แรกเริ่มสุโขทัย : ว่าด้วยเหตุการณ์ยุคต้นของอาณาจักรสุโขทัย

ในแง่ของประวัติศาสตร์เรื่องราวสุโขทัย ทั้งในแง่ของการกำเนิด การเมือง และการสงคราม ในแรกเริ่มสถาปนาก็นับว่าเป็นช่วงเวลาที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง รายละเอียดจะเป็นอย่างไร ไปฟังกันเลยครับ
-------------------------------------------
*ข้อมูลอ้างอิง*
“สุโขทัยไม่ใช่ราชธานีแห่งแรก” สุจิตต์ วงษ์เทศ - www.silpa-mag.com/history/art...
“วิวัฒนาการทางประวัติศาสตร์สุโขทัย:ทบทวนใหม่” โดย ธิดา สารยา ในหนังสือ พลิกประวัติศาสตร์แคว้นสุโขทัย. กรุงเทพ:มติชน. 2540.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. สุโขทัยไม่ใช่ราชธานีแห่งแรกของไทย. ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ.
กนกวรรณ โสภณวัฒนวิจิตร, ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัย (กรุงเทพฯ : สารคดี, 2554)
วิไวลักษณ์ เมฆารัตน์ “แคว้นสุโขทัย” ในเอกสารการสอน ประวัติศาสตร์ไทย หน่วยที่ 1-8. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ภาสกร วงศ์ตาวัน. ประวัติศาสตร์ไทยจากคนไทยทิ้งแผ่นดินถึงยุคการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475. กรุงเทพ:ยิปซี. 2556.
----------------------------------------------------

[@bbaijjiisl9670]

ใด้ความรู้มากครับ ขอบคุณ ที่มาเผยแพร่ ให้คนรุ่นใหม่ใด้ศึกษาใด้รับรู้

[@huawei8129]

ชอบมากคาบขอให้ทําอีกนะคลับ

[@dektidgamerovchannel3432]

ชอบมากงับ แต่อยากให้มีคำบรรยายด้วยเพราะจะได้จดง่ายๆ

[@themic_entertainment]

ชอบ จังหวัดสุโขทัยมากๆ ผมหยิบเรื่องของ แม่ย่า มาเล่าเพิ่งรู้ความเป็นมา สุโขทัยเมืองที่น่าศึกษาเป็นอย่างมาก

[@tidsanusemkaew6901]

มาไวจริงจริงครับ

[@user-wb2hr5ne2i]

ผมคนอำเภอนครไทย พ่อขุนบางกลางหาว(พ่อขุนศรีอินทราทิตย์) เป็นน้องเขย ของพ่อขุนผาเมือง เมืองบางยางคือ อำเภอนครไทย มีงานพิธีปักธงชัยทุกปี มีอนุสาวรีย์ พ่อขุนบางกลางหาว ก่อนเข้าอำเภอ ที่วัดกลาง มีต้นจำปาขาว700ปี

[@user-lf2eh3hu5d]

ชอบมากๆ

[@natkamon1425]

ชอบครับ

[@smileby5825]

ฟังสนุกมาคะ

[@loveneverdies3818]

ชอบดูครับขอให้ทำต่อไป

[@thebackground37]

ขอบคุณครับ

[@naretaumphimai3952]

ขอบคุณมากครับ

[@MrTom-bq3vv]

ชอบมาก

[@user-se4ef7ms4x]

ดีมากเลยครับ

[@bkmobile1961]

ดูอยู่เหมือนกัน

[@_ttntp_0428]

จริงๆประวัติศาสตร์ไทยย้อนได้ไกลกว่ายุคสุโขทัยอีก เพียงเเต่เอาเเต่กระเเสหลักชาตินิยมเฉยๆเลยเริ่มที่สุโขทัยเพราะมีกําเนิดอักษรไทย เเต่ภาษามีนานเเล้ว

[@aoum1967]

สมัยก่อนเค้าบอกว่า คนไทยพูดภาษาบาลีนะ

[@newchapo2028]

​@@aoum1967 ภาษาบาลีมันบทสวดของพระไม่ใช่เหรอ

[@Lemon-ef2ke]

ชอบ

[@user-ol2pl2ql8f]

แรงเร็วเดินที)แก่งประวัติศาสตร์

[@user-cb1tg1tr8w]

