມານແຫ່ງລັດ ແລະ ແຜນຂອງເງິນຕາ ກ່ອນອື່ນຕ້ອງຍອມຮັບວ່າ ທ່ານ ນາງ ວາລີ ເວດສະພົງ ເປັນ ສຊ ຄົນໜື່ງທີ່ມີຄຳເຫັນແບບກົງໄປກົງມາ ບໍ່ວ່າຈະເປັນເລື່ອງທີ່ລັດຖະບານຕິດໜີ້ເງິນເດືອນຂອງພະນັກງານລັດ ເງິນເດືອນອອກຊ້າ ຫຼື ວ່າ 2-3ເດືອນໄດ້ເທື່ອໜຶ່ງ, ເລື່ອງການແລກປ່ຽນເງິນຕາ ການແກ້ໄຂພາວະເງິນເຟີ້, ເລື່ອງຂອງການຂຸດເມືອງບິດຄອຍ ແລະ ອື່ນໆ ທີ່ປະຊາຊົນຫຼາຍຄົນໄດ້ໃຫ້ໄດ້ຄວາມ ສົນໃຈ, ໄດ້ຊື່ນຊົມນິຍົມທ່ານ ທີ່ມີຄວາມກ້າຫານສະເໜີຕໍ່ ກອງປະຊຸມ ແຕ່ລະຄັ້ງທີ່ຜ່ານມາ ຈົນມີກຸ່ມຄົນບາງຄົນວ່າຢາກໃຫ້ທ່ານເປັນຜູ້ນຳ ຫຼື ເປັນນາຍົກລາວຄົນຕໍ່ໄປ ໃນອະນາຄົດ. ເຊິ່ງໃນກອງປະຊຸດນີ້ທ່ານກໍ່ໄດ້ມີຄຳເຫັນ ແລະ ຄຳສະເໜີຕໍ່ລັດຖະບານດັ່ງນີ້:
1. ການອອກພັນທະບັດ ລັດຖານໄດ້ມີການປະເມີນຄືນແລ້ວບໍ່ ແລະ ມັນຕອບໂຈດຫຼືຍັງ ເພາະວ່າມີການໃຊ້ ຄິບໂຕເຄີເລັນຊີ ນັ້ນໝາຍຄວາມວ່າເຮົາບໍ່ໄດ້ໃຊ້ແຕ່ເງິນກີບ ເຮົາໃຊ້ເງິນ 3-4 ສະກຸນເຊິ່ງມັນມີຜົນກະທົບຕໍ່ປະລີມານ M2 ບາດນີ້ M2 ໝາຍເຖິງຫຍັງ ? M2 ໝາຍເຖິງ ປະລິມານຂອງເງິນໃນລະບົບ ໃນນີ້ກໍ່ມີຕັ້ງແຕ່ M1, M2 ແລະ M3 ເຊິ່ງ M2 ມີສູດຄິດໄລ່ດັ່ງນີ້:
M2 = NFA + DCR - OTN
NFA : ສິນຊັບຕ່າງປະເທດທັງໝົດຂອງລະບົບການເງິນ
DCR : ສິນເຊື່ອລວມທັງໝົດໃນປະເທດ
OTN : ໜີ້ສິນຕ່າງໆ (ໜີ້ສິນທັງໝົດ)
DCR = NCG + CNFPE + CLG + CP
NCG : ສິນເຊື່ອທັງໝົດທີ່ລະບົບການເງິນໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານ
CNFPE : ສິນເຊື່ອທີ່ລະບົບການເງິນໃຫ້ແກ່ລັດວິສະຫະກິດ ທີ່ບໍ່ແມ່ນສະຖາບັນການເງິນ
CLG : ສິນເຊື່ອທີ່ລະບົບການເງິນໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານທ່ອງຖິ່ນ ຫຼື ຜູ້ບລິຫານຂັ້ນທ່ອງຖິ່ ແລະ ສົ່ງເສີມກະສິກຳ
CP : ສິນເຊື່ອທີ່ລະບົບການເງິນໃຫ້ແກ່ພາກເອກະຊົນ
