Aratta - zaginiona cywilizacja bliskiego wschodu?

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 13 พ.ค. 2024
  • Tytuł pułapka, a jakże.
    Aratta to tajemnicze miato, które miało leżeć gdzieś na wschód od Sumeru. Słynęło ze złota, lapis lazuli, srebra, które tak bardzo cenili sobie królowie Mezopotamii. Czy jednak to zaginione miasto bliskiego wschodu ma szanse na odnalezienie?
    Wcale nie chcialem przemycić treści sumeryjskiego eposu żerując na ciekawości
    Rozdziały:
    00:00 Podania i legendy
    02:59 Enmerkar i Pan z Aratty
    08:05 Szukając Aratty
    ► Zostań patronem: patronite.pl/Skryba
    ► Sprezentuj mi kawę (lub koktajl): suppi.pl/skryptorium
    ► Subskrybuj po więcej: www.youtube.com/@Skryptorium?....
    ►Autorzy:
    Robert Euvino
    A pane in the glass
    Div Kid
    Empty moons of Jupiter
    Audionautix
    Deep space
    Treści udostępniane przez Skryptorium nie są w żaden sposób powiązane z Firefly Studios
    ►Muzyka użyta w tym filmie jest oryginalna i wykorzystywana na podstawie licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License: creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ .
    ►Wykorzystane gry
    Stronghold
    ►Źródła
    Hansman, J. F. (1978). The Question of Aratta.
    Vanstiphout, H. L. J. (2003). Epics of Sumerian Kings: The Matter of Aratta
    Potts, D.T. (2004) Exit Aratta: Southeastern Iran and theLand of Marhashi
    Kriwaczek, P. (2013) Babylon. Mesopotamia and Birth of the civilization
    Szarzyńska, K (2003) Eposy Sumeryjskie w przekładzie Krystyny Szarzyńskiej
    ►Autorzy fotografii:
    dynamosquito tobeytravels: creativecommons.org/licenses/...
    Mbenoist Dfg13, Pentocelo Uuyyyy : creativecommons.org/licenses/...
    Rasool abbasi17 : creativecommons.org/licenses/...
    Ponadto użyto elementów wizualnych i dźwiękowych z gry Stronghold na podstawie:
    fireflyworlds.com/youtube-policy/
    #sumer #aratta #starożytność

ความคิดเห็น • 82

  • @dHempfler
    @dHempfler 2 หลายเดือนก่อน +52

    Na początku lat 2000 przeczytanie książki Kramera "Historia zaczyna się w Sumerze" sprawiło, że zakochałem się w starożytnej mezopotamii. Dzięki ci mordo, że podtrzymujesz tą fascynację!

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +15

      Mi wystarczył pierwszy rozdział podręcznika do historii (zawsze zaczynają się od Mezopotamii), ale faktycznie Kramer mial niezwykły talent. Aż szkoda że z aktualnym stanem wiedzy niczego już nie napisze.

    • @laudanumih2o239
      @laudanumih2o239 2 หลายเดือนก่อน +4

      Historia zaczęła się dużo wcześniej, tylko że dopiero w Sumerze zaczęli ją spisywać.

    • @fideasu3690
      @fideasu3690 2 หลายเดือนก่อน +1

      ​@@laudanumih2o239 mnie uczyli, że historia zaczyna się od wynalezienia pisma, a wszystko przedtem to prehistoria 🤔 ale nie wiem czy to ogólnie przyjęta definicja

  • @Skryptorium
    @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +45

    Żadnej sensacji tutaj nie ma, po prostu zwabiłem Was tutaj, żeby zaznajomić Was z literaturą Sumeru.
    Nie szukajcie na YT filmów o Aratcie. Dla własnego bezpieczeństwa :)

    • @Ktonsens
      @Ktonsens 2 หลายเดือนก่อน +11

      Przekonałeś mnie idę szukać filmików o Aratcie

    • @fideasu3690
      @fideasu3690 2 หลายเดือนก่อน +3

      Nie będę szukał, ale założę się, że lokalizacje w Ameryce są już "odhaczone"? 😁

  • @IzaNiunia-gx2lf
    @IzaNiunia-gx2lf 2 หลายเดือนก่อน +18

    Nie ma to jak zacząć niedzielę od ciekawej opowieści! Dziękuje!😊

  • @araevik
    @araevik 2 หลายเดือนก่อน +10

    Ostatnie zdanie jest wspaniałe 🤣
    "Nie szukajcie, proszę" 🤣🤣🤣🤣🤣❤️

  • @ksaveriusz
    @ksaveriusz 2 หลายเดือนก่อน +10

    Fascynująca historia!

