Het zijn allemaal termen ooit uitgevonden om mensen in hokjes te plaatsen. Mensen met dyslexie zijn heel goed in details herkennen. Bijvoorbeeld bij handwerk of creatieve vakken. Oog voor detail. Maar daar hoor je niks van, want nee het is een soort beperking/aandoening volgens hun. Autisme, borderline, noem maar op. Ze willen iedereen maar in hokjes plaatsen. Iedereen moet volgens de norm voldoen. Val je er buiten, dan ben je een beperking/stoornis. Ze zijn gek.
@@Kees247 medicatie om verder te komen en je gevoel te onderdrukken. Dat is wat medicatie doet. Wanneer je leven op orde is heb je geen hokje nodig. Heb zelf adhd diagnose gekregen en pillen en kan je vertellen nadat ik zelf me leven anders ben gaan inrichten naar wat ik zelf wil en niet naar wat anderen van me verlangen verdwijnt een heel hoop "adhd" gedrag.
Ik heb ontzettend veel geluk gehad dat mijn ouders mij 6 jaar lang naar een privé leraar hebben laten gaan. 3 keer per week 2,5 uur. Op de MBO heeft de hele klas e geholpen. Om beurten hielden ze de aantekeningen voor me bij want als ik te snel moet schrijven gaat het zo mis dat ik het zelf niet meer kan terug lezen. Ik heb ook geluk gehad dat ik uit een gezin met fanatieke lezers kom. Dit heeft me enorm gestimuleerd. Ik ben 65 maar ik moet nog steeds elke dag lezen anders raak ik alle worden kwijt. Elk nieuw woord schrijf ik minimaal 100 keer achter elkaar op om te onthouden want in mijn hoofd spellen kan ik niet. Maar al met al heb ik mijn handicap voor 95% overwonnen. Kinderen moeten beter begeleid worden en gestimuleerd worden om veel te lezen omdat dat zeker helpt. Mijn dochter haar korte termijn geheugen werkte niet goed. Dit is ook een vorm van dyslexie Net als dingen op zijn kop zien omdat het plaatje in je hoofd niet wordt omgedraaid als je iets ziet of het niet overweg kunnen met cijfers en letters en cijfers verkeerd om schrijven.
Wil je meer weten over het onderzoek dat Milene benoemt op minuut 10:00 - 13:00? Hier vind je de wetenschappelijke publicatie ► Zhang, M., Riecke, L., & Bonte, M. (2021). Neurophysiological tracking of speech-structure learning in typical and dyslexic readers. Neuropsychologia, 158, 107889. doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2021.107889
Hi Maike, dank voor je suggestie! Wie weet een mooi onderwerp voor in de toekomst. Mocht je nu al meer informatie over dit onderwerp willen, zou ik u graag verwijzen naar experts op dit gebied, zoals bijvoorbeeld Dr. Brenda Janssen (Universiteit van Amsterdam) of Prof. Bert De Smedt (KU Leuven), en andere collega’s in binnen en buitenland. Groeten Milene
Ik kan hier een oorzaak aan toevoegen door mijn ervaring met een 9-jarig meisje, geboren in nl met een Russische moeder en een Balkan land vader. Qua klanken lijkt Russisch niet op onze westerse talen, terwijl zij opgroeide met beiden. Haar filter voor relevante klanken was dus veel breder dan van iemand met slechts één taal. Dit is wat haar een achterstand opleverde met de symptomen van dyslexie. Een training bij het Regionaal Instituut voor Dyslexie (heeft nu mogelijk andere naam) had doorslaggevend succes, met een wijziging van MAVO naar VWO potentie. De oorzaak was toen mijn conclusie, maar later ondersteund door een artikel over onderzoek aan de Universiteit van Nijmegen; al in de eerste maanden van ons leven creëren we een filter voor relevante klanken.
Opzich een goede uitleg over hoe het ontstaat. Maar naast dat dit gericht was op klassieke kindervaringen een lichtelijk waardeloze vertaalslag naar de ervaringen als dyslect... ja dyslecten houden soms ook van lezen, ja dialecten kunnen aardig goed schrijven, ja dyslecten hebben soms juist meer moeite met praten dan schrijven, ja dyslexie kost meer energie.
Dank voor het delen en uitleggen van deze kwetsbaarheid en de complexiteit van het leren an sich. Het geeft ook een inkijkje dat we vanuit onze maatschappij een bijzondere norm verwachten van de deelnemers. Tenminste zo leg ik nu de link. Niet? Ik heb ook geluiden gehoord ;) dat mensen met dyslexie hun brein dus anders werkt en dat er dus correlaties zijn met positieve eigenschappen bijvoorbeeld goed in beta vakken en creativiteit. Zijn hier studies van? En als dit het geval is, is het dan niet wenselijk om dit ook te benoemen?…. Hiermee ga je niet alleen uit van de “stoornis” maar ook het “talent” van de kwetsbare mens. Nogmaals dank voor weer extra inzicht en daardoor begrip voor de ander. Zie uit naar uw of andere reacties.
........................................ Paar jaar geleden kwam ik'r achter dat de meeste in woorden denken en er minder mensen zijn die in beelden denken. Ik ben 'n iem. die denkt in beelden. :) Ik ben daardoor heel goed in _v_i_s_u_a_l_i_s_e_r_e_n_ ..........................................
................................ In 't begin was ik op school heel goed in wiskunde, tot dat ik 't niet verder mocht doen (op school) op de kinder manier.🧩 Hoeveel A. Einsteins loopt de wereld hier door mis elk jaar?? ............................
Hi Geert-Jan, Milene heeft gereageerd op je vraag: "Bedankt voor uw reactie! Dat is inderdaad een interessante vraag. Kinderen laten niet alleen grote individuele verschillen zien in leesontwikkeling, maar ook in het ontwikkelingsverloop van andere vaardigheden, waaronder bijvoorbeeld rekenvaardigheden, creatieve vaardigheden enzovoorts. Dus net als er bijvoorbeeld niet één specifiek hersengebied is dat altijd op dezelfde manier afwijkt bij mensen met dyslexie, is er ook niet één specifiek talent dat terug te zien is bij alle mensen met dyslexie. Groeten Milene."
