BJT ile JFET Transistör Arasındaki Farklar Nelerdir?
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 9 ก.พ. 2025
- Bu videoda sizlere elektronik devrelerde anahtarlama ve yükseltme görevinde kullanılan, BJT ve FET transistörlerin çeşidi olan JFET transistör arasındaki temel farkları kısaca anlattık. Şekil olarak bu transistörler birbirlerine çok benzeselerde kullanıldıkları yerler ve çalışma mantıkları farklılık göstermektedir.
Her iki transistör çeşidinde de üç pin bulunur. BJT transistör de bu pinler Base, Collector ve Emitter olarak isimlendirilirken, JFET transistör de Gate, Drain ve Source olarak isimlendirilir. İki transistör tipinde de modeline göre pin isimlerinin yerleri değişebilir.
BJT transistör de Base akımı ile Collector-Emiter arasındaki akım kontrol edilirken, JFET transistör de Gate gerilimi ile Drain-Source arasındaki akım kontrol edilir.
BJT transistör NPN ve PNP olmak üzere iki tipken, JFET transistör de N-Kanal ve P-Kanal olmak üzere iki tiptir.
Üretici firmaların sunduğu datasheet bilgilerinden transistörler hakkında çalışma karakteristiği ile ilgili bilgilere ulaşabiliriz. Mesela yaygın olarak kullanılan BC546/547/548 BJT transistörlerin dataheet bilgilerine baktığımızda NPN olduğu bilgisine, pinlerinin isimlendirmelerine ulaşabiliriz. Burada pinlerini tespit ederken isim yazılı olan yüzeye bakıyoruz arkadaşlar. 1,2 ve 3 numaralara karşılık gelen isimlere göre pinlerini tespit ediyoruz. Mesela bu BJT transistörde soldaki pin Collector, ortadaki Base ve sağdaki pin de Emitter’e karşılık gelmekteymiş. Ayrıca burada, maksimum çalışma peremetre derecelerine ve elektriksel karakteristiği ile ilgili bir çok bilgiye de ulaşabiliriz.
Yine aynı şekilde yaygın kullanılan 2N5638 JFET transistörün datasheet bilgilerinde de N-Kanal olduğu bilgisine, pin isim ve yer bilgilerine, maksimum çalışma peremetre derecelerine ve elektriksel karakteristiği ile ilgili bir çok bilgiye ulaşabiliriz.
İki transistörün arasındaki temel farkları sıralayacak olursak; BJT akım ile akım kontrolü sağlarken, JFET gerilim ile akım kontrolü sağlamaktadır. BJT’lerin üretim maliyeti düşükken, JFET’lerin üretim maliyeti daha yüksektir. BJT’ler sıcaklıktan çabuk etkilenirken, JFET’ler sıcaklıktan daha az etkilenirler. Böyle olunca BJT’ler çabuk bozulurken, JFET’ler daha dayanıklı ve uzun ömürlüdürler. Dolayısı ile BJT’ler genelde düşük akımlı hobi elektronik uygulamalarda tercih edilirken, JFET’ler daha çok düşük gerilimli ticari uygulamalarda tercih edilirler. Ayrıca BJT’lerin anahtarlama hızı düşükken, JFET’lerin anahtarlama hızı yüksektir.
BJT transistör akım kontrolü ile çalışırken, JFET transistör gerilim kontrolü ile çalışır demiştik. Yani BJT transistörde Base’den gelen akım ile collector akımı kontrol edilir. Burada collector akımı yaklaşık olarak emitter akımına eşittir. JFET transistörde ise Gate-Source gerilimi ile Drain akımı kontrol edilir.
Tüm transistör videolarımıza ulaşmak için;
• BJT Transistör Nedir? ...
