Hoe lees ik een stamboom of cladogram?

แชร์
ฝัง
  • เผยแพร่เมื่อ 24 ธ.ค. 2024

ความคิดเห็น • 34

  • @sawantjasai688
    @sawantjasai688 4 ปีที่แล้ว +14

    uiteindelijk is deze man de enige die het echt begrijpt

  • @marnix9779
    @marnix9779 2 ปีที่แล้ว +1

    wacht de kruispunten waar zo'n stipje staan staat voor een gemeenschappelijke voorouder de hele tijd, gaat dat dan bij elke over dezelfde (is dat dan de hagedis?)

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  2 ปีที่แล้ว +2

      Dag Marnix! De stippen zijn zeker gemeenschappelijke voorouders, maar het is lastig te zeggen wat het nu waren. Als we kijken naar de linker stamboom, dan is de bovenste stip de gemeenschappelijke voorouder van alle vier de organismen. Het is geen hagedis geweest, want daarmee zit je al in de ‘afslag’ of netter gezegd clade van de hagedis. Het is dus iets geweest wat zich in de tijd heeft aangepast tot verschillende organismen. We kunnen dus alleen maar zeggen dat het de gemeenschappelijke voorouder van deze vier organismen is geweest.

    • @marnix9779
      @marnix9779 2 ปีที่แล้ว +2

      @@MarkKoren ahh oké duidelijk 👍🏼. 4 jaar oude video en je reageert binnen 2 uur, je bent echt een strijder man

  • @Morgan.smolderen
    @Morgan.smolderen 3 ปีที่แล้ว +11

    strijder zelfs in 2021

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 ปีที่แล้ว +8

      Je weet toch...

  • @fem6673
    @fem6673 ปีที่แล้ว +2

    leraren gaan er altijd vanuit dat dit voor zichzelf spreekt, vwo 6 en eerlijkgezegd snapte ik het nog steeds niet volledig

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  ปีที่แล้ว

      Fem, goed dat je aankaart. Waar ligt voor jou de moeilijkheid? Wat kan je wel en wat niet meer volgen? Ik help je graag!

  • @daphne1979
    @daphne1979 3 ปีที่แล้ว +2

    Maar als je nu zegt: met wie is de krokodil meer verwant, de hagedis of de vogel? wat is dan het antwoord?

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 ปีที่แล้ว +1

      de (vertikale) lijn van 'nu' naar het punt waar de meest recente gemeenschappelijke voorouder is, is bij het kruispunt tussen hagedis en krok een stuk langer dan die van kruispunt krok en vogel. Dus een krok is sterker verwant met vogels dan met hagedissen! ( en dat is ook in hun dna te zien!)

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 ปีที่แล้ว +1

      check in de beschrijving onder de video de link naar oefenopgaven met antwoorden en uitleg! Die helpen echt!

    • @daphne1979
      @daphne1979 3 ปีที่แล้ว +1

      @@MarkKoren Dus de gemeenschappelijke voorouder van de hagedis en de krokodil is vanaf bovenaf gezien het tweede puntje?

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 ปีที่แล้ว

      @@daphne1979 nee, eentje naar boven! Waar de lijn van de hagedis de rechte raakt. Dus het eerste puntje van boven gezien. Je kan het denk ik beter zien in de rechter cladogram. De groep organismen splitsen zich in hagedissen en de rest. Die splitsing is de meest recente voorouder van hagedis en krok!

  • @vincentsuiker7386
    @vincentsuiker7386 5 ปีที่แล้ว +8

    Dus het is niet met een d maar een t

  • @vincentsuiker7386
    @vincentsuiker7386 5 ปีที่แล้ว +10

    Het is verwantschap😅

  • @birgitbrinksma5477
    @birgitbrinksma5477 3 ปีที่แล้ว +1

    als je naar de cladogram van de oefenopgave kijkt, zijn de mens, muis, hagedis en kikker dan één clade, omdat ze dezelfde gemeenschappelijke voorouder hebben? en zijn ze alle vijf samen ook één clade, om dezelfde reden?