@@rubenverheij4770 nou dat bedoel ik dus ;) en waarschijnlijk kan je hiermee bijdragend zijn voor vele anderen die niet op deze manier de wereld waarnemen of begrijpen. En in welke vormen kan je dit toepassen bijvoorbeeld a la werk? Of zie je het juist meer of vaker als een last?
@@UniversiteitvanNL hartelijk dank voor uw reactie Milene. Ja ik denk te begrijpen dat stereotyperen van kwetsbaarheden altijd risicovol is en dat je het zeker niet als 1+1=2 met elkaar koppelen, het ligt allemaal zeer genuanceerd, maar als wetenschap proberen we het te onderzoeken proces beter te duiden, wetende dat er altijd vragen blijven opkomen, dat is mijns inziens wetenschap, niet? Zijn er populatie studies gedaan waar met mensen de kwetsbaarheid dyslexie versus mensen met geen dyslexie ten opzichte van andere karakteristieken a la wiskundig /ruimtelijk inzicht, creativiteit a la tekenen, vormend etc. Nogmaals dank dat u het persoonlijk beantwoord en dus tijd hiervoor neemt. Leuk
Mijn broer is 9 jaar jonger en toen hij 4 -5 was legde hij een boek steevast op de grond ,onderste boven en boog er dan wijdbeens overheen en ging het lezen. Ik vroeg hem hoe weet je dan wat je leest. Zei hij: in mijn hoofd draai ik het om. Muzieknoten lezen kan hij perfect. Maar text is heel moeilijk. Ondanks een speciale school.
Voor HBO heb ik me volledig gezet op het leren van grammatica regels. Had een 9.7. Er is extra moeite nodig om te bereiken wat anderen automatisch doen. Maar niet onmogelijk! Ken veel dyslectische mensen die beter in grammatica waren dan gemiddeld.
Problemen met taal bij de leerling manifesteren zich vanaf het moment dat men op school start met het uitleggen van onze geschreven taal. Die jarenlange uitleg, die inmiddels een monopoliepositie heeft -want welke scholen doen het geheel anders?- gaat ervan uit dat alle kinderen behoren te leren lezen via het 'losse klanken uit woorden leren benoemen' (hakken en plakken/zoemend/zingend lezen is aangeleerd gedrag!), waarbij de enkele klinker een zgn. 'korte klank' (ah, eh, ih, oh, uh-klank) heeft, de dubbele klinker (aa, ee, ie, oo, uu) de 'lange klank' is, waarbij de begrippen 'letter' en 'klank' synoniemen zijn (klankspelling van woorden), dat je de schrijfwijze van woorden kunt horen (want je krijgt een beperkte categorie woorden voorgeschoteld), dat medeklinkers een uh-achtig bijgeluid hebben (wat je na 'hakken' niet mag laten meedoen bij het 'plakken' van de totaalklank van het woord, ), dat 'meerletterklinkers' (oe, ooi, eeuw enz.) niet spelbaar zijn maar als 'één letter' gelden, zodat er heel wat meer 'letters' zijn dan de 26 van ons ABC. Blijkt een leerling onvoldoende resultaat te boeken bij deze didactiek, dan is de remedie: méér van hetzelfde. Pakt de remedie niet ....dan hoef je niet langer: de dyslexieverklaring. Wanneer gaan wetenschappers aan universiteiten en hogescholen deze sinds de jaren '60 door prima marketing breed ingevoerde didactiek beschouwen als mogelijke 'trigger' van de (hardnekkige) verwarring waarvan de leerling blijk gaat geven? De schoolse didactiek is bovendien een 'sprookje', want elke vaardige lezer weet dat dit aanvangsverhaal niet overeenkomt met de werkelijkheid van onze geschreven taal en daarom 'ontleerd' moet worden. Immers, de enkele klinker heeft een lange klank, net als zijn letternaam in het ABC (a, e, i, o, u) ; eenduidig spellen (d.w.z. welke letters je van links naar rechts in een woord ZIET staan, c.q. moet schrijven) kan alleen met de (unieke!) namen van de 26 letters uit ons ABC; de 'KORTE KLANK' is ALTIJD EEN COMBINATIE van 'enkele klinker + medeklinker' (b.v. as, es, is, os, us) of van 'medeklinker + e' (de 'uh-klank van de e: de, je, me ...., dus ook be, pe, ....); medeklinkers in hun eentje hebben geen of nauwelijks eigen geluid, laat staan een uh-achtig bijgeluid; ezelsbruggetjes over 'letterdieven' of 'pechhebbende klanken' en zijn overbodige leerstof als je van begin af aan de werkelijke reden achter de schrijfwijzen uiteenzet, want alle Nederlandse woorden zijn gebaseerd op taalregels. Waarom moet een kind eerst hakkend/lijzig/'letter voor letter' leren lezen, om daarna dat weer met flitskaart en chronometer af te leren? Waar zijn de wetenschappelijke onderzoeken die beargumenteerd aannemelijk maken dat de huidige alom gepropageerde aanpak de optimale didactiek is? Welk ander schoolvak zet de leerling eerst op het verkeerde been? Zou het kunnen dat er kinderen zijn die, zodra ze ervaren dat de aanvankelijke taaluitleg niet klopt met wat ze buiten het lesboek zien en horen, (ernstig) verward raken en vervolgens afhaken, omdat hun brein voorkeur heeft voor overzicht en consistente systemen, uitleg die blijft gelden? Bent u nieuwsgierig naar zo'n didactiek? Laat u dan inspireren door de aanpak van www.logischlerenlezen.be. Zie ook het desbetreffend lemma in Wikipedia . Renée Laqueur-van Gent, Schilde, België
Bedankt voor je reactie! Daar ben ik het helemaal mee eens, en dat werd ook zeker niet bedoeld met het inleidende voorbeeld. Gemiddeld gezien hebben mensen met dyslexie minder de neiging heel veel boeken te lezen, maar ook hier zijn grote individuele verschillen. En zoals ik aan het einde van de lezing benadruk, is het meest simpele advies voor iedereen om je hersenen te blijven trainen door veel te blijven oefenen met lezen.. Groeten Milene
Heel duidelijk uitgelegd. Toevallig twijfel ik over dyslexie bij mijn dochter op het moment. Ze leest echter wel redelijk goed. Voor schrijven en spelling zijn lastig
Ben geen expert, maar wat hier in het college onder andere over gezegd wordt is dat er beschermende factoren zijn, zoals een brede woordenschat, veel voorgelezen worden. Brede ontwikkeling, zeg maar. Daardoor kun je bij het lezen gebruik maken van andere strategieën, zoals met behulp van de context, je herkent bijvoorbeeld hoogfrequente woorden. Bij spelling kun je daar minder gebruik van maken. En net als Engels is het Nederlands ook wel een taal met onzuiverheden in de klank-tekenkoppeling. Denk aan een woord als 'mogelijk' waar je eerst de lange /oo/ hoort, en dan tweemaal de /u/ die je eerst met een 'e' en dan met de 'ij' schrijft. Ik kan me dus best voorstellen dat er dyslecten zijn waarbij het meer in het oog springt bij spelling dan bij het lezen.