#bjt #jfet #fet #transistor
Burada da Drain akımı Source akımına eşittir. BJT’de akım ile akım kontrol edilirken, JFET’de gerilim ile akım kontrol edilir ifadesini şu formüller üzerinden daha iyi açıklayabiliriz. BJT’de IC=β.IB ile bulunur. Burada β akım kazancıdır. Bu değer üretici firmanın o transistörün üretimi ile alakalı olup sabit bir değerdir ve değeri datasheet bilgilerinde mevcuttur. Her bir BJT transistörün üretici firması β değerini katalog bilgilerinde verir. Bu formülde Collector akımının doğrudan Base akımına bağlı olduğunu görebiliriz. JFET’te ise Drain akımı ID=IDSS.(1-VGS/VP)^2 şeklinde bulunur. Burada IDSS transistörün dayanabileceği maksimum Drain akımı, VP ise kritik gerilim değeridir. Bu değerler de sabit değerlerdir. Bu formülden Drain akımının doğrudan VGS değerine yani Gate-Source arasına bağlanan gerilim değerine bağlı olduğunu görebiliriz. BJT’de kontrol edilen Collectör akımı doğrudan bir akım değerine, yani base akımına bağlı iken, JFET’te kontrol edilen Drain akımı, doğrudan bir gerilime yani, Gate-Source arasına bağlanan kontrol gerilimine bağlıdır. BJT’de Base-Emitter arasında bir Silisyum diyot vardır. Silisyum diyodun iletime geçmesi için yaklaşık 0.7V gerilim değerine ihtiyaç duyulur. Dolayısı ile BJT iletimde iken bu gerilim, 0.7V olarak kabul edilir. JFET’de ise Gate girişindeki iç direnç çok büyük olduğu için, Gate akımı yoktur, hep sıfır olarak alınır. Yani Gate ucundan hiç akım girişi olmamaktadır. BJT ve JFET transistörün çalışma mantıkları ile ilgili kanalımızda ayrı ayrı videolar mevcuttur. Onları izlemediyseniz o videolara da bakmanızı tavsiye ederim. Onların linklerini de aşağıda bulabilirsiniz ☺️
BJT Transistör Nedir? Nasıl Çalışır?
• BJT Transistör Nedir? ...
JFET Transistör Nedir? Nasıl Çalışır?
• JFET Transistör Nedir?...
Udemy kursumuza kaydolmak için;
www.udemy.com/...
Patreon'dan destek olmak için;
/ eeuygulama
farklısın ve mükemmele yakınsın. Bütün videolarınızı öğrenici olarak izliyorum.
Çok teşekkür ederim. Elimden geleni yapmaya çalışıyorum. Faydalı oluyorsa ne mutlu 😊
Böyle sade ve etkili anlatım için ağzınıza sağlık
Beğenmenize sevindim 🙌 Teşekkür ederim 😊
Hocam selam super elinize qolunuza quvet sizinkimi insanlara cox ehtiyaci var insanlarin eytim ala bilmiyen insanlarin
Çok teşekkür ederim 😊 Elimden geldiği ölçüde bildiklerimi paylaşmaya çalışıyorum 👍
Teşekkürler hocam. Anlatımların en az bu seviyede olması lazım. Bazı kanallar bak ben bugün ne yaptım tarzında devre yapıyor, çok birşey katmıyor.
@Mcu Akademi Teşekkür ederim. Beğenmenize sevindim 😊
@@eeuygulama ❤️👏 Formül içermeyen anlatımlar çalışma mantığını izah edemez. Mutlaka izah formül ile olmalı. Böylece öğretici bir içerik hazırlanmış olur ki takdire layık ve iltifata tabi olur.
Hocam emeğinize sağlık paylaşımlarınızı ilgi ile takip ediyorum
@KASABANIN ŞERİFİ İlginize çok teşekkür ederim 😊 Sağolun.
Hocam nacizane kimse bu bilgiyi vermiyor.
Pnp ile npn arasında teknik fark E-C arasındaki akımı B ile yönetiyorsun ama birinde E_C arasındaki akımı arttırırken diğeri ise aynı oranda düşürüyor.
Rölelerdeki NO NC gib bunuda güzel anlatan bir video varsa eklerseniz çok iyi olur.