  • @Sarumanolsz
    @Sarumanolsz 2 หลายเดือนก่อน +3

    Woo, pierwsze slysze o tym mieście, ile jeszcze to zagadek odkrywanych dzieki Skryptorium przed nami !❤

  • @Irmarinen
    @Irmarinen 2 หลายเดือนก่อน +22

    Jako stały widz tego kanału mam jedną rzecz do zakomunikowania:
    Ea-nāṣir sprzedaje miedź słabej jakości.
    Dziękuje za uwagę.

    • @mariahanczewska8109
      @mariahanczewska8109 2 หลายเดือนก่อน +3

      Ludzie pragną być zapamiętani przez potomnych ale nie wiem, czy chodziło mu o bycie zapamiętanym jako sprzedawca słabej miedzi. XD

  • @maciejadamczyk8033
    @maciejadamczyk8033 2 หลายเดือนก่อน +4

    Ten film oficjalnie przekonał mnie do zostania patronem

  • @Saint_Shep4rd
    @Saint_Shep4rd หลายเดือนก่อน +2

    Za wstawki z Twierdzy od razu leci like :D

  • @irminabogdanska2806
    @irminabogdanska2806 2 หลายเดือนก่อน +4

    Dziękuję za odcinek 👍👍👍, chciałbym usłyszeć coś o Awescie i Ramajanie, pozdrawiam wszystkich

  • @marekd6763
    @marekd6763 2 หลายเดือนก่อน +6

    No to czekam na film z żółtymi napisami 😀

  • @MrsMagdalenaKamila
    @MrsMagdalenaKamila 2 หลายเดือนก่อน +5

    Bardzo ciekawe

  • @jorand4660
    @jorand4660 2 หลายเดือนก่อน +2

    Dzięki za takie wiadomości bo większość ludzi jest zaciekawiona poznawaniem, z drugiej strony powstaje coraz więcej takich nowych programów, większość ciekawych takich przekazów nie morze temu zaprzeczyć ani potwierdzić...

  • @GokuRoman008
    @GokuRoman008 2 หลายเดือนก่อน +4

    Siemka, w kolejnym nietypowym i ciekawym odcinku na tym kanale 👍👍Zastanawiam się skąd Ty bierzesz te nieznane informacje 🤔😉

  • @pralkowcypl3646
    @pralkowcypl3646 2 หลายเดือนก่อน +6

    Ten kanał to złoto!

    • @KAW0111
      @KAW0111 2 หลายเดือนก่อน +5

      To nie złoto...
      ... to lapis lazuli

    • @pralkowcypl3646
      @pralkowcypl3646 2 หลายเดือนก่อน +2

      @@KAW0111 Racja - złoto jest dla pospólstwa i niewolników !;)

    • @machal9024
      @machal9024 หลายเดือนก่อน +2

      To nie złoto. To miedź, które Ea-Nasir miał dostarczyć a nie dostarczył

  • @ratzslava
    @ratzslava 2 หลายเดือนก่อน +3

    Dziękuję za ciekawą historię na niedzielny poranek

  • @Tobik.T
    @Tobik.T 2 หลายเดือนก่อน +9

    Super film! Planujesz może nagrać jakiś odcinek o Zaratusztrianizmie?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +9

      Siedzi gdzieś od roku rozpoczęty tekst na ten temat w archiwum. Może faktycznie pora się tym zająć?

  • @bloomthejew738
    @bloomthejew738 11 วันที่ผ่านมา

    Ooo, Enmerkar, tak nazwałem swojego barba w Diablo IV, jest też Wasaszatta (czarodzieja), Ibbisin (druid) i Szamsziadad (też barb). Ta śpiewność i tajemnica w sumeryjskich imionach , i w ogóle starożytnych, uwielbiam...