Wat ik mis is even stilstaan bij feit dat dyslexie niet bestaat in China. Wij hebben een klankschrift: letters staan voor klanken. Chinezen hebben een beeldschrift: teken staan voor een woord.
Helaas zijn beide mijn kinderen voorgelezen. Beide staan bovenaan met begrip van tekstbetekenis en woordbegrip. Vanaf groep 4 was hun niveau qua woordbegrip op groep 8. Gelukkig is hun voorliefde voor lezen niet afgestomd en help voor de jongste dyslexie-training. De oudste heeft zelf trucjes gevormd, maar heeft nu op het voorgezet onderwijs gelukkig toch een diagnose gekregen en krijgt ze net even die paar minuten extra. Ik heb geen dyslexie, maar stel het me voor dat dat vergelijkbaar is met wanneer je een film kijkt en hij steeds op pauze gaat. Interessant om te zien hoe dit wetenschappelijk is onderzocht (functioneel, neurologisch, sociaal en antropologisch).
Dit is een cognitieve benadering van dyslexie. Ik mis diepgang in dit onderwerp, de visuele voorkeur en dus het denken in beelden. ( Pas tijdens mijn studie (HBO) ben ik beter gaan lezen.) wat dacht je van intrinsieke motivatie? Er zijn ook andere verklaringen…zoals je kind altijd ondersteunen bij zijn/haar stuitje bij het optillen. Heb ik ergens gelezen. Ik heb ontzettend veel voor gelezen bij mijn zoon. (Echt, werkelijk hele dagen terwijl hij speelde.) Mede doordat ik dyslectisch ben heb ik hier zoveel aandacht aan besteed. Hij corrigeerde mij op gegeven moment of ik was te traag in het voorlezen. Toch is hij ook heel visueel ingesteld. Toen hij tien was kwam uit een test dat hij soms de s en z verwisselde. En wat betreft Engels, hij is daarin uitmuntend. Heel vaak praat hij in Engels tegen mij omdat hij niet op de woorden in Nederlands komt.
Lezen met grote letters. Op mijn tablet. De oplossing voor mij. Lees nu als een trein. Maar ja in mijn jeugd bestond het woord dyslexie en tablet nog niet. Vijftiger jaren. Dan moest je maar naar de BLO (Bijzonder Lager Onderwijs). Gelukkig hebben mijn ouders daar een stokje voor gestoken en ben ik op de juiste school voor voortgezet onderwijs terecht gekomen. Uiteindelijk geëindigd al docent bij het VWO. Zonder enige begeleiding. Dat bestond ook in die tijd nog niet heel veel doorzettingsvermogen ben ik er gekomen. Ben nu 78 jaar. Hulde aan mijn ouders die de juiste weg voor mij hadden gekozen. Maar hoe veel van mijn generatie zijn er niet buiten de boot gevallen. Achteraf besef ik dat mijn vader ook dyslexie was.
Ik heb precies hEt zelfde. Mijn man heeft me een keer met Sinterklaas een fax gegeven met honderd keer tafel erop. Ik heb het woord nu gekoppeld aan fiets maar de lange poten vind ik ook een oplossing. Heb je het ook met d en t en met ei of ij. Ook vind ik het abnormaal moeilijk om klanken op te pakken. Uitspraak in vreemde talen. Dat kunnen ze blijven zeggen en dan lukt het nog niet. Ik heb er me aardig mee weten te redden. Lees heel veel. En spreek ook nu goed Frans. Maar een ander had er op kunnen promoveren in de tijd die ik eraan besteed hebt.
@@johannehipke9195 Duits en frans gaan goed.Engelse uitspraak is nog altijd hopeloos. Zag het verschil niet met bolletje/streep of te wel tussen d,p en b
Ik vind dit erg interesant om te luisteren, ik vind alleen dat er op deze manier heel negatief gekeken word naar dyslectie zou graag een video willen zien over de dingen die dyslecten wel kunnen en wat de tegen hanger is van het minder goed kunnen lezen. Die moeten er zijn maar daar kan ik moeilijk informatie over vinden. Dus eigenlijk, welke kwaliteiten brengen dyslecten mee en hoe kunnen ze deze goed inzetten?
Beetje incorrect dat een dyslectisch persoon niet veel zou kunnen lezen. Ik heb zelfs ADHD en doe het graag, zodra je het beoefend wen je er gewoon aan. Je geheugen speelt een grote rol hier in en vult alles voor je in, nieuwe woorden is altijd even oefenen.
Hi Diandra, bedankt voor je reactie! Daar ben ik het helemaal mee eens, en dat werd ook zeker niet bedoeld met het inleidende voorbeeld. Gemiddeld gezien hebben mensen met dyslexie minder de neiging heel veel boeken te lezen, maar ook hier zijn grote individuele verschillen. En zoals ik aan het einde van de lezing benadruk, is het meest simpele advies voor iedereen om je hersenen te blijven trainen door veel te blijven oefenen met lezen... Groeten Milene
@@UniversiteitvanNL om toekomstige beperkingen gering te houden is oefenen, oefenen en nog eens oefenen van belang. Met eindeloos geduld zaten mijn ouders in de zomervakantie’s met mij te lezen en ontdekken om zo enigszins op niveau te komen. Jaren later ben ik ze ontzettend dankbaar. Privé/zakelijk schrijven is nu geen enkel probleem maar de twijfel over bv. zinsbouw, variatie en hoofdzakelijk D/T lijkt nooit te verdwijnen. Het definiëren van dyslexie in dit filmpje is wel erg simpel. Wat ik nooit zal begrijpen is de angst vereenvoudigen van situaties bij de media. Als volwassen vrouw van middelbare leeftijd en presentator het “er zijn twee hokjes” uitleggen omdat het je opdracht is werkelijk ridicuul. Onbewust zorgt dit voor polarisatie overal op de wereld. Groetjes
Mooie duidelijke uitleg over dyslexie. Begrijp er uit dat dit ontstaat vanuit de genen. Ligt de vraag natuurlijk voor de hand of er al mogelijkheden bestaan y o t het aan-of uitzetten in de genen van dit probleem. Wordt hier onderzoek naar gedaan of klinkt mijn vraag te simpel.