ໃນນີ້້ ທ່ານ ນາງ ວາລີ ເວດສະພົງ ໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນວ່າ ໃນເມື່ອລັດຖະບານມີການປະກາດຂາຍພັນທະບັດ ກໍ່ເຮັດໃຫ້ຫຼາຍຄົນມີການເອົາເງິນສົດ ຫຼື ເງິນໃນບັນຊີທີ່ເປັນສະກຸນເງິນກີບໄປຊື້ພັນທະບັດເພາະວ່າມັນໄດ້ຫຼາຍກວ່າ ເຮັດເງິນກີບຢູ່ໃນລະບົບທະນາຄານຂາດ ບາດນີ້ຕັ້ງຄຳຖາມວ່າ ໃນເມື່ອເງິນຂາດແລ້ວ ເປັນຫຍັງເງິນກີບບໍ່ມີຄ່າ? ບັນຫານີ້ມັນເກີດຂື້ນຍ້ອນເຮົາໃຊ້ເງິນຫຼາຍສະກຸນເພາະວ່າເຮົາບໍ່ມີເງິນກີບເຮົາກໍ່ສາມາດເງິນຕາໄດ້ ຫຼື ເງິນສະກຸນອື່ນໄດ້ ໂດຍບໍ່ຜິດກົດໝາຍ, ຄົນລາວໃຊ້ເງິນຕາເງິນບາດ, ເງິນໂດລາຢູ່ຕະຫຼາດແມ່ນບໍ່ຜິດກົດໝາຍ ນີ້ແຫຼະຄືເປັນຫຍັງເງິນ ກີບຈື່ງບໍ່ມີຄ່າ ເພາະເຮົາບໍ່ໄດ້ໃຊ້ເງິນກີບສະກຸນດຽວ ແລະ ເຮົາບໍ່ສາມາດຄວບຄຸມໄດ້ໝົດ ແມ່ນແຕ່ກະທັງມີແຈ້ງການ ອອກມາວ່າໃຫ້ສາມາດເກັບຄ່າໄຟຟ້າເປັນເງິນຕາອີກ ເຊິ່ງມັນເປັນການທຳລາຍສະກຸນເງິນເຮົາເອງ.
2. ທ່ານໄດ້ໃຫ້ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບສະກຸນໂດລາ ແລະ ສະກຸນເງິນຕ່າງປະເທດ ຢູ່ນອກລະບົບແມ່ນ ມີຫຼາຍອີຫຼີ ໂດຍການຍອມຮັບ ແລະ ຢັ້ງຢືນຈາກບັນດາທະນາຄານຂອງລາວ ແລະ ໄດ້ມີຂະບວນການຕັ້ງລະບົບ ປັ້ນເງິນຂື້ນມາ ບັນ ຫານີ້ລັດຖະບານຈະແກ້ໄຂແນວໃດ ເຊິ່ງທ່ານໄດ້ສະເໜີວ່າຕ້ອງມີການຕັ້ງໂຕະຂື້ນເພື່ອມາສົນທະນາ ມາດີເບດກັນ ຊອກຫາວິທີທາງແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວນຳກັນ.
3. ການຊື້ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕເຄີເລັນຊີ ທ່ານວ່າ ມີຄວາມເປັນຫວງຫຼາຍ ຢາກໃຫ້ລັດຖະບານທົບທວນຄືນວ່າ ເຮົາຊິໄດ້ຫຍັງຈາກການຊື້ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕເຄີເລັນຊີ ເພາະວ່າສະພາບປັດບັນ ບິດຄອຍມີຄ່າລົງເລື້ອຍໆ ແມ່ນແຕ່ ປະເທດມະຫາອຳນາດທີ່ເຂົາເປັນຄົນຄຸມເງິນສະກຸນໂດລາ ເຂົາກໍ່ໄດ້ກຳນົດວ່າ Binance ແມ່ນຜິດກົດໝາຍ ເຊິ່ງຕິດພັນກັບນະໂຍບາຍ ຫຼື ກົດໝາຍຂອງລາວວ່າ ໃຫ້ສາມາດໃຊ້ ຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕເຄີເລັນຊີ ຖ້າລາວຄຸມບໍ່ ໄດ້ມັນກາຍເປັນຫາທີ່ແກ້ຍາກ.