  • @MrVilgefortz
    @MrVilgefortz 2 หลายเดือนก่อน +2

    super ciekawe

  • @jelec4200
    @jelec4200 2 หลายเดือนก่อน +7

    Arrata może to błędna lub inna wymowa miasta Harrapa z doliny Indusu czas rozwoju się zgadza a z tego co wiem to miasto później spłynęło wraz z rzeką którą wylała bardziej niż zazwyczaj

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +5

      No własnie. I tu jest problem. W taki sposób można sobie lepić dowolne hipotezy. I każda będzie oparta na rozumowaniu indukcyjnym.
      Spalone miasto, które figuruje jako aratta dzisiaj najczęściej w tych hipotezach jest wskazywane dlatego, że klimat był tam najsuchszy w epoce brązu (więc logiczne że to oni musieli zażądać zboża, bo na pewno im brakowało xD).
      A jedyna informacja jaka mamy, to 'handlowali cennymi minerałami, leżeli za 7 górami poza Anszanem w dolinie'.
      Dopóki miasto nie pojawi się na jakimś innym niż literackie dokumencie, to mozemy je traktować jako mrzonkę i konstrukt fantastyczny.

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 หลายเดือนก่อน +2

      ​@@Skryptorium Zgadzam się z Tobą, powinniśmy zachować dystans. W wielu kulturach istniały takie opowieści które od zawsze pobudzają wyobraźnię ludzi choć często to pojedyncze jedynie wzmianki. Potem dowiadujemy się o możliwych lokalizacjach Atlantydy, wyspy Thule czy El Dorado a niektórzy twierdzą nawet że wszystkie wymienione to jedno miejsce.

    • @longinzaczek5857
      @longinzaczek5857 2 หลายเดือนก่อน +2

      Czas rozwoju się nie zgadza niestety - cywilizacja Harappańska jest późniejsza niż wczesny Sumer bardziej jest współczesna czasom gdy spisywano eposy. Ponadto Harappa to nazwa współczesna tego miejsca w którym odkryto miasto. W czasach cywilizacji Harappy miasto zapewne nazywało się zupełnie inaczej.

  • @Marmur1987
    @Marmur1987 2 หลายเดือนก่อน +9

    Przecież to oczywiste gdzie leży, na północ od Atlantydy i na wschód od Wielkiej Lechii... ;)

    • @yoiu13
      @yoiu13 2 หลายเดือนก่อน +1

      Mogła też zostać zniszczona w fińsko-koreańskiej hiperwojnie... ;P

  • @jerzyblinowski5177
    @jerzyblinowski5177 หลายเดือนก่อน +1

    Nie znam się na starożytnościach, ale w miejscowości Harappa w dolinie Indusu znaleziono ruiny starożytnego miasta. Harappa - Aratta nazwy podobne. Nie wiem jak dawna jest nazwa Harappa. Niewątpliwie starożytna Harappa jest bliżej Badakszanu gdzie wydobywa się lapis lazuli niż starożytne Uruk i nie wątpliwie droga lądowa Uruku do Harappy prowadziła przez starożytny Elam i przez liczne góry w tym przez pasma Hindukuszu drugiego co do wysokości łańcucha górskiego Ziemi.

  • @TheApokalipsa88
    @TheApokalipsa88 2 หลายเดือนก่อน +2

    Ciekawe jak zawsze.

  • @faara663
    @faara663 2 หลายเดือนก่อน +6

    Ten człowiek lepiej uczy o kulturze mezopotamii niż jakikolwiek historyk w szkole, protect this man at all cost!

    • @UnderTheBanner
      @UnderTheBanner 2 หลายเดือนก่อน

      a czego nie wie to domysli

  • @panpunkt5185
    @panpunkt5185 2 หลายเดือนก่อน +4

    Tak se paczam na tabliczki gliniane i myślę czy po naszej cywilizacji przetrwają zapisy w chmurze Majkroszitu?
    Ile to wyczymie?

    • @lia3133
      @lia3133 2 หลายเดือนก่อน +1

      To prawda,o nas prawie nic nie będą mogli wywnioskować,bo zostaną tylko stare dzieła pisane,a elektronika .. pewnie będą się zastanawiać,co za dziwne przedmioty kultu mieliśmy,bo użytkowo to zupełnie nieporęczne 😂

    • @machal9024
      @machal9024 หลายเดือนก่อน +2

      Nośniki elektroniczne, bez konserwacji, degradują dane w ciągu max kilkunastu lat.
      Dlatego za kilka wieków mogą uznać nasz okres na kolejne "mroczne wieki"

  • @chomikoweprzygody
    @chomikoweprzygody 2 หลายเดือนก่อน +2

    pierwszy legancko tego super odcinek nowy :))))))))))))

    • @chomikoweprzygody
      @chomikoweprzygody 2 หลายเดือนก่อน +1

      jeszcze nigdy nie bylem tak wczesnie xD

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +2

      Otrzymujesz order uśmiechu.