Bedankt voor uw reactie! De genen spelen inderdaad een rol, maar de kans dat iemand inderdaad dyslexie ontwikkelt, hangt ook af van andere factoren. Waaronder de ontwikkeling rondom woordenschat, goed je aandacht kunnen richten, veel blijven oefenen met lezen, enzovoorts. Welke factoren het belangrijkst zijn kan per individu verschillen. En op welke manier al deze factoren precies leiden tot dyslexie, of juist geen dyslexie, is nog niet helemaal duidelijk. Daar wordt op dit moment veel onderzoek naar gedaan zowel in Nederland als internationaal. Groeten Milene
Hi John, bedankt voor uw reactie! Dyscalculie is net als dyslexie een specifieke moeilijkheid met het aanleren van een schoolse vaardigheid, en in dit geval rekenen. Voor meer informatie over dit onderwerp zou ik u graag verwijzen naar experts op dit gebied, zoals bijvoorbeeld Dr. Brenda Janssen (Universiteit van Amsterdam) of Prof. Bert De Smedt (KU Leuven), en andere collega’s in binnen en buitenland. Groeten Milene
Een tip: bezoek een Belgische LOM school, die de leesmethode De Leesballon gebruikt. Is sterk gericht op de oplossing van het probleem bij nieuwe lezertjes. En uit ervaring: het werkt uitstekend.
ons zelf aangeleerd nee ah be ce de eh he i je khhh lu mmmm nhe ipv ab b c d e f vraag of de leerkracht zijn of haar naam wil spellen je zult versteld staan
Die 2 fragmentjes op het einde, viel het niet van op dat ze verschillend zijn. Het zou voor dyslectici fijn zijn als lange stukken geschreven tekst worden samengevat. Anders komt de boodschap niet binnen en heeft de tekst geen nut.
Misschien wat ver gezochte theorie maar het is iets dat ik me, m.b.t. Dyslexie afvraag. Mijn zusje had vroeger last van een spraakprobleem, ze heeft toen logopedie gekregen, dat werkte... maar niet bepaald snel. Ik heb haar toen wat proberen te laten doen, namelijk: "Schrijf de woorden die je moeilijk vindt om uit te spreken op, op papier en herhaal dat terwijl je ze rustig aan stilletjes uitspreekt zoals je ze schrijft". Dit werkte, en of het probleem nou wat complexer lag, een psychologisch probleem, of dat het echt de reden tot succes was, nou ja, wie weet, ze had die zelfde middag(!) een prima uitspraak van de woorden die ze voorheen lastig vond. Ik vraag me dus af, zou Dyslexie nou niet ook op zo een manier te "fixen" zijn, door frequente herhaling het "patroon" in je hoofd te stimuleren, waar door het er in "gestampt" wordt?
.................................. Ik heb dyslexie, maar niet zo erg als er hier wordt uitgelegd. Mijn probleem is soms, ik vergeet wel eens een letter of woord in zin op te schrijven. Maar dat is alles. Lezen is geen probleem, en ik spreek ook makkelijk en goed Engels. :) ..................................
Ik heb meermaals meegemaakt dat intelligente jonge kinderen die graag wilden leren lezen niet de oefeningen kregen om te leren lezen en dan "opeens" een dislexie diagnose kregen. Ik vind dit echt jammer. Doordat ik dit meegemaakt had in mijn omgeving ben ik met mijn jonge kind wel veel leesoefeningen gaan doen op jonge leeftijd. Eerst herkennen van letters, dan lettergrepen leren lezen en vervolgens de AVi boekjes. Op school gebeurt dit namelijk niet. Kinderen krijgen niet de gelegeheid om rustig (maar wel degelijk) te leren lezen. Ze worden zelfs aangespoord om snel te lezen, wat een negatieve invloed op de leesvaardigheid heeft en zelker op het begrijpen van de tekst. En nee, in andere landen verwisselen kinderen niet de b met de d. Dat viel mij op in Nederland, want in mijn vaderland zie je dat niet gebeuren. Ik heb daar ook nog nooit een diselctisch kind meegemaakt. Maar dat zal wer lgeburen nu de westerse leermetoden wordenn ingevoerd.
Beste Universiteit van Nederland, ik zou ook wel behoefte hebben aan een video over ADHD
Het zijn allemaal termen ooit uitgevonden om mensen in hokjes te plaatsen. Mensen met dyslexie zijn heel goed in details herkennen. Bijvoorbeeld bij handwerk of creatieve vakken. Oog voor detail. Maar daar hoor je niks van, want nee het is een soort beperking/aandoening volgens hun. Autisme, borderline, noem maar op. Ze willen iedereen maar in hokjes plaatsen. Iedereen moet volgens de norm voldoen. Val je er buiten, dan ben je een beperking/stoornis. Ze zijn gek.
@@dunk92 oké maar soms is het hokje nodig om de juiste medicatie te bepalen die mensen echt vooruit kunnen helpen.
@@Kees247 medicatie om verder te komen en je gevoel te onderdrukken. Dat is wat medicatie doet. Wanneer je leven op orde is heb je geen hokje nodig. Heb zelf adhd diagnose gekregen en pillen en kan je vertellen nadat ik zelf me leven anders ben gaan inrichten naar wat ik zelf wil en niet naar wat anderen van me verlangen verdwijnt een heel hoop "adhd" gedrag.
Het zijn allebei verzonnen westerse aandoeningen. Kijk maar in China, Daar heeft niemand ADHA of Dyslexie
@@erikvandenberg499 wauw mooi geformuleerd. Dit is namelijk precies het probleem van de chronische gezondheidszorg.
Mijn eigen oplossingen: veel lezen en altijd de ondertiteling bij iedere taal aanzetten bij tv kijken.