👌 harika anlatım gelde ögrenme allah razı olsun sayın hocam
Çok teşekkür ederim 😊
Anlatımınız için çok teşekkür ederiz 👌
Sağolun 😊
Teşekkürler hocam
yine süper anlatmışsınız.yüreğinize sağlık
Çok teşekkür ederim 😊 Beğenmenize sevindim 🙌
@@eeuygulama 2:48 de bjt tipi transistorlere daha çok hobi uygulamarda kullaniliyor demişiniz o zaman transistörden fazla bulunmazdıki bence jfet transistörler kadar kullanıliyordur bu transistörlerde hobi devrelerde bence daha az kullaniliyor gibi geliyor bana 🙂
çünku ben bazi elektronik devreleri sökunce transistorün üstundeki yazınin ismini datashetini aratoyom cogunlukla bjt tipi transistoŕun sembolu cikiyor ondan yazdim
Waoo!! Suparb that was amazing
Keep it up
@Creative Thinker Thank you very much for your interest. Glad you like our channel 😍
@@eeuygulama you are most welcome 😍😍
hocam size bişey sormak istiyorum ...elimde çokça eski tüplü tv den çıkma power transistörler var ... evde yapacağım güç kaynağında bu npn transistörleri kullanabilirmiyim ...
Hocam ağzınıza sağlık
Teşekkür ederim İsmail Bey 😊
Hepsini ilgiyle izledim bazılarını iki üç defa.
Mosfet ile ilgili video gelecek mi acaba? Yoksa jfet mosfet ile ayni mi
İlgine çok teşekkür ederim Esad kardeşim. MOSFET ile JFET benzer yapıda. Onunla ilgili de video yapmaya çalışacağım 👍 Ama ne zaman olur bilemiyorum.
Teşekkürler.
Sağolun 😊
Merak ettiğim konu, bende envai çeşit bjt transistör var, tetikleme voltajı, taşıyabileceği amper dışında numaraları ne olursa olsun bunların hepsinin yaptığı iş aynımı, yoksa her biri farklı işmi yapıyor?
Evet hepsinin yaptığı iş aynı. Temelde anahtarlama veya yükseltme yapmak. Belirttiğiniz gibi çalışma şartları farklı 👍
@@eeuygulama Teşekkürler, bende sürekli numara verip duruyorlar, illa onumu bulmak lazım diye kafam karışıyordu, benzer özelliği olan rastgele bi tane taksam olurmuş yani.
Faydalı bir paylaşım
@Zasa Saza Teşekkür ederim 😊👍
Hocam çok güzel bir video olmuş elinize sağlık iyi ki varsınız ☺️ burada küçük bir soru sormak istiyorum en son ki şemada Vbe ye içerisinde diyot olduğunu için Vbe = 0.7 volt dedik peki Vbc arasındada bir diyot var bundan dolayı Vbc ye 0.7 volt diyebilir miyiz bir de Vbe değeri nasıl değişir herhalde sabit bir değer olmuyor tekrardan teşekkürler
Çok teşekkür ederim Furkan Bey 😊 Vbc arasında da bir diyot var gibi düşünüp 0.7V diyebiliriz 👍 Ama orası bizim için önemli değildir. Çünkü Ib akımını bulurken Vbe arasındaki gerilimi hesaba katıyoruz ama Vbc ile işimiz olmuyor. Transistör iletimde olduğunda Vbe hep sabit 0.7V olur. Değeri değişmez. Çünkü diyot iletimde iken üzerindeki gerilim değeri bu olacaktır. Değişmeyecektir.
Elektrik Elektronik Uygulamaları teşekkürler hocam. peki hocam Vce arasındaki gerilime ne diyebiliriz değişiklik gösterir mi nasıl hesap edilir ? ☺️
Rica ederim 😊 Evet değişiklik gösterir. Collector ve Emitter'e bağlanan dirençlere göre farklılık gösterir. Collector akımını bulduktan sonra Collector'den Emitter'e doğru yazacağımız Kirchhoff Gerilim Kanunundan Vce gerilimi bulunmaktadır. BJT transistör devre analizi ile ilgili herhangi bir dokümana bakmanız daha faydalı olacaktır. Oradan nasıl yapıldığını rahatlıkla kavrayacaksınız.