  • @longinzaczek5857
    @longinzaczek5857 2 หลายเดือนก่อน +2

    Chyba Dawid Rohl w książce "Legenda o powstaniu cywilizacji" przedstawia hipotezę lokalizującą Arattę gdzieś na pograniczu Iranu i Armenii na podstawie analizy wspomnianego poematu. Problem polega na tym, ze wskazówki w poemacie są mętne, a Aratta może oznaczać po prostu kraj górzysty, więc mogła być gdziekolwiek od Kabulu po Tibilisi.

  • @arkadiuszjagodzinski2983
    @arkadiuszjagodzinski2983 2 หลายเดือนก่อน +1

    Nie spodziewałem się HOMM IV na tym kanale.

  • @qpisz8199
    @qpisz8199 2 หลายเดือนก่อน +4

    Skrybo, czy jest szansa, byśmy usłyszeli o rozwoju piwowarstwa u Sumerów i późniejszych cywilizacji?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +3

      Jest :D

  • @waldek0808
    @waldek0808 2 หลายเดือนก่อน +1

    Szczerze mówiąc to można zawęzić poszukiwania na podstawie występowania złóż lapis lazuli, ale to i tak nie zmienia faktu że nadal zostaje masa hektarów terenu poszukiwań :/

  • @3kcozadurnylol
    @3kcozadurnylol 2 หลายเดือนก่อน +5

    Aratta brzmi też nieco podobnie jak Agarhta, więc może trzeba jej szukać pod ziemią? :D

    • @bloomthejew738
      @bloomthejew738 11 วันที่ผ่านมา

      Raczej do Arrarat (góry)

  • @UnderTheBanner
    @UnderTheBanner 2 หลายเดือนก่อน +1

    Nie wiedziałem że Międzyrzecz miał wlasne koronowane głowy😂

  • @Ktonsens
    @Ktonsens 2 หลายเดือนก่อน +2

    A sie zastanaiwalam co ogaldac do śniadania a tu taka niespodzianka

  • @grzegorz1525
    @grzegorz1525 2 หลายเดือนก่อน +1

    Ale ja to lubię

  • @JackRibb877
    @JackRibb877 2 หลายเดือนก่อน +1

    👍🏻👍🏻👍🏻

  • @ciemnylas3022
    @ciemnylas3022 2 หลายเดือนก่อน +2

    👍

  • @kamilskinderowicz9685
    @kamilskinderowicz9685 2 หลายเดือนก่อน +1

    Mógłbyś polecić jakieś książkidla początkujących odnośnie starożytnej Mezopotamii i pokrewnych?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +1

      Podaje bibliografię w opisie każdego filmu. Zapraszam do lektury

  • @wojciechaugustyn4691
    @wojciechaugustyn4691 2 หลายเดือนก่อน +1

    Może ma rację @jelec4200, że Aratta to Harrapa. Ale starożytni Grecy mogli znać podanie o tym kraju - mieście i zmienili nazwę na Atlantyda. Przy czym zmienili w swoim podaniu też lokalizację. Atlantyda tak samo bogata jak Aratta.

    • @machal9024
      @machal9024 หลายเดือนก่อน +1

      Różnica w tym, że Atlantyda to głównie historia "ludzkość zawsze upadnie jak utraci zaufanie bogów, nieważne jak będzie się bogatym czy zdolnym". W historii o Araccie brakuje wątku moralizatorskiego

  • @TheMKBOxide
    @TheMKBOxide 2 หลายเดือนก่อน +3

    Proste Aratta leży tam gdzie Mu.