Ik heb ontzettend veel geluk gehad dat mijn ouders mij 6 jaar lang naar een privé leraar hebben laten gaan. 3 keer per week 2,5 uur. Op de MBO heeft de hele klas e geholpen. Om beurten hielden ze de aantekeningen voor me bij want als ik te snel moet schrijven gaat het zo mis dat ik het zelf niet meer kan terug lezen. Ik heb ook geluk gehad dat ik uit een gezin met fanatieke lezers kom. Dit heeft me enorm gestimuleerd. Ik ben 65 maar ik moet nog steeds elke dag lezen anders raak ik alle worden kwijt. Elk nieuw woord schrijf ik minimaal 100 keer achter elkaar op om te onthouden want in mijn hoofd spellen kan ik niet. Maar al met al heb ik mijn handicap voor 95% overwonnen. Kinderen moeten beter begeleid worden en gestimuleerd worden om veel te lezen omdat dat zeker helpt. Mijn dochter haar korte termijn geheugen werkte niet goed. Dit is ook een vorm van dyslexie Net als dingen op zijn kop zien omdat het plaatje in je hoofd niet wordt omgedraaid als je iets ziet of het niet overweg kunnen met cijfers en letters en cijfers verkeerd om schrijven.
gebruik je geluk om andere gelukkig te maken methode de haan kan je veel kinderen redden
de eerste acht weken heb het met veel kinderen gedaan dan kunnen ze al veel beter lezen
th-cam.com/video/bRGNpH8_ZdA/w-d-xo.html
Wil je meer weten over het onderzoek dat Milene benoemt op minuut 10:00 - 13:00?
Hier vind je de wetenschappelijke publicatie ► Zhang, M., Riecke, L., & Bonte, M. (2021). Neurophysiological tracking of speech-structure learning in typical and dyslexic readers. Neuropsychologia, 158, 107889. doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2021.107889
Interessant! Kunnen jullie er ook een maken over dyscalculie?
Hi Maike, dank voor je suggestie! Wie weet een mooi onderwerp voor in de toekomst. Mocht je nu al meer informatie over dit onderwerp willen, zou ik u graag verwijzen naar experts op dit gebied, zoals bijvoorbeeld Dr. Brenda Janssen (Universiteit van Amsterdam) of Prof. Bert De Smedt (KU Leuven), en andere collega’s in binnen en buitenland. Groeten Milene
Ik kan hier een oorzaak aan toevoegen door mijn ervaring met een 9-jarig meisje, geboren in nl met een Russische moeder en een Balkan land vader. Qua klanken lijkt Russisch niet op onze westerse talen, terwijl zij opgroeide met beiden. Haar filter voor relevante klanken was dus veel breder dan van iemand met slechts één taal. Dit is wat haar een achterstand opleverde met de symptomen van dyslexie. Een training bij het Regionaal Instituut voor Dyslexie (heeft nu mogelijk andere naam) had doorslaggevend succes, met een wijziging van MAVO naar VWO potentie. De oorzaak was toen mijn conclusie, maar later ondersteund door een artikel over onderzoek aan de Universiteit van Nijmegen; al in de eerste maanden van ons leven creëren we een filter voor relevante klanken.
Opzich een goede uitleg over hoe het ontstaat. Maar naast dat dit gericht was op klassieke kindervaringen een lichtelijk waardeloze vertaalslag naar de ervaringen als dyslect... ja dyslecten houden soms ook van lezen, ja dialecten kunnen aardig goed schrijven, ja dyslecten hebben soms juist meer moeite met praten dan schrijven, ja dyslexie kost meer energie.
Dank voor het delen en uitleggen van deze kwetsbaarheid en de complexiteit van het leren an sich. Het geeft ook een inkijkje dat we vanuit onze maatschappij een bijzondere norm verwachten van de deelnemers. Tenminste zo leg ik nu de link. Niet?
Ik heb ook geluiden gehoord ;) dat mensen met dyslexie hun brein dus anders werkt en dat er dus correlaties zijn met positieve eigenschappen bijvoorbeeld goed in beta vakken en creativiteit. Zijn hier studies van? En als dit het geval is, is het dan niet wenselijk om dit ook te benoemen?…. Hiermee ga je niet alleen uit van de “stoornis” maar ook het “talent” van de kwetsbare mens. Nogmaals dank voor weer extra inzicht en daardoor begrip voor de ander. Zie uit naar uw of andere reacties.
........................................
Paar jaar geleden kwam
ik'r achter dat de meeste
in woorden denken en er
minder mensen zijn die in
beelden denken. Ik ben 'n
iem. die denkt in beelden. :)
Ik ben daardoor heel goed
in _v_i_s_u_a_l_i_s_e_r_e_n_
..........................................
................................
In 't begin was ik op
school heel goed in
wiskunde, tot dat ik
't niet verder mocht
doen (op school) op
de kinder manier.🧩
Hoeveel A. Einsteins
loopt de wereld hier
door mis elk jaar??
............................
Hi Geert-Jan, Milene heeft gereageerd op je vraag:
"Bedankt voor uw reactie! Dat is inderdaad een interessante vraag. Kinderen laten niet alleen grote individuele verschillen zien in leesontwikkeling, maar ook in het ontwikkelingsverloop van andere vaardigheden, waaronder bijvoorbeeld rekenvaardigheden, creatieve vaardigheden enzovoorts. Dus net als er bijvoorbeeld niet één specifiek hersengebied is dat altijd op dezelfde manier afwijkt bij mensen met dyslexie, is er ook niet één specifiek talent dat terug te zien is bij alle mensen met dyslexie. Groeten Milene."
@@rubenverheij4770 nou dat bedoel ik dus ;) en waarschijnlijk kan je hiermee bijdragend zijn voor vele anderen die niet op deze manier de wereld waarnemen of begrijpen. En in welke vormen kan je dit toepassen bijvoorbeeld a la werk?
Of zie je het juist meer of vaker als een last?
@@UniversiteitvanNL hartelijk dank voor uw reactie Milene. Ja ik denk te begrijpen dat stereotyperen van kwetsbaarheden altijd risicovol is en dat je het zeker niet als 1+1=2 met elkaar koppelen, het ligt allemaal zeer genuanceerd, maar als wetenschap proberen we het te onderzoeken proces beter te duiden, wetende dat er altijd vragen blijven opkomen, dat is mijns inziens wetenschap, niet? Zijn er populatie studies gedaan waar met mensen de kwetsbaarheid dyslexie versus mensen met geen dyslexie ten opzichte van andere karakteristieken a la wiskundig /ruimtelijk inzicht, creativiteit a la tekenen, vormend etc.
