THEN CỔ - GỌI PHU ĐÒ Lý Viết Trường Theo các nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Yên, Ngô Đức Thịnh thì Then là sliên có nghĩa là tiên. Then là hình thức cúng bái tiêu biểu của người Tày có nhiều điểm tương đồng với Pụt của người Nùng nên được gọi là Pụt tính. Một lễ Then có rất nhiều nghi lễ, mỗi nghi lễ lại gắn với những cửa khác nhau, hành trình Then bắt đầu từ gia đình người tiến hành nghi lễ rồi quan Then rong ruổi tùy theo mục đích của nghi lễ Then và kết thúc cũng là lúc quan Then về đến gia đình người tiền hành nghi lễ. Mùa xuân năm nay (2016), tôi may mắn được xem then Hoàng (Lạng Sơn) tiến hành nghi lễ đón vía (cúng người ốm do vía bị thất lạc - tìm vía), trong nghi lễ này tôi được anh Bình (một người có hiểu biết về Then) giới thiệu cho từng cửa khi Then đi qua. Một trong những đoạn mà tôi ấn tượng nhất là lúc quân Then gọi phu đò, những lời than thở của vợ người lái đò được chất giọng mượt mà của Then Hoàng thể hiện thật sầu thảm… Dưới đây là đoạn tôi ghi nhanh lại những gì tôi hiểu (tôi nghe được) trong đoạn Then gọi phu đò (tôi tin là tôi bỏ sót rất nhiều chi tiết vì tôi không thể dịch được hết, và tất nhiên chúng tôi dịch chắc chắn sẽ có đoạn bị sai). Ở bên bờ sông có đoàn quân Then muốn qua sông nên phải nhờ phu đò, người phu đò đi câu cá chỉ còn vợ ở nhà. Câu chuyện giữa quan Then và vợ người phu đò bắt đầu: Quân Then gọi “phu đò ơi hãy mau về đưa quân Then qua sông, vợ người lái đò ơi nhanh nhanh chuẩn bị hành lý để phu đò đưa quan Then qua sông”. Người vợ phu đò nghe vậy liền nói “quan Then ơi sao nỡ ngày ngày gọi phu đò đi chèo đò cho quan, để thân em vò võ kiếm sống một mình bên sông, để thân em một mình làm lụng nuôi thân… Thân em đây chẳng biết trách ai bây giờ, em đành trách bố mẹ (ngoại) đã gả em cho người phu đò bên sông, ngày ngày đi chèo đò nuôi thân để em làm lụng suốt ngày, để em phải ấm ức nghĩ về số phận của mình”. Quan Then nghe vậy liền an ủi “này em ơi, sao lại đi oán trách bố mẹ (ngoại) bây giờ, em cho chồng đi chèo đò cho quan Then, rồi quan Then sẽ trả công cho phu đò”. Vợ người phu đò nói tiếp “chồng em đi chèo đò cho quan Then được trả công em đây tạm yên lòng, nhưng quan Then hỡi em còn lo, lo chồng em đi chèo đò cho quan Then sẽ kết nghĩa với bạn dương gian, sẽ kết nghĩa với các cô nàng trần thế rồi quên đường về”. Nghe vậy quan Then liền nói “em đừng có lo, chồng em đi chèo đò cho quan Then 2 ngày 3 bữa sẽ về với nàng như xưa”. Vợ người lái đò nói tiếp “nếu chồng em đi chèo đò cho quan Then 2 ngày 3 bữa lại về thì em sẽ đi gọi chồng em về đưa đò cho quan Then qua sông”. Quan Then nói “phu đò ơi, nhanh nhanh chèo đò lại bờ, nhanh nhanh chèo đò về bến, phu đò ơi, ơi phu đò ơi”. Thông qua cuộc đối đáp giữa quan Then và vợ người phu đò chúng ta có thể phần nào mường tượng được hành trình gian khổ mà quan Then phải đi qua trên con đường hành binh tìm vía. Xứ Lạng Ngày 28/02/2016
Hay lắm vo
Hay quá thầy ơi
Quá hay chúc pò then nhìu sk nhé
Hay quá thầy giỏi hát qua đâu cũng được chúc mừng thầy nhé
Hay quá luôn !