จริง

[@RTUIO-io3by]

มาไหม่ครับ

[@thebackground37]

ยินดีครับ

[@user-pq2xc5bf8n]

เมืองสระหลวงสองแคว หมายถึงเมืองพิษณุโลก ไม่ใช่สนธิคำจนความหมายเปลี่ยน สระหลวง กลายเป็น สรวง ความหมายเปลี่ยนครับ

[@MrTom-bq3vv]

😀

[@champaputih4568]

กรณี คำว่า ขอม นั้น มันคือจากคำ ขอมสะบาดโขลญลำพง ซึ่งนักประวัติศาสตร์ทราบกันอย่างทั่วไปว่า มันคือตำแหน่งแม่ทัพของเขมรในยุคโบราณ ที่ครองสุโขทัย ซึ่งคำนี้ คือมาจากคำภาษาเขมรแบบถูกต้องว่า "โกรมสะบาดโขลญลำพง-ក្រោមស្បាតខ្លោងលំពង"
ซึ่งเราสามารถแยกความหมายแต่ละคำได้:
°โกรม - ในภาษาเขมรโบราณ มักจะใช้คำนี้ เพื่อแสดงถึงอำนาจปกครองผู้คนที่ภายใต้ (โกรม) เช่นในจารึกบางหลัก โกรมไพท (แปลว่า ภายใต้ หรือภายท้อง)
° สะบาด ภาษาเขมร แปลว่า ป่าทึบที่กว้างใหญ่ เสมือนว่า อำนาจอันยิ่งใหญ่
° โขลญ ในภาษาเขมรบัจจุบันเพี้ยนมาเป็น โขลง แปลว่า ผู้นำ หรือผู้ที่เป็นแม่ เช่น ผู้ที่นำโจรกรรม ต้องเรียกว่า โขลญ
° ลำพง แปลว่า กิ่งไม้ที่เพิ่งพลิกไบมา
ฉะนั้น ขอมสะบาดโขลญลำพง คือชื่อตำแหน่งแม่ทัพ แม่ทัพแต่ละภูมิภาคพระเจ้าแผ่นดินต้องหมอบชื่อให้เรียก
ก็เพราะมันยาว เลยชนพื้นเมืองเรียสันๆว่า ขอม แต่ก็เพราะลิ้นคนไทยโบราณ ไม่มีตัว ร อย่างลาวบัจจุบัน ก็เลยออกเสียงไม่ได้กรอนเสียง แค่ ก(ร)อม
แต่ในเอกสารของพวกที่โดนเรียกว่า ขอม นั้น เขาไม่ได้เรียกตัวเองอย่างนั้น
ในหลักฐานจารึกระบุอย่างชัดว่า ชื่อของพวกเขาคือ เขมร และอาณาจักรเคียงข้างก็เรียกชื่อมาตั้งแต่นับพันปีก่อน ชาวจามปา เรียกพวกเขาตามบันทึกจารึกว่า กวีร (เกียร) และกมีร ตั้งแต่ ค.ศ 6-7 และชาวชวา เรียกพวกเขาในบันทึกจารึกว่า กมิร ตั้งแต่ค.ศที่7 ชาวญวน เรียกพวกเขาในเอกสารเก่าของเขาว่า โขแม้ ตั้งแต่ยุคก่อนพระเจ้าสุริยวรมันที่2โจมตีญวน และชาวมอญผู้เป็นเครือญาติที่ใกล้เคียงเขมรมากที่สุดก็เรียกแบบนี้ มันเริ่มเพียงสุโขทัยเท่านั้น ที่เรียกเขมรว่า ขอม และยังไม่ปรากฏเอกสารใดเก่ากว่านี้อีกแล้ว
การที่ไม่อยากจะยอมรับว่า ขอม นั้นคือ เขมร ก็เพราะอยุธยายึดขอมมาครองเวลานานกว่า 400 ปี ฉะนั้น ขอม ไม่น่าจะเป็นเขมร ถ้าจะเป็นเขมรทำไมมาอยู่ภายใต้อยุธยา?!
และพิจารณาสิ... เอกสารตั้งแต่สุโขทัยมา มีฉบับไหนที่ว่า ขอม คือไทย?!
ในความหมายเอกสาร บอกอย่างชัด ไม่สงสัยเลยว่า ขอม นั้น คือ พวกที่อาศัยอยู่ประเทศเขมรบัจจุบัน
ในสมัยรัตนโกสินทร์ฉบับหนึ่งบอกการยึดจังหวัดจากเขมรตรงทะเลสาปบัจจุบัน และระบุว่า ก่อนหน้านั้น เป็นจังหวัดของขอม
ส่วนเอกสารเขมรมีครบให้ศึกษา
และจารึกที่ชัดที่สุดนั้นคือ บุนทายศรี ที่ระบุถึงสงครามเขมร-จามปา อธิบายอย่างต่อเนื่องกัน และข้อหนึ่งที่ระบุอย่างแน่ชัดก็คือ ตรง "กองเทือบ ด็เนือมมุขโดย อนัก ขะแมร์"
แปลว่า กองทับที่นำหน้าด้วยนักเขมร(ชาวเขมร)
ที่นักวิชาการบางคนสันนิษฐานว่า นักเขมร ตรงนี้ คือเจ้าชัยวรมันที่7