Elektrik Elektronik Uygulamaları çok teşekkür ederim ☺️
Rica ederim.
kullanim farkları ? Bu fet olduğu için bu uygulamada kullanilir derseniz biraz daha iyi anlamış oluruz
Hocam elektronik ile hangi kitabı tavsiye edersin.
Hangi amaçla kullanacaksınız Erhan Bey? Mesela temel elektronik veya hobi elektronik gibi.
@@eeuygulama hocam başangıç seviyesi bir kitap olabilir.
-Temel Elektrik-Elektronik (Birsen Yayınları) içeriği zengin temel seviye bir kitap
-Hobi Elektronik (Dikeyeksen Yayınları) içeriği daha çok devre elemanlarının kullanım alanları ve tarihçesi ile ilgili
-Elektronik Devre Elemanları (Kodlab Yayınları)
Kitap olarak benim hoşuma giden birkaç kitap bunlar var Erhan Bey. Tabi bunlar dışında da bir çok kitap vardır mutlaka. Yine araştırma yapmakta fayda var.
Şu an hocam hobi amaçlı devreler yapıyorum devre şemaları na bakarak.ama işin mantığını kavrayabilmek için hangi kitap olabilir.
@@eeuygulama sağolun hocam
Bu videoyu yeni gördüm gerçekten ilgimi çekti sağolun bir sorum olacak hocam eksi 12 volt ne işe yarıyor teşekkür ediyorum
@Hhyyhh Hhyyhh Nasıl şu ana kadar görmezsiniz 😊 O şöyle; -12V yazan yere kaynağın - kutbu bağlanmalıdır anlamında.
@@eeuygulama af edin hocam gözden kaçırmışım aydınlatıcı bilgi için teşekkürler hayırlı geceler
@Hhyyhh Hhyyhh Hayırlı geceler 😊
Tşl ler
Sağolasın kardeşim 😊
Videolarına yoğunluk vermelisiniz haftada bir değil de günde bir video gibi
@Rohollah Ahmadi Çok zor. Bir videoyu hazırlamak için önce yoğun bir araştırma, sonra bunları belirli bir düzene koyma ve anlatılacak metne hazırlanmak gerçekten uğraştırıcı. Eğitim videoları için ciddi ciddi zaman harcayıp uğraşmak gerekiyor. Elimden geldiği ölçüde yapmaya çalışıyorum. Bir de hızlı yapınca hatalı bir şey yapma olasılığı artıyor. Yapılan hatanın geri dönüşü de olmuyor.
Hocam fet ve mosfet arasında ki farkları bi kac madde ile yazabilirmisiniz
FET'ler temel olarak JFET ve MOSFET olarak ikiye ayrılıyor. Bunu söylemek bile fark açısından yeter gibi 😊 JFET daha çok düşük akım kontrolü devrelerinde kullanılırken, MOSFET ile çok büyük akımlar kontrol edilebiliyor. MOSFET'ler baya gelişmiş transistörler.
Son heceleri niye uzatıyorsun bitirdin bizi😂😂👍
😅 Farkında değilim. Farkında olsam da elimde olan bir durum değil. Konuşmam o şekilde demek 😉
Vgsnin kutup uçları yanlış gösterilmemiş mi?
@Jk Rowling Neden yanlış?
@@eeuygulama gate ucu artı source ucu eksi olması gerekmiyor mu Vgs diyebilmeniz için siz Vsg yi göstermişsiniz
@Jk Rowling Sizin söylediğiniz P-Kanal JFET için. Videoda gösterilen N-Kanal JFET. P-Kanal olsaydı sizin dediğiniz gibi olacaktı.
@@eeuygulama o zaman burada Vgs eksi voltaj mı çıkıyor?
@Jk Rowling Evet 👍
12 VOLT 5 VOLT DC MOTOR OLAN VİDEO DA AKIMMI KONTROL EDİLİYOR
Evet akım kontrol ediliyor 👍
Jel akülü elektrikli bisikletler için balans devresi lazı.