    • @birgitbrinksma5477
      @birgitbrinksma5477 3 ปีที่แล้ว +1

      Of bestaat een clade uit slechts twee soorten (dus de clades: 1.mens en rat, 2. rat en hagedis, 3. hagedis en kikker, 4.kikker en vis.
      Dit denk ik niet want dan zou je stellen dat bijv mens en kikker geen gemeenschappelijke voorouders hebben. Maar die hebben ze we (toch?)

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 ปีที่แล้ว +2

      @@birgitbrinksma5477 wat een goede vragen! "A clade is a grouping that includes a common ancestor and all the descendants (living and extinct) of that ancestor." zegt de definitie volgens Berkeley. Zeer handige bron: evolution.berkeley.edu/evolibrary/search/imagedetail.php?id=260&topic_id=&keywords
      Volgens mij is dus je eerste vraag juist. Je kan je Clade dus beginnen met voorouder x en dan is de hele clade mens, muis, hagedis en kikker + X, maar die clade hoort weer in een grotere groep Clade Y, die dus de hele Clade X is MET de vis en voorouder Y erbij.
      Als we dat dan weten, vind ik het leuk om te zeggen dat de groep vogels, dus biologisch evolutionair helemaal geen goede groep is, omdat het geen clade is. De dino's horen echt bij die clade. Hele punt dat die niet meer leven laat ik dan wel even buiten beschouwing.
      Zoals je merkt vind ik dit een erg leuk onderdeel en ben ik dit pas goed gaan snappen toen ik het zelf moest gaan uitleggen en niet toen ik studeerde!
      Succes ermee! Meer vragen? Ik beantwoord ze altijd!

  • @LauBroeksema
    @LauBroeksema 4 ปีที่แล้ว +2

    Is dus de bovenkant van het cladogram dus verder in de tijd dan de onderkant

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  4 ปีที่แล้ว +1

      Laurence, Ja! Correct. De onderkant vh cladogram zou je als 'nu' kunnen zien, en hoe verder naar boven des te verder je terug gaat in de tijd.

  • @welkom1234
    @welkom1234 2 ปีที่แล้ว +1

    wat si het verschil tussen clade en stamboom?

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  2 ปีที่แล้ว

      Ik zou zeggen dat een clade een ‘tak’ met ‘zijtakken’ in een stamboom is. Stamboom zelf wordt eigenlijk niet gebruikt door biologen maar het woord cladogram wel. Het is echter zo ingeburgerd dat velen het nog wel een fijn woord vinden om te gebruiken, mijzelf incluis.

  • @ianheymans2703
    @ianheymans2703 3 ปีที่แล้ว +1

    omg thank youuuuuuuuuuu

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  3 ปีที่แล้ว

      Je doet het zelf!!

  • @jorn1467
    @jorn1467 9 หลายเดือนก่อน

    held

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  9 หลายเดือนก่อน

      U r

  • @justinmohally366
    @justinmohally366 4 ปีที่แล้ว +3

    Shush

  • @vid0302
    @vid0302 5 ปีที่แล้ว +2

    Heel saai verhaal wel

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  5 ปีที่แล้ว +3

      Vind je? Het is meer een truukje hoe je goed een stamboom afleest. Het komt regelmatig terug op het CE!

    • @vid0302
      @vid0302 5 ปีที่แล้ว +2

      @@MarkKoren kwam dit jaar helaas niet voor op het VWO...

    • @vid0302
      @vid0302 5 ปีที่แล้ว +2

      @@MarkKoren Als je me uitleg had gegeven over het kruizen van varkens had je me enorm geholpen vandaag.

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  5 ปีที่แล้ว +4

      @@vid0302 goed punt. Ik weet helaas niet alles! 😉

    • @MarkKoren
      @MarkKoren  5 ปีที่แล้ว +6

      @@vid0302 maar ging het wel goed ondanks dat?