[@newchapo2028]

ถ้าถามว่าเอกสารตั้งแต่สุโขทัยที่บอกว่าสยามคือขอมมีมั้ยตอบง่ายๆตอนนั้นสุโขทัยยังไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกับขอม มาเกี่ยวจริงๆก็ตอนยุคก่อนสถาปณาอยุธยา ขอมละโว้ พิมาย กับราชวงค์ชัยวรมันน่าจะมีความเกี่ยวข้องกัน ดูจากลักษณะรูปแบบปราสาทในพิมาย ละโว้ ที่สร้างก่อนนครวัดมันทรงเดียวกันเลย
ตอนทาสเขมรกบฎยึดอำนาจจากชนชั้นปกครองในนครวัด ชนชั้นปกครองที่เหลือก็หนีมาจากละโว้นี่แหละ หลังจากนั้นก็สร้าง อยุธยา เป็นเมืองหลวงไหม่ของรัฐละโว้+วรมัน
แล้วก็ค่อยๆกลืนสุโขทัยเข้ามา นี่แหละที่สยามได้หลอมรวมกับขอมจริงๆ
แล้วมันก็มีจดหมายในสมัยพระนารายที่ส่งไห้กษัตริย์ฝรั่งเศษอยู่ว่า ท่านสืบเชื้อสายมาจากสายตระกุล ชัยวรมัน แห่งนครวัด ตอนนี้จดหมายทางฝรั่งเศษยังเก็บไว้
ไปหาข้อมูลเอาเอง
ส่วนพวกบันทึกที่ว่าสยามคือขอมหลังจากอยุธยา (ละโว้) กลืนสุโขทัยสำเร็จ
มันจะมีได้ไง ก็อยุธยาเสียกรุงตั้งสองครั้งหลักฐานต่างๆโดนพม่าเผาหมด
ขนาดนักประวัติศาสตร์ยังต้องเรียนจากบันทึกของต่างชาติที่เข้ามาบันทึกในยุคอยุธยาเลย
เชื้อเถอะคนเขมรในกัมพูชาปัจุบันไม่มีอะไเกี่ยวข้องกับชนชั้นปกครองในยุคนครวัดเลย เป็นก็แค่ชาวบ้านแรงงานทาสแค่นั้น ภาษาเขมรการพูดมันพูดเหมือนเดิม แค่มันเอาอักษรขอมมาใช้
ภาษาขอมในไทยก็เพิ่งเลิกใช้ไปตอน ร.5 ภาษาขอมที่ใช้ในไทยคือขอม ขอมจริงๆ ไม่ใช้ภาษาเขมร

[@champaputih4568]

