БІР ӘННІҢ СЫРЫ АЙ ДА, КҮН ДЕ ЖАҚСЫ ҒОЙ... Қайрат ешкімге жамандығы жоқ өзімен-өзі жүрген жақсы жан еді. Өте еңбекқор болатын. Елпілдеп жүретін. Тажал вирустың құрбаны болды. Жаны жәннатта болсын асыл азаматтың!... Ел-жұрт сүйіп тыңдайтын мына ән Қайрат Дүйсен-Пармандікі болатын. Сөзін де өзі жазған, әнін де өзі шығарған. Мына төмендегі жазба да өзінің жазғаны. "ТОҚАЛЫНА НЕМЕСЕ АШЫНАСЫНА АРНАҒАН ӘН БОЛУЫ КЕРЕК" деп айтып жүргендерге жауап ретінде жазылыпты. Жазба Қайраттың парақшасынан алынды. *** Осыдан бірер күн бұрын қарап отырсам, менің "Ай да, Күн де" атты әнімнің Қуандық Рахымның орындаған Ютубтағы тыңдармандары 1 миллионнан асыпты. Кезінде Нұрлан Өнербаев ағамыз орындағанда да тыңдармандардың миллионнан кем болмағаны анық. Шынымды айтайын, дәл осы әнімді қайта рухани жаңғырып, миллиондаған жастармен (негізінен қазақтар ғана тыңдайды) қайта қауышады деп ойламаппын. Әйтеуір, мен елге танымал болмасам да, елдің осы әнге деген құмарлығы артқанына шүкір деймін. Ән болғаннан кейін оның шығу тарихы, оған қоса негізді, негізсіз жорамалы болатыны белгілі. Бұл ән тоқалына немесе ашынасына арналған ән болуы керек деген жорамалдар Нұрлан аға орындаған кезде де көп айтылған. Тіпті, жаңылмасам, бұл жөнінде сыни мақала "Қазақ әдебиетіне" де жарияланды-ау деймін (анығын ұмыттым). Әннің шығу тарихы жайында мен радиодан айтып беріп, бұл естелігім бірер газетке де жарияланды. Біршама оқырман оны кезінде тыңдап, оқып аз-маз хабардар болғанымен көпшілік әлі күнге шейін елден естіген өсек-аяңның аясында жүр. Бұл әнді мен 1988 жылы жаздым. Мен ол кезде жаңадан үйленген, 24-25 жастағы жігіт едім. ҚазҰУ-ге оқуға тапсырып жүріп, әнімнің негізгі кейіпкерімен кездейсоқ кездесіп қалдым. Иә, мен ол қызбен үйленбес бұрын да таныс едім. Алайда, арамызда аға-қарындас ретінде сыйластық болғанымен, оның мені ұнататынын бұл кездесуге шейін білмеген екенмін. Екеуміз емтихан алдыңғы дайындыққа бірге барып, бірге қайтып жүрдік. Ол кезде Алматының қайыңдары қазіргідей ауру-сырқау емес еді. Жайнап тұратын. Төле би мен Масанчының қиылысынан Әуезовке шейін сол қайындарды көлеңкелеп қатар келетінбіз. Негізінен, көлеңкелейтіндей соншалықты сұңғақ қалың жапырақты емес еді, бізден биіктеу жас қайыңдар көше бойында қаз-қатар өсіп тұратын. Әуезовтегі Алматыкілем тоқыма фабрикасының жатақханасына жеткен соң, оны сонда қалдырып, өзім Розыбәкиевтегі АЗТМ-ның жатақханасына қайтатынмын. Ол да, мен де аздап өлең жазатын болғандықтан, арамыздағы әңгіме негізінен поэзия, әдебиет тақырыбында өрбитін. Махаббат, сезім жайлы әңгіме айтыла бастаса, мен отбасылы адам екенімді айтып, ол тақырыптан қашқақтайтынмын. Оны өте жақсы көріп кеттім. Бірақ, әйелімнің бар екендігін, оны шын сүйіп қосылғандығым жадымнан бір сәтке де шыққан емес. Содан бір күні екеуміз дайындықтан қайтып келе жатқанда, ол тағы да