ТЫҢДАП ӨЗІҢДІ ӨЗГЕРТ 🔷 ПАЙДАЛЫ УАҒЫЗ
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 9 ก.พ. 2025
- Ғайбат адамдардың сауаптарын жоюда лап етіп, бір-ақ жалмайтын өрттің сумаңдаған тілінен де жылдам» (Хадис)
Ғайбаттың сөздік мағынасы - біреудің сыртынан жағымсыз, жарамсақ сөз айту. Демек, бір адамның бойындағы кемшіліктердің басқа біреуге оның сыртынан айтылуына «ғайбат» делінеді.
Пайғамбарымыз ғайбаттың не екенін ұқтыру үшін айналасындағылардан: «Ғайбаттың не екенін білесіңдер ме?» деп сұрайды. Олар «Алла пен Оның елшісі жақсы біледі» деп сөзді өз аузына салады. Сонда Пайғамбарымыз: «Араларыңыздағы біреуіңіздің ұнамайтын сөздермен өз бауыры жайлы сыртынан айтуы» дегенде: «Егер ол айтқандарымыз оның бойында бар болса, бұл да ғайбат бола ма?» - дейді бір кісі топ ішінен. Сол кезде жамандықты жан дүниесімен жақтырмайтын аса сезімтал Пайғамбарымыз (с.а.с.): «Егер айтқандарың оның бойында расында бар болса, онда оны ғайбаттаған боласың, егер ол сипаттар онда жоқ болса, онда оған жала жапқан боласың», - деп қалай болғанда да тілді ғайбаттан сақтау керектігін ұқтырған болатын. Демек, ғайбат - ғайбатталған адам сол жерде болып, өзі жайлы айтылғандарды құлағымен естісе ренжитіндей сыртынан айтылған сөздер. Егер ол айтқандары дұрыс болған күннің өзінде, ол - ғайбат болып саналады. Ал егер айтылған нәрселер оның бойында болмаса - әрі ғайбат, әрі жала болып, күнә үстіне күнә жамалмақ.
Ислам діні жеке адам құқығына ерекше мән бергендіктен оның ар-намысын қорғауға басты назар аударған. Ар-намыс - жеке тұлға кісілігінің негізгі тірегі. Ал, ғайбаттау - жеке адам құқына қол сұққанмен бірдей. Сондықтан да бүкіл болмыс ішінен адам баласын халифа етіп таңдаған Аллаһ тағала мұсылмандардың тілін достық пен бауырмашылықты, адами жақсы қатынастарды бұзатын пәлекет ғайбаттан сақтау үшін «Хужурат» сүресінің 12-аятында: «Бір-бірлеріңді ғайбаттамаңдар. Сендердің араларыңнан біреу өлген бауырының етін жегенді ұната ма? Иә, бұдан тіксіндіңдер. Олай болса, Алладан қорқыңдар...» деу арқылы оның қаншалықты жиіркенішті күнә екенін бір-ақ ауыз сөзбен тұжырымдайды. Иә, адамның өз бауырының етін жеуге қалайша дәті барады? Әрі бұл жерде «өліп қалған бауырың» деу арқылы адамды одан бетер тіксіндіре түседі. Ақыл-есі дұрыс, туыстық мейірімі сембеген бір адамның адами, қоғамдық, әрі мәдени тұрғыдан зиянды, сонымен қатар, жиіркенішті мұндай істі жасауы мүмкін емес. Аятта «одан тіксіндіңіз» деу арқылы адам табиғатының бұл істен жиіркенетінін білдіріп тұр. «Олай болса, Алладан қорқыңдар» деу арқылы Алланың тыйым салған жамандығынан бойды аулақ ұстап, жасаған күнәларымыз үшін тәубе етуге шақырады.
Тағы бір аятта Алла тағала:
«Көзің жетпей тұрып, көңіл аударма. Өйткені, құлақ, көз, көңіл бұлардың бәрі көргеніне, естігеніне жауапты» деу арқылы біреу жайлы нақты мәліметке ие болмайынша, ол жайлы жаман ойламауға шақырады.
Басқа біреу жайлы жаман ойлаудың өзі - ғайбаттың жасырын түрі. Бұл суи занн (яғни, араб тілінен аударғандағы мағынасы - жаман ойлау) деп аталады. Тілмен жамандау харам етілгендей, жүрекпен де жаман ойлауға тыйым салынған. Құранда Алла тағала: «Ей, иман келтіргендер, күмәннің көбінен сақтаныңдар. Өйткені, күмәннің кейбірі - күнә» деп бізге жалпы жаман ойламауға бұйырады. Өйткені, жаман ой тек жүректе қалып қоймай, ақиқатқа жеткісі келіп тіміскіленеді. Алла тағала «тіміскілеп сыр іздемеңдер» (Хужурат, 12) деу арқылы басқа мұсылмандардың қателері мен күнәларын іздеуге құлшыныс танытпауға шақырады. Адамға келген жаман ой жүректегі сүйіспеншілікті өшіріп, дұшпандыққа айналдырады. Міне, сондықтан осы аятта ғайбаттау, суи занн, яғни жаман ойлауға және тырнақ астынан кір іздеуге үзілді-кесілді тыйым салынған.