@@newchapo2028
เอกสารไหน ก็ขอเอามาอ่านดัวย 🙄
อยุธยาตอนต้นๆคือ เครือญาติของราชวงศ์เมืองพระนครจากรัฐละโว้ ที่พวกขอมผนวกเอามาจากมอญ ทำไมเขามองเห็นอย่างนั้น ก็เพราะ สมัยตันๆ ปรากฏร่องรอยภาษาเขมรมากมาย ตั้งแต่จารึก และคำราชาศัพท์ และชื่อสถานที่ เพราะเขามองเห็นว่า คนภาคกลางส่วนใหญ่สมัยนััน คือ ชาวมอญ และเขมร มีทั้งมอญพูดเขมร มีทั้งเขมรพูดมอญ
แต่บางทฤษฎีก็มองเห็นว่า ผู้สถาปนาอยุธยา ไม่มีหลักฐานอะไรเกี่ยวกับราชวงศ์เมืองพระนคร หลักฐานพอที่มี คือมีเชื้อสายจากจีนมากกว่า ถ้าจะเกี่ยวก็น่าจะเกี่ยวจากสายเลือดอะไรไม่ด้วยตรง หรือเพราะเคยรับอิทธิพลเขมร-มอญ เท่านั้น
เพราะนักวิชาการฝั่งไทยเอง ก็หาหลักฐานยืนยันประเด็นนี้ไม่ได้
ในโลกนี่ ยังไม่มีใครรูัว่า หน้าตาภาษาขอม นั้นอย่างไร🙄
เพราะไร้คนสืบทอด แม้แต่คำเดียวก็สืบทอดไม่ได้ 🙄 เขาว่า ภาษาขอมเพิ่งเลิกเรียน แล้วโปรดไปหาคนเพิ่งเลิกเรียนนั้นได้ไหม?!😳 ถ้าจะเพิ่งแล้วก็ไร้ตัวตนไปแล้ว จะพูดอะไรเรื่องสืบทอดนั้น?! เขาบอกว่า ตาผม ยายผม พูดภาษาขอมได้ แต่เอามาพูด ก็ไม่เห็นอะไร เพราะหาตาผม ยายผม ไม่เจอ
และบ้างท่านพูดว่า ภาษาขอม คือ ภาษาไทยนี่แหละ มีบนใบลาน ให้นักวิชาการไปอ่าน ก็พบแต่ภาษาปาลี ไทย เขมร จะขอม ตรงไหน?!🤣
เพราะคนไทย 90% อ่านอักษรขอม ไม่ออก ไม่สามารถรู้เรื่องราวใบลาน ก็บอกว่า นั้นคือ ภาษาขอม 😳
นักวิชาการอธิบายแล้ว ไม่มีภาษาขอม แต่ไม่รับฟัง กลัวเขมรเอา ขอม ไป แต่เขมรไม่เคยมาแย่งอะไร คือ ขอม
เพราะนักวิชาการด้านจารึกไทย ก็ต้องพึ่งพาภาษาเขมร มาตีความใจในจารึก ตั้งแต่สมัย สุโขทัย และอยุธยา เพราะสองสมัยนี้ ใช้ภาษาเขมรบนจารึกมากมาย เพราะเขายังหาโรงเรียนภาษาขอม ไม่เจอ
เยอรมันจะมาแย่ง ฝรั่ง อะไร กับฝรั่งเศส?!
เขาคือเขา ไม่ได้มาเกี่ยว เขาอยู่แบบเขา

[@doubleskrealshit9109]

ความรู้เเน่นมากครับ บันทึกต่างชาติอะน่าเชื่อสุด

[@wutdyjr.5588]

การแต่งกายของกษัตริย์สุโขทัยแต่ล่ะพระองค์เท่จริงๆ

[@bye3262]

ฉันเป็นคนสุโขทัยครับบ

[@parinthron_9870]

แล้วก่อนพ่อขุนศรีนาวนำถมมาสถาปนาสุโขทัย ท่านมาจากไหนเป็นลูกใครครับ

[@gassy9148]

สวัสดีครับพี่น้อง

[@fonpoonklang3472]

สวัดดีค่ะ (｡’▽’｡)

[@ruaylus9567]

ขอมไม่ใช่เขมรขอมคือพวกสยามเป็นวรรณปกครองเขมรเป็นแค่พลเมืองเท่านั้นพ่อขุนผาเมืองเป็นลูกเขยพระเจ้าชัยวรมันเขาเป็นพวกเดียวกันเขาจะลบกันทำไมครับท่านขอมสบาดโขลนลำพงแปลว่านักรบขอมผู้เก่งกล้าก็คือพ่อขุนผาเมืองครับท่าน

[@adisakabrahem3055]

ขอม คือ ตระกูลเดียวกับเขมร ไม่ใช่ไท เพราะไท อยู่ตอนใต้จีน

[@kwangko5577]

