ขันธ์5 คืออะไร?

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 14 ส.ค. 2021
  • ขันธ์5 ตามที่แสดงในคัมภีร์วิภังค์ 84000.org/tipitaka/read/v.php...

ความคิดเห็น • 31

  • @EleeTi99
    @EleeTi99 2 ปีที่แล้ว +7

    นับถือใจจริงๆ ชั่งมีความกล้าหาญมาก ที่มาทำคลิปอธิบายคำสอนพระพุทธเจ้า แต่เสียดายที่ไม่เตรียมเนื้อหา ไม่ทำสคริปต์ให้เรียบร้อย นั่งฯอธิบายไป แบบตะกุกตะกัก ขอเสริมนิดหนึ่งนะครับ เพื่อแลกเปลี่ยน ความเข้าใจ ในขันธ์ทั้ง๕
    มี รูป คือรูปร่างกาย ที่หิวกระหาย ถูกทำลายได้ด้วยความหิวกระหาย ความร้อน ความหนาว ฯ
    นี้เรียกว่ารูป ประกอบด้วย ธาตุ ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลม
    เพราะมีนาม-รูปเป็นปัจจัย จึงมี สฬายตนะ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย -ส่วน ใจ(เป็นนาม)
    เวทนา คือ ความรู้สึก มี สุขเวทนา ทุกขเวทนา และ อทุกขมสุข เวทนา หรือ ส่านมากจะบอกว่า ความเฉยๆ หรือ จะบอกว่าเป็นอุเบกขา ก็ได้
    สัญญา คือ ความจำ ง่ายๆ ความจำเป็นอดีตทั้งหมด เป็นสิ่งที่ผ่านมาแล้ว เก็บไว้ในสัญญา
    ใครมีสัญญาและใจ ก็สามารถเรียนรู้ธรรมมะได้ พระพุทธองค์ตรัสไว้
    ส่วน สังขาร คือ ความคิดปรุงแต่ง เป็นส่วนแห่งอนาคต ทั้งหมด ยังไม่เกิดขึ้น คิดไปได้หมด ปรุงแต่งได้หมด โดยเอาข้อมูลจากสัญญานั่นแหละมาปรุงแต่ง
    รูป เวทนา สัญญา สังขาร ๔ขันธ์นี้ คือที่ตั้งของวิญญาณ หรือ เรียกว่า วิญญาณฐิติ ฐานที่ตั้งของวิญญาณ แล้ววิญญาณละ คือ อะไร
    วิญญาณ คือ ธาตุรู้ วิญญาณเมื่อมาปฏิฐิตังที่ ขันธ์ไหน เช่น มาตั้งอาศัยที่รูป ก็จะรู้ ร้อนหนาว หิว กระหาย รับรู้ ผัสสะสัมผัส ของรูปได้หมด นี้เรียกว่า รู้รูป ถ้ารู้นาม วิญญาณจะไปตั้งอาศัยใน เวทนา สัญญา สังขาร หรือ แม้แต่รู้ตัวมันเอง จิต มโน วิญญาณ เป็นสิ่งเดียวกัน แต่ เรียกต่างกันตาม การทำงาน เมื่อ วิญญาณ รู้ในเวทนา เช่น เรากำลังมีความสุข ทุกข์ เฉยๆ รู้ในสัญญา ก็จำเรื่องในอดีตได้ หาก คิดถึงคนรักในอดีต แล้วมาปรุงแต่งก็เป็น การปรุงของสังขาร สังขารมีประมาณมาก ลึกซึ้งปราณีต มาก เช่น วจีสังขาร คือ การปรุงแต่งของคำพูด ที่ยังไม่ได้พูด พูดไปก็กลายเป็น วจีกรรม เป็นต้น ส่วน กายสังขาร การปรุงแต่งทางกาย จิตสังขาร การปรุงแต่งของจิต สังขารจึงมี สังขารทั้งหลาย ในปฏิจสมุปบาท ทั้งหมด เกิดเพราะมีอวิชชาเป็นปัจจัย คือ ความไม่รู้ ใน อริยสัจ
    ทั้งหมด นี้ คือ ตัวเราเอง ทุกคนมีเหมือนกันหมด ไม่ว่าจะคนจนหรือรวย สวยหรือขี้เหร่ แขก ฝรั่ง คริส อิสลาม มีเหมือนกันหมด นี้คือ สิ่งที่พระพุทธเจ้าค้นพบและบัญญัติคำสอนไว้ ให้เรารู้ตามและ สามารถ เห็นสัจธรรมของขันธ์๕ เพื่อที่จะมีความรู้ ที่จะละความยึดหมั่นในอุปทานขันธ์๕นี้ได้