  • @salem9749
    @salem9749 2 หลายเดือนก่อน +1

    Kiedy epos o Gilgameszu

  • @l0tr050
    @l0tr050 หลายเดือนก่อน +2

    Potrzebujemy filmu z żółtymi napisami a ukraińskiej arattcie, nie można tego tak zostawic

  • @Bzhydack
    @Bzhydack 2 หลายเดือนก่อน +1

    Skoro już wspomniałeś Urartu, to rozwiniesz może temat?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +1

      Szukałem ostatnio, ale żadnej ciekawej historii z Urartu nie znalazłem jeszcze. Może ruszę ich wierzenia. Ale jeszcze nie wiem. Daj odpocząć po tej publikacji :D

  • @haxal86
    @haxal86 2 หลายเดือนก่อน +1

    Zawsze liczę że się zrobi przerobka i będzie za mało subskrybcji mój panie

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +1

      Nie pomyślałem o tym. A chyba trzeba :D

  • @panzerwaffel3261
    @panzerwaffel3261 2 หลายเดือนก่อน +1

    Po pierwsze.
    Władca ma szansę na naukę dyplomacji 3/10. Więc ciężko mu było.
    Po drugie, ucząc się nie ma możliwości na eksperta, powinna być podstawowa. ;)

  • @old_x
    @old_x 2 หลายเดือนก่อน

  • @mariahanczewska8109
    @mariahanczewska8109 2 หลายเดือนก่อน

    Ten jeden skryba, który miał za zadanie napisać, gdzie jest Aratta ale mu się zapomniało: "Nic to, każdy wie gdzie to jest, nic się nie stało!".

  • @jacekmalczewski6272
    @jacekmalczewski6272 2 หลายเดือนก่อน

    Jakoś wszyscy pomijają Irbil- Arbellę- która jest jednym z najstarszych istniejących ciągle miast . Blisko gór obfitujących w minerały, na szlakach handlowych. Miasto ma ok 8 tyś. lat. Czy to, że jest stolicą autonomii kurdyjskiej ma wykluczać je z historii i wszelkich rozważań?

    • @longinzaczek5857
      @longinzaczek5857 2 หลายเดือนก่อน +2

      Wyklucza ją opis z eposu który opisuje drogę przez góry (7 gór = 7 pasm górskich). do Irbilu można by się było dostać rzeką (Tygrysem).

    • @jacekmalczewski6272
      @jacekmalczewski6272 2 หลายเดือนก่อน +2

      @@longinzaczek5857 niby tak... - masz rację. Ale ja bym mimo wszystko rozważał taką opcję. Czy lepiej rzeką pod prąd, czy drogą. Co prawda gór z prawdziwego zdarzenia tam rzeczywiście brak, ale są wzgórza. A Irbil do dnia dzisiejszego jest pięknym, przebogatym miastem. Na bogactwo wpłynęły minerały i ropa. Świetnie widać historyczne miasto z okien samolotu. W tej chwili sztucznie niegdyś stworzony płaskowyż otaczają mury wybudowane kilka tysiącleci po założeniu miasta. Polecam, bo to perełka.

    • @longinzaczek5857
      @longinzaczek5857 2 หลายเดือนก่อน +1

      Tak prawdę powiedziawszy północną Mezopotamię z tego okresu znamy tylko ze znalezisk archeologicznych - nie kojarzę tam śladów, które mogłyby wskazywać na powiazanie Irbilu z Arattą - w Polsce została wydana na ten temat całkiem niezła praca - Dorota Ławecka - Północna Mezopotamia w czasach Sumerów. @@jacekmalczewski6272

  • @fazawarsaw9969
    @fazawarsaw9969 2 หลายเดือนก่อน +1

    Skrybo, czy uważasz, że kosmiczne opowieści powinny być z żółtymi napisami?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 หลายเดือนก่อน +3

      Niee, Ale ta muzyczka charakterystyczna jest zdecydowanie jak wyjęta z takiego właśnie filmu.

  • @Anonimowy625
    @Anonimowy625 หลายเดือนก่อน +1

    Potrzeba drewna.

  • @wojciechaugustyn4691
    @wojciechaugustyn4691 หลายเดือนก่อน +1

    Morały to banały. Ktoś tu szuka O Tempora O Mores. Sumer jest nazwą przed Sumerami następcami.

  • @ddd32169
    @ddd32169 2 หลายเดือนก่อน

    Od zarania dziejów ******** *** tym ludziom o miastach pełnych złota.!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

  • @jakubmiejski6241
    @jakubmiejski6241 15 วันที่ผ่านมา +1

    A zrobisz kiedyś Panie odcinek o Arce Noego (Wraku)....zrobisz Pan....przyjdz Pan i zrób