พระชัยวรมันที่7 มีแม่เป็นเขมร เขาคือคนเขมรแล้วค่ะ สมัยโบราณผู้หญิงเป็นใหญ่ ให้นับฝ่ายแม่มาก่อน เขาถึงได้ยกลูกสาวให้ไว เป็นลูกเขยเขมร จะได้มาเป็นเครือข่ายฝั่งเขมร

[@THANAWAT618]

โขลญลำโพงเคยได้ยินจากหลายเรื่องคับเป็นชื่อตำแหน่งชอบฟังเรื่องนี้ได้ยินผ่านหูมาเยอะมาก เรียกพญาโขลญลำโพงก็มี (อาจสะกดผิด)

[@user-yh3ww1mx1f]

ศรีวนานำถม..ขุนผาเมือง.ขุนบาลเมือง.พระราชินีเสือง..🐥🐦🐣🐢

[@aoum1967]

คนสุโขทัย พิจิตร ล้วนมีเชื้อขอม เชื้อผสมมอญเกือบหมด หน้าจะคม ผิวเหลือง

[@hongsirima3857]

สุโขทัยเกิดเพราะยูนนานLandLock ต้องการออกทะเล
จึงยึดมอญซะเลย

[@user-mo3fk5ut9u]

end game #

[@sunhshaiyprasertvarrnkij3146]

ตามที่บอกว่า 1. พ่อขุนผาเมือง ร่วมกับพ่อขุนบางกลางหาว รบกับขอมจริง ... นั้น ที่กล้ายืนยันว่า จริง ขอทราบว่า เกิดในยุคนั้นและอยู่ในสมรภูมิรบนั้นด้วยใช่หรือไม่ ? หรือรับรู้มาจากเอกสาร สื่อ และสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ ที่ต่างก็กล่าวอ้างว่ามาจากพงศาวดาร (แม้แต่พงศาวดารเองก็ยังไม่เหมือนกันแบบทิศเหนือกับทิศใต้) แม้แต่เรื่องบรรพบุรุษของตัวเองก็ยังไม่สามารถสืบค้นได้เลยว่าสมัยพระเจ้าตากสินซึ่งเป็นยุคกรุงธนบุรีใกล้ชิดกับยุคกรุงรัตนโกสินทร์นั้น บรรพบุรุษของตัวเองเป็นใคร ทำอาชีพอะไร แต่กล้ายืนยันว่าเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ยุคกรุงสุโขทัยอันย้อนไปในอดีตอันไกลโพ้น ข้ามยุคกรุงศรีอยุธยาย้อนไปในอดีตสมัยแรกเริ่มยุคกรุงสุโขทัย ว่าพ่อขุนผาเมืองร่วมกับพ่อขุนบางกลางหาวรบกับขอมจริง OMG ขอทราบว่าเกิดในยุคนั้นและอยู่ในสมรภูมิรบนั้นใช่หรือไม่ ? ตอนที่อยู่ในสมรภูมิรบนั้นอายุเท่าไหร่ ? และปัจจุบันนี้อายุกี่พันปีแล้ว ? รับประทานอะไรถึงได้มีชีวิตเป็นอมตะมาถึงทุกวันนี้ ?

[@pinksky2256]

พ่อขุนผาเมือง ก่อนกรุงสุโขทัยครับ

[@user-lw1pr1yc2m]

ผิดทุกประการแหละครับ ไม่มีอะไรถูกตาามความจริงที่ยังมีหลักฐานเหลืออยู่ให้เห็น แต่เรื่องราวที่ทางการนำมาลำดับความนี้เป็นเรื่องจากความเชื่อของคนเก่าแก่ทั้งนั้น หากจะรู้เรื่องจริงต้องไปชมโบราณสถานจะพบว่าร่องรอยโบราณยังมีอยู่ให้เห็น

[@ayodia3528]

ขอม มอญโบราณ

[@user-mv7oy5fb4e]

กรุงสุโขทัย กับ อยุธยา ใครก่อนกันครับ

[@user-if8nf5ns6m]

สุโขทัยก่อน

[@rickyvarietybyrickyyang2905]