әңгімені махаббат тақырыбына бұрды. Мен әдеттегіше сөзді басқа жаққа бұрмақшы болғанымда, ол "Мен сені өлердей жақсы көрем" деді де, менің мойныма асылып құлай кетті. Алғашында абдырап қалып, оны маған жай ғана сүйенгісі келген екен ғой деп ойладым. Сөйтсем, ол кәдімгідей есінен танып қалған екен. Бойында әл жоқ. Буындары жансыз қалған оны сасқанымнан тротуардың бардюріне отырғыздым. Отырғыздым деймін-ау, сүйемелдеп тас қып құшақтап жанында отырдым. Ол шамамен он минөттен соң есін жыйды. Сөйтті де басын төсіме қойып өкіріп жылады. Бар сырын ақтарды. "Мен сенімен бірге бақытты ғұмыр кешемін деп жүрсем... Үйленіп кеткеніңді қарашы!" - деп өкініш білдірді. Мен ағалы-қарындас болып сыйласып қалайық, отбасымды бұза алмаймын деп, оны жұбатумен болдым. Құшақтап, еркелетіп, бетінен сүйдім, шашынан сипадым. Бірақ, біз одан әріге барған емеспіз. Мұқағали ақын жазғандай "бөлтірік ем, арлан боп аяқтандым" дегеннің ауылы әсте алыс болды. Сондықтан, әгілі айтылған "тоқалына немесе ашынасына арнап жазылған ән болуы керек" дегеннің бәрі де қаңқу сөз. Әнімнің кейіпкерінің есімін сол кезде де жазбағам. Қазір де жазбаймын. Оның себебі өздеріңізге мәлім. Ол еш алаңсыз бақытты ғұмыр кешуге әбден лайықты жан. "Ай да, Күн де" әні мен сөзінің авторы Қайрат Дүйсен-Парман.
Даусы керемет
БІР ӘННІҢ СЫРЫ
АЙ ДА, КҮН ДЕ ЖАҚСЫ ҒОЙ...
Қайрат ешкімге жамандығы жоқ өзімен-өзі жүрген жақсы жан еді. Өте еңбекқор болатын. Елпілдеп жүретін. Тажал вирустың құрбаны болды. Жаны жәннатта болсын асыл азаматтың!...
Ел-жұрт сүйіп тыңдайтын мына ән Қайрат Дүйсен-Пармандікі болатын. Сөзін де өзі жазған, әнін де өзі шығарған. Мына төмендегі жазба да өзінің жазғаны.
"ТОҚАЛЫНА НЕМЕСЕ АШЫНАСЫНА АРНАҒАН ӘН БОЛУЫ КЕРЕК" деп айтып жүргендерге жауап ретінде жазылыпты. Жазба Қайраттың парақшасынан алынды.
***
Осыдан бірер күн бұрын қарап отырсам, менің "Ай да, Күн де" атты әнімнің Қуандық Рахымның орындаған Ютубтағы тыңдармандары 1 миллионнан асыпты. Кезінде Нұрлан Өнербаев ағамыз орындағанда да тыңдармандардың миллионнан кем болмағаны анық. Шынымды айтайын, дәл осы әнімді қайта рухани жаңғырып, миллиондаған жастармен (негізінен қазақтар ғана тыңдайды) қайта қауышады деп ойламаппын. Әйтеуір, мен елге танымал болмасам да, елдің осы әнге деген құмарлығы артқанына шүкір деймін.
Ән болғаннан кейін оның шығу тарихы, оған қоса негізді, негізсіз жорамалы болатыны белгілі. Бұл ән тоқалына немесе ашынасына арналған ән болуы керек деген жорамалдар Нұрлан аға орындаған кезде де көп айтылған. Тіпті, жаңылмасам, бұл жөнінде сыни мақала "Қазақ әдебиетіне" де жарияланды-ау деймін (анығын ұмыттым). Әннің шығу тарихы жайында мен радиодан айтып беріп, бұл естелігім бірер газетке де жарияланды. Біршама оқырман оны кезінде тыңдап, оқып аз-маз хабардар болғанымен көпшілік әлі күнге шейін елден естіген өсек-аяңның аясында жүр.