Пайғамбарымыз көптеген хадистерінде қоғамдық өмірімізге зиянын тигізіп, адамдар арасындағы жақсы қатынастарға балта шабатын әрі ақыреттік өмірімізде ауыр азапқа душар ететін - ғайбаттан аулақ болу керектігін үнемі үмбетінің есіне салып отырған. Адамдарды пенделіктен арылтып, кемелдікке бастау үшін жіберілген ислам діні қоғамдық өмірдегі бірліктің берекесін қашырар жаман мінездерден ұзақ болуды насихаттайды. ислам дінінің бұған қаншалықты мән бергенін жете түсіну үшін, Пайғамбарымыздың бұл мәселеде айтқан ескертулері мен тыйымдарына назар аударған жөн.
Мақаланың толық нұсқасы:
azan.kz/kz/maq...
Ия Раббым Алла!!! Менің пендешілікпен біліпті, білмейде, жасырын түрде де барлық мүшелеріммен істеген күнәларымды өзіңнің мейріміңмен кешірегөр. Өзіңнен басқа еш кім кешіре алмайды! Сен кешірүшісің Раббым Алла!!! Ендеше кешірегөр!!!
Субханаллахи!!!
Альхамдулиллахи!!!
Ля илляха иллалахи!!!
Аллаху акбар!!!
Астағфируллах!!!
Әумин!!!
ИЯ АЛЛА ТАҒАЛАМ БІЛІП БІЛМЕЙ САҒАН .КҮНӘЛРӘРІМ БОЛСА КЕШІРЕ ГӨР ОҚЫҒАН УАҒЫЗ КЕРЕМЕТ. ӘМИН ӘМИН ӘМИН
Алла бізге ақыл,ои,сана,білім, абырой,ақ жол, жүрегімізге иман берші,өз ырзалығыңда болуға нәсіп етші
Кеш!ре гор Алла,кеш!ре гор
Керемееет,еее,аллам билип истеген,билмей истеген кателиктеримди кешир гор,🙏🙏🙏👍🙌👍
Ъъъъъ
Алла разы болсын, сізге. Он бәленің тоғызы тілден, демекші, тілімізге үнемі ие болып, абай болып жүруді бұйырта көр. АЛЛАМ біліп-білмей істеген күнәларымызды кешіре көр.
Аллахым билип билмеи жасаган киналарым ушин кешире кор Аллам
Аллаға шүкір 🙏🧕🤲
Әмин
Алла Тағала билип билмей жасаған куналаримизди кеширегор 🙏🙏🙏
Керемет
Аллаһым ,Рохман ,Рохим Сенің көркем есімдеріңмен өзіңнен жалынып жалбарынып сұраймын, Кешіріші барлық күнәларымды шынайы тәубе етуді, шынайы өзіңнен қорқатын жүрек берші Кешіре гөр Аллаһым
Алла разы болсын сізге
Алла коп кина жасаганым ушин кешире кор Аллам
Алла сізге разы болсын
Алла разы болсын
Ассалаумағалейкум бауырым! Аллаһ Тағала риза болсын саған! Иә, Раббым, барлық маған тил тигізген, мен туралы өсек-гайбат айтып-тараткандардан дүниеде де ақыретте де акыларымды алып берші! Меним олардың барлығына күшім жетпейді, сондықтан оларды (яғни, олардың жазаларын беруді) Бир Өзіңе тапсырдым! Сонымен қатар, олардың барлык маған деген барлык зияндарын кабылдамаймын, сондықтан өздерінің бастарына тездетіп кайтарып берші! Әәәәмиин!
Алла сізге разы болсын әмин
Устаз Алла разы болсын сызге керемет жеткиздын
Алла разы болсын сізге Ұстаз. 🍒Керемет шынайы таратып айттыңыз. 🍒
Тагы Бир тилден келетин зор куна баскаларга лагынет-каргыс тилеу. Астагфируллах.
Алла бізді кешірші!!!! Көп күнә жасадық қой!!!!
Дұрыс айтасыз осыны жастар түсінсе ғой
👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍
АЛЛА.РИЗА.БОЛСЫН
Шукур
Здравствуйте,к
Достала ваша Жанна
Алла разы болсын сізге
Алла разы болсын
Алла разы болсын сізге