สองแคว ทำไมออกเสียงแบบนั้น 6:18 คำว่าแคว เป็นคำควบกล้ำ ไม่ได้ออกเสียงเหมือนคำว่าแมวนะ

[@s.nandana547]

การขาดปีศักราชทำให้ไม่สามารถสืบค้นข้อมูลอ้างอิงเพื่อนำมาเปรียบเทียบหาความสัมพันธุ์กับอาณาจักรใกล้เคียงในยุคสมัยเดียวกันได้เช่น พม่า มอญเป็นต้น

[@user-cl7xo8uo8d]

มีสมัยก่อนพระพุทธเจ้าไม่อยากรู้

[@JOLIN-bv3lb]

โฆษณาถี่ไปนะ เอาเงินเป็นที่ตั้งก็ไม่ไหว นะครับ

[@user-mu5ow6ol8j]

อ้าว ถ้าไม่เอาเงินจะไห้เอาอะไร

[@over_acting3956]

กดข้ามไปสิ ง่ายๆครับ

[@najuwyowuzhbhhuwi5047]

แอด

[@user-ne9kx3uv8g]

ไม่ทันเม้นแรก

[@wiwatvongjai9424]

สุโขทัยเคยทำศึกกะไครไมคราฟคือไม่เคยเหนเล้าถึงการสึก

[@made-in-thailand99]

มีครับเยอะโดยเฉพาะพ่อขุนรามคำแหง แต่พอสิ้นสุดท่านสุโขทัยอ่อนแอลงมากและถูกผนวกในที่สุด

[@wiwatvongjai9424]

ขอบคุนคราฟกะความรุ้ไนครั้งนี่

[@passarapangkaew3616]

สาทุ

[@user-qq6hk6qo7i]

ท่านน่าจะสืบเชื้อสายมาจากชาวเสียมกุก

[@PeaceK-xd1lj]

ตามนั้นครับ

[@user-qk5sb9og7i]

🇹🇭👍👍👍🇹🇭

[@user-yh3ww1mx1f]

ขอมเขมร.คู่ปรับไทยมาเรื่อย...🐕

[@kkong2516]

จ

[@user-ur1pr2vn8k]

ชอบครับ

[@user-ol2pl2ql8f]

แรงเร็วเดินที)แก่งประวัติศาสตร์

[@user-eq8fo5no7o]

ขอมลำพูนครับไม่ไข่ขอมเขมรคนละพวกกันสมัยก่อนคนไทยรบกับขอมลำพูนหรือขอมดำตั้งแต่สมัยพระเจ้าพังคราชบิดาพระเจ้าพรหมมหาราชต้นตระกูลกษัตริย์ไทยมาจนถึงทุกวันนี้

[@made-in-thailand99]

ลำพูนนั่นมอญครับ

[@newchapo2028]

ครับตอนยุคสุโขทัยไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกับขอม จะรบกันก็ไม่แปลก
แต่ ละโว้ พิมาย นคนวัด เกี่ยวข้องกัน
แต่หลังจากทาสในนครวัดกบฎขอมในนครก็หนีมาละโว้ พอละโว้มีคนมาเพิ่มเกือบ3แสน ก็สร้างเมืองไหม่ อยุธยา ขึ้นหลังจากนั้นก็กลืนสุโขทัยเข้ามา
นี่คือเหตผลทำไมยุคอยุธยาเรารบกับพม่าแทนจะรบกับขอม เพราะขอมก็โดนกลืนรวมกับสุโขทัยกลายเป็นอยุธยานี่แหละ ส่วนพวกเขมรก็ยึดนครวัดไป สร้างอยุธยาได้14ปี พระเจ้าอู่ทองที่เป็นชนชั้นปกครองในนครวัดยุคเขมรกบฎก็ยกทัพไปแก้แค้น พอสำเร็จก็ทิ้งนครวัดไว้ เพราะอยุธยาเป็นเมืองท่าดีกว่า นครวัดพระเจ้าอู่ทองก็ยึดไว้แค่ในนามว่าเป็นของท่านแต่ท่านไม่ไปอาศัย
ส่วนพวกเขมรก็ทิ้งนครวัดไปเหมือนกันเพราะไม่ใช่ของๆพวกมันจริงๆ

[@user-ol2pl2ql8f]

แรงเร็วเดินที)แก่งประวัติศาสตร์