Табын Барақ батыр

«Барақ батыр» Қазақ халқының XVIII ғасырдағы тарихында елеулі із қалдырған Барақ атты қаһармандар көп болған. Солардың бірі - Орта жүздің сұлтаны Барақ Солтабайұлы, екіншісі - Орта жүздегі Найман руының Көкжарлы аталығынан шыққан Барақ, ал, үшіншісі - Кіші жүз Табын Барақ батыр Шөмішті тайпасының тумасы Барақ Сатыбалдыұлы (1743-1840). Біздің сөз етіп отырғанымыз осы соңғы - Табын Барақ батыр. Ел тәуелсіздігі үшін жатжерлік жаулармен соғыста теңдессіз ерлік көрсеткен батырдың бейіті Маңғыстау облысы Бейнеу ауданындағы Сам құмында жатыр. «Барақ батыр» жырының нұсқалары Қазақтың батыс өңірінде және Қарақалпақстан аймағына көбірек тараған.
М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының қолжазбалар қорында аталған эпостың Б.Ысқақов, М.Ахметов, Н.Раманқұлов жеткізген бірнеше нұсқасы сақталған (ӘӨИ, 342, 365, 480, 483-бумалар). «Барақ батыр» жырының Ережеп Білеуов жырлаған нұсқасының топтамаға ұсынылып отырған мәтіні аталған қолжазба қорындағы түпнұсқа негізінде дайындалды (ӘӨИ, 480-бума).