Nogmaals dank dat u het persoonlijk beantwoord en dus tijd hiervoor neemt.
Leuk
Mijn broer is 9 jaar jonger en toen hij 4 -5 was legde hij een boek steevast op de grond ,onderste boven en boog er dan wijdbeens overheen en ging het lezen.
Ik vroeg hem hoe weet je dan wat je leest.
Zei hij: in mijn hoofd draai ik het om.
Muzieknoten lezen kan hij perfect.
Maar text is heel moeilijk.
Ondanks een speciale school.
Voor HBO heb ik me volledig gezet op het leren van grammatica regels. Had een 9.7. Er is extra moeite nodig om te bereiken wat anderen automatisch doen. Maar niet onmogelijk! Ken veel dyslectische mensen die beter in grammatica waren dan gemiddeld.
Problemen met taal bij de leerling manifesteren zich vanaf het moment dat men op school start met het uitleggen van onze geschreven taal. Die jarenlange uitleg, die inmiddels een monopoliepositie heeft -want welke scholen doen het geheel anders?- gaat ervan uit dat alle kinderen behoren te leren lezen via het 'losse klanken uit woorden leren benoemen' (hakken en plakken/zoemend/zingend lezen is aangeleerd gedrag!), waarbij de enkele klinker een zgn. 'korte klank' (ah, eh, ih, oh, uh-klank) heeft, de dubbele klinker (aa, ee, ie, oo, uu) de 'lange klank' is, waarbij de begrippen 'letter' en 'klank' synoniemen zijn (klankspelling van woorden), dat je de schrijfwijze van woorden kunt horen (want je krijgt een beperkte categorie woorden voorgeschoteld), dat medeklinkers een uh-achtig bijgeluid hebben (wat je na 'hakken' niet mag laten meedoen bij het 'plakken' van de totaalklank van het woord, ), dat 'meerletterklinkers' (oe, ooi, eeuw enz.) niet spelbaar zijn maar als 'één letter' gelden, zodat er heel wat meer 'letters' zijn dan de 26 van ons ABC.
Blijkt een leerling onvoldoende resultaat te boeken bij deze didactiek, dan is de remedie: méér van hetzelfde. Pakt de remedie niet ....dan hoef je niet langer: de dyslexieverklaring.
Wanneer gaan wetenschappers aan universiteiten en hogescholen deze sinds de jaren '60 door prima marketing breed ingevoerde didactiek beschouwen als mogelijke 'trigger' van de (hardnekkige) verwarring waarvan de leerling blijk gaat geven?
De schoolse didactiek is bovendien een 'sprookje', want elke vaardige lezer weet dat dit aanvangsverhaal niet overeenkomt met de werkelijkheid van onze geschreven taal en daarom 'ontleerd' moet worden. Immers, de enkele klinker heeft een lange klank, net als zijn letternaam in het ABC (a, e, i, o, u) ; eenduidig spellen (d.w.z. welke letters je van links naar rechts in een woord ZIET staan, c.q. moet schrijven) kan alleen met de (unieke!) namen van de 26 letters uit ons ABC; de 'KORTE KLANK' is ALTIJD EEN COMBINATIE van 'enkele klinker + medeklinker' (b.v. as, es, is, os, us) of van 'medeklinker + e' (de 'uh-klank van de e: de, je, me ...., dus ook be, pe, ....); medeklinkers in hun eentje hebben geen of nauwelijks eigen geluid, laat staan een uh-achtig bijgeluid; ezelsbruggetjes over 'letterdieven' of 'pechhebbende klanken' en zijn overbodige leerstof als je van begin af aan de werkelijke reden achter de schrijfwijzen uiteenzet, want alle Nederlandse woorden zijn gebaseerd op taalregels. Waarom moet een kind eerst hakkend/lijzig/'letter voor letter' leren lezen, om daarna dat weer met flitskaart en chronometer af te leren? Waar zijn de wetenschappelijke onderzoeken die beargumenteerd aannemelijk maken dat de huidige alom gepropageerde aanpak de optimale didactiek is? Welk ander schoolvak zet de leerling eerst op het verkeerde been?
Zou het kunnen dat er kinderen zijn die, zodra ze ervaren dat de aanvankelijke taaluitleg niet klopt met wat ze buiten het lesboek zien en horen, (ernstig) verward raken en vervolgens afhaken, omdat hun brein voorkeur heeft voor overzicht en consistente systemen, uitleg die blijft gelden?
Bent u nieuwsgierig naar zo'n didactiek? Laat u dan inspireren door de aanpak van www.logischlerenlezen.be. Zie ook het desbetreffend lemma in Wikipedia .
Renée Laqueur-van Gent, Schilde, België
Dus ik kan geen boeken verslinden als ik dyslexie heb?
Bedankt voor je reactie! Daar ben ik het helemaal mee eens, en dat werd ook zeker niet bedoeld met het inleidende voorbeeld. Gemiddeld gezien hebben mensen met dyslexie minder de neiging heel veel boeken te lezen, maar ook hier zijn grote individuele verschillen. En zoals ik aan het einde van de lezing benadruk, is het meest simpele advies voor iedereen om je hersenen te blijven trainen door veel te blijven oefenen met lezen.. Groeten Milene
Wel als je met grote letters gaat lezen. Ik las tot mij 17 de jaar nog hakkelend. Nu als een trein.
als ik me n belasting s brief krijg heb ik het ook denk ik ???????????????
Zo te lezen heb je er nu ook last van.
🤣 ja en als ze bellen ben ik ineens doof, raar he
Geen closed captions? :(
Heel duidelijk uitgelegd. Toevallig twijfel ik over dyslexie bij mijn dochter op het moment. Ze leest echter wel redelijk goed. Voor schrijven en spelling zijn lastig
Weet het wetenschappelijk antwoord niet. Maar zelf heb ik ook dyslexie en heb ik vooral problemen met spelling en schrijven.