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  2 ปีที่แล้ว +1

      สังขารที่เป็นปัจจุบันก็มี สังขารที่เป็นอดีตก็มีครับ รูปนามขันธ์ 5 มีทั้งที่เป็น อดีต ปัจจุบัน อนาคตครับ

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  2 ปีที่แล้ว

      ลองดูพระสูตรนี้ดูครับ 84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=17&A=414&Z=426
      [๓๖] พระนครสาวัตถี. ณ ที่นั้นแล ฯลฯ ดูกรภิกษุทั้งหลาย รูปที่เป็นอดีต
      อนาคต ไม่เที่ยง จักกล่าวถึงรูปที่เป็นปัจจุบันไปไยเล่า? ดูกรภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับ
      แล้ว เห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเป็นผู้ไม่มีความอาลัยในรูปที่เป็นอดีต ไม่เพลิดเพลินรูปที่เป็นอนาคต
      ย่อมเป็นผู้ปฏิบัติเพื่อความเบื่อหน่าย เพื่อคลายกำหนัด เพื่อความดับรูปที่เป็นปัจจุบัน. เวทนาที่
      เป็นอดีต เวทนาที่เป็นอนาคต ไม่เที่ยง ฯลฯ สัญญาที่เป็นอดีต สัญญาที่เป็นอนาคตไม่เที่ยง ฯลฯ
      สังขารที่เป็นอดีต สังขารที่เป็นอนาคตไม่เที่ยง ฯลฯ วิญญาณที่เป็นอดีต วิญญาณที่เป็นอนาคต
      ไม่เที่ยง จักกล่าวถึงวิญญาณที่เป็นปัจจุบันไปไยเล่า? ดูกรภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว
      เห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเป็นผู้ไม่มีความอาลัยในวิญญาณที่เป็นอดีต ไม่เพลิดเพลินวิญญาณที่เป็น
      อนาคต ย่อมเป็นผู้ปฏิบัติเพื่อความเบื่อหน่าย เพื่อคลายกำหนัด เพื่อความดับวิญญาณที่เป็น
      ปัจจุบัน.

  • @feelmaymew6343
    @feelmaymew6343 ปีที่แล้ว

    สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทนามิในบุญ....ครับ🙏🙏🙏👏

  • @chaiwatfilm6708
    @chaiwatfilm6708 2 ปีที่แล้ว +1

    ขอบคุณที่นำความรู้ มาแบ่งบันกันครับ
    สาธุครับ

  • @user-vd9jh8vl2k
    @user-vd9jh8vl2k 2 ปีที่แล้ว

    กราบอนุโมทนาสาธุค่ะ

  • @trump989
    @trump989 2 ปีที่แล้ว

    เยี่ยมมากครับ

  • @sukriplar5130
    @sukriplar5130 4 หลายเดือนก่อน

    สาธุครับ พระบูรพาจารย์ว่าขันธ์5ไม่ใข่ตัวตน เช่น เวลาเรานึกถึงใครคนหนึ่งที่จากกันมานาน(1)อาการนึกนั้นคือ"สังขารขันธ์" (2)รูปร่างของคนที่เรานึกถึงปรากฏที่ใจคือ"สัญญาขันธ์" (3)ความรู้ว่าเป็นคนในคราวนั้นคือ"วิญญาณขันธ์"ซึ่งเป็น มโนวิญญาณ (4)สุข ทุกข์ หรืออุเบกขาที่เกิดขึ้นในคราวนั้นคือ"เวทนาขันธ์" (5)รูปที่เป็นมหาภูตรูปหรืออุปาทายรูปที่ปรากฏอยู่คือ"รูปขันธ์" *จะเห็นว่าไม่มีตัวตนที่มีเนื้อหนังของคนที่เรานึกถึงในขันธ์ทั้ 5 เลย **หากเราเห็นว่าเป็นจริงเป็นจังเป็นตัวเป็นตน ก็ชื่อว่าหลงตามสมมุติ

  • @PTyphoonS
    @PTyphoonS 2 ปีที่แล้ว

    ชอบทุกคลิปเลยครับ

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  2 ปีที่แล้ว

      ขอบคุณครับ

  • @user-dy3gy4yt2p
    @user-dy3gy4yt2p 2 ปีที่แล้ว

    ขอบคุณครับ

  • @myth503
    @myth503 2 ปีที่แล้ว

    มารับชมครั้งแรกติดตามครับ

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  2 ปีที่แล้ว

      ขอบคุณครับ

  • @user-pw9ql1vn7v
    @user-pw9ql1vn7v 2 ปีที่แล้ว

    Fc ใหม่ครับ พี่ทิด

  • @evetj2581
    @evetj2581 ปีที่แล้ว

    สาธุสาธุสาธุเผยแพร่ธรรมวิทยาทาน.เกี่ยวกับขันธ์๕.ขอเพิ่มนิด.จับตอนขันธ์๕เลยทีเดียวผู้ฟังอาจไม่เข้าใจเท่าที่ควร.เอาแบบย่อๆสั้นๆตามขั้นตอนก็คือโทษครับ.ควรเริ่มที่ธาตุ๔.ดินน้ำไฟลม.ก่อนอันดับแรก.เมื่อเข้าใจในธาตุ๔แล้ว.ก็เข้าสู่ขันธ์๕.รูปเวทนาสัญญาสังขารวิญญาน.เมื่อเข้าใจในขันธ์๕แล้ว.ก็เข้าสู่อริยะสัจ๔.ทุกข์สมุทัยนิโรธคมรรค.เมื่อเข้าใจอริยะสัจ๔แล้ว.ก็พบความจริงแห่งสัจธรรมของชีวิต.สาธุสาธุสาธุ.บุญกุศล.

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  ปีที่แล้ว

      ขอบพระคุณสำหรับคำแนะนำครับ

  • @sak0143
    @sak0143 2 ปีที่แล้ว

    💝💝

  • @Worasit-yt1ep
    @Worasit-yt1ep หลายเดือนก่อน +1

    สรุป สังขาร เป็นคำพ้องรูป ความหมายแล้วแต่ตำแหน่งที่วางในประโยคนั้น ใช่ไหมครับ

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  หลายเดือนก่อน

      ไม่ถึงกับพ้องรูปที่ความหมายไปคนละอย่างครับ แต่คำว่าสังขารที่แปลว่าการปรุงแต่ง ความหมายมันกว้างมาก ถ้าเป็นสังขารขันธ์ ความหมายก็จะแคบลงมา ลองดูคลิปนี้นะครับ th-cam.com/video/TkRg35APCi0/w-d-xo.html

  • @okOK-nn2qt
    @okOK-nn2qt ปีที่แล้ว +1

    ขอบคุณครับ งงเรื่องสังขารมานาน

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  ปีที่แล้ว

      ลองดูคลิปนี้เพิ่มนะครับ นาทีที่ 2:25 ที่เป็นคำถามเกี่ยวกับสังขารขันธ์ th-cam.com/video/GDjBKZGiH3Y/w-d-xo.html

    • @okOK-nn2qt
      @okOK-nn2qt ปีที่แล้ว

      @@Tunhapapai ขอบคุณครับ สาธุ

  • @SPC1967
    @SPC1967 2 ปีที่แล้ว

    สังขารมีประมาณมาก …

  • @sisakhasurinpraphatsorn8502
    @sisakhasurinpraphatsorn8502 2 ปีที่แล้ว

    ธรรมกะสอนว่า มโน เป็นสมองครับ
    อุบายที่แอดมินบอกว่า เทวดา ไม่มีสมองแล้วแต่ยังจำได้ แสดงว่า สมอง ไม่ใช่ มโน
    ถ้าธรรมกะ ย้อนว่า ก็เทวดา มันมีตา มันมองเห็น มันก็เป็นตาที่เป็นทิพย์ กายของเค้าก็เป็นทิพย์ เป็นของละเอียด
    ส่วนตัวผมมองว่า มโน และ นาม ต่างๆไม่ใช่รูป ไม่ใช่สมอง
    ถ้าธรรมกะย้อนมาแบบนี้เราจะอุบายตอบอย่างไรครับ?

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  2 ปีที่แล้ว +1

      มโน หรือ จิต เป็น นามธรรม ส่วน สมองเป็นรูปธรรม คนละส่วนกันนั้น ถูกแล้วครับ
      หรือ สมองส่วนหนึ่ง (รูปธรรม) ความคิดก็อีกส่วนหนึ่ง (นามธรรม) จิต หรือมโน ก็อีกส่วนหนึ่ง (นามธรรม) แบบนี้ก็ได้ครับ
      ส่วนเรื่องเทวดา นั้นคงไปพิสูจน์กันลำบากครับ เอาว่า เราใช้บัญญัติศัพท์ คำว่า มโนนั้นให้ตรงกับพุทธบัญญัติ ซึ่งท่านแสดงไว้ว่า มโน กับ จิต เป็นสิ่ง เดียวกัน ตรงนี้มีทั้งพระสูตร และ พระอภิธรรม แสดงไว้ชัดครับ ลองดูในคลิปนี้นะครับ th-cam.com/video/4dXgsQ4YYLg/w-d-xo.html
      ขออนุโมทนา กับการสนใจธรรมด้วยครับ

  • @vilearning9434
    @vilearning9434 3 หลายเดือนก่อน

    โลภ โกรธ สิติ ละอาย ไม่ใช่ เวทนาหรือครับ?😂

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  3 หลายเดือนก่อน

      ไม่ใช่ครับ ทั้งหมดนั้นเป็นสังขารขันธ์ สังขารขันธ์มีทั้งส่วนที่เกิดร่วมกับจิตที่ดี และจิตที่ไม่ดี ส่วนเวทนาขันธ์เกิดร่วมกับจิตทุกประเภทเสมอ อย่างเช่นขณะที่เราได้ทานอาหารที่อร่อย และเกิดความยินดีพอใจ หรือมีความโลภขึ้นมา ขณะนั้นมี ความโลภซึ่งเป็นสังขารขันธ์เกิดร่วมกับจิต และมีความสุข หรือโสมนัสเวทนาซึ่งเป็นเวทนาขันธ์เกิดร่วมกับจิตด้วย ความโลภก็ส่วนหนึ่ง ความสุขใจก็อีกส่วนหนึ่ง เป็นคนละส่วนกันครับ
      อีกกรณีขณะที่เราทำกุศล และเกิดปิติ ขณะนั้นก็มีสังขารขันธ์ฝ่ายดีหลายตัวเกิดร่วมกับจิต เช่น ศรัทธา สติ ปัญญา และก็เช่นกัน มีความสุข หรือโสมนัสเวทนาซึ่งเป็นเวทนาขันธ์ เกิดร่วมกับจิตด้วย สังขารขันธ์ฝ่ายดีก็ส่วนหนึ่ง ความสุขใจก็อีกส่วนหนึ่ง เป็นคนละส่วนกันครับ

    • @Tunhapapai
      @Tunhapapai  3 หลายเดือนก่อน

      เพิ่มเติมจาก พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม
      พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ขยายความเรื่องเวทนา5 ครับ
      [112] เวทนา 5 (การเสวยอารมณ์ - feeling)
      1. สุข (ความสุข ความสบายทางกาย - bodily pleasure or happiness)
      2. ทุกข์ (ความทุกข์ ความไม่สบาย เจ็บปวดทางกาย - bodily pain; discomfort)
      3. โสมนัส (ความแช่มชื่นสบายใจ, สุขใจ - mental happiness; joy)
      4. โทมนัส (ความเสียใจ, ทุกข์ใจ - mental pain; displeasure; grief)
      5. อุเบกขา (ความรู้สึกเฉยๆ - indifference)
      84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=112

    • @vilearning9434
      @vilearning9434 3 หลายเดือนก่อน

      ขอบคุณครับ

  • @user-vj4vw3iu4m
    @user-vj4vw3iu4m 3 หลายเดือนก่อน

    แพ้มเยอะไปหน่อย สาระเลยมีเพียงน้อยนิด