Hihi ui b
Điệu chảy nước
THEN CỔ - GỌI PHU ĐÒ
Lý Viết Trường
Theo các nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Yên, Ngô Đức Thịnh thì Then là sliên có nghĩa là tiên. Then là hình thức cúng bái tiêu biểu của người Tày có nhiều điểm tương đồng với Pụt của người Nùng nên được gọi là Pụt tính. Một lễ Then có rất nhiều nghi lễ, mỗi nghi lễ lại gắn với những cửa khác nhau, hành trình Then bắt đầu từ gia đình người tiến hành nghi lễ rồi quan Then rong ruổi tùy theo mục đích của nghi lễ Then và kết thúc cũng là lúc quan Then về đến gia đình người tiền hành nghi lễ. Mùa xuân năm nay (2016), tôi may mắn được xem then Hoàng (Lạng Sơn) tiến hành nghi lễ đón vía (cúng người ốm do vía bị thất lạc - tìm vía), trong nghi lễ này tôi được anh Bình (một người có hiểu biết về Then) giới thiệu cho từng cửa khi Then đi qua. Một trong những đoạn mà tôi ấn tượng nhất là lúc quân Then gọi phu đò, những lời than thở của vợ người lái đò được chất giọng mượt mà của Then Hoàng thể hiện thật sầu thảm… Dưới đây là đoạn tôi ghi nhanh lại những gì tôi hiểu (tôi nghe được) trong đoạn Then gọi phu đò (tôi tin là tôi bỏ sót rất nhiều chi tiết vì tôi không thể dịch được hết, và tất nhiên chúng tôi dịch chắc chắn sẽ có đoạn bị sai).
Ở bên bờ sông có đoàn quân Then muốn qua sông nên phải nhờ phu đò, người phu đò đi câu cá chỉ còn vợ ở nhà. Câu chuyện giữa quan Then và vợ người phu đò bắt đầu:
Quân Then gọi “phu đò ơi hãy mau về đưa quân Then qua sông, vợ người lái đò ơi nhanh nhanh chuẩn bị hành lý để phu đò đưa quan Then qua sông”.
Người vợ phu đò nghe vậy liền nói “quan Then ơi sao nỡ ngày ngày gọi phu đò đi chèo đò cho quan, để thân em vò võ kiếm sống một mình bên sông, để thân em một mình làm lụng nuôi thân… Thân em đây chẳng biết trách ai bây giờ, em đành trách bố mẹ (ngoại) đã gả em cho người phu đò bên sông, ngày ngày đi chèo đò nuôi thân để em làm lụng suốt ngày, để em phải ấm ức nghĩ về số phận của mình”.
Quan Then nghe vậy liền an ủi “này em ơi, sao lại đi oán trách bố mẹ (ngoại) bây giờ, em cho chồng đi chèo đò cho quan Then, rồi quan Then sẽ trả công cho phu đò”.
Vợ người phu đò nói tiếp “chồng em đi chèo đò cho quan Then được trả công em đây tạm yên lòng, nhưng quan Then hỡi em còn lo, lo chồng em đi chèo đò cho quan Then sẽ kết nghĩa với bạn dương gian, sẽ kết nghĩa với các cô nàng trần thế rồi quên đường về”.
Nghe vậy quan Then liền nói “em đừng có lo, chồng em đi chèo đò cho quan Then 2 ngày 3 bữa sẽ về với nàng như xưa”.
Vợ người lái đò nói tiếp “nếu chồng em đi chèo đò cho quan Then 2 ngày 3 bữa lại về thì em sẽ đi gọi chồng em về đưa đò cho quan Then qua sông”.
Quan Then nói “phu đò ơi, nhanh nhanh chèo đò lại bờ, nhanh nhanh chèo đò về bến, phu đò ơi, ơi phu đò ơi”.
Thông qua cuộc đối đáp giữa quan Then và vợ người phu đò chúng ta có thể phần nào mường tượng được hành trình gian khổ mà quan Then phải đi qua trên con đường hành binh tìm vía.
Xứ Lạng
Ngày 28/02/2016
Lạng Sơn có ai kg nhỉ m là nùng lạng Sơn hát then là món ăn tinh thần kg thể thiếu trong cuộc sống mà
Then oi hat hay the o đâu vay
nhưng nhìn then hoàng hát bài cho sluong trong lễ ra mắt đội dân ca nộc én hay hơn! nhìn cũng đẹp giai hơn
Hay nge đi nge lại mà k chan wa hay
MA VÃG. LỘC
Loc MẶ van Lộc hay lam
hay quá hoang ơi nghe mai vân hay
Sao mà hát hay vây hå then oi kk
Van Lôc Láng Son
Loc MẶ van Lc
Phát ra sướng cô trung quốc
Then này Dân tộc Nùng hay sao ý
Nguyen Hoa .
giống then hoàng wa!
then hoàng ngày xưa gầy vậy à.
thế sao lại tên là hoàng văn tâm chứ nhỉ! mjnh tưởng gọi là then hoàng thì phải tên hoàng chứ !
Rất hay, tiếng tính ngấm vào mình từ bé rồi.
He he, luong cung vay co the noi tieng tinh da suoi am long tu hao cua dan toc ...
-----Thư Gốc-----
1 like :)
Sao k co tao nung Ing
HAy!