Ben geen expert, maar wat hier in het college onder andere over gezegd wordt is dat er beschermende factoren zijn, zoals een brede woordenschat, veel voorgelezen worden. Brede ontwikkeling, zeg maar. Daardoor kun je bij het lezen gebruik maken van andere strategieën, zoals met behulp van de context, je herkent bijvoorbeeld hoogfrequente woorden. Bij spelling kun je daar minder gebruik van maken. En net als Engels is het Nederlands ook wel een taal met onzuiverheden in de klank-tekenkoppeling. Denk aan een woord als 'mogelijk' waar je eerst de lange /oo/ hoort, en dan tweemaal de /u/ die je eerst met een 'e' en dan met de 'ij' schrijft.
Ik kan me dus best voorstellen dat er dyslecten zijn waarbij het meer in het oog springt bij spelling dan bij het lezen.
Wat ik mis is even stilstaan bij feit dat dyslexie niet bestaat in China. Wij hebben een klankschrift: letters staan voor klanken. Chinezen hebben een beeldschrift: teken staan voor een woord.
Helaas zijn beide mijn kinderen voorgelezen. Beide staan bovenaan met begrip van tekstbetekenis en woordbegrip. Vanaf groep 4 was hun niveau qua woordbegrip op groep 8. Gelukkig is hun voorliefde voor lezen niet afgestomd en help voor de jongste dyslexie-training. De oudste heeft zelf trucjes gevormd, maar heeft nu op het voorgezet onderwijs gelukkig toch een diagnose gekregen en krijgt ze net even die paar minuten extra. Ik heb geen dyslexie, maar stel het me voor dat dat vergelijkbaar is met wanneer je een film kijkt en hij steeds op pauze gaat. Interessant om te zien hoe dit wetenschappelijk is onderzocht (functioneel, neurologisch, sociaal en antropologisch).
Dit is een cognitieve benadering van dyslexie. Ik mis diepgang in dit onderwerp, de visuele voorkeur en dus het denken in beelden. ( Pas tijdens mijn studie (HBO) ben ik beter gaan lezen.) wat dacht je van intrinsieke motivatie?
Er zijn ook andere verklaringen…zoals je kind altijd ondersteunen bij zijn/haar stuitje bij het optillen. Heb ik ergens gelezen.
Ik heb ontzettend veel voor gelezen bij mijn zoon. (Echt, werkelijk hele dagen terwijl hij speelde.) Mede doordat ik dyslectisch ben heb ik hier zoveel aandacht aan besteed. Hij corrigeerde mij op gegeven moment of ik was te traag in het voorlezen. Toch is hij ook heel visueel ingesteld. Toen hij tien was kwam uit een test dat hij soms de s en z verwisselde. En wat betreft Engels, hij is daarin uitmuntend. Heel vaak praat hij in Engels tegen mij omdat hij niet op de woorden in Nederlands komt.
Lezen met grote letters. Op mijn tablet. De oplossing voor mij. Lees nu als een trein.
Maar ja in mijn jeugd bestond het woord dyslexie en tablet nog niet.
Vijftiger jaren. Dan moest je maar naar de BLO (Bijzonder Lager Onderwijs).
Gelukkig hebben mijn ouders daar een stokje voor gestoken en ben ik op de juiste school voor voortgezet onderwijs terecht gekomen.
Uiteindelijk geëindigd al docent bij het VWO. Zonder enige begeleiding. Dat bestond ook in die tijd nog niet heel veel doorzettingsvermogen ben ik er gekomen. Ben nu 78 jaar. Hulde aan mijn ouders die de juiste weg voor mij hadden gekozen. Maar hoe veel van mijn generatie zijn er niet buiten de boot gevallen.
Achteraf besef ik dat mijn vader ook dyslexie was.
Voor mijn 24 ste honderd keer opgezocht hoe je tafel schrijft dus met v of f.Overal ezelsbruggetje voor (tafel heeft poten ,dus lange f)
Ik heb precies hEt zelfde. Mijn man heeft me een keer met Sinterklaas een fax gegeven met honderd keer tafel erop. Ik heb het woord nu gekoppeld aan fiets maar de lange poten vind ik ook een oplossing. Heb je het ook met d en t en met ei of ij. Ook vind ik het abnormaal moeilijk om klanken op te pakken. Uitspraak in vreemde talen. Dat kunnen ze blijven zeggen en dan lukt het nog niet. Ik heb er me aardig mee weten te redden. Lees heel veel. En spreek ook nu goed Frans. Maar een ander had er op kunnen promoveren in de tijd die ik eraan besteed hebt.
@@johannehipke9195 Duits en frans gaan goed.Engelse uitspraak is nog altijd hopeloos.
Zag het verschil niet met bolletje/streep of te wel tussen d,p en b
Ik vind dit erg interesant om te luisteren, ik vind alleen dat er op deze manier heel negatief gekeken word naar dyslectie zou graag een video willen zien over de dingen die dyslecten wel kunnen en wat de tegen hanger is van het minder goed kunnen lezen. Die moeten er zijn maar daar kan ik moeilijk informatie over vinden. Dus eigenlijk, welke kwaliteiten brengen dyslecten mee en hoe kunnen ze deze goed inzetten?
Beetje incorrect dat een dyslectisch persoon niet veel zou kunnen lezen. Ik heb zelfs ADHD en doe het graag, zodra je het beoefend wen je er gewoon aan. Je geheugen speelt een grote rol hier in en vult alles voor je in, nieuwe woorden is altijd even oefenen.
Hi Diandra, bedankt voor je reactie! Daar ben ik het helemaal mee eens, en dat werd ook zeker niet bedoeld met het inleidende voorbeeld. Gemiddeld gezien hebben mensen met dyslexie minder de neiging heel veel boeken te lezen, maar ook hier zijn grote individuele verschillen. En zoals ik aan het einde van de lezing benadruk, is het meest simpele advies voor iedereen om je hersenen te blijven trainen door veel te blijven oefenen met lezen... Groeten Milene
@@UniversiteitvanNL om toekomstige beperkingen gering te houden is oefenen, oefenen en nog eens oefenen van belang. Met eindeloos geduld zaten mijn ouders in de zomervakantie’s met mij te lezen en ontdekken om zo enigszins op niveau te komen. Jaren later ben ik ze ontzettend dankbaar. Privé/zakelijk schrijven is nu geen enkel probleem maar de twijfel over bv. zinsbouw, variatie en hoofdzakelijk D/T lijkt nooit te verdwijnen. Het definiëren van dyslexie in dit filmpje is wel erg simpel. Wat ik nooit zal begrijpen is de angst vereenvoudigen van situaties bij de media. Als volwassen vrouw van middelbare leeftijd en presentator het “er zijn twee hokjes” uitleggen omdat het je opdracht is werkelijk ridicuul. Onbewust zorgt dit voor polarisatie overal op de wereld. Groetjes
Mooie duidelijke uitleg over dyslexie. Begrijp er uit dat dit ontstaat vanuit de genen. Ligt de vraag natuurlijk voor de hand of er al mogelijkheden bestaan y o t het aan-of uitzetten in de genen van dit probleem. Wordt hier onderzoek naar gedaan of klinkt mijn vraag te simpel.