4. ທ່ານເວົ້າວ່າການຊື້ຂາຍຄໍາ ຫຼື ທອງຄໍາ ປັດຈຸບັນລາວມີການຊື້ຄໍຳເຂົ້າມາໃນປະເທດຫຼາຍ ນັ້ນໝາຍຄວາມ ການຊື້ຄຳເຂົ້າມາຫຼາຍປານໃດ ເງິນຕາເຮົາກໍ່ອອກຈາກປະເທດຫຼາຍເທົ່ານັ້ນ ແລ້ວມັນມີຄວາມຈຳເປັນບໍ່ທີ່ຈະຕ້ອງຊື້ຄຳ ເຂົ້າມາ ຢາກໃຫ້ທາງລັດຖະບານເບິ່ງຄືນ.
5. ຢາກໃຫ້ລັດຖະບານອອກມາແກ້ຂ່າວທີ່ມີເພຈ ຫຼື ແຫຼ່ງສື່ຕ່າງໆໄດ້ໂພສວ່າປະເທດລາວໃຊ້ຢວນ ໃນການ ຊື້ຂາຍໄດ້ ຕໍ່ກັບບັນຫາໂຕນີ້ລັດຖະບານຈະຢູ່ນິງເສີຍບໍ່ໄດ້ ລັດຖະບານຕ້ອງອອກມາແກ້ ເພາະມັນສ້າງຄວາມເສຍຫາຍ, ສ້າງຄວາມບໍ່ເຊື່ອໝັ້ນໃຫ້ກັບສະກຸນເງິນກີບ.
6. ແມ່ນເລື່ອງຂອງການໃຊ້ລົດ EV ລົດໄຟຟ້າໃນປະເທດ ເນື່ອງຈາກປະເທດລາວມີທ່າແຮງເລື່ອງ ການຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າ ສະນັ້ນຕໍ່ກັບນະໂຍບາຍການນຳໃຊ້ລົດໄຟຟ້າພາຍໃນປະເທດ ແມ່ນໃຫ້ການສົ່ງເສີມ ຢ່າງສຸດກຳລັງ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການນຳເຂົ້ານ້ຳມັນ ເຊື້ອໄຟຈາກຕ່າງປະເທດ.
7. ການສົ່ງອອກແຮ່ທາດຕ່າງໆທີ່ທາງລັດຖະບານໄດ້ 30% ນັ້ນ ຢາກໃຫ້ເຂັ້ມແຂງ ເຂັ້ມງວດຂື້ນຕື່ມ ເມື່ອສະພາ ໄດ້ອະນຸມັດໄປແລ້ວ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການຄຸ້ມຄອງເງິນຕາ ແມ່ນຢູ່ວ່າໄດ້ເຊັນສັນຍາໄປແລ້ວ ແຕ່ສາມາດ ເຈລະຈາຄືນໄດ້ ໂດຍສະເພາະເຈລະຈາບັນດາແຮ່ທາດຕ່າງໆທີ່ເຮົາມີຢູ່ນັ້ນ ເອິ້ນມາລົມກັນຄືນ, ຕໍ່ລອງບັນຫາຕ່າງໆ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ເງິນກີບມີຄ່າຂື້ນ ຫຼຸດພົ້ນຈາກສະພາວະເງິນຟຶດແລະເງິນເຟີ້ຂອງລາວ ປັດຈຸບັນ.