Бұл әнді мен 1988 жылы жаздым. Мен ол кезде жаңадан үйленген, 24-25 жастағы жігіт едім. ҚазҰУ-ге оқуға тапсырып жүріп, әнімнің негізгі кейіпкерімен кездейсоқ кездесіп қалдым. Иә, мен ол қызбен үйленбес бұрын да таныс едім. Алайда, арамызда аға-қарындас ретінде сыйластық болғанымен, оның мені ұнататынын бұл кездесуге шейін білмеген екенмін. Екеуміз емтихан алдыңғы дайындыққа бірге барып, бірге қайтып жүрдік. Ол кезде Алматының қайыңдары қазіргідей ауру-сырқау емес еді. Жайнап тұратын. Төле би мен Масанчының қиылысынан Әуезовке шейін сол қайындарды көлеңкелеп қатар келетінбіз. Негізінен, көлеңкелейтіндей соншалықты сұңғақ қалың жапырақты емес еді, бізден биіктеу жас қайыңдар көше бойында қаз-қатар өсіп тұратын. Әуезовтегі Алматыкілем тоқыма фабрикасының жатақханасына жеткен соң, оны сонда қалдырып, өзім Розыбәкиевтегі АЗТМ-ның жатақханасына қайтатынмын.
Ол да, мен де аздап өлең жазатын болғандықтан, арамыздағы әңгіме негізінен поэзия, әдебиет тақырыбында өрбитін. Махаббат, сезім жайлы әңгіме айтыла бастаса, мен отбасылы адам екенімді айтып, ол тақырыптан қашқақтайтынмын. Оны өте жақсы көріп кеттім. Бірақ, әйелімнің бар екендігін, оны шын сүйіп қосылғандығым жадымнан бір сәтке де шыққан емес. Содан бір күні екеуміз дайындықтан қайтып келе жатқанда, ол тағы да әңгімені махаббат тақырыбына бұрды. Мен әдеттегіше сөзді басқа жаққа бұрмақшы болғанымда, ол "Мен сені өлердей жақсы көрем" деді де, менің мойныма асылып құлай кетті. Алғашында абдырап қалып, оны маған жай ғана сүйенгісі келген екен ғой деп ойладым. Сөйтсем, ол кәдімгідей есінен танып қалған екен. Бойында әл жоқ. Буындары жансыз қалған оны сасқанымнан тротуардың бардюріне отырғыздым. Отырғыздым деймін-ау, сүйемелдеп тас қып құшақтап жанында отырдым. Ол шамамен он минөттен соң есін жыйды. Сөйтті де басын төсіме қойып өкіріп жылады. Бар сырын ақтарды.
"Мен сенімен бірге бақытты ғұмыр кешемін деп жүрсем... Үйленіп кеткеніңді қарашы!" - деп өкініш білдірді. Мен ағалы-қарындас болып сыйласып қалайық, отбасымды бұза алмаймын деп, оны жұбатумен болдым. Құшақтап, еркелетіп, бетінен сүйдім, шашынан сипадым. Бірақ, біз одан әріге барған емеспіз. Мұқағали ақын жазғандай "бөлтірік ем, арлан боп аяқтандым" дегеннің ауылы әсте алыс болды.
Сондықтан, әгілі айтылған "тоқалына немесе ашынасына арнап жазылған ән болуы керек" дегеннің бәрі де қаңқу сөз. Әнімнің кейіпкерінің есімін сол кезде де жазбағам. Қазір де жазбаймын. Оның себебі өздеріңізге мәлім. Ол еш алаңсыз бақытты ғұмыр кешуге әбден лайықты жан.
"Ай да, Күн де" әні мен сөзінің авторы Қайрат Дүйсен-Парман.
Алла тіл көзден сақтасын. Амандық берсін.
Жарайсың Куандык олендериниз.маган.унайды жанга жайлы
Жаныым!Өте тамаша!Жақсы көремін.
❤🥰✊🏼
👍
Қай қалада