Bedankt voor uw reactie! De genen spelen inderdaad een rol, maar de kans dat iemand inderdaad dyslexie ontwikkelt, hangt ook af van andere factoren. Waaronder de ontwikkeling rondom woordenschat, goed je aandacht kunnen richten, veel blijven oefenen met lezen, enzovoorts. Welke factoren het belangrijkst zijn kan per individu verschillen. En op welke manier al deze factoren precies leiden tot dyslexie, of juist geen dyslexie, is nog niet helemaal duidelijk. Daar wordt op dit moment veel onderzoek naar gedaan zowel in Nederland als internationaal. Groeten Milene
zeer leerzame college. maar dan heb ik de vraag hoe het dan zit met dyscalculi bekend als het onvermogen om met cijfers om te gaan. ben zeer benieuwd
Hi John, bedankt voor uw reactie! Dyscalculie is net als dyslexie een specifieke moeilijkheid met het aanleren van een schoolse vaardigheid, en in dit geval rekenen. Voor meer informatie over dit onderwerp zou ik u graag verwijzen naar experts op dit gebied, zoals bijvoorbeeld Dr. Brenda Janssen (Universiteit van Amsterdam) of Prof. Bert De Smedt (KU Leuven), en andere collega’s in binnen en buitenland. Groeten Milene
Ik was te “dom” om mijn vmbo te halen, later wel lts, mts en toen hts gehaald.💪🏻
In de lagere school het verschil niet kunnen zien met streep en bolletje.
Of te wel verschil tussen b,d en p
Interessant. Dank
Een tip: bezoek een Belgische LOM school, die de leesmethode De Leesballon gebruikt.
Is sterk gericht op de oplossing van het probleem bij nieuwe lezertjes.
En uit ervaring: het werkt uitstekend.
Ik heb zelf ook dyslexie maar ik vond Engels een makkelijker taal dan Nederlands
Dank u, ik zal eens kijken wat ik ermee kan
Leuke video ♥️♥️♥️
Great speech!!!
ons zelf aangeleerd nee ah be ce de eh he i je khhh lu mmmm nhe ipv ab b c d e f vraag of de leerkracht zijn of haar naam wil spellen je zult versteld staan
Das wel grappig want ik heb die bd en pq nooit gehad maar schreef toen ik twee/drie was wel de a achterstevoren
...........
De 'A'?
...........
Die 2 fragmentjes op het einde, viel het niet van op dat ze verschillend zijn. Het zou voor dyslectici fijn zijn als lange stukken geschreven tekst worden samengevat. Anders komt de boodschap niet binnen en heeft de tekst geen nut.
Misschien wat ver gezochte theorie maar het is iets dat ik me, m.b.t. Dyslexie afvraag.
Mijn zusje had vroeger last van een spraakprobleem, ze heeft toen logopedie gekregen, dat werkte... maar niet bepaald snel.
Ik heb haar toen wat proberen te laten doen, namelijk: "Schrijf de woorden die je moeilijk vindt om uit te spreken op, op papier en herhaal dat terwijl je ze rustig aan stilletjes uitspreekt zoals je ze schrijft".
Dit werkte, en of het probleem nou wat complexer lag, een psychologisch probleem, of dat het echt de reden tot succes was, nou ja, wie weet, ze had die zelfde middag(!) een prima uitspraak van de woorden die ze voorheen lastig vond.
Ik vraag me dus af, zou Dyslexie nou niet ook op zo een manier te "fixen" zijn, door frequente herhaling het "patroon" in je hoofd te stimuleren, waar door het er in "gestampt" wordt?
Ik wist pas op mijn 12de zeker dat ik Dyslexie had ik wil ook elke keer Dislexie schrijven
..................................
Ik heb dyslexie, maar
niet zo erg als er hier
wordt uitgelegd. Mijn
probleem is soms, ik
vergeet wel eens een
letter of woord in zin
op te schrijven. Maar
dat is alles. Lezen is
geen probleem, en ik
spreek ook makkelijk
en goed Engels. :)
..................................
Dis luksie!!! Is goed?
Wel heel mijn leven dag en nacht gelezen…
Ik zeg altijd dat ik in dijalekt schrijf
🤣🤣🤣
Ik heb meermaals meegemaakt dat intelligente jonge kinderen die graag wilden leren lezen niet de oefeningen kregen om te leren lezen en dan "opeens" een dislexie diagnose kregen. Ik vind dit echt jammer. Doordat ik dit meegemaakt had in mijn omgeving ben ik met mijn jonge kind wel veel leesoefeningen gaan doen op jonge leeftijd. Eerst herkennen van letters, dan lettergrepen leren lezen en vervolgens de AVi boekjes. Op school gebeurt dit namelijk niet. Kinderen krijgen niet de gelegeheid om rustig (maar wel degelijk) te leren lezen. Ze worden zelfs aangespoord om snel te lezen, wat een negatieve invloed op de leesvaardigheid heeft en zelker op het begrijpen van de tekst. En nee, in andere landen verwisselen kinderen niet de b met de d. Dat viel mij op in Nederland, want in mijn vaderland zie je dat niet gebeuren. Ik heb daar ook nog nooit een diselctisch kind meegemaakt. Maar dat zal wer lgeburen nu de westerse leermetoden wordenn ingevoerd.
Door een tijd limiet op een examen? 😂
Mijn dochter zegt ook altijd .
Jij kunt niet eens je eigen handicap schrijven 🙃😉
Lang leve autocorrectie
Tegenwoordig ook veel "dyslexie" door onvoldoende leesonderwijs denk ik....... oudleerkracht groep 3.
Ik had een prachtige "truc " om een verbinding te leggen tussen het visuele beeld en de auditieve klank; de "klanktekenkoppeling !!!!
Merkwaardige titel:hoe ontstaat…
Genetisch